Ανάλυση: Πώς εξηγείται η παράδοση του κυβερνητικού στρατού στους Ταλιμπάν μέσα σε 10 μέρες

Η εγκατάλειψη των Αφγανών στις τύχες τους από τις ΗΠΑ μαζί με την οικονομική ανέχεια και την έλλειψη εμπιστοσύνης στην κυβέρνηση του Αφγανιστάν καθώς και η διαφθορά είναι τα κομμάτια του παζλ που συνθέτουν το πώς κατάφεραν οι Ταλιμπάν σε – φαινομενικά – δέκα ημέρες να κατακτήσουν το Αφγανιστάν.

Η θεαματική αυτή κατάρρευση του στρατού του Αφγανιστάν έγινε μπροστά στα μάτια της διεθνούς κοινότητας που παρακολουθούσε σε πλήρη αδράνεια την μια επαρχία μετά την άλλη να πέφτει στα χέρια των Ταλιμπάν και τις δυνάμεις του στρατού να τρέπονται σε φυγή.

Παρά την 20ετή εκπαίδευση του στρατού και τα δισεκατομμύρια δολάρια αμερικανικής βοήθειας, η Καμπούλ “έπεσε” στα χέρια των Ταλιμπάν την Κυριακή.

Οι συμφωνίες μεταξύ των δύο πλευρών, που αρχικά προτάθηκαν στις αρχές του περασμένου έτους, χαρακτηρίζονταν συχνά από Αφγανούς αξιωματούχους ως κατάπαυση του πυρός, ωστόσο η πραγματικότητα είναι άλλη.

Σύμφωνα με έναν Αφγανό αξιωματικό και έναν Αμερικανό αξιωματούχο, αυτό που έκαναν στην πραγματικότητα οι ηγέτες των Ταλιμπάν ήταν να προσφέρουν χρήματα σε αντάλλαγμα για την παράδοση των όπλων από τις κυβερνητικές δυνάμεις, όπως αναφέρει η Washington Post.

Συνεντεύξεις με περισσότερους από δώδεκα Αφγανούς αξιωματικούς, αστυνομικούς, στρατιώτες ειδικών αποστολών και στρατιωτικούς που επικαλείται η Washington Post αποδεικνύουν πως για ενάμισι χρόνο, συναντήσεις που αρχικά ξεκίνησαν από την περιφέρεια και πέρασαν γρήγορα στις πρωτεύουσες των επαρχιών, μετεξελίχθηκαν σε μια εντυπωσιακή σειρά διαπραγματεύσεων για την παράδοση των κυβερνητικών δυνάμεων στο Αφγανιστάν.

Μέσα σε μόλις δέκα μέρες, το Αφγανιστάν “έπεσε”

Μέσα σε κάτι περισσότερο από μία εβδομάδα, μαχητές των Ταλιμπάν κατέλαβαν περισσότερες από δώδεκα πρωτεύουσες επαρχιών και μπήκαν στην Καμπούλ χωρίς αντίσταση, προκαλώντας την τροπή σε φυγή του προέδρου του Αφγανιστάν και την κατάρρευση της κυβέρνησής του. Οι αφγανικές δυνάμεις ασφαλείας στις συνοικίες γύρω από την Καμπούλ και στην ίδια την πόλη υπέστησαν συντριβή. Μέσα σε ένα βράδυ, τα σημεία ελέγχου της αστυνομίας είχαν εγκαταλειφθεί και οι Ταλιμπάν κυκλοφορούσαν ελεύθερα στους δρόμους.

Ο ρυθμός της στρατιωτικής κατάρρευσης που ανάγκασε την αμερικανική κυβέρνηση να επιταχύνει δραματικά τις προσπάθειες απομάκρυνσης του προσωπικού της από την πρεσβεία στην Καμπούλ, έχει προκαλέσει την έκπληξη πολλών Αμερικανών αξιωματούχων και άλλων ξένων παρατηρητών.

Το νήμα όμως πρέπει να πιαστεί από τη συμφωνία του Φεβρουαρίου του 2020. Οι Ταλιμπάν τότε επωφελήθηκαν από την αβεβαιότητα που προκάλεσε η συμφωνία που επιτεύχθηκε στη Ντόχα του Κατάρ για την ομαλή μεταβίβαση της εξουσίας στο Αφγανιστάν, όπου ζητήθηκε η καθολική αποχώρηση των δυνάμεων των ΗΠΑ από το Αφγανιστάν.

Τότε, μεταξύ των αφγανικών δυνάμεων υπήρξαν πολλοί που συνειδητοποίησαν ότι σύντομα δεν θα μπορούν πια να βασίζονται στις αμερικανικές αεροπορικές δυνάμεις αλλά και στην κρίσιμη γι’ αυτούς υποστήριξη στο πεδίο της μάχης, κι έτσι άρχισαν να βλέπουν θετικά την προσέγγιση που τους έκαναν οι Ταλιμπάν.

“Κάποιοι ήθελαν απλά τα λεφτά”

“Κάποιοι ήθελαν απλώς τα λεφτά”, αναφέρει Αφγανός αξιωματικός των ειδικών δυνάμεων για όσους συμφώνησαν εξ’ αρχής να συναντηθούν με τους Ταλιμπάν. Άλλοι όμως, είδαν τη δέσμευση των ΗΠΑ για πλήρη αποχώρηση ως “διαβεβαίωση” ότι οι Ταλιμπάν θα επιστρέψουν στην εξουσία στο Αφγανιστάν και ήθελαν να εξασφαλίσουν τη θέση τους στη νικήτρια πλευρά, όπως είπε.

Η συμφωνία της Ντόχα, που υποτίθεται ότι συνάφθηκε για να τερματίσει τον πόλεμο στο Αφγανιστάν, αποθάρρυνε εντελώς μέρος των αφγανικών δυνάμεων, ενώ από την άλλη ενίσχυσε τις διεφθαρμένες παρορμήσεις πολλών αφγανών αξιωματούχων και την απουσία πίστης τους στην κεντρική κυβέρνηση της χώρας. Ενδεικτικό της κατάστασης που επικρατούσε είναι το ότι ορισμένοι αστυνομικοί παραπονέθηκαν ότι δεν είχαν πληρωθεί για έξι μήνες ή και περισσότερο. Έτσι, αυτά που πρόσφεραν οι Ταλιμπάν γινόντουσαν ολοένα και και πιο δελεαστικά.

“Την ημέρα που υπογράφηκε η συμφωνία είδαμε την αλλαγή. Ο καθένας κοιτούσε μόνο τον εαυτό του. Ήταν σαν οι ΗΠΑ να μας άφησαν να αποτύχουμε” συνέχισε ο αξιωματικός.

Ενώ εκείνη την περίοδο ο ρυθμός με τον οποίο συνθηκολογούσαν οι Αφγανοί γινόταν αργά μέσα στους μήνες, αφού ο Πρόεδρος Μπάιντεν ανακοίνωσε τον Απρίλιο ότι οι αμερικανικές δυνάμεις θα αποσυρθούν από το Αφγανιστάν αυτό το καλοκαίρι χωρίς όρους, η κατάσταση άλλαξε ραγδαία.

Η μια μετά την άλλη, οι μεγάλες επαρχίες καταλαμβάνονται

Με τους μαχητές να επεκτείνουν τον έλεγχό τους, οι κυβερνητικές συνοικίες έπεφταν ολοένα και περισσότερο χωρίς μάχη. Το Κουντούζ, η πρώτη πόλη-κλειδί που κατακλύστηκε από τους μαχητές, καταλήφθηκε πριν από μια εβδομάδα. Τις ημέρες διαπραγματεύσεων που μεσολάβησαν οι γέροντες των φυλών κατέληξαν σε μια συμφωνία παράδοσης που παρέδωσε την τελευταία βάση που ελέγχεται από την κυβέρνηση στους Ταλιμπάν.

Αμέσως μετά, οι διαπραγματεύσεις στη δυτική επαρχία Χεράτ οδήγησαν στην παραίτηση του κυβερνήτη, των ανώτερων αξιωματούχων του υπουργείου Εσωτερικών και Πληροφοριών και εκατοντάδων στρατιωτών. Η συμφωνία ολοκληρώθηκε σε μία μόνο νύχτα.

Τον περασμένο μήνα, η νότια επαρχία Χελμάντ παραδόθηκε κι αυτή με μαζικούς όρους στα χέρια των Ταλιμπάν. Και καθώς οι μαχητές των Ταλιμπάν πλησίαζαν στη νοτιοανατολική επαρχία Γκάζνι, ο κυβερνήτης της έφευγε υπό την προστασία των Ταλιμπάν για να συλληφθεί από την αφγανική κυβέρνηση όταν επέστρεφε στην Καμπούλ.

Είχαν εντολή να παραδοθούν

Σύμφωνα με μαρτυρία, ο αξιωματικός των αφγανικών ειδικών δυνάμεων στην Κανταχάρ, ο οποίος είχε ανατεθεί να προστατεύσει ένα κρίσιμο σημείο διέλευσης των συνόρων, αναφέρει ότι είχε πάρει εντολή από τον διοικητή να παραδοθεί. Ενώ εξέφρασε την πρόθεσή του να πολεμήσει ακι τον φόβο του αν πέσει στα χέρια των Ταλιμπάν, η από τα πάνω εντολή ήταν “μην πυροβολείτε”.

Απρόθυμοι να παραδοθούν ή να πολεμήσουν, τα μέλη της μονάδας άφησαν τα όπλα, έβαλαν πολιτικά ρούχα και εγκατέλειψαν τις θέση τους.

“Ντρέπομαι για αυτό που έχω κάνει”, είπε αξιωματικός. Αλλά αν δεν είχε φύγει, “θα είχα πουληθεί στους Ταλιμπάν από την ίδια μου τη κυβέρνηση” είπε ο αξιωματικός.

“Την τελευταία φορά που σας είδα, οι Ταλιμπάν προσέφεραν 150 δολάρια σε οποιονδήποτε από την κυβέρνηση να παραδοθεί και να τους ενώσει”, είπε ένας διοικητής της αστυνομίας της Κανταχάρ στο τέλος της συνέντευξης στον δημοσιογράφο. “Ξέρεις, ποια είναι η τιμή τώρα;”.

Δεν γέλασε και αρκετοί από τους άντρες του έσκυψαν μπροστά, πρόθυμοι να μάθουν την απάντηση.

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις