ΕΕ: Διχασμός για το μεταναστευτικό – Συναίνεση για τη διεύρυνση

Σαν άλλοι “αντάρτες” κατά της Ευρωπαϊκής Ένωσης εμφανίστηκαν ξανά Ουγγαρία και Πολωνία, με τους ηγέτες των δύο χωρών να αντιτίθενται σθεναρά στη μεταρρύθμιση του μεταναστευτικού συστήματος, κατά την άτυπη σύνοδο των ηγετών της Ένωσης στη Γρανάδα.

Η αντίθεσή τους ωστόσο, δεν είναι ικανή για να μπλοκάρει τη μεταρρύθμιση, μόλις δύο ημέρες μετά τη συμφωνία των Βρυξελλών, σε επίπεδο Μονίμων Αντιπροσώπων.

Ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας Βίκτορ Όρμπαν, γνωστός για τις θέσεις του κατά των Βρυξελλών, έφτασε στο σημείο να μιλάει για «βιασμό» στις δηλώσεις που έκανε κατά την άφιξή του στη σύνοδο. «Πώς γίνεται να σας βιάσουν νόμιμα, να αναγκαστείτε να δεχτείτε κάτι που δεν σας αρέσει, πώς είναι δυνατόν να έχουμε συμβιβασμό, συμφωνία; Είναι αδύνατον», τόνισε.

“Αντάρτικο” και από την Πολωνία

«Δεν φοβόμαστε τις διαταγές που προέρχονται από τις Βρυξέλλες και το Βερολίνο», είπε από την πλευρά του ο Πολωνός πρωθυπουργός Ματέους Μοραβιέτσκι. Επανέλαβε επίσης ότι αρνείται να επιβληθεί στη χώρα του ένα σύστημα «εγκατάστασης παράνομων μεταναστών», δέκα ημέρες πριν από τις βουλευτικές εκλογές στην Πολωνία.

Οι δύο χώρες εκδήλωσαν τη διαφωνία τους εμποδίζοντας την υιοθέτηση μιας κοινής διακήρυξης για το μεταναστευτικό στην άτυπη σύνοδο. Η κίνηση αυτή ήταν κυρίως συμβολική, αλλά αφήνει να αναδίδεται ένα άρωμα διχόνοιας.

Το μεταναστευτικό, ένα από τα ακανθώδη ζητήματα που απασχολούν τους «27», τέθηκε στην ατζέντα της συνόδου με αφορμή την πρόσφατη άφιξη χιλιάδων μεταναστών στη Λαμπεντούζα, με την Ιταλία να υπενθυμίζει ότι επείγει να υπάρξει μια κοινή, ευρωπαϊκή απάντηση στο πρόβλημα. Τις τελευταίες ημέρες καταγράφεται αύξηση των αφίξεων και στα ισπανικά Κανάρια Νησιά.

Για “πολυεπίπεδη και καθημερινή δουλειά” έκανε λόγο η Μελόνι

Μετά την ολοκλήρωση της άτυπης συνόδου κορυφής στη Γρανάδα, η Τζόρτζια Μελόνι μίλησε στους δημοσιογράφους και αναφέρθηκε αναλυτικά στη διαχείριση του μεταναστευτικού.

Ειδικότερα, η επικεφαλής της ιταλικής κυβέρνησης τόνισε: «Είμαι σίγουρα ευχαριστημένη από όσα συμβαίνουν στην Ευρώπη. Είκοσι επτά χώρες συμφωνούν στο ότι η προτεραιότητα είναι να σταματήσει η παράνομη μετανάστευση, αρχίζοντας από την προστασία των εξωτερικών συνόρων. Πρέπει να είμαστε ικανοί να το εφαρμόσουμε, και για τον λόγο αυτό οργανώθηκε και η χθεσινή πρωτοβουλία με εκπροσώπους χωρών εκτός ΕΕ αρχίζοντας από τη Μεγάλη Βρετανία. Πρώτος στόχος είναι η καταπολέμηση των δικτύων διακινητών, αλλά παράλληλα πρέπει να καταβληθεί μεγάλη, σοβαρή προσπάθεια σχετικά με τις αιτίες των μεταναστεύσεων στην Αφρική. Πρόκειται, δηλαδή, ακριβώς για τη θέση της χώρας μας».

«Είναι μια πολυεπίπεδη και καθημερινή δουλειά. Η φάση της διάγνωσης του φαινομένου τελείωσε, βρισκόμαστε σε εκείνη των συγκεκριμένων μέσων που χρειάζονται με στόχο την επίλυσή του. Είναι τα δέκα σημεία που παρουσίασε στη Λαμπεντούζα η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, τώρα προχωρούμε στην υλοποίησή τους», πρόσθεσε η Μελόνι.

Αναφορικά με το Σύμφωνο για τη Μετανάστευση και το Άσυλο, η Τζόρτζια Μελόνι υπογράμμισε: «Η Ιταλία ψήφισε υπέρ του Συμφώνου Μετανάστευσης και Ασύλου διότι, πολύ απλά, οι νέοι κανόνες είναι καλύτεροι από τους προηγούμενους. Αλλά η προτεραιότητά μας δεν είναι αυτή. Όσο μιλάμε για το πώς πρέπει να ανακατανεμηθούν οι άνθρωποι αυτοί στο εσωτερικό της ΕΕ προκαλούμε αύξηση των ροών. Κυρίως όμως εμείς πιστεύουμε ότι κανείς δεν μπορεί να θεωρεί ότι θα λύσει το πρόβλημα που έχει σπίτι του, φορτώνοντάς το σε κάποιον άλλον. Η αρνητική στάση της Πολωνίας και της Ουγγαρίας ως προς το Σύμφωνο, θεωρώ ότι οφείλεται στη διαφορετική γεωγραφική θέση των χωρών αυτών, όχι στην ιταλική στρατηγική. Και οι χώρες αυτές συμφωνούν στο ότι πρέπει να σταματήσουμε την παράνομη μετανάστευση. Κατανοώ τη θέση τους και δεν πιστεύω ότι ζημιώνει τη δουλειά που κάνουμε».

Τι προβλέπει η συμφωνία

Μόλις πριν δύο ημέρες οι μόνιμοι πρεσβευτές των χωρών της ΕΕ κατέληξαν σε συμφωνία για τον κανονισμό που θέτει σε εφαρμογή έναν μηχανισμό υποχρεωτικής αλληλεγγύης μεταξύ των χωρών μελών, στην περίπτωση που μία από αυτές αντιμετωπίζει μια «έκτακτη κατάσταση» που συνδέεται με τη «μαζική» άφιξη μεταναστών στα σύνορά της.

Ο κανονισμός θα αποτελέσει αντικείμενο διαπραγμάτευσης ανάμεσα στο Συμβούλιο της ΕΕ και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, με στόχο να ολοκληρωθεί το νέο Σύμφωνο Ασύλου και Μετανάστευσης της ΕΕ πριν τις ευρωεκλογές του 2024. Εγκρίθηκε με ειδική πλειοψηφία, όπως προβλέπουν οι συνθήκες και όχι ομόφωνα, όπως ζητούσαν η Πολωνία και η Ουγγαρία. Οι δύο αυτές χώρες τον καταψήφισαν ενώ η Αυστρία, η Σλοβακία και η Τσεχία απείχαν.

Η Πολωνία και η Ουγγαρία απαιτούσαν, χωρίς να το πετύχουν, στο τελικό ανακοινωθέν της συνόδου να γίνεται αναφορά στην αναγκαιότητα ομοφωνίας για την υιοθέτηση της μεταρρύθμισης του Συμφώνου. Επειδή το αίτημά τους δεν έγινε δεκτό, αρνήθηκαν να στηρίξουν το κοινό ανακοινωθέν.

Υπέρ της διεύρυνσης οι ηγέτες, αλλά χωρίς συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα

Παράλληλα, οι Ευρωπαίοι ηγέτες τάχθηκαν υπέρ της προσθήκης νέων μελών στην Ευρωπαϊκή Ένωση, όμως δεν έθεσαν κάποιο συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα. Ωστόσο, προειδοποίησαν τις υποψήφιες χώρες, όπως είναι η Ουκρανία, ότι δεν θα υπάρξουν «παρακαμπτήριες οδοί».

Συγκεκριμένα, διακήρυξαν ότι η διεύρυνση της ΕΕ είναι μια «επένδυση στην ειρήνη, την ασφάλεια, τη σταθερότητα και την ευημερία». Ταυτόχρονα όμως είπαν ότι τόσο η ΕΕ όσο και τα επίδοξα μέλη –Ουκρανία, Μολδαβία και χώρες των Δυτικών Βαλκανίων– θα χρειαστεί να κάνουν μεγάλες αλλαγές ώστε να προετοιμαστούν για μια διευρυμένη Ένωση.

«Τα επίδοξα μέλη πρέπει να εντείνουν τις μεταρρυθμιστικές προσπάθειές τους, ιδίως σε ό,τι αφορά το κράτος δικαίου» αναφέρεται στο ανακοινωθέν.

Οι χώρες θα πρέπει να πληρούν ορισμένα νομικά, οικονομικά και δημοκρατικά κριτήρια ώστε να ενταχθούν στην ΕΕ και η διαδικασία μπορεί να κρατήσει χρόνια. Η ΕΕ θα πρέπει επίσης να αναθεωρήσει τις διαδικασίες λήψης αποφάσεων και τους δημοσιονομικούς κανόνες ώστε να υποδεχθεί νέα μέλη.

Ο Σαρλ Μισέλ, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, είχε προτείνει η Ένωση να είναι έτοιμη για διεύρυνση μέχρι το 2030, εκτιμώντας ότι ο καθορισμός αυτού του χρονοδιαγράμματος θα ενθαρρύνει τόσο την ΕΕ όσο και τις υποψήφιες χώρες να εντείνουν τις μεταρρυθμιστικές προσπάθειές τους. «Το σημαντικό είναι να σταματήσουμε να χρονοτριβούμε», είπε στη συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε με τη λήξη της συνόδου.

Άλλοι ηγέτες όμως δεν αντιμετωπίζουν με ενθουσιασμό αυτήν την ιδέα, επιμένοντας ότι οι υποψήφιες χώρες θα πρέπει να πληρούν τα κριτήρια που θέτει η ΕΕ.

«Η διαδικασία είναι αξιοκρατική», σχολίασε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. «Υπάρχουν σαφείς κανόνες, ορόσημα που πρέπει να επιτευχθούν», πρόσθεσε.