Δονήσεις strike-slip και απουσία βάθους – Γιατί ο σεισμός στη Μιανμάρ ήταν τόσο καταστροφικός

Τουλάχιστον 144 άνθρωποι στη Μιανμάρ σκοτώθηκαν και 732 τραυματίστηκαν από τον ισχυρό σεισμό που συγκλόνισε τη χώρα και τη νοτιοανατολική Ασία, προκαλώντας ανυπολόγιστες καταστροφές και στην Ταϊλάνδη, όπως καταρρεύσεις κτιρίων και λοιπών υποδομών.

Ο επικεφαλής της χούντας της Μιανμάρ Μιν Αούνγκ Χλάινγκ προειδοποίησε για πολύ μεγάλο αριθμό θυμάτων, ενώ το Αμερικανικό Γεωλογικό Ινστιτούτο (USGS) ανακοίνωσε ότι με βάση την ανάλυσή του, προβλέπει πιθανώς χιλιάδες νεκρούς από τον σεισμό.

Ο Μιν Αούνγκ Χλάινγκ, μιλώντας στο MRTV, απηύθυνε έκκληση προς τη διεθνή κοινότητα για βοήθεια, τονίζοντας ότι η χούντα άνοιξε όλες τις οδούς για την είσοδο διεθνούς βοήθειας. Παράλληλα, έχουν απευθυνθεί καλέσματα για δωρεές αίματος και ιατρικών προμηθειών προκειμένου να παρασχεθεί βοήθεια σε όσους νοσηλεύονται.

Υπενθυμίζεται πως ο σεισμός 7,7 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ σημειώθηκε περίπου στις 14:20 (τοπική ώρα, 08:20 ώρα Ελλάδας) σε απόσταση περίπου 17 χιλιομέτρων από την πόλη Μάνταλεϊ στη Μιανμάρ, με τη δόνηση να γίνεται αισθητή ως την Ταϊλάνδη και την Κίνα.

Βίντεο που αναρτήθηκε στα social media δείχνει μοναχούς στο δρόμο στην Μάνταλεϊ να τραβούν βίντεο από το πολυώροφο μοναστήρι πριν πέσει ξαφνικά στο έδαφος. 

Στην Μπανγκόκ, που κηρύχθηκε ζώνη καταστροφής, κατέρρευσε ένας υπό κατασκευή ουρανοξύστης σκοτώνοντας πέντε ανθρώπους και παγιδεύοντας δεκάδες άλλους στα συντρίμμια. Σύμφωνα με διασώστες, 117 άνθρωποι συνεχίζουν να αγνοούνται από την κατάρρευση του ουραξονύστη.

Άμεση είναι η αντίδραση της διεθνούς κοινότητας και διεθνών οργανισμών βοήθειας, με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ) να ανακοινώνει ότι ενεργοποίησε το σύστημα αντιμετώπισης καταστάσεων έκτακτης ανάγκης και ότι το κέντρο επιμελητείας του στο Ντουμπάι έχει κινητοποιηθεί για να προετοιμάσει προμήθειες για τους τραυματίες.

Η Ζιν Μαρ Αούνγκ , ανώτατη διπλωμάτης της παράλληλης Κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας της Μιανμάρ, μιλώντας στο Reuters, είπε ότι στρατεύματα από πολιτοφυλακές κατά της χούντας, γνωστές ως Δυνάμεις Άμυνας του Λαού, θα παρέχουν ανθρωπιστική βοήθεια. «Είναι πολύ σοβαρή η κατάσταση, χρειαζόμαστε ανθρωπιστική και τεχνική βοήθεια από τη διεθνή κοινότητα», τόνισε, προσθέτοντας ότι οι επικοινωνίες αποτελούν μεγάλη πρόκληση, συμπεριλαμβανομένων των περιορισμών πρόαβασης στο διαδίκτυο που επιβλήθηκαν από τη χούντα.

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας τόνισε ότι συντονίζει την απάντησή του για τον σεισμό από τα κεντρικά του γραφεία στη Γενεύη επειδή «τον θεωρούμε τεράστιο γεγονός» που σαφώς αποτελεί «πολύ, πολύ σοβαρή απειλή για τις ζωές και την υγεία», δήλωσε σε δημοσιογράφους η εκπρόσωπος του ΠΟΥ, Μάργκαρετ Χάρις.

Πόσο ευπαθής είναι η Μιανμάρ σε σεισμούς

Η Μιανμάρ βρίσκεται στα όρια δύο τεκτονικών πλακών και είναι μία από τις πιο σεισμικά ενεργές χώρες στον κόσμο, αν και οι μεγάλοι και καταστροφικοί σεισμοί είναι σχετικά σπάνιοι στην περιοχή Σαγκάινγκ. “Το όριο των πλακών μεταξύ της Ινδικής Πλάκας και της Ευρασιατικής Πλάκας εκτείνεται βόρεια-νότια, κόβοντας στη μέση τη χώρα”, δήλωσε, σύμφωνα με το Reuters, η Τζοάνα Φάουρ Γουόκερ, καθηγήτρια και ειδικός σε σεισμούς στο University College London.

H ίδια εξήγησε ότι οι δύο πλάκες κινούνται παράλληλα με διαφορετικές ταχύτητες, προκαλώντας σεισμούς τύπου «οριζόντιας μετατόπισης» (strike-slip), οι οποίοι, αν και συνήθως είναι λιγότερο ισχυροί από εκείνους των υποθαλάσσιων «ζωνών καταβύθισης», μπορούν να φτάσουν σε μέγεθος 7 έως 8 Ρίχτερ.

Στη Σαγκάινγκ, κατέρρευσε μια γέφυρα 90 ετών, ενώ καταστράφηκαν επίσης ορισμένα τμήματα του αυτοκινητόδρομου που συνδέει το Μανταλέι με τη μεγαλύτερη πόλη της Μιανμάρ, τη Γιανγκόν.

Γιατί ο σεισμός ήταν τόσο καταστροφικός

Η Σαγκάινγκ έχει πληγεί από αρκετούς σεισμούς τα τελευταία χρόνια, με έναν σεισμό μεγέθους 6,8 να προκαλεί τουλάχιστον 26 θύματα και δεκάδες τραυματισμούς στα τέλη του 2012. Ωστόσο, ο σεισμός της Παρασκευής ήταν “πιθανώς ο μεγαλύτερος” που έχει πλήξει την ηπειρωτική Μιανμάρ εδώ και τρία τέταρτα του αιώνα, δήλωσε ο Μπιλ ΜακΓκιούρ, άλλος ειδικός σε σεισμούς στο UCL.

Ο Ρότζερ Μάσον, επίτιμος ερευνητής στο Βρετανικό Γεωλογικό Ινστιτούτο, είπε στο Reuters ότι το ρηχό βάθος του σεισμού σήμαινε ότι οι ζημιές θα ήταν πιο σοβαρές. Το επίκεντρο του σεισμού ήταν σε βάθος μόλις 10 χλμ. (6,2 μίλια), σύμφωνα με το Αμερικανικό Γεωλογικό Ινστιτούτο.

“Αυτό είναι πολύ καταστροφικό γιατί συνέβη σε ρηχό βάθος, έτσι τα σεισμικά κύματα δεν διασπείρονται όσο πλησιάζουν στην επιφάνεια. Τα κτίρια έλαβαν την πλήρη δύναμη της δόνησης“, εξήγησε. “Είναι σημαντικό να μην ασχολούμαστε μόνο με το επίκεντρο του σεισμού, επειδή τα σεισμικά κύματα δεν προκύπτουν μόνο από το επίκεντρο αλλά από όλη τη γραμμή του ρήγματος”, πρόσθεσε.

Ήταν προετοιμασμένη η Μιανμάρ;

Το Αμερικανικό Γεωλογικό Ινστιτούτο (USGS), είπε την Παρασκευή ότι τα θύματα ενδέχεται να κυμαίνονται από 10.000 έως 100.000, και η οικονομική ζημιά μπορεί να φτάσει το 70% του ΑΕΠ της Μιανμάρ. Ο Μάσον ανέφερε ότι τέτοιες προβλέψεις βασίζονται σε δεδομένα από παλαιότερους σεισμούς.

Η σχετική σπανιότητα μεγάλων σεισμών στην περιοχή Σαγκάινγκ – που βρίσκεται κοντά στην Μανταλέι – σημαίνει ότι οι υποδομές δεν είχαν κατασκευαστεί για να αντέχουν σε τέτοια φαινόμενα. Αυτό σημαίνει ότι οι ζημιές θα μπορούσαν να είναι πολύ μεγαλύτερες. Ο Μάσον είπε ότι ο τελευταίος μεγάλος σεισμός στην περιοχή σημειώθηκε το 1956, και τα σπίτια πιθανόν να μην είχαν κατασκευαστεί για να αντέχουν σε σεισμικές δονήσεις τόσο ισχυρές όσο αυτές της Παρασκευής. “Οι περισσότεροι σεισμοί στη Μιανμάρ εντοπίζονται πιο δυτικά, ενώ αυτός συνέβη στο κέντρο της χώρας”, δήλωσε.