Αποστολή στο Ιράν: Πώς είναι να είσαι γιατρός στη σύγχρονη Τεχεράνη

Ο Γιώργος Μακρής είναι γιατρός και βρέθηκε μαζί με την ομάδα των Γιατρών Χωρίς Σύνορα για σχεδόν τέσσερις μήνες στην Τεχεράνη, σε ένα πρόγραμμα που λειτουργεί ήδη 10 χρόνια και στόχο έχει να φέρει την ιατρική περίθαλψη πιο κοντά σε περιθωριοποιημένες πληθυσμιακές ομάδες. Ο Γιώργος περιγράφει την εμπειρία του από την πρώτη γραμμή, εξηγεί πώς είναι να δουλεύεις σε ένα τόσο διαφορετικό περιβάλλον όπως το Ιράν και μοιράζεται όσα κράτησε από αυτή την αποστολή.

«Το πρόγραμμα των Γιατρών Χωρίς Σύνορα περιλαμβάνει μια κλινική πρωτοβάθμιας υγείας, που βρίσκεται στη νότια Τεχεράνη, και κινητές μονάδες υγείας που λειτουργούν σε αποκεντρωμένα σημεία του μητροπολιτικού ιστού, προσφέροντας ένα σύνολο από ιατρικές και ψυχοκοινωνικές υπηρεσίες και δράσεις προαγωγής υγείας. Όλα αυτά με απώτερο σκοπό τη μείωση της θνητότητας και νοσηρότητας περιθωριοποιημένων πληθυσμιακών ομάδων που για διάφορους λόγους δεν έχουν πρόσβαση στο σύστημα υγείας. Εστιάζαμε επίσης στη διάγνωση και θεραπεία μεταδοτικών νοσημάτων όπως ηπατίτιδα C, ΗIV και φυματίωση. Οι ομάδες με τις οποίες δουλεύαμε ήταν χρήστες ναρκωτικών, άστεγοι, τρανς, σεξεργάτριες, ρομά, παιδιά που δουλεύουν στους δρόμους και Αφγανοί πρόσφυγες.

Η κλινική των Γιατρών Χωρίς Σύνορα είναι σημείο αναφοράς στη Νότια Τεχεράνη για αυτούς τους ανθρώπους τα τελευταία δέκα χρόνια που λειτουργεί, ως ένα μέρος που μπορούν να λάβουν υπηρεσίες υγείας χωρίς την αίσθηση ότι είναι εκτεθειμένοι στο νόμο ή στο επικριτικό βλέμμα άλλων φορέων (με διαφορετικά αξιακά συστήματα). Δεδομένου ότι η κλινική λειτουργεί και ως ασφαλής χώρος ορισμένες φορές είναι ιδιαίτερα δύσκολο συναισθηματικά για τους ασθενείς να αποχωρήσουν από τη δομή μας όταν ολοκληρωθεί η θεραπεία τους. Το ίδιο δύσκολο είναι και για εμάς.

Η συμβολή μου, ως ιατρικός υπεύθυνος του προγράμματος, σχετιζόταν περισσότερο με την ευθυγράμμιση των ιατρικών δράσεων με τους στρατηγικούς μας στόχους και τις διεθνείς τεχνικές κατευθυντήριες οδηγίες που διασφαλίζουν την ποιότητα των υπηρεσιών υγείας. Επιπλέον, ήμουν υπεύθυνος για τη συλλογή δεδομένων υγείας, την επιδημιολογική επιτήρηση, την ορθολογική και αποτελεσματική χρήση φαρμάκων και βιοιατρικού εξοπλισμού αλλά και την επίλυση οποιουδήποτε ad hoc προβλήματος προέκυπτε σε σχέση με τις υπηρεσίες υγείας.

Πρακτικά, η καθημερινότητα της θέσης περιλάμβανε την λήψη αποφάσεων για την εύρεση της καλύτερης συνθήκης για σύνθετα περιστατικά με εκτενείς ιατρικές/κοινωνικές ανάγκες.

Τι θυμάμαι από την αποστολή

Για μένα το πιο ενδιαφέρον κομμάτι της αποστολής ήταν το να συμμετέχω, σύμφωνα με τις ικανότητες μου και σαν μέλος μιας ευρύτερης ομάδας, στον σχεδιασμό και στην πραγματοποίηση όλων των σταδίων ενός προγράμματος υγείας σε ένα τόσο διαφορετικό περιβάλλον όσο το Ιράν: από την διατύπωση υποθέσεων και χάραξη στρατηγικής σε σχέση με τη βέλτιστη δυνατή επίπτωση που θα μπορούσαμε να έχουμε σαν οργάνωση στο συγκεκριμένο χώρο-χρονικό πλαίσιο έως και την στιγμή που αντιμετωπίζαμε σε πραγματικό χρόνο τον κάθε ασθενή σαν ξεχωριστή περίπτωση με τα δικά του αιτήματα και ανάγκες.

Θυμάμαι πολλούς ασθενείς και τις ιστορίες τους μετά από αυτήν την αποστολή.

Θα μείνουν σίγουρα μαζί μου οι εικόνες από τους χώρους αναμονής της κλινικής, όπου έβλεπε κανείς το φάσμα των ανθρώπων που ζητούσαν βοήθεια από την ομάδα μας: ισχνούς ασθενείς που περπατούσαν αργά και κάπως ανέλπιστα έφταναν ως το δωμάτιο του γιατρού, νέους που έφταναν αιμορραγώντας μετά από κάποιο διαπληκτισμό με αιχμηρά αντικείμενα, γυναίκες με σκυμμένο κεφάλι που περίμεναν να επισκεφτούν την μαία, Αφγανές νέες μητέρες με ένα πλήθος παιδιών να στέκεται γύρω τους. Πάντα παρούσα σε αυτούς τους χώρους ήταν και η ομάδα υποστήριξης των ασθενών, συνάδελφοι που καθοδηγούσαν την ροή των ασθενών και μεταβίβαζαν μηνύματα προαγωγής υγείας.

Η προσαρμογή σε μία διαφορετική κουλτούρα

«Σίγουρα η μετάβαση από την Αθήνα στην Τεχεράνη έγινε άμεσα αισθητή. Οι περισσότεροι άνθρωποι που συνάντησα δεν μιλούσαν καλά αγγλικά με συνέπεια να μην υπάρχει ρευστή επικοινωνία. Επίσης νέοι κανόνες συμπεριφοράς και κώδικες επικοινωνίας (για τους οποίους πρέπει να ενημερωθεί κανείς) απαιτούν μια συνεχή εγρήγορση και αυτοπεριορισμό στο δημόσιο χώρο.

Ωστόσο, η περίφημη φιλοξενία των Ιρανών και ιδιαίτερα των συναδέλφων μου που μοιράζονταν το οτιδήποτε χωρίς δεύτερες σκέψεις αποδείχθηκε περίτρανα. Η θερμή υποδοχή και αποδοχή από την ομάδα γρήγορα με κινητοποίησε και με έκανε να παραβλέψω τις δυσκολίες.

Πριν από την αποστολή αναρωτιόμουν πώς θα μπορούσα να προσφέρω σε ένα τόσο διαφορετικό περιβάλλον, αλλά άμεσα ένιωσα μέλος μιας δυναμικής ομάδας με κοινό αξιακό πλαίσιο και στόχο, παρά τις διαφορετικές καταβολές.

Όταν είσαι εκεί, οι προκλήσεις της μιας μέρας διαδέχονται τις προκλήσεις της επόμενης και πριν το καταλάβεις καλά καλά είσαι στο αεροπλάνο της επιστροφής.

Εκ των υστέρων, σκέφτομαι ότι μιλώντας είτε για ασθενείς και τις ανάγκες τους είτε για συναδέλφους και τις σχέσεις που αναπτύσσονται αυτά που είναι κοινά είναι περισσότερα από αυτά που διαφέρουν παρά τις γεωγραφικές και πολιτισμικές αποστάσεις.

Υποστήριξε κι εσύ το έργο των Γιατρών Χωρίς Σύνορα. Γίνε Υποστηρικτής Πρώτης Γραμμής https://msf.gr/stathera

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις