Δασμοί: Οι Βρυξέλλες απειλούν να βάλουν στο στόχαστρο τεχνολογικούς γίγαντες των ΗΠΑ

Οι Βρυξέλλες μπορεί να επιβάλλουν υψηλότερους φόρους σε αμερικανικούς κολοσσούς του τομέα της τεχνολογίας και των ψηφιακών υπηρεσιών αν οι διαπραγματεύσεις δεν φέρουν το τέλος του εμπορικού πολέμου που κήρυξε ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, προειδοποίησε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν σε συνέντευξή της στην εφημερίδα Financial Times που δημοσιεύτηκε χθες Πέμπτη.

Αφότου ο Αμερικανός πρόεδρος επέβαλε τελωνειακούς δασμούς στον χάλυβα, στο αλουμίνιο, στα οχήματα (25%) και, ακόμη, στα περισσότερα προϊόντα που εισάγονται στη χώρα του από την Ευρωπαϊκή Ένωση (10%), οι Βρυξέλλες επιμένουν ότι επιδιώκουν αμοιβαία επωφελή και «απόλυτα ισορροπημένη» συμφωνία με την Ουάσιγκτον.

Όμως η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ταυτόχρονα φάνηκε έτοιμη να περάσει σε νέο επίπεδο, διαμηνύοντας πως τα αντίποινα θα μπορούσαν να βάλουν στο στόχαστρο αμερικανικές εταιρείες ψηφιακών υπηρεσιών αν οι διαπραγματεύσεις αποτύγχαναν.

«Υπάρχει ευρύ φάσμα αντιμέτρων», εξήγησε. «Για παράδειγμα, θα μπορούσαν να επιβληθούν φόροι στα διαφημιστικά έσοδα ψηφιακών υπηρεσιών».

Αναφέρθηκε στη χρήση του «μηχανισμού αποτροπής μέτρων εξαναγκασμού», όπλου που ο Τύπος έχει βαφτίσει «μπαζούκα» και παρουσιάζεται ως εργαλείο αποτροπής προς ενεργοποίηση όταν οι διπλωματικές προσπάθειες αποδεικνύονται αδιέξοδες. Αυτός ο μηχανισμός προβλέπει ιδίως το πάγωμα της πρόσβασης σε ευρωπαϊκές αγορές και την παρεμπόδιση ορισμένων επενδύσεων.

Η αμερικανική κυβέρνηση διαμαρτύρεται για μη δασμολογικούς φραγμούς, οι οποίοι, κατ’ αυτήν, παρεμποδίζουν αδίκως αμερικανικές εξαγωγές στη Γηραιά Ήπειρο. Η Ουάσιγκτον επικρίνει πάνω απ’ όλα τον φόρο προστιθέμενης αξίας (ΦΠΑ), αλλά και τους αυστηρούς κανόνες στην ΕΕ σε ό,τι αφορά την τεχνολογία, ιδίως για τον ανταγωνισμό και για τον έλεγχο του περιεχομένου που αναρτάται.

Για την κυρία φον ντερ Λάιεν, το ευρωπαϊκό δίκαιο για τις τεχνολογίες είναι «απαραβίαστο». Η πρόεδρος της Κομισιόν επίσης απέρριψε εκ προοιμίου οποιαδήποτε διαπραγμάτευση για τον ΦΠΑ, που εφαρμόζεται ανεξαιρέτως σε εθνικά και εισαγόμενα προϊόντα.

Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ανακοίνωσε νωρίτερα χθες πως η ΕΕ θα αναστείλει την εφαρμογή των επιπρόσθετων δασμών που προβλέπονταν σε συγκεκριμένα αμερικανικά προϊόντα, «για να δοθεί μια ευκαιρία στις διαπραγματεύσεις», μετά τη μεταβολή του Ντόναλντ Τραμπ προχθές Τετάρτη όσον αφορά τους νέους, πελώριους δασμούς που ανήγγειλε, πλην Κίνας.

Ο Αμερικανός πρόεδρος ανέστειλε για 90 ημέρες τους επιπρόσθετους δασμούς 20% στα προϊόντα που εισάγονται από την Ευρώπη. Όμως διατήρησε τους δασμούς 25% στον χάλυβα, στο αλουμίνιο και στα αυτοκίνητα, όπως και τους δασμούς «βάσης», επιπέδου 10%, σε όλα τα άλλα προϊόντα κατά τη διάρκεια της αναστολής αυτής.

«Οι δασμοί είναι φόροι που δεν βλάπτουν παρά τις επιχειρήσεις και τους καταναλωτές. Γι’ αυτό πάντα συνηγορούσα υπέρ συμφωνίας για μηδενικούς δασμούς μεταξύ της ΕΕ και των ΗΠΑ», έλεγε προχθές Τετάρτη η κυρία φον ντερ Λάιεν.

Στη συνέντευξή της στους FT, η επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής τόνισε πως ο εμπορικός πόλεμος πυροδοτεί συζητήσεις για το πώς μπορεί να «εκσυγχρονιστεί, να αναμορφωθεί και να σταθεροποιηθεί» ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου (ΠΟΕ), καθώς «ποτέ δεν πρέπει να πηγαίνει χαμένη μια καλή κρίση».

Ευρωπαϊκή Ένωση: Δεν θα κάνει “εκπτώσεις” στους κανονισμούς για την τεχνολογία

Η Χέννα Βίρκουνεν, αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και υπεύθυνη για την τεχνολογία, υπογράμμισε ότι η ΕΕ δεν πρόκειται να κάνει συμβιβασμούς στο ψηφιακό της θεσμικό πλαίσιο προκειμένου να καταλήξει σε εμπορική συμφωνία με τις ΗΠΑ — βασικό αίτημα αξιωματούχων της διοίκησης Τραμπ.

«Είμαστε δεσμευμένοι στους κανόνες που έχουμε θεσπίσει για τον ψηφιακό κόσμο», δήλωσε σε συνέντευξη της σε ευρωπαϊκές εφημερίδες. «Θέλουμε να διασφαλίσουμε ότι το ψηφιακό μας περιβάλλον στην ΕΕ είναι δίκαιο, ασφαλές και δημοκρατικό».

Παράλληλα, αντέκρουσε τις υποδείξεις ότι οι κανονισμοί της ΕΕ για την ψηφιακή τεχνολογία μπορούν να θεωρηθούν εμπορικά εμπόδια, επισημαίνοντας ότι οι ίδιοι κανόνες ισχύουν για όλες τις εταιρείες — ευρωπαϊκές, αμερικανικές ή κινεζικές. «Δεν στοχοποιούμε συγκεκριμένες εταιρείες, αλλά έχουμε μια προσέγγιση βασισμένη στον κίνδυνο σε όλους τους κανονισμούς μας».

Πρόσφατα, ο ανώτατος σύμβουλος εμπορίου του Τραμπ, Πίτερ Ναβάρο, κατηγόρησε την ΕΕ ότι χρησιμοποιεί «νομικό πόλεμο» εναντίον των μεγαλύτερων αμερικανικών τεχνολογικών εταιρειών, σε άρθρο στους Financial Times, αναφέροντας πληθώρα παραπόνων για «μη δασμολογικά όπλα». Ο διευθύνων σύμβουλος της Meta, Μαρκ Ζούκερμπεργκ, κατηγόρησε την ΕΕ ότι «θεσμοθετεί λογοκρισία», ενώ ο ίδιος ο Τραμπ επέκρινε τις ευρωπαϊκές αποφάσεις για επιβολή προστίμων και έρευνες ανταγωνισμού σε εταιρείες όπως η Apple και η Facebook.

Αναφερόμενη στους ψηφιακούς κανόνες της ΕΕ, η Βίρκουνεν είπε ότι οι αμερικανικές εταιρείες συχνά έχουν περισσότερες υποχρεώσεις επειδή είναι από τις μεγαλύτερες στην αγορά: «Όταν είσαι μεγαλύτερος παίκτης, τότε έχεις περισσότερες υποχρεώσεις, επειδή ενέχεις μεγαλύτερο κίνδυνο».

Αν και η Επιτροπή έχει δηλώσει ότι όλες οι επιλογές αντίποινων παραμένουν στο τραπέζι αν αποτύχουν οι διαπραγματεύσεις, η Βίρκουνεν αρνήθηκε να «εικαστεί» σχετικά με πιθανές ενέργειες της ΕΕ εναντίον των αμερικανικών εταιρειών τεχνολογίας. Η Γαλλία έχει ηγηθεί των εκκλήσεων για εξετάσεις μέτρων κατά των ΗΠΑ σε απάντηση στους δασμούς σε ευρωπαϊκά προϊόντα. Η Βίρκουνεν ανέφερε ότι έχουν ετοιμαστεί «διάφορες επιλογές» για αντίποινα σε συνεργασία με τα κράτη-μέλη.

Η Βίρκουνεν, πρώην υπουργός της φινλανδικής κυβέρνησης και ευρωβουλευτής, ανέλαβε το νέο της ρόλο στην Επιτροπή τον Δεκέμβριο, με αρμοδιότητες που περιλαμβάνουν την «τεχνολογική κυριαρχία», την εποπτεία θεμάτων ασφάλειας και συνόρων, και την προστασία της ευρωπαϊκής δημοκρατίας από την παραπληροφόρηση.

Οι έρευνες και τα πρόστιμα της Ε.Ε. που εκνευρίζουν τις ΗΠΑ

Ένα από τα πιο καυτά ζητήματα στο χαρτοφυλάκιό της είναι η εποπτεία ερευνών για μεγάλες τεχνολογικές εταιρείες με βάση τους νέους κανόνες της ΕΕ. Η Επιτροπή ερευνά εταιρείες όπως η Alphabet, η Apple και η Meta στο πλαίσιο του Νόμου για τις Ψηφιακές Αγορές (DMA), ο οποίος έχει σκοπό να αποτρέψει τον αποκλεισμό μικρότερων ανταγωνιστών.

Ξεχωριστά, μέσω του Νόμου για τις Ψηφιακές Υπηρεσίες (DSA) που στοχεύει στη μείωση των διαδικτυακών επιβλαβών πρακτικών, διεξάγονται έρευνες για εταιρείες όπως η X και η Meta.

Με κίνδυνο περαιτέρω ρήξης με τις ΗΠΑ, τον Μάρτιο η Επιτροπή προχώρησε σε διαδικασίες κατά της Apple και της Alphabet για παραβίαση του DMA με αντιανταγωνιστική συμπεριφορά.

Όταν ρωτήθηκε για δημοσιεύματα που αναφέρουν ότι η Επιτροπή θα μπορούσε να επιβάλει πρόστιμο άνω του 1 δισ. δολαρίων στην X, είπε: «Ο στόχος μας σε αυτές τις έρευνες δεν είναι να επιβάλουμε μεγάλα πρόστιμα. Ο στόχος μας είναι να διασφαλίσουμε ότι όλες οι εταιρείες συμμορφώνονται με τους κανόνες».

Η Βίρκουνεν, μέλος του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, τόνισε την επιθυμία της να διασφαλίσει ότι οι κανονισμοί της ΕΕ δεν είναι υπερβολικά δυσκίνητοι για τις μικρές επιχειρήσεις, σε μια περίοδο αυξανόμενης ανησυχίας για την υποτονική ανάπτυξη της Ευρώπης σε σύγκριση με τις ΗΠΑ και την Κίνα, που προηγούνται στην τεχνητή νοημοσύνη. «Είμαστε πολύ πίσω, γιατί το 80% της τεχνολογίας μας προέρχεται εκτός ΕΕ — έχουμε πολλή δουλειά μπροστά μας», σημείωσε.