Αίγυπτος: O Σίσι αντικατέστησε τον ισχυρό αρχηγό των μυστικών υπηρεσιών

Την αντικατάσταση του ισχυρού αρχηγού των μυστικών υπηρεσιών, Αμπάς Κάμελ, αποφάσισε ο πρόεδρος της Αιγύπτου, Αμντέλ Φατάζ Αλ Σίσι, σε μια αιφνιδιαστική κίνηση που έρχεται εν μέσω της κλιμακούμενης έντασης στην περιοχή λόγω του πολέμου στη Γάζα.

Ο Κάμελ, που για χρόνια θεωρούνταν ο δεύτερος πιο ισχυρός άνδρας στη μεγαλύτερη πληθυσμιακά χώρα του αραβικού κόσμου, έπαιξε καθοριστικό ρόλο στις διαπραγματεύσεις κατάπαυσης του πυρός μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς.

Με στενές σχέσεις με τις αμερικανικές και ισραηλινές μυστικές υπηρεσίες, αλλά και με την ηγεσία της Χαμάς, κατάφερε να εδραιώσει τη φήμη του ως ένας από τους πιο επιδραστικούς διαμεσολαβητές της περιοχής και έμπιστος του Σίσι.

Η αποχώρησή του συμπίπτει με μια περίοδο όπου οι σχέσεις Αιγύπτου και Ισραήλ δοκιμάζονται, ενώ η ειρηνευτική συνθήκη των δύο χωρών που κρατά 45 χρόνια βρίσκεται σε κίνδυνο λόγω των εξελίξεων στη Γάζα.

Παρόλο που ο Αμπάς Κάμελ μεταφέρθηκε σε ρόλο ειδικού απεσταλμένου του Αμντέλ Φατάζ Αλ Σίσι και γενικού συντονιστή των υπηρεσιών ασφαλείας, οι αναλυτές δεν είναι σίγουροι αν αυτή η κίνηση αποτελεί προαγωγή ή υποβιβασμό. Σύμφωνα με τα αιγυπτιακά μέσα, αντικαταστάθηκε από τον Χασάν Ρασάντ, έναν μακροχρόνιο αξιωματούχο των μυστικών υπηρεσιών.

Ο πόλεμος και η ρήξη με το Ισραήλ

Ο πόλεμος στη Γάζα και η επίθεση της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου προκάλεσαν αναταράξεις και στην Αίγυπτο. Η ένταση έχει φέρει τη χώρα αντιμέτωπη με διαδηλώσεις, μείωση της κυκλοφορίας στη διώρυγα του Σουέζ και ρήξη στις σχέσεις της με το Ισραήλ.

Ο Κάμελ είχε αναλάβει κεντρικό ρόλο στις προσπάθειες για εκεχειρία, μετακινούμενος μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς και προσπαθώντας να μεσολαβήσει για την απελευθέρωση Ισραηλινών ομήρων με αντάλλαγμα Παλαιστίνιους κρατούμενους. Στις διαπραγματεύσεις συμμετείχαν επίσης ο επικεφαλής της CIA, Γουίλιαμ Μπερνς, ο Ισραηλινός αρχηγός των μυστικών υπηρεσιών, Ντέιβιντ Μπαρνέα, και ο πρωθυπουργός του Κατάρ, Μοχάμεντ μπιν Αμπντουλραχμάν Αλ Θανί.

Η τετραμερής αυτή ομάδα είχε καθοριστικό ρόλο στην εκεχειρία που επιτεύχθηκε τον περασμένο Νοέμβριο, με αποτέλεσμα την απελευθέρωση πάνω από 100 ομήρων από τη Γάζα και Παλαιστινίων κρατουμένων από το Ισραήλ. Ωστόσο, οι πρόσφατες διαπραγματεύσεις δεν έχουν αποφέρει σημαντικά αποτελέσματα, κυρίως λόγω της αδιάλλακτης στάσης τόσο του Ισραήλ όσο και της Χαμάς.

Ο Κάμελ θεωρείται από τους πλέον έμπειρους στις δύσκολες διαπραγματεύσεις. Είχε παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο και στην εκεχειρία του 2021 μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς. Ο αντικαταστάτης του, Χασάν Ρασάντ, διαθέτει 34 χρόνια εμπειρίας στις μυστικές υπηρεσίες και ήταν στενός συνεργάτης του Κάμελ, με ειδίκευση στις σχέσεις της Αιγύπτου με το Ιράν και τις εξουσιοδοτήσεις των Ιρανικών συμφερόντων.

Ο Κάμελ ήταν για χρόνια ένας από τους πιο έμπιστους συνεργάτες του Αμντέλ Φατάζ Αλ Σίσι, έχοντας διατελέσει στο παρελθόν μέλος των στρατιωτικών υπηρεσιών πληροφοριών της Αιγύπτου. Κατά τη διάρκεια της θητείας του, συνέβαλε στην ενίσχυση του ρόλου των μυστικών υπηρεσιών στην πολιτική σκηνή, ενώ είχε σημαντική παρουσία στις κρίσιμες διπλωματικές κινήσεις της χώρας στα ζητήματα της Λιβύης και του Σουδάν.

Παράλληλα, ο Κάμελ διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στη διαχείριση του εσωτερικού κατασταλτικού μηχανισμού της Αιγύπτου, με χιλιάδες άτομα να φυλακίζονται για πολιτική αντίσταση, κάτι που έχει προκαλέσει έντονη κριτική από οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων.