Brexit: Δικαίωμα άσκησης βέτο από τη Μαδρίτη για το Γιβραλτάρ

Η Ευρωπαϊκή Ένωση χορήγησε σήμερα στην Ισπανία το δικαίωμα άσκησης βέτο για την μελλοντική σχέση μεταξύ του Γιβραλτάρ και της ΕΕ έπειτα από την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ένωση, σε μια απόφαση που ενδεχομένως να διευκολύνει τις συνομιλίες για το Brexit, αλλά παράλληλα να εξανεμίσει τις ελπίδες του Γιβραλτάρ να εξασφαλίσει ένα ειδικό καθεστώς.

Το μέλλον του Γιβραλτάρ, του βρετανικού θύλακα στην νότια Ισπανία, αναμένεται να αποτελέσει ένα από τα κύρια σημεία της διαφωνίας στις διαπραγματεύσεις ΕΕ και Ηνωμένου Βασιλείου για τους όρους του διαζυγίου.

Οι διενέξεις ανάμεσα στην Μαδρίτη και το Λονδίνο σχετικά με το Βράχο του Γιβραλτάρ καθυστέρησαν στο παρελθόν την ολοκλήρωση συμφωνιών της ΕΕ –όπως την υπάρχουσα νομοθεσία που διέπει τις αερομεταφορές– και οι Βρυξέλλες επιθυμούν να αποφύγουν μια νέα διαμάχη σε διμερές επίπεδο που θα σταθεί εμπόδιο σε μια ομαλή πορεία Brexit.

«Η απόφαση φαίνεται να στοχεύει να δώσει στην Ισπανία κάτι ώστε να μην προσπαθήσει να θέσει σε ομηρία ολόκληρη την διαπραγμάτευση για αυτό το θέμα», τόνισε ένας ανώτερος Ευρωπαίος διπλωμάτης στις Βρυξέλλες.

Στο προσχέδιο της κοινής θέσης της ΕΕ για τις διαπραγματεύσεις εξόδου, που αναμένεται να εγκρίνουν στις 29 Απριλίου τα 27 κράτη-μέλη υπογραμμίζεται ότι: «Μετά την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ένωση, καμία συμφωνία μεταξύ ΕΕ–ΗΒ δεν θα ισχύει για την περιοχή του Γιβραλτάρ, χωρίς την επίτευξη συμφωνίας μεταξύ του Βασιλείου της Ισπανίας και του Ηνωμένου Βασιλείου».

Επί της ουσίας, αυτό προσφέρει στην Μαδρίτη μια ειδική σχέση διαμερισμού της κυριαρχίας στο Γιβραλτάρ, αλλά μόνο όταν ο θύλακας δεν θα αποτελεί πλέον ένα εσωτερικό πρόβλημα της Ένωσης.

Ένας εκπρόσωπος της ισπανικής κυβέρνησης τόνισε ότι η Μαδρίτη είναι ικανοποιημένη με την απόφαση.

«Είναι αυτό που θέλαμε και αυτό που λέγαμε από την αρχή. . . Η αναγνώριση από την ΕΕ της νομικής και πολιτικής κατάστασης που η Ισπανία υπερασπίστηκε μας ικανοποιεί πλήρως», τόνισε σε μια συνέντευξη Τύπου ο Ινίγο Μέντεζ ντε Βίγκο.

Η Ισπανία, που διεκδικεί την κυριαρχία του «Βράχου», που εκχώρησε το 1713, έχει συχνά απασχολήσει τους Ευρωπαίους εταίρους της με προσπάθειες να χρησιμοποιήσει τις διαπραγματεύσεις του διαζυγίου ΕΕ–ΗΒ για να ασκήσει πίεση στο θέμα του Γιβραλτάρ.

Μετά όμως την επικράτηση του Brexit στο δημοψήφισμα του Ιουνίου, οι τάσεις έχουν αλλάξει σημαντικά, τονίζουν Ευρωπαίοι διπλωμάτες.

«Οι Βρετανοί δεν έδιναν δεκάρα για το Γιβραλτάρ και δημιούργησαν μόνοι τους αυτή την κατάσταση», τόνισε ένας άλλος ανώτερος Ευρωπαίος αξιωματούχος. «Κανείς δεν πρόκειται να κατηγορήσει τους Ισπανούς αν εκμεταλλευτούν την περίσταση».

Σε ένα δημοψήφισμα του 2002, οι πολίτες του Γιβραλτάρ με ποσοστό 99% απέρριψαν την ιδέα διαμερισμού της εθνικής κυριαρχίας μεταξύ Βρετανίας και Ισπανίας, αλλά ψήφισαν με συντριπτική πλειοψηφία υπέρ της παραμονής στην ΕΕ στο βρετανικό δημοψήφισμα.

Το Γιβραλτάρ και η βρετανική κυβέρνηση αρνήθηκαν σήμερα να σχολιάσουν την απόφαση της ΕΕ, παρόλο που την Τετάρτη στην ανακοίνωση της για την ενεργοποίηση του Άρθρου 50 η πρωθυπουργός Τερέζα Μέι παρέμεινε αντίθετη στην διαπραγμάτευση οποιασδήποτε εκχώρησης κυριαρχίας, εκτός και αν οι πολίτες του Γιβραλτάρ το εγκρίνουν.

Το Γιβραλτάρ έχει τονίσει ότι επιθυμεί να διαπραγματευθεί ένα «ειδικό καθεστώς» με την ΕΕ έπειτα από την Brexit, κάτι που η Ισπανία ανέφερε ότι είναι έτοιμη να συζητήσει χωρίς όμως να εγκαταλείψει τις διεκδικήσεις της για κοινή κυριαρχία στον Βράχο του Γιβραλτάρ.

(Φωτογραφία: AP Images/Matt Dunham)