Brexit: Τέσσερα σενάρια, δεκαπέντε μέρες

Μετά την απόρριψη από τα μέλη της Βουλής των Κοινοτήτων της αποχώρησης χωρίς συμφωνία του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση, κι ενώ απομένουν πλέον 15 ημέρες ως την ημερομηνία που θεωρητικά το Brexit θα γίνει πραγματικότητα, τα επικρατέστερα σενάρια θεωρείται πως είναι τέσσερα:

1. Ψηφοφορία για τη συμφωνία που έκλεισε η Μέι (πάλι)

Η πρωθυπουργός Τερέζα Μέι θα υποβάλει σήμερα στα μέλη του κοινοβουλίου πρόταση που θα προβλέπει να διεξαχθεί ως την 20ή Μαρτίου νέα ψηφοφορία για τη συμφωνία που έκλεισε με την ΕΕ για το διαζύγιο — παρά το ότι απορρίφθηκε ήδη δύο φορές, με συντριπτική πλειοψηφία.

Αντιμέτωποι με την αναβολή του Brexit ή την πιθανή διοργάνωση νέου δημοψηφίσματος, που θα μπορούσε να οδηγήσει στην ανατροπή του αποτελέσματος της προηγούμενης δημόσιας διαβούλευσης, οι υποστηρικτές της αποχώρησης δεν μπορεί να αποκλειστεί εντελώς το ενδεχόμενο να αλλάξουν γνώμη, να αποδεχθούν ότι αυτή η Συμφωνία Αποχώρησης είναι ο μοναδικός σίγουρος δρόμος ώστε το ΗΒ να εγκαταλείψει την ΕΕ.

2. Παράταση

Η εισήγηση της κυβέρνησης προβλέπει δύο ενδεχόμενα. Το πρώτο θα υλοποιηθεί αν εγκριθεί τελικά η Συμφωνία Αποχώρησης. Μάλλον τεχνικής φύσης, η ισχύς της αναβολής αυτής θα εκπνεύσει την 30ή Ιουνίου.

Ελλείψει συμφωνίας, η δεύτερη αναβολή που προτείνεται, πιο μακρά, συνεπάγεται πως το ΗΒ θα είναι υποχρεωμένο να συμμετάσχει στις ευρωεκλογές (23η-26η Μαΐου).

Όμως για να υπάρξει αναβολή, το αίτημα οφείλεται να είναι επαρκώς αιτιολογημένο, προειδοποίησαν οι υπόλοιπες 27 χώρες μέλη της ΕΕ, που θα πρέπει να την εγκρίνουν ομόφωνα.

Είναι εξάλλου διατεθειμένες οι 27 χώρες να ξαναρχίσουν συνομιλίες για να καταρτιστεί νέα συμφωνία αποχώρησης; Ουδέν αβεβαιότερον. «Δεν θα υπάρξει τρίτη ευκαιρία», διεμήνυε νωρίτερα αυτή την εβδομάδα ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ.

«Ο μεγάλος φόβος των ηγετών των 27 είναι ότι θα εγκρίνουν την παράταση [της διαδικασίας βάσει του Άρθρου 50 της Συνθήκης της Λισαβόνας] η οποία, στην τελική, δεν θα φέρει τίποτε άλλο παρά την αναβολή ως το καλοκαίρι του σκληρού Μπρέξιτ», της αποχώρησης χωρίς συμφωνία, τόνισε ανώτερος ευρωπαίος αξιωματούχος.

Σε περίπτωση που ζητηθεί παράταση που θα ξεπερνά τις λίγες εβδομάδες, πρέπει να υπάρχει σοβαρός λόγος «όπως η διοργάνωση εκλογών, ή δημοψηφίσματος, ή η αλλαγή της βρετανικής θέσης», συμπλήρωσε.

3. Brexit χωρίς συμφωνία (κι ας απορρίφθηκε)

Παρότι η Βουλή των Κοινοτήτων την απέρριψε χθες, η αποχώρηση χωρίς συμφωνία παραμένει εξ ορισμού μια από τις επιλογές, αν δεν υπάρξει πεδίο συνεννόησης.

Στην περίπτωση που γίνει πραγματικότητα το σενάριο «no deal», το ΗΒ θα βάλει τέλος στα 46 χρόνια συμμετοχής του στην ΕΕ, θα εγκαταλείψει την ενιαία αγορά και την τελωνειακή ένωση χωρίς μεταβατική περίοδο.

Αυτό είναι το σενάριο που φοβούνται περισσότερο οι οικονομικοί παράγοντες, διότι θα προκαλέσει σωρεία προβλημάτων στις ανταλλαγές ανάμεσα στις δύο πλευρές. Πολλοί κοινοβουλευτικοί εξεγείρονται μπροστά στα ρίσκα, ωστόσο ορισμένοι σκληροί Brexiteers επιμένουν πως «η απουσία συμφωνίας είναι καλύτερη από μια κακή συμφωνία».

Για να αμβλυνθούν οι επιπτώσεις της σκληρής ρήξης, η κυβέρνηση υποσχέθηκε χθες ότι σε αυτή την περίπτωση, θα αναστείλει προσωρινά την επιβολή δασμών στο 87% των εισαγόμενων αγαθών.

4. Στήνονται κάλπες (για νέο δημοψήφισμα/βουλευτικές εκλογές/και τα δύο)

Την επιλογή του δεύτερου δημοψηφίσματος προκρίνουν μερικές δεκάδες φιλοευρωπαίοι βουλευτές. Ο ηγέτης της αντιπολίτευσης, ο αρχηγός των Εργατικών Τζέρεμι Κόρμπιν, πρόσφατα άφησε να εννοηθεί ότι δεν θα εναντιωνόταν στη διοργάνωσή του, χωρίς να δείξει ακριβώς μεγάλο ενθουσιασμό.

Η Τερέζα Μέι όμως αρνείται να συναινέσει στη διοργάνωση νέου δημοψηφίσματος, πράγμα που σημαίνει ότι θα χρειαζόταν αναβολή του Brexit και αλλαγή κυβέρνησης, μέσω νέων εκλογών ή με άλλον τρόπο, προκειμένου να διεξαχθεί τέτοιο.