“Σεισμός” στην Κρήτη για την βράβευση Γερμανού καθηγητή από το Πανεπιστήμιο

Από την αναγόρευση του Γερμανού καθηγητή Χάινς Ρίχτερ σε επίτιμο διδάκτορα του Πανεπιστημίου Κρήτης, συνεχίζει να “δονείται” το νησί, παρά το γεγονός ότι έχουν περάσει περίπου δύο εβδομάδες από την τελετή.

Η πρόταση για βράβευση του Χάινς Ρίχτερ, ο οποίος το 2000 τιμήθηκε με τον Χρυσό Σταυρό του Τάγματος Φοίνικα από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, είχε γίνει τον Ιανουάριο του 2014 και είχε γίνει δεκτή από το τμήμα Πολιτικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου Κρήτης.

Η τελετή προγραμματίστηκε για τις 19 Νοεμβρίου και ξεκίνησε αλλά δεν ολοκληρώθηκε, καθώς διακόπηκε από ομάδα διαμαρτυρόμενων πολιτών. Συνεχίστηκε την επομένη, με τον Γερμανό καθηγητή να αναγορεύεται και επίσημα επίτιμος διδάκτορας του τμήματος Πολιτικής Επιστήμης.

Από τότε όμως (όπως και πριν), οι αντιδράσεις δεν έχουν κοπάσει. Την Δευτέρα (01/12) η Ένωση Θυμάτων Ολοκαυτώματος του δήμου Βιάννου, εξέδωσε ανακοίνωση κάνοντας λόγο για προσβολή και για βράβευση που υποτιμά την αντίσταση του κρητικού λαού.

“Εκ μέρους της Ένωσης Θυμάτων του δεύτερου σε αριθμό εκτελεσθέντων Ολοκαυτώματος της χώρας, που έλαβε χώρα τον μαύρο Σεπτέμβρη του 1943 κι έχοντας δώσει από τις πρώτες μέρες αγωνιστικό παρών, αισθανόμαστε την ανάγκη να παρέμβουμε και γραπτώς στο μείζον ζήτημα της βράβευσης του Γερμανού Ιστορικού κ. Χ. Ρίχτερ από το Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου Κρήτης. Ένα ζήτημα που δικαίως προκάλεσε την οργή της κρητικής κοινωνίας, η οποία δεν ανέχεται την προσβολή της Μάχης της Κρήτης και της Εθνικής μας Αντίστασης, των δύο, ίσως, πιο φωτεινών ορόσημων της πάλης του ανθρώπου για ελευθερία και αξιοπρέπεια, της πάλης ενάντια στον ναζισμό, το φασισμό και την βαρβαρότητα.

Εμείς, οι απόγονοι των θυμάτων της ναζιστικής τρομοκρατίας, που πενθήσαμε ή δεν γνωρίσαμε καν τους αγαπημένους μας γονείς και συγγενείς, που υποφέραμε τα πάνδεινα στα πιο ευαίσθητα χρόνια της ζωής μας, χωρίς υποστήριξη από το κράτος και με προκλητικά απούσα την υπεύθυνη για το δράμα μας Γερμανία∙ εμείς που, παρά την πίκρα μας για όσα υποφέραμε και την δίκαιη αγανάκτησή μας για την αδιάλλακτη και περιφρονητική απέναντί μας στάση του γερμανικού κράτους μεταπολεμικά, δεν διαπνεόμαστε από αισθήματα μίσους κι εκδίκησης, αλλά, αντίθετα, υποδεχόμαστε και φιλοξενούμε στον τόπο μας κάθε χρόνο Γερμανούς προσκυνητές και συναγωνιστές ή και απλούς επισκέπτες, ∙ εμείς που προσπαθούμε να επουλώσουμε τις πληγές μας κρατώντας παράλληλα άσβεστη τη φλόγα της δικαίωσης∙ εμείς που διεκδικούμε τις γερμανικές αποζημιώσεις και τις άλλες οφειλές ως απόδειξη της ειλικρινούς μεταμέλειας του γερμανικού κράτους για όσα φοβερά μας προκάλεσε το Γ’ Ράιχ  – μια φλόγα που μεταλαμπαδεύουμε στις επόμενες γενιές ως αγάπη για την πατρίδα, τη δημοκρατία και τις ανθρωπιστικές αξίες και ως χρέος απέναντι στην Ιστορία μας· εμείς που παραμένουμε, όπως άλλωστε και η συντριπτική πλειοψηφία του ελληνικού λαού, σταθερά ανυποχώρητοι απέναντι στο μίσος, τον αυταρχισμό, τον φανατισμό και την αδικία.

Όλοι εμείς, αισθανόμαστε την ανάγκη να διαμαρτυρηθούμε για την απόδοση τιμής στον κ. Ρίχτερ, ο οποίος δεν τιμά την Ιστορία μας αλλά αντίθετα παραγνωρίζει, υποτιμά ή και συκοφαντεί την Αντίσταση και τη Θυσία του κρητικού λαού. Ενός λαού, που έχει το θλιβερό αλλά και ηρωικό προνόμιο να είναι αυτός που πρώτος στα παγκόσμια χρονικά όρθωσε το ανάστημά του απέναντι στο κράτος – εισβολέα, κάνοντας μία τομή στην παγκόσμια Ιστορία. Ενός λαού, που πολέμησε γενναία στο πεδίο της μάχης αλλά και, με περισσή γενναιοψυχία, σεβάστηκε και τίμησε τους νεκρούς εισβολείς και περιέθαλψε τους τραυματίες της Βέρμαχτ. Ενός λαού όμως, που πρώτος απ’ όλους στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, δέχθηκε τη μανία του Γ’ Ράιχ με βάση το ναζιστικό δόγμα της συλλογικής ευθύνης. Ενός λαού, τέλος, που πλήρωσε κατά τη διάρκεια της Κατοχής το βαρύτερο φόρο αίματος αναλογικά με τον πληθυσμό του σε όλη την Ελλάδα.

Τι έχει να πει ο κ. Ρίχτερ γι’ αυτά τα αδιάσειστα γεγονότα; Τι έχει επίσης να πει για το επί επτά δεκαετίες ανεξόφλητο χρέος της Γερμανίας απέναντι στον ελληνικό λαό; Συμμερίζεται το δίκαιο του αγώνα μας για τη διεκδίκηση των γερμανικών οφειλών; Εξεγείρεται με το γεγονός ότι η Ελλάδα, σε αντίθεση με άλλες χώρες, δεν έλαβε καμία αποζημίωση ή επανόρθωση για όσα υπέστη την περίοδο της Κατοχής; Στηρίζει τον αγώνα μας για επιστροφή του κατοχικού δανείου και των πολιτιστικών θησαυρών που εκλάπησαν από την Ελλάδα; Αναγνωρίζει άραγε το πρωτόγνωρο στη σύγχρονη Ιστορία κοινωνικό και ανθρωπιστικό δράμα του ελληνικού λαού, που αντί να δεχθεί την αλληλεγγύη της «φίλης» και «εταίρου» μας Γερμανίας υποχρεώθηκε να ανέβει τον Γολγοθά του μνημονίου, σταυρωμένος με τα καρφιά των εγκληματικών λαθών των κυβερνώντων του αλλά και της αποικιοκρατικής λογικής των δήθεν συμμάχων, φίλων και εταίρων του; Δυστυχώς, απ’ ό,τι προκύπτει από το επίμαχο βιβλίο του και τις πιο πρόσφατες δηλώσεις του (ακόμα και κατά την τελετή της βράβευσής του) φοβόμαστε πως όχι.

Εκφράζουμε την οδύνη μας και τη διαμαρτυρία μας για το γεγονός ότι αυτή η ύψιστη τιμή αποδόθηκε από το ανώτατο πνευματικό ίδρυμα της Κρήτης, το Πανεπιστήμιο Κρήτης. Ένα δημόσιο ίδρυμα, που μαζί με όλο τον λαό αγωνιστήκαμε να ιδρυθεί και να καταξιωθεί και αγωνιζόμαστε και σήμερα για να εξασφαλιστεί η επιβίωσή του, ο δημόσιος χαρακτήρας και το υψηλό του επίπεδο, κόντρα σε όσους επιθυμούν τη μετατροπή του σε επιχείρηση.  Ένα πνευματικό ίδρυμα – πυλώνας της Κρήτης, που το θέλουμε κοντά στην κοινωνία, κοντά στα όνειρα, τις ευαισθησίες και τις ανάγκες του λαού μας.

Χαιρετίζουμε όσους αγωνίστηκαν και αγωνίζονται εναντίον της παραχάραξης της Ιστορίας μας και εναντίον της γερμανικής προέλασης στην Ελλάδα. Από τα μαρτυρικά χωριά της Βιάννου καλούμε όλους να στηρίξουν ενεργά τον αγώνα του Εθνικού Συμβουλίου Διεκδίκησης των Γερμανικών Οφειλών, των Αντιστασιακών Οργανώσεων, των Ενώσεων Θυμάτων, των Μαρτυρικών Δήμων, των αντιφασιστών στη Γερμανία, των δημοκρατών όπου γης, όλων όσων πασχίζουν για Δικαιοσύνη! Έναν αγώνα για την έμπρακτη καταδίκη των ναζιστικών εγκλημάτων, έναν αγώνα για εθνική ανεξαρτησία και αξιοπρέπεια, ένα ισχυρό και διαρκές διάβημα εναντίον του ναζισμού και του φασισμού και των όψιμων ζηλωτών του. Καλούμε επίσης την κυβέρνηση να αναλάβει, επιτέλους, τις ευθύνες της, προχωρώντας, χωρίς άλλη κωλυσιεργία, στη διεκδίκηση των γερμανικών οφειλών. Αυτονοήτως σ’ αυτόν τον αγώνα θέλουμε κοντά μας και το Πανεπιστήμιο Κρήτης.

Θεωρούμε, τέλος, ότι, σε αντίθεση με όσα κάποιοι σπεύδουν να προδικάσουν,  η επανεξέταση του ζητήματος από τις αρμόδιες αρχές, με νηφάλιο, πλουραλιστικό και επιστημονικά οργανωμένο τρόπο, αποτελεί απόδειξη υπευθυνότητας, θάρρους και σεβασμού των δημοκρατικών αξιών.

Σήμερα, 1η Δεκεμβρίου 2014, ανήμερα της 101ης επετείου της Ένωσης της Κρήτης με την Ελλάδα, στέλνουμε μήνυμα αγωνιστικότητας, υπερηφάνειας και αλληλεγγύης στους απανταχού Κρητικούς και Έλληνες αλλά και τους δημοκράτες όπου γης και δεσμευόμαστε ότι δεν θα ησυχάσουμε μέχρι να δικαιωθούμε!”.

“Το Πανεπιστήμιο να ζητήσει συγγνώμη”

Ανακοίνωση εξέδωσε και το Εργατικό Κέντρο Ηρακλείου, αναφέροντας τα εξής:

“Η αναγόρευση του καθηγητή Heinz Richter σε επίτιμο διδάκτορα του Πανεπιστημίου Κρήτης αποτελεί προσβολή στην μνήμη χιλιάδων νεκρών που άφησε η Γερμανική κατοχή στο νησί μας και στο σύνολο των αγωνιστών της Εθνικής Αντίστασης .

Απορούμε με το μέγεθος του ατοπήματος που μπορεί να οδηγήσει και το μεγάλο ζήτημα των Εθνικών διεκδικήσεων της Ελλάδας από την Γερμανία σε επικίνδυνες ατραπούς.

Είναι δυνατόν ακαδημαϊκός που ταυτίζει θύτες και θύματα «σε αλληλένδετα εγκλήματα» να τυγχάνει τιμής από το Πανεπιστήμιο μας;

Είναι δυνατόν οι άνθρωποι που υπερασπίστηκαν τα σπίτια, τις οικογένειες τους, την ελευθερία τους, την ίδια τους τη ζωή να ταυτίζονται με τους εγκληματίες του στρατού εισβολής και κατοχής;

Το Εργατικό Κέντρο Ηρακλείου ζητά από το Πανεπιστήμιο Κρήτης τουλάχιστον μια δημόσια συγγνώμη την οποία οφείλει στα θύματα, άνδρες, γυναίκες και παιδιά των εγκληματικών ‘’αντιποίνων’’ που διέπραξαν αλλά και στους απογόνους αυτών των νεκρών που μεγάλωσαν σε μύριες στερήσεις στην καμένη γη και στα καμένα χωράφια τους”.

Η απάντηση του Πανεπιστημίου

Από την άλλη πλευρά, θέση πήρε το τμήμα Πολιτικών Επιστημών του Πανεπιστημίου, με την πρόεδρο του Ήβη Μαυρομούστακου να τονίζει ότι δεν υποβλήθηκε κανένα αίτημα για αναβολή της εκδήλωσης, η οποία μόνο εν κρυπτώ δεν πραγματοποιήθηκε.

“Μετά τα όσα ακούστηκαν και γράφτηκαν στα ΜΜΕ τις τελευταίες ηµέρες για την αναγόρευση του καθηγητή Heinz Richter σε Επίτιµο ∆ιδάκτορα του Τµήµατος Πολιτικής Επιστήµης του Πανεπιστηµίου Κρήτης, θεωρώ απαραίτητο να σας ενηµερώσω για τη διαδικασία που ακολουθήθηκε σύµφωνα µε τις κείµενες διατάξεις.

Η Συνέλευση του Τµήµατος Πολιτικής Επιστήµης, κατόπιν της υπ’ αριθ. πρωτ. 28/21.1.2014 πρόσκλησης, αποφάσισε οµόφωνα µετά από σχετική συζήτηση στην 130η  Συνεδρίασή της (29.1.2014) να κάνει δεκτή κατατεθείσα πρόταση για την απονοµή τίτλου Επίτιµου ∆ιδάκτορα στον καθηγητή Richter. Είναι γνωστό ότι ο τίτλος του Επίτιµου ∆ιδάκτορα απονέµεται για το σύνολο του έργου του προτεινόµενου, όπως συνέβη και στην προκειµένη περίπτωση.

Ας σηµειωθεί πως ο καθηγητής Richter είχε ήδη τιµηθεί το 2000 από τον Πρόεδρο της ∆ηµοκρατίας µε τον Χρυσό Σταυρό του Τάγµατος του Φοίνικα. Η πρόταση κατατέθηκε εγγράφως και πρωτοκολλήθηκε στο Τµήµα, συµπεριλήφθηκε δε αυτούσια στα Πρακτικά της Συνεδρίασης αυτής. Στη συνέχεια η απόφαση της Συνέλευσης του Τµήµατος προωθήθηκε ως εισήγηση στην Κοσµητεία της Σχολής Κοινωνικών, Οικονοµικών και Πολιτικών Επιστηµών, όπου έγινε οµόφωνα δεκτή κατά την 60η  Συνεδρίασή της (19.3.2014).

Ως πρόεδρος του Τµήµατος είχα υποχρέωση να εφαρµόσω την απόφαση της Συνέλευσης του Τµήµατος, ενώ είναι προφανές ότι δεν είχα την αρµοδιότητα να αναβάλω ή να µαταιώσω ή πολύ περισσότερο να ανακαλέσω αποφάσεις κυρίαρχων θεσµικών οργάνων του Πανεπιστηµίου. Επίσης, ενδεχόµενη σκέψη για ακύρωση της διαδικασίας θα δηµιουργούσε, εκτός των διαδικαστικών θεµάτων, άλλου είδους προβλήµατα σε ακαδηµαϊκό και διεθνές επίπεδο, όπως επεσήµανε σχετικά και ο Πρύτανης του Πανεπιστηµίου Κρήτης σε δηµόσια τοποθέτησή του.

Τέλος, θα ήθελα να αναφέρω ότι δεν υποβλήθηκε κανένα αίτηµα για την αναβολή ή τη µαταίωση της διαδικασίας στη ∆ιοίκηση του Τµήµατος ούτε από πλευράς των καθηγητών του Τµήµατος ούτε από µεµονωµένους πολίτες ή συλλογικούς φορείς. Συγκεκριµένα την Τετάρτη 19.11.2014 η τελετή, που είχε ξεκινήσει στον χώρο του Ωδείου Ρεθύµνου µε την προσφώνηση του Αναπληρωτή Πρύτανη, διακόπηκε από οµάδα διαµαρτυρόµενων πολιτών. Μετά από διαβουλεύσεις των συµµετεχόντων στην τελετή οργάνων του Πανεπιστηµίου, αποφασίστηκε να ολοκληρωθεί η διαδικασία αναγόρευσης στον χώρο της Πανεπιστηµιούπολης Γάλλου την εποµένη ηµέρα, Πέµπτη 20.11.2014. Τόσο κατά την έναρξη της τελετής στο Ωδείο όσο και κατά τη συνέχισή της στην Πανεπιστηµιούπολη Γάλλου παρευρέθηκαν, εκτός της πλειονότητας των µελών του Τµήµατος Πολιτικής Επιστήµης, καθηγητές άλλων Τµηµάτων, διοικητικοί υπάλληλοι, φοιτητές κ.ά.

Κανένας λόγος δεν υπήρχε να πραγµατοποιηθεί η τελετή εν κρυπτώ και παραβύστω, πόσω µάλλον όταν τα παρευρισκόµενα στη τελετή όργανα του Πανεπιστηµίου, δηλαδή ο αναπληρωτής Πρύτανης, ο Κοσμήτορας της σχολής Κοινωνικών, Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών και η υπογράφουσα καλέσαµε στο Ωδείο την οµάδα των διαµαρτυρόµενων πολιτών σε δηµόσιο διάλογο. Αυτό άλλωστε επιβάλλει η ελευθερία της έκφρασης σε µία δηµοκρατική και ευνοµούµενη πολιτεία”.