11η Σεπτεμβρίου: Τα νέα στοιχεία για τις επιθέσεις, που ανατρέπουν τα δεδομένα

Για περισσότερες από δύο δεκαετίες, μέσα από δύο πολέμους και εσωτερικές αναταραχές, η ιδέα ότι η Αλ Κάιντα έδρασε μόνη της την 11η Σεπτεμβρίου αποτέλεσε τη βάση της αμερικανικής πολιτικής.

Μια επιτροπή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο Οσάμα Μπιν Λάντεν είχε πρωτοπορήσει στις τρομοκρατικές επιθέσεις – συνδυάζοντας κορυφαία τεχνολογική τεχνογνωσία, εκτεταμένους πόρους και ένα παγκόσμιο δίκτυο τόσο καλά συντονισμένο που μπορούσε να πραγματοποιήσει επιχειρήσεις πρωτοφανούς μεγέθους, οι οποίες μάλιστα προέρχονταν για πρώτη φορά τότε από έναν μη κρατικό φορέα.

Αυτή η εκτίμηση φαίνεται τώρα λανθασμένη. Και αν αποδειχθεί ότι η κατανόησή μας για το τι συνέβη την 11η Σεπτεμβρίου ήταν λανθασμένη, τότε οι δαπανηρές πολιτικές που ακολούθησαν οι Ηνωμένες Πολιτείες το τελευταίο τέταρτο του αιώνα είχαν τις ρίζες τους σε ένα λανθασμένο στοιχείο.

Ο παγκόσμιος πόλεμος κατά της τρομοκρατίας βασίστηκε σε ένα λάθος.

Μια νέα κατάθεση, σε αγωγή που κατέθεσαν οι οικογένειες των θυμάτων της 11ης Σεπτεμβρίου εναντίον της κυβέρνησης της Σαουδικής Αραβίας υποστηρίζει ότι η Αλ Κάιντα είχε σημαντική, και μάλιστα καθοριστική, κρατική υποστήριξη για τις επιθέσεις της. Αξιωματούχοι της κυβέρνησης της Σαουδικής Αραβίας, υποστηρίζουν οι δικηγόροι των εναγόντων, δημιούργησαν και λειτούργησαν ένα δίκτυο στο εσωτερικό των Ηνωμένων Πολιτειών, το οποίο παρείχε κρίσιμη βοήθεια στην πρώτη ομάδα αεροπειρατών της 11ης Σεπτεμβρίου που εισήλθε στη χώρα.

Όπως αναφέρει το The Atlantic, το έγγραφο των 71 σελίδων, που κυκλοφόρησε σε επεξεργασμένη μορφή νωρίτερα αυτό το μήνα, συνοψίζει όσα οι ενάγοντες λένε ότι έμαθαν μέσω των στοιχείων που αποκτήθηκαν και από το πρόσφατα αποχαρακτηρισμένο υλικό. Υποστηρίζουν ότι οι Σαουδάραβες αξιωματούχοι -κυρίως ο Fahad al-Thumairy, ιμάμης σε τζαμί του Λος Άντζελες και διαπιστευμένος διπλωμάτης στο προξενείο της Σαουδικής Αραβίας στην πόλη αυτή, και ο Omar al-Bayoumi, ο οποίος μεταμφιέστηκε σε μεταπτυχιακό φοιτητή αλλά αναγνωρίστηκε από το FBI ως πράκτορας των μυστικών υπηρεσιών- δεν ήταν άσχετα πρόσωπα.

Οι ενάγοντες υποστηρίζουν ότι οι Thumairy και Bayoumi οργάνωσαν την ασφαλή υποδοχή, μεταφορά και στέγαση των αεροπειρατών Khalid al-Mihdhar και Nawaf al-Hazmi, αρχής γενομένης από την άφιξή τους στην Καλιφόρνια στις 15 Ιανουαρίου 2000. (Τόσο ο Thumairy όσο και ο Bayoumi αρνήθηκαν ότι συνέβαλαν στην επιχείρηση. Ο Omar al-Bayoumi, μαζί με τη Σαουδική Αραβία, έχει επίσης αρνηθεί ότι είχε οποιαδήποτε ανάμειξη με τις επιχειρήσεις των μυστικών υπηρεσιών της).

Η κατάθεση υποστηρίζει περαιτέρω ότι ο Thumairy και ο Bayoumi σύστησαν τους δύο αεροπειρατές σε ντόπιους στο Λος Άντζελες και το Σαν Ντιέγκο, οι οποίοι κάλυπταν τις καθημερινές τους ανάγκες, συμπεριλαμβανομένης της βοήθειας σε θέματα μετανάστευσης, της ψηφιακής και τηλεφωνικής επικοινωνίας και της λήψης χρημάτων από την Αλ Κάιντα με έμβασμα. Σαουδάραβες αξιωματούχοι βοήθησαν, επίσης, τους δύο πράκτορες της Αλ Κάιντα -και οι δύο Σαουδάραβες υπήκοοι με μικρή εκπαίδευση ή γνώση της αγγλικής γλώσσας, των οποίων η εμπειρία στο εξωτερικό αφορούσε κυρίως εκπαίδευση και μάχες για σκοπούς της τζιχάντ- να προμηθευτούν ένα αυτοκίνητο καθώς και άδειες οδήγησης. Αυτό το δίκτυο υποστήριξης ήταν ζωτικής σημασίας.

Η κατάθεση, η οποία βρίσκεται επί του παρόντος ενώπιον του Περιφερειακού Δικαστηρίου των ΗΠΑ για τη Νότια Περιφέρεια της Νέας Υόρκης, κάνει εκτενή αναφορά σε έρευνες του FBI, υπομνήματα, αρχεία επικοινωνιών και αποδεικτικό υλικό που είναι ακόμη σφραγισμένο, αλλά είναι πιθανό να δημοσιοποιηθεί τις επόμενες εβδομάδες.

Ορισμένοι από τους ισχυρισμούς της κατάθεσης φαίνεται να επιβεβαιώνονται από ένα έγγραφο, το οποίο συντάχθηκε από το FBI τον Ιούλιο του 2021 και φέρει τον τίτλο «Συνδέσεις με τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου 2001», καθώς και από άλλα έγγραφα που αποχαρακτηρίστηκαν στο πλαίσιο της εκτελεστικής εντολής 14040 του Προέδρου Τζο Μπάιντεν.

Το υλικό αφορά κυρίως την υποστήριξη που παρείχε η Σαουδική Αραβία σε αυτούς τους δύο πράκτορες της Αλ Κάιντα με έδρα την Καλιφόρνια, καθώς και στους συναδέλφους τους αεροπειρατές της πτήσης 77 της American Airlines, η οποία συνετρίβη στο Πεντάγωνο. Αν υποθέσουμε ότι η υπόθεση θα προχωρήσει, ο προεδρεύων δικαστής θα μπορούσε να διατάξει μια περαιτέρω έρευνα που θα εξέταζε την πιθανή σαουδαραβική υποστήριξη προς τους άλλους αεροπειρατές, οι περισσότεροι από τους οποίους μετέβησαν στην Ανατολική Ακτή από τα μέσα του 2000.

Το υλικό που έχει ήδη έρθει στην επιφάνεια, ωστόσο, τεκμηριώνει την έκταση της συνενοχής των Σαουδαράβων αξιωματούχων. Η έκθεση της Επιτροπής της 11ης Σεπτεμβρίου ανέφερε πολυάριθμες επαφές μεταξύ του Omar al-Bayoumi και του Thumairy, αλλά περιέγραψε μόνο «έμμεσες αποδείξεις» για τον Thumairy ως σύνδεσμο των δύο αεροπειρατών και ανέφερε ότι δεν γνώριζε αν η πρώτη συνάντηση του Bayoumi με τους πράκτορες έγινε «τυχαία ή σκόπιμα». Ωστόσο, τα στοιχεία που συγκεντρώθηκαν στο πλαίσιο της εν εξελίξει αγωγής υποδηλώνουν ότι οι ενέργειες στις οποίες προέβησαν ο Thumairy και ο Bayoumi για την υποστήριξη των αεροπειρατών ήταν στην πραγματικότητα σκόπιμες, διαρκείς και προσεκτικά συντονισμένες με άλλους Σαουδάραβες αξιωματούχους.

Εκτός από τα έγγραφα που αποδεικνύουν την οικονομική και υλικοτεχνική υποστήριξη, τα αποδεικτικά στοιχεία περιλαμβάνουν αρκετές βιντεοκασέτες που κατασχέθηκαν από το Ηνωμένο Βασίλειο κατά τη διάρκεια επιδρομών στις ιδιοκτησίες του Bayoumi εκεί, όταν συνελήφθη στο Μπέρμιγχαμ τον Σεπτέμβριο του 2001. Ένα βίντεο -μια πιο ολοκληρωμένη έκδοση μιας κασέτας που εξετάστηκε από την Επιτροπή της 11ης Σεπτεμβρίου- δείχνει τον Mihdhar και τον Hazmi (σ.σ. τους δύο αεροπειρατές) σε ένα πάρτι καλωσορίσματος που διοργάνωσε ο Bayoumi μετά τη μετακόμισή τους στο Σαν Ντιέγκο. Το πλήρες βίντεο, υποστηρίζει η κατάθεση, δείχνει ότι το πάρτι οργανώθηκε από τον Bayoumi και τον Thumairy «για να παρουσιάσει τους αεροπειρατές σε μια προσεκτικά επιλεγμένη ομάδα ομοϊδεατών μελών της κοινότητας και θρησκευτικών ηγετών». Η αστυνομία του Ηνωμένου Βασιλείου βρήκε επίσης, σύμφωνα με την κατάθεση, ένα σημειωματάριο στο οποίο ο Bayoumi είχε ετοιμάσει «ένα σχέδιο ενός αεροπλάνου, μαζί με έναν υπολογισμό που χρησιμοποιείται για να αποσαφηνιστεί η απόσταση που ένας στόχος στο έδαφος είναι ορατός από ένα συγκεκριμένο ύψος».

Ένα άλλο κατασχεθέν βίντεο περιέχει πλάνα του Bayoumi στην Ουάσινγκτον, όπου συναντήθηκε με Σαουδάραβες θρησκευτικούς αξιωματούχους που είχαν τοποθετηθεί ως διπλωμάτες στην πρεσβεία και επισκέφθηκε το Καπιτώλιο των ΗΠΑ. Στο βίντεο, σύμφωνα με την κατάθεση, ο Bayoumi «κινηματογραφεί προσεκτικά και σημειώνει τα δομικά χαρακτηριστικά του Καπιτωλίου, τις εισόδους και τις θέσεις ασφαλείας». Το Καπιτώλιο ήταν ο πιθανός τέταρτος στόχος των επιθέσεων της 11ης Σεπτεμβρίου, αυτός που γλίτωσε όταν οι επιβάτες της United Flight 93 πάλεψαν με τους αεροπειρατές και το αεροπλάνο συνετρίβη κοντά στο Shanksville της Πενσυλβάνια.

Εάν οι Thumairy και Bayoumi ήταν το μπροστινό άκρο του δικτύου υποστήριξης των αεροπειρατών, οι υπεύθυνοι ελέγχου τους στις ΗΠΑ θα βρίσκονταν στην Ουάσιγκτον, στην πρεσβεία της Σαουδικής Αραβίας. Στα χρόνια πριν από την 11η Σεπτεμβρίου 2001, το Υπουργείο Ισλαμικών Υποθέσεων της Σαουδικής Αραβίας είχε σημαντική παρουσία στην πρεσβεία, καθώς και στο προξενείο στο Λος Άντζελες. Οι εκπρόσωποι του υπουργείου επέβλεπαν τους πολλούς Σαουδάραβες ιμάμηδες, όπως ο Thumairy, στα τζαμιά που υποστηρίζονταν από τη Σαουδική Αραβία, και αποσπούσαν Σαουδάραβες «προπαγανδιστές» στις μουσουλμανικές κοινότητες των Ηνωμένων Πολιτειών.

Τα γραφεία και το προσωπικό του Υπουργείο των Ισλαμικών Υποθέσεων φάνηκε να λειτουργούν σύμφωνα με διαφορετικές διαδικασίες από τις άλλες μονάδες εντός της πρεσβείας. Το FBI βρήκε στοιχεία σύμφωνα με τα οποία, όταν ο Σαουδάραβας γενικός πρόξενος στο Λος Άντζελες προσπάθησε να απολύσει ένα μέλος του δικτύου υποστήριξης, το οποίο αποθήκευε τζιχαντιστική βιβλιογραφία στο προξενείο, ο Thumairy κατάφερε να χρησιμοποιήσει την επιρροή του για να σώσει τη θέση του. Όπως τεκμηριώνεται επίσης στη νέα κατάθεση, υπήρχε εκτεταμένη τηλεφωνική επικοινωνία μεταξύ του Thumairy, του Bayoumi και της πρεσβείας σε κρίσιμες στιγμές που οι αεροπειρατές χρειάζονταν και λάμβαναν υποστήριξη.

Αμφισβητούν τα στοιχεία οι Σαουδάραβες

Οι ισχυρισμοί των εναγόντων αμφισβητούνται από τους δικηγόρους που εκπροσωπούν τη Σαουδική Αραβία για μια σειρά από λόγους. Αρνούνται ότι Σαουδάραβες αξιωματούχοι παρείχαν υποστήριξη στους αεροπειρατές ή ότι συμμετείχαν με άλλο τρόπο στις επιθέσεις. Ο Thumairy «δεν βοήθησε καθόλου τους αεροπειρατές» δήλωσαν οι δικηγόροι, και οι υποτιθέμενες ενέργειές του δεν θα ενέπιπταν στο πεδίο των επίσημων αρμοδιοτήτων του. Η βοήθεια του Bayoumi ήταν «ελάχιστη» και δεν σχετιζόταν με τρομοκρατική δραστηριότητα, υποστηρίζουν οι δικηγόροι, και ούτε αυτός ούτε ο Thumairy ανήκαν σε δίκτυο τζιχαντιστών.

Ορισμένες από τις διαφωνίες, πάντως, δεν αφορούν τόσο τα γεγονότα όσο την ερμηνεία. Το βίντεο από το Καπιτώλιο, κατά την άποψη της Σαουδικής Αραβίας, δεν είναι τίποτε περισσότερο από μια απλή λήψη ενός ενθουσιώδους τουρίστα, ενώ το βίντεο από το Σαν Ντιέγκο με το πάρτι του Bayoumi στο διαμέρισμα των αεροπειρατών λέγεται ότι απεικονίζει μια συγκέντρωση των επισκεπτών του τζαμιού για κάποιο σκοπό που δεν σχετίζεται με την παρουσία δύο νεοαφιχθέντων τρομοκρατών της Αλ Κάιντα.