COP27: Ποιος τελικά θα πληρώσει τον λογαριασμό για την κλιματική κρίση

Ας φανταστούμε ότι βρισκόμαστε σε ένα εστιατόριο κι έχουμε παραγγείλει με τη συντροφιά μας από ένα πολύ απλό πιάτο, όσο μας επιτρέπουν τα οικονομικά μας. Όταν ζητάμε τον λογαριασμό, βλέπουμε με έκπληξη ότι μας έχουν χρεώσει και μας αναγκάζουν να πληρώσουμε τον λογαριασμό της πολύ μεγάλης παρέας που κάθεται δίπλα μας κι έχει κάνει τεράστια παραγγελία, ενώ ταυτόχρονα πολλοί από αυτήν την παρέα έχουν περάσει κι έχουν δοκιμάσει και από τα δικά μας πιάτα. Το σενάριο μπορεί να μας φαίνεται ακραίο, αλλά κάπως έτσι διαμορφώνουν οι συνθήκες της κλιματικής κρίσης την πραγματικότητα και κάπως έτσι τίθεται το ζήτημα της κλιματικής δικαιοσύνης.

Τα ακραία κλιματικά φαινόμενα επηρεάζουν και αλλάζουν ριζικά τις ζωές κατά κύριο λόγο στους πληθυσμούς που έχουν συμβάλει πολύ λιγότερο στην κλιματική αλλαγή. Είναι οι αγρότες των ευάλωτων περιοχών που χάνουν το εισόδημα και την τροφή τους, είναι οι κλιματικοί μετανάστες που χάνουν όλο τους το βιός και ξεριζώνονται από τον τόπο τους, είναι οι γυναίκες που αντιμετωπίζουν μεγαλύτερες ανισότητες και βία όταν ξεσπά μια κρίση, είναι τα παιδιά και κυρίως τα κορίτσια που αναγκάζονται να σταματήσουν το σχολείο και παύουν να ελπίζουν σε ένα καλύτερο μέλλον. Είναι αυτοί που πληρώνουν τον μεγάλο λογαριασμό, χωρίς να καταναλώνουν στον ίδιο βαθμό, χωρίς αυτοκίνητα, αεροπλάνα, εργοστάσια.

«Τα πλουσιότερα κράτη δεν μπορούν να συνεχίσουν να αγνοούν τα δεινά εκατομμυρίων ανθρώπων που χάνουν τις ζωές και τις περιουσίες τους εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής. Είναι αδιανόητο που κοινότητες, όπως εκείνες στο Πακιστάν που επηρεάστηκαν από σφοδρές πλημμύρες, δεν έχουν πρόσβαση σε κάποια χρηματοδότηση από φορείς όπως ο ΟΗΕ, ώστε να μπορέσουν να ανακάμψουν και να ξαναχτίσουν τις ζωές τους. Οι κυβερνήσεις στο COP27 πρέπει επιτέλους να συμφωνήσουν για τη δημιουργία ενός χρηματοδοτικού μηχανισμού για την αντιμετώπιση των ζημιών και των απωλειών και να δώσουν ελπίδα σε εκείνους που ζουν στην κάθε τους μέρα με τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής», σχολιάζει η Teresa Anderson, υπεύθυνη για θέματα κλιματικής δικαιοσύνης της ActionAid, σχετικά με τη Σύνοδο Κορυφής των COP27 για το κλίμα, που πραγματοποιείται αυτές τις ημέρες στην Αίγυπτο.

Το ζήτημα της αποκατάστασης στις ζημίες και τις απώλειες που προκαλούνται από την κλιματική κρίση είναι από τα κεντρικά θέματα στις συζητήσεις περί κλιματικής δικαιοσύνης. Το μεγάλο στοίχημα είναι να επέλθει συμφωνία για τη διαμόρφωση ενός συστήματος κλιματικής χρηματοδότησης που θα προέρχεται από τους ιστορικούς ρυπαντές. Η χρηματοδότηση θα αποζημιώνει τις ευάλωτες κοινότητες που πλήττονται από την κλιματική κρίση και θα τους επιτρέπει να ανταποκριθούν άμεσα και να επανέλθουν με συνθήκες ευνοϊκότερες για ένα πιο βιώσιμο μέλλον.

«Η ξηρασία που αντιμετωπίζουμε αυτό το διάστημα στην ανατολική Αφρική είναι τραγική και τρομακτική για εμάς», δηλώνει η Susan Otieno, διευθύντρια της ActionAid Κένυας. «Ένας πιο θερμός πλανήτης αυτή τη στιγμή σημαίνει για εμάς πέντε περιόδους ανομβρίας στη σειρά. Οι καλλιέργειές μας καταστράφηκαν, τα ζώα μας πέθαναν και οι πηγές νερού εξαντλήθηκαν . 22 εκατ. άνθρωποι στην Κένυα, την Αιθιοπία και τη Σομαλία βρίσκονται στα πρόθυρα λιμού. Δεν λαμβάνουμε ούτε τη βασική στήριξη που χρειαζόμαστε επειγόντως για να επιβιώσουμε την κάθε μέρα. Και χωρίς στήριξη για να αντεπεξέλθουμε στις ζημίες και τις απώλειες από αυτήν την καταστροφή, η περιοχή μας θα είναι καταδικασμένη σε μεγαλύτερα χρέη και φτώχεια για τα επόμενα χρόνια. Με εξοργίζει το γεγονός ότι οι γυναίκες και τα κορίτσια που λιμοκτονούν αυτή τη στιγμή δεν έχουν συμβάλει με κανέναν τρόπο στην κλιματική αλλαγή, κι όμως υποφέρουν τρομερά», συμπληρώνει, με απόγνωση και αγανάκτηση.

Τα πέντε βασικά σημεία που διακυβεύονται στην COP27, σύμφωνα με την ActionAid:

1. Είναι αδιανόητο που μετά από δεκαετίες διαπραγματεύσεων για το κλίμα δεν έχει ακόμα θεσπιστεί η υποστήριξη των χωρών που πλήττονται από την κλιματική αλλαγή. Στην COP27 είναι ανάγκη να συμφωνηθεί η διαμόρφωση ενός νέου μηχανισμού χρηματοδότησης για τις ζημίες και τις απώλειες των ευάλωτων περιοχών.

2. Χωρίς επαρκή χρηματοδότηση, οι αναπτυσσόμενες χώρες δεν θα μπορέσουν να υιοθετήσουν πράσινες τεχνολογίες και μέτρα που περιορίζουν τις ρυπογόνες εκπομπές. Είναι απαραίτητο οι χρηματοδοτήσεις να έχουν τη μορφή χορηγιών και όχι δανείων, ώστε οι χώρες να μπορούν να ανακάμπτουν και να επενδύουν σε φιλικές προς το περιβάλλον στρατηγικές.

3. Η γεωργία πλήττεται ιδιαίτερα από την κλιματική κρίση. Ωστόσο η βιομηχανική γεωργία, με τη χρήση χημικών καθιστά τον αγροτικό τομέα τον δεύτερο μεγαλύτερο υπεύθυνο για την περιβαλλοντική υποβάθμιση μετά από τα ορυκτά καύσιμα. Έτσι, οι διαπραγματεύσεις για τη γεωργία πρέπει να περιλαμβάνουν τη λήψη μέτρων για την προώθηση φιλικών προς το περιβάλλον γεωργικών πρακτικών, με την παράλληλη στήριξη των καλλιεργητών προς αυτή την κατεύθυνση.

4. Οι αντισταθμίσεις εκπομπών άνθρακα επιτρέπουν στους ρυπαντές να προβάλλουν το επιχείρημα του «μηδενικού ισοζυγίου άνθρακα» (net zero), συνεχίζοντας στην πραγματικότητα να ρυπαίνουν και καθυστερώντας τη δράση για το κλίμα. Οι διαπραγματεύσεις δεν πρέπει να αφήνουν ανοιχτά παράθυρα που επιτρέπουν μέσω πλάγιων τρόπων την κλιμάκωση της ρύπανσης.

5. Η έλλειψη χρηματοδότησης αφήνει τις ευάλωτες κοινότητες και κυρίως τις γυναίκες εκτεθειμένες στις επιπτώσεις της κλιματική αλλαγής. Δεν σημειώθηκε, δυστυχώς, καμία πρόοδος σε σχέση με τις δεσμεύσεις που αναλήφθηκαν στις περσινές διαπραγματεύσεις της COP26 να διπλασιαστεί η χρηματοδότηση. Είναι ανάγκη τώρα να χορηγηθεί πραγματική χρηματοδότηση και να διασφαλιστούν επαρκή κονδύλια που θα φέρουν την προσαρμογή κι εξισορρόπηση στις γυναίκες των πιο περιθωριοποιημένων κοινοτήτων.

Κάθε χρόνο, τα φώτα πέφτουν για λίγο διάστημα στη Διάσκεψη Κορυφής για το κλίμα και οι συζητήσεις για την κλιματική κρίση γίνονται πιο… θερμές. Μέχρι τώρα, οι αποφάσεις που λαμβάνονται είναι πολύ κατώτερες των περιστάσεων κι εκείνες που τελικά υλοποιούνται ακόμα λιγότερες. Είμαστε στο κρίσιμο σημείο για το μέλλον όλου του κόσμου και είναι ανάγκη το κλίμα να παραμένει στην ατζέντα της επικαιρότητας όλο τον χρόνο. Είναι καιρός να πληρώνει ο καθένας τον λογαριασμό που του αναλογεί, ανάλογα με τη συμβολή του. Κι αν γυρίσουμε στο παράδειγμα του εστιατορίου και υποστηρίξουμε ότι η μεγάλη παρέα δεν έχει τίποτα να χάσει όσο πληρώνουν τον λογαριασμό οι μικροί, ας σκεφτούμε τι θα γίνει όταν πάψουν όλοι να πηγαίνουν και να πληρώνουν και κλείσει το αγαπημένο μας «εστιατόριο»…

Μπορείτε να μάθετε περισσότερα για τη δράση της ActionAid ΕΔΩ

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις