Αρχίζει έρευνα για τα εγκλήματα πολέμου στο Αφγανιστάν

Το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο (ΔΠΔ) ενέκρινε την Πέμπτη σε δεύτερο βαθμό την έναρξη έρευνας για εγκλήματα πολέμου και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας στο Αφγανιστάν, περιλαμβανομένων εκείνων που έχουν διεξαχθεί από Αμερικανούς στρατιώτες.

«Η εισαγγελέας εξουσιοδοτείται να αρχίσει έρευνα για εγκλήματα που φέρεται να διαπράχθηκαν στην επικράτεια του Αφγανιστάν από την 1η Μαΐου 2003», δήλωσε ο δικαστής Πιοτρ Χοφμάνσκι, ακυρώνοντας την απόφαση που είχε λάβει το ΔΠΔ σε πρώτο βαθμό.

Οι δικαστές του ΔΠΔ, με έδρα τη Χάγη, είχαν αρνηθεί τον Απρίλιο να εγκρίνουν την έναρξη έρευνας για εγκλήματα πολέμου και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας στη χώρα αυτή που σπαράσσεται από πόλεμο, εκτιμώντας ότι κάτι τέτοιο δεν «θα εξυπηρετούσε τα συμφέροντα της δικαιοσύνης».

Η απόφαση αυτή είχε ληφθεί μόλις μία εβδομάδα μετά την ανάκληση της βίζας της εισαγγελέως του Δικαστηρίου Φατού Μπενσούντα από την Ουάσινγκτον και είχε χαρακτηρισθεί από την αμερικανική κυβέρνηση «μεγάλη νίκη».

Η κυβέρνηση του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ έχει αντιτεθεί σφόδρα στη διεξαγωγή οιασδήποτε έρευνας στο Αφγανιστάν από το ΔΠΔ, που ιδρύθηκε το 2002 για να δικάζει τις μεγαλύτερες ακρότητες που έχουν διαπραχθεί σε όλο τον κόσμο.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες, που δεν είναι μέλη του δικαστηρίου, είχαν ανακοινώσει στα μέσα Μαρτίου πρωτοφανείς κυρώσεις για τη διεθνή δικαιοδοσία, με περιορισμούς χορήγησης βίζας εναντίον οιουδήποτε «άμεσα υπεύθυνου» για ενδεχόμενη έρευνα «κατά Αμερικανών στρατιωτικών».

Η εισαγγελέας Φατού Μπενσούντα είχε ασκήσει έφεση τον Σεπτέμβριο στην ετυμηγορία των δικαστών, η οποία είχε επικριθεί αμέσως από διάφορες ομάδες υπεράσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που είχαν κάνει λόγο για σκληρό πλήγμα σε «χιλιάδες θύματα» της αφγανικής σύγκρουσης.

Σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη, σχεδόν 3.500 άμαχοι σκοτώθηκαν και άλλοι 7.000 τραυματίστηκαν εξαιτίας του πολέμου στο Αφγανιστάν τον περασμένο χρόνο.

Η Μπενσούντα επιθυμεί επίσης να εξετάσει όχι μόνο εγκλήματα που φέρεται να διαπράχθηκαν από το 2003 από Ταλιμπάν και Αφγανούς στρατιώτες, αλλά και από τις διεθνείς δυνάμεις, κυρίως από τα αμερικανικά στρατεύματα. Κατηγορίες για βασανιστήρια έχουν διατυπωθεί επίσης σε βάρος της CIA.

Το γραφείο της εισαγγελέως –που είχε ξεκινήσει προκαταρκτική εξέταση το 2006 για την κατάσταση στο Αφγανιστάν– καθώς και οι εκπρόσωποι των θυμάτων της αφγανικής σύγκρουσης είχαν ζητήσει εκ νέου την έναρξη έρευνας στη διάρκεια ακροάσεων που είχαν διεξαχθεί τον Δεκέμβριο.

Η απόφαση να μην ξεκινήσει έρευνα στο Αφγανιστάν «στερεί τα θύματα από τα πάντα», είχε δηλώσει η Φεργκάλ Γκέινορ, δικηγόρος που εκπροσωπεί 82 θύματα.

Ο προσωπικός δικηγόρος του Ντόναλντ Τραμπ, ο Τζέι Σέκουλοου, είχε καταγγείλει από την πλευρά του «ένα διάβημα της εισαγγελέως που στρέφεται άμεσα κατά των αμερικανικών συμφερόντων».

Η Ουάσινγκτον και οι Αφγανοί Ταλιμπάν υπέγραψαν στις 29 Φεβρουαρίου ιστορική συμφωνία που ανοίγει τον δρόμο για την πλήρη αποχώρηση των αμερικανικών στρατευμάτων από το Αφγανιστάν. Οι Ταλιμπάν εξαπέλυσαν τις τελευταίες ημέρες επιθέσεις, τις οποίες ωστόσο υποβάθμισε το Πεντάγωνο.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες διεξάγουν στη χώρα αυτή από το 2001 τον πιο πολύχρονο πόλεμο στην ιστορία τους.