Joker: Ποιος καθορίζει ποια είναι η κατάλληλη ηλικία για να δούμε μία ταινία στην Ελλάδα

Οι έλεγχοι της αστυνομίας σε κινηματογράφους για την παρουσία ανηλίκων στην προβολή της ταινίας Τζόκερ φέρνουν στο προσκήνιο το θέμα για το ποια είναι τα κριτήρια χαρακτηρισμού καταλληλότητας μίας ταινίας στην Ελλάδα και ποιοι είναι οι άνθρωποι που το αποφασίζουν.

Επιτροπή νεότητας

Σύμφωνα με τον νόμο 1597/86 “πέρι προστασίας και ανάπτυξης της κινηματογραφικής τέχνης, ενίσχυσης της ελληνικής κινηματογραφίας και άλλες διατάξεις” σε αυτές τις άλλες διατάξεις αναφέρεται στο άρθρο 2 ότι η κινηματογραφική τέχνη είναι ελεύθερη σύμφωνα με τους ορισμούς του Συντάγματος. Η λογοκρισία και κάθε άλλο προληπτικό μέτρο απαγορεύονται.

Παράλληλα συνίσταται επιτροπή νεότητας σύμφωνα με όσα ορίζονται στις διατάξεις του άρθρου 36 του νόμου αυτού. Η σύσταση και η λειτουργία αυτής της επιτροπής σκοπεύει να συμβάλει στην ανάπτυξη της προσωπικότητας των νέων ως ελεύθερων και υπεύθυνων πολιτών χωρίς να θίγεται η ελευθερία της έκφρασης και διάδοσης των κινηματογραφικών έργων.

Στο επίμαχο άρθρο 36 σημειώνεται ότι κάθε ταινία υποβάλλεται από τον παραγωγό ή τον εισαγωγέα της στην επιτροπή νεότητας που προβλέπεται στο άρθρο 2. Η επιτροπή κατατάσσει την ταινία σε μία από τις ακόλουθες κατηγορίες:

α) Κατάλληλη για ανηλίκους

β) Περιορισμένης καταλληλότητας (κάτω των 13 ετών)

γ) Ακατάλληλη για ανηλίκους (κάτω των 17 ετών)

δ) Αυστηρά ακατάλληλη για ανηλίκους (κάτω των 18 ετών), περίπτωση Τζόκερ.

Απαγορεύεται η παρακολούθηση ακατάλληλων ταινιών σε νέους που δεν συμπλήρωσαν το 17ο έτος. Σε νέους που συμπλήρωσαν το 13ο έτος, επιτρέπεται η παρακολούθηση ταινιών που η επιτροπή νεότητας κατέταξε στην κατηγορία των ταινιών περιορισμένης καταλληλότητας.

Η επιτροπή νεότητας υπάγεται στην αρμοδιότητα του Υπουργείου Πολιτισμού και αποτελείται από έναν εκπρόσωπο του Υπουργείου ως πρόεδρο, έναν εκπρόσωπο της Γενικής Γραμματείας Νέας Γενιάς του Υπουργείου Πολιτισμού, δύο σκηνοθέτες, έναν κριτικό κινηματογράφου, έναν κοινωνιολόγο, έναν παιδοψυχολόγο και ανά ένα μέλος της ∆.Ο.Ε., της Ο.Λ.Μ.Ε., της Ε.Φ.Ε.Ε., και της Ανωτάτης Συνομοσπονδίας Γονέων και Κηδεμόνων, που αποδεικνύεται από τις οργανώσεις αυτές.

Τα μέλη της επιτροπής καθώς και οι αναπληρωτές τους ορίζονται με απόφαση του Υπουργού Πολιτισμού και η θητεία τους είναι ετήσια. Με την υπουργική απόφαση ρυθμίζεται η λειτουργία της επιτροπής, η αποζημίωση των μελών της και κάθε σχετικό θέμα. Μέχρι την έκδοση της υπουργικής απόφασης εξακολουθεί η λειτουργία των υφισταμένων επιτροπών του Υπουργείου Προεδρίας, το έργο των οποίων διέπεται από τις διατάξεις αυτού του νόμου.

Οι αιθουσάρχες

Τέλος στο άρθρο 38 γίνεται λόγος για τους αιθουσάρχες όπου σημειώνεται ότι όποιος επιτρέπει σε ανήλικους να εισέλθουν σε αίθουσα ή σε υπαίθριο χώρο στους οποίους προβάλλεται ταινία ακατάλληλη για ανηλίκους, τιμωρείται με φυλάκιση μέχρις ενός έτους και χρηματική ποινή 30.000 (σ.σ. 88 ευρώ) ως 300.000 δραχμών (880 ευρώ). Αν η ταινία είναι αυστηρά ακατάλληλη, (δηλαδή στην περίπτωση του Τζόκερ) επιβάλλεται φυλάκιση μέχρι δεκαοκτώ μηνών και χρηματική ποινή τουλάχιστον 50.000 δραχμών (146 ευρώ). Η τέλεση από αμέλεια των πράξεων που αποβλέπει αυτή η παράγραφος τιμωρείται με χρηματική ποινή δέκα χιλιάδων (30 ευρω) έως εκατό χιλιάδων δραχμών (293 ευρώ).

Νέος νόμος

O παραπάνω νόμος αντικαταστάθηκε από τον νόμος 3905/2010 (Α’ 219) που αναφέρεται στην “αξιολόγηση καταλληλότητας κινηματογραφικού έργου”. Στο άρθρο 37 του συγκεκριμένου νόμου αναφέρεται.

Πριν από την προβολή κάθε κινηματογραφικού έργου σε κινηματογραφική αίθουσα, υποβάλλεται από τον παραγωγό ή τον διανομέα αίτηση στη Διεύθυνση Κινηματογράφου και Οπτικοακουστικών Μέσων του Υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού (ΔΙ.Κ.Ο.Μ.), προκειμένου να αξιολογηθεί η καταλληλότητά του για παρακολούθηση από ανηλίκους σε κινηματογραφικές αίθουσες. Η ΔΙ.Κ.Ο.Μ. εκδίδει πράξη κατάταξης του κινηματογραφικού έργου σε μία από τις κατηγορίες της παραγράφου 2, σύμφωνα με τη γνωμοδότηση των επιτροπών αξιολόγησης καταλληλότητας κινηματογραφικών έργων. Για τη χορήγηση της πράξης αυτής καταβάλλεται παράβολο, το ύψος του οποίου καθορίζεται με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Πολιτισμού και Τουρισμού.

Στο Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού λειτουργούν επιτροπές αξιολόγησης καταλληλότητας κινηματογραφικών έργων, τα μέλη των οποίων ορίζονται από τον Υπουργό Πολιτισμού και Τουρισμού. Αντικείμενο των επιτροπών είναι η κατάταξη των έργων που έχουν υποβληθεί στη ΔΙ.Κ.Ο.Μ. σε μία από τις ακόλουθες κατηγορίες: (α) κατάλληλη για όλους, (β) κατάλληλη για ανηλίκους άνω των 12 ετών, (γ) κατάλληλη για ανηλίκους άνω των 15 ετών, (δ) ακατάλληλη για ανηλίκους.

Απαγορεύεται η παρακολούθηση ακατάλληλων ταινιών σε ανηλίκους που δεν έχουν συμπληρώσει την απαιτούμενη από την κατάταξη της ταινίας ηλικία.Όποι ος επιτρέπει σε ανηλίκους να εισέλθουν σε αίθουσα ή υπαίθριο χώρο στους οποίους προβάλλεται ταινία ακατάλληλη για την ηλικία τους τιμωρείται με χρηματική ποινή από 1.000 έως 10.000 ευρώ. Η τέλεση από αμέλεια της πράξης αυτής τιμωρείται με χρηματική ποινή από 500 έως 5.000 ευρώ.

Με απόφαση του Υπουργού Πολιτισμού και Τουρισμού ορίζεται ο αριθμός των επιτροπών, η σύνθεσή τους, η διάρκεια της θητείας τους, ο τρόπος λειτουργίας τους και κάθε άλλο σχετικό θέμα. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Πολιτισμού και Τουρισμού και Οικονομικών καθορίζεται η αποζημίωση που καταβάλλεται στα μέλη των ανωτέρω επιτροπών.

Η ισχύς του παρόντος άρθρου αρχίζει την 1η Αυγούστου 2011. Μέχρι τότε εξακολουθεί η λειτουργία των υφιστάμενων επιτροπών ελέγχου κινηματογραφικών έργων.