Τι είναι και γιατί θεωρούνται άκρως απαραίτητα για την κοινωνική συνοχή τα Κέντρα Κοινότητας

Στις αρχές του 2013 δημιουργήθηκαν οι Κοινωνικές Δομές των Δήμων, οι οποίες ονομάστηκαν “Κοινωνικές Δομές Αντιμετώπισης της Φτώχειας” και συγχρηματοδοτήθηκαν από το ΕΚΤ για την ΠΠ 2007-2013.

Οι δομές αυτές δημιουργήθηκαν στο πλαίσιο της σύμπραξης Δήμων και Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων (Μ.Κ.Ο.) και υφίσταντο με τις εξής μορφές: Κοινωνικό Φαρμακείο, Κοινωνικό Παντοπωλείο, Κοινωνικό Συσσίτιο, Τράπεζα Χρόνου, Δημοτικός Λαχανόκηπος και τέλος Γραφεία Διαμεσολάβησης.

Τα Γραφεία Διαμεσολάβησης τυπικά με την κατάργησή τους το 2016 συνέβαλαν στη δημιουργία των σημερινών Κέντρων Κοινότητας. Τα Κέντρα Κοινότητας δημιουργήθηκαν σύμφωνα με τον “Οδηγό Εφαρμογής και Λειτουργίας Κέντρων Κοινότητας” της ΜΟΔ, υπό την επίβλεψη της Ειδικής Υπηρεσίας Συντονισμού και Παρακολούθησης Δράσεων Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου (ΕΥΣΕΚΤ) και του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης (Μάιος, 2016).

Υπηρεσίες των Κέντρων Κοινότητας

Τα Κέντρα Κοινότητας ξεκίνησαν να λειτουργούν το 2017 και το σύνολο των εργαζομένων σε αυτά σήμερα ξεπερνά τους οκτακόσιους. Οι επιστημονικές ειδικότητες, που τα απαρτίζουν σύμφωνα με τον Οδηγό Καθηκοντολογίου Ειδικοτήτων – ΕΥΣΕΚΤ 2017 είναι: Απόφοιτοι Οικονομικών Σχολών, Απόφοιτοι Σχολών Πληροφορικής, Διαπολιτισμικοί Διαμεσολαβητές, Διοικητικοί Υπάλληλοι, Ειδικοί Παιδαγωγοί, Επισκέπτες Υγείας, Επαγγελματικοί Σύμβουλοι, Θεατρολόγοι, Κοινωνικοί Λειτουργοί, Κοινωνιολόγοι, Νηπιαγωγοί, Νομικοί, Νοσηλευτές, Οδηγοί, Παιδαγωγοί, Φιλόλογοι και Ψυχολόγοι.

Οι διεπιστημονικές ομάδες των Κέντρων Κοινότητας, αναλαμβάνουν τα κάτωθι ανά άξονα λειτουργίας: Α. Υποδοχή -Ενημέρωση – Υποστήριξη των πολιτών Β. Συνεργασία με Υπηρεσίες και Δομές Γ. Υπηρεσίες που αποσκοπούν στη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου και διασφαλίζουν την κοινωνική ένταξη των ωφελουμένων. ΠΑΝ.Σ.Ε.Κ.Κ. Το Σωματείο της Πρωτοβάθμιας Συνδικαλιστικής Οργάνωσης με την επωνυμία «Πανελλήνιο Σωματείο Εργαζομένων Κέντρων Κοινότητας και των Παρακολουθημάτων τους» – «ΠΑΝ.Σ.Ε.Κ.Κ.» εκπροσωπώντας τους Εργαζομένους των Κέντρων Κοινότητας, έχει δημοσιεύσει επανειλημμένα μια λίστα αιτημάτων τα οποία έχει μάλιστα ήδη μεταφέρει στην υφυπουργό Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, κα. Δόμνα Μιχαηλίδου, στην πρόσφατη συνάντηση της 2ας Ιουλίου.

Τα συγκεκριμένα αιτήματα αντικατοπτρίζουν το πλήθος των καθημερινών δυσκολιών που αντιμετωπίζουν οι Εργαζόμενοι στα Κέντρα Κοινότητας και την αλλαγή της φυσιογνωμίας και των παρεχόμενων υπηρεσιών των Κέντρων Κοινότητας σε σχέση με τον αρχικό σχεδιασμό.

Τα αιτήματα, λοιπόν, είναι τα παρακάτω:

1. Ένταξη των Κέντρων Κοινότητας στα οργανογράμματα των Δήμων και διασφάλιση όλων των υφιστάμενων θέσεων εργασίας με μετατροπή των συμβάσεων από ΙΔΟΧ σε ΙΔΑΧ. Στα Κέντρα Κοινότητας ασκείται κατά κύριο μέρος η Κοινωνική Πολιτική και η Κοινωνική Πρόνοια της χώρας, με τη διεκπεραίωση αιτήσεων για το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα, το Επίδομα Στέγασης, τα Προνοιακά Επιδόματα ΟΠΕΚΑ, το Επίδομα και Έξοδα Κηδείας Ανασφάλιστων Υπερηλίκων κ.α.. Μάλιστα σε ορισμένους Δήμους δεν υπάρχει Κοινωνική Υπηρεσία και αυτό το κενό καλύπτουν τα Κέντρα Κοινότητας.

Τα Κέντρα Κοινότητας αποτελούν εκτός των άλλων και δομές παροχής συμβουλευτικής ψυχοκοινωνικής στήριξης σε παιδιά, οικογένειες, ενήλικες και ηλικιωμένους. Πρόκειται για παροχή υπηρεσιών, που αφορά μεγάλο πλήθος πολιτών και εύρος αιτημάτων. Λαμβάνοντας υπόψη πως πρόκειται για έναν τομέα, που πάσχει στις τοπικές κοινωνίες, αποτελεί ανυπέρβλητη ανάγκη η παγίωση των δομών που παρέχουν υπηρεσίες συμβουλευτικής και ψυχοκοινωνικής υποστήριξης. Άξιον επισημάνσεως, τέλος, είναι επιπλέον το γεγονός, ότι είναι η πρώτη φορά που σε υπαλλήλους με εργασιακή σχέση ιδιωτικού δικαίου ορισμένου (ΙΔΟΧ), έχουν αποδοθεί προσωπικοί κωδικοί διαπιστευμένων χρηστών, οι οποίοι μέσω της καταγραφής στοιχείων στην Πλατφόρμα των Κέντρων Κοινότητας του Εθνικού Μηχανισμού Συντονισμού, Αξιολόγησης και Παρακολούθησης των Πολιτικών Κοινωνικής Ένταξης και Κοινωνικής Συνοχής, αποδίδουν στατιστικά για την χάραξη Κοινωνικής Πολιτικής σε Εθνικό και Ευρωπαϊκό επίπεδο.

2. Κατανομή αρμοδιοτήτων με βάση τη συνάφεια του αντικειμένου της κάθε Ειδικότητας, όπως αυτή προκύπτει από τη σύμβαση εργασίας του Εργαζόμενου (εκτενής αναφορά στον Οδηγό Εφαρμογής (ΜΟΔ) και στον Εσωτερικό Κανονισμό Λειτουργίας (ΕΥΣΕΚΤ)) και το περίγραμμα του εκάστοτε επαγγελματικού κλάδου.

Όπως έχει ήδη αναφερθεί, τα Κέντρα Κοινότητας στελεχώνονται από διεπιστημονική ομάδα με στόχο την παροχή εξειδικευμένων υπηρεσιών για την κατάλληλη στήριξη του πολίτη, την ενίσχυση της προοπτικής κοινωνικής ένταξης, την ολιστική προσέγγιση και τις δυνατότητες μελέτης και κατάλληλου σχεδιασμού δράσεων στην κοινότητα. Ωστόσο, με την δημοσιοποίηση της πρόσφατης ΚΥΑ του 2019 (ΦΕΚ Β’ 1344/19.04.2019, Αριθμ. Δ14 /15834/237) και συγκεκριμένα με το άρθρο 4, παράγραφος 3.3, οι ειδικότητες μετατρέπονται σε στελέχη που είναι υποχρεωμένα, ανεξαρτήτως συνάφειας ή μη του κλάδου τους, να εργάζονται σε διοικητικά καθήκοντα και δύναται, στον ελεύθερο χρόνο τους, να ασκούν τα καθήκοντα της ειδικότητάς τους! Το οποίο στην καθημερινή πρακτική μεταφράζεται ως διεκπεραίωση αιτήσεων για ποικίλα κοινωνικά επιδόματα σχεδόν σε όλο το 8ωρο εργασίας.

Η κοινωνική πολιτική της χώρας, εκφραζόμενη μέσα από το έργο των Κέντρων Κοινότητας, δεν μπορεί να περιορίζεται στην επιδοματική πολιτική, αλλά να έχει ως στόχο την ολιστική προσέγγιση των πολιτών μέσα από την παροχή υπηρεσιών υψηλού επιπέδου των ποικίλων Ειδικοτήτων και Κλάδων, που επανδρώνουν τα Κέντρα Κοινότητας, ενώ με την παρούσα ΚΥΑ παραβιάζεται ο κώδικας δεοντολογίας των Ειδικοτήτων των Κέντρων Κοινότητας, συνθλίβεται το επιστημονικό έργο και η παροχή εξειδικευμένων υπηρεσιών και οι Εργαζόμενοι μετατρέπονται σε ελεγκτικούς μηχανισμούς διεκπεραίωσης αιτήσεων.

3. Προάσπιση ίσων δικαιωμάτων με τους μόνιμους και ΙΔΑΧ Εργαζόμενους (άδειες μητρότητας, εκπαιδευτική άδεια, κινητές μονάδες κτλ)

Ειδικότερα για το θέμα των αδειών μητρότητας, το Σωματείο είχε ήδη ενημερώσει το Υπουργείο Εσωτερικών (καθώς είναι το πλέον αρμόδιο) με την επιστολή της 28ης Νοεμβρίου 2019, όπου αναφέρεται: «Όσον αφορά το θεσμικό πλαίσιο για τη χορήγηση αδειών ανατροφής τέκνου, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, το θεσμικό πλαίσιο για την χορήγηση αδειών στο προσωπικό Ι.Δ.Ο.Χ. διέπεται καταρχήν από το Π.Δ. 410/1988 και συμπληρωματικά από τις διατάξεις της εργατικής νομοθεσίας, όπου δεν ορίζεται διαφορετικά στα ανωτέρα Π.Δ. (βάσει του άρθρου 89 του Π.Δ. 410/ 1988).

Ειδικότερα για την άδεια ανατροφής τέκνου, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 7 του Ν. 3144/2003 και του άρθρου 38 του Ν.4342/2015, οι εργαζόμενες μητέρες δικαιούνται, για χρονικό διάστημα 30 μηνών από τον τοκετό είτε να προσέρχονται αργότερα στην εργασία τους είτε να αποχωρούν νωρίτερα κατά μία ώρα κάθε μέρα. Εναλλακτικά, εφόσον το ζητεί η μητέρα και συμφωνεί ο εργοδότης, το ημερήσιο ωράριο μπορεί να ορίζεται μειωμένο κατά δύο ώρες ημερησίως για τους δώδεκα πρώτους μήνες και κατά μία ώρα για έξι επιπλέον μήνες.

Από την άλλη, η χορήγηση της ειδικής παροχής προστασίας της μητρότητας (εξάμηνο του ΟΑΕΔ) προβλέπεται μόνο για τις μητέρες που είναι ασφαλισμένες του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ και εργάζονται με σχέση εργασίας ορισμένου ή αορίστου χρόνου σε επιχειρήσεις ή εκμεταλλεύσεις. Παράλληλα, η άδεια ανατροφής τέκνου διάρκειας 9 μηνών προβλέπεται μόνο για τους/τις δημόσιους υπαλλήλους. Με τον τρόπο αυτό στερείται του δικαιώματος λήψης άδειας μητρότητας μεγάλος αριθμός εργαζομένων, οι οποίες δεν πληρούν τις ανωτέρω προϋποθέσεις (συμπεριλαμβανομένων των εργαζομένων στα Κέντρα Κοινότητας).

Να σημειωθεί στο σημείο αυτό ότι το σοβαρό αυτό έλλειμμα στο θεσμικό πλαίσιο προστασίας της μητρότητας και συμφιλίωσης της επαγγελματικής και της οικογενειακής ζωής για τις υπαλλήλους ΙΔΟΧ φορέων του δημοσίου, έχει ήδη από το 2010 επισημάνει ο Συνήγορος του Πολίτη σε Ειδική Έκθεσή του. Εν συνεχεία, θα θέλαμε να σας κάνουμε γνωστό, ότι Συνάδελφοι Εργαζόμενοι σε Κέντρα Κοινότητας (μη Μέλη του Σωματείου), των οποίων την έγκριση λάβαμε προκειμένου να σας κοινοποιήσουμε τις ενέργειές τους, με συλλογική πρωτοβουλία έστειλαν επιστολή στο Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, την οποία έχουν συνυπογράψει 313 εργαζόμενοι, σχετικά με το αίτημα για κάλυψη του υπάρχοντος νομοθετικού κενού.

Η επιστολή έχει λάβει από το Υπουργείο αριθμό πρωτοκόλλου 33212/2149/23-7-2019. Η πρώτη επικοινωνία έγινε με το Γραφείο Διευθυντή του Υπουργού όπου αρχικά χρεώθηκε το έγγραφο, από το οποίο πληροφορήθηκαν πως η υπόθεση έχει παραπεμφθεί στο Τμήμα Ασφάλισης & Παροχών Ασθένειας, Αξιολόγησης Αναπηρίας & Ειδικών Θεμάτων. Μετά την επαφή με την προϊσταμένη του συγκεκριμένου τμήματος, παραπέμφθηκαν στο Τμήμα Ισότητας των Φύλων στην Εργασία. Το συγκεκριμένο τμήμα ενημέρωσε επίσης πως δεν είναι στην δική του αρμοδιότητα αλλά αφορά την πολιτική ηγεσία, στην οποία έχουν αποστείλει ενημερωτικό σημείωμα. Οι συνάδερφοι επικοινώνησαν εκ νέου με την κα. Γεωργούντζου, στο Γραφείο Διευθυντή του Υπουργού και μετά από την ενημέρωσή της για τις παραπάνω επικοινωνίες, παραπέμφθηκαν αυτή τη φορά στη Γενική Γραμματεία Κοινωνικής Ασφάλισης όπου και έλαβαν νέο αριθμό πρωτοκόλλου (387/7-11-2019 ).

Έως και σήμερα βρίσκονται σε αναμονή χωρίς να έχουν λάβει συγκεκριμένη απάντηση για την πορεία του εγγράφου τους. Με βάση τα παραπάνω, καθίσταται σαφές ότι στα πλαίσια της ίσης αντιμετώπισης όλων των εργαζομένων, ανεξαρτήτως του είδους εργασίας και του φορέα απασχόλησης, κρίνεται επιτακτική η ανάγκη νομοθετικής ρύθμισης των αδειών μητρότητας των εργαζομένων στα Κέντρα Κοινότητας, παρέχοντας την 9μηνη άδεια ανατροφής τέκνου, με αναδρομική ισχύ από την έναρξη λειτουργίας των Κέντρων Κοινότητας, ήτοι Ιανουάριος 2017.»

4. Προστασία των Εργαζομένων από την αντιμετώπιση αυθαιρεσιών των Δήμων και την ενεργοποίηση του ελεγκτικού μηχανισμού.

Το συγκεκριμένο θέμα έλαβε τεράστιες διαστάσεις εν μέσω υγειονομικής κρίσης του covid 19, όπως ενημερώθηκε το Υπουργείο Εσωτερικών και με την επιστολή της 19ης Μαρτίου 2020 του ΠΑΝ.Σ.Ε.Κ.Κ. Συγκεκριμένα, και ενώ με βάση τον τρόπο λειτουργίας των Κέντρων Κοινότητας θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν οι Ειδικότητες στην στήριξη της τοπικής κοινωνίας εκτελώντας τα καθήκοντά του Κλάδου τους εντός Κέντρου Κοινότητας, πολλοί Δήμοι μετακίνησαν τους Εργαζόμενους σε αλλότριες Δομές και αλλότρια καθήκοντα, όπως στα Κοινωνικά Παντοπωλεία ή στις διανομές φαρμάκων και άλλων ειδών πρώτης ανάγκης σε ηλικιωμένους.

5. Διασύνδεση και σταθερή συνεργασία μεταξύ όλων των φορέων που εμπλέκονται στο σχεδιασμό και την τρέχουσα λειτουργία των Κέντρων Κοινότητας με σκοπό να παρέχεται ενιαία πληροφόρηση και να διαφυλάσσεται ο συντονισμός μεταξύ των άμεσα εμπλεκόμενων.

Η εμπειρία των εργαζομένων θα πρέπει να αξιοποιηθεί με την δημιουργία Ομάδας Εργασίας αποτελούμενη από εκπροσώπους όλων των φορέων που ασχολούνται με τα Κέντρα Κοινότητας (ενδεικτικά: Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, Υπουργείο Εσωτερικών, Διεύθυνση Καταπολέμησης της Φτώχειας, ΟΠΕΚΑ κ.α.) και των Εργαζομένων δια μέσου του ΠΑΝ.Σ.Ε.Κ.Κ. όταν υπάρχουν νέες ΚΥΑ και νομοθεσίες ή τροποποιήσεις των ήδη υπαρχόντων, νέες πλατφόρμες ή γενικότερες αλλαγές, που επηρεάζουν την λειτουργία του πλαισίου

6. Έγκαιρη και έγκυρη ενημέρωση και επιμόρφωση για κάθε αντικείμενο, που ανατίθεται στα Κέντρα Κοινότητας και συμμετοχή των Εργαζομένων σε κάθε σχεδιασμό. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η πρόσφατη ελλιπής ενημέρωση εκ μέρους του ΟΠΕΚΑ σχετικά με την απόδοση ή μη από τους Εργαζόμενους βεβαίωσης λήψης προνοιακών επιδομάτων, η οποία μάλιστα οδήγησε κάποιους παράγοντες στο να προτρέπουν τους πολίτες να προχωράνε σε προσωπικές καταγγελίες των Συναδέλφων όταν δεν τους χορηγούσαν την συγκεκριμένη βεβαίωση!

7. Συνεχιζόμενη Εκπαίδευση-Κατάρτιση-Εποπτεία κάθε Εργαζόμενου σε θεματικές συναφείς με το αντικείμενο εργασίας, με υπηρεσιακή/εκπαιδευτική άδεια και κάλυψη οδοιπορικών εξόδων.

Σε αυτά τα πλαίσια, σαν Σωματείο θα κάνουμε αυτό που μπορούμε, μέσα στην άβυσσο της αδιαφορίας και εγκατάλειψης της ελπίδας για καλύτερες μέρες και συνθήκες εργασίας από την πλειοψηφία των πολιτών και εργαζομένων. Όσοι θέλουν να συμβάλλουν χρειάζεται να βγουν μπροστά, όσοι θέλουν να πράξουν χρειάζεται να το κάνουν. Δεν υπάρχει εύκολος δρόμος, μόνο ο δρόμος του αγώνα! Οι ήττες στο πεδίο των διεκδικήσεων αποτελούν τον κανόνα, ενώ οι νίκες την εξαίρεση. Αυτό όμως δεν θα μας σταματήσει να διεκδικούμε. Το δίκιο είναι με το μέρος μας. Ας μην νικήσουμε ποτέ… θα πολεμάμε πάντα!!!