ΕΕ: Συμφωνία για μείωση 15% στη ζήτηση φυσικού αερίου – Τι προβλέπεται

Σε μια προσπάθεια να αυξηθεί η ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού της ΕΕ, τα κράτη μέλη κατέληξαν σήμερα σε πολιτική συμφωνία για εθελοντική μείωση της ζήτησης φυσικού αερίου κατά 15% αυτόν τον χειμώνα αναφέρει η ανακοίνωση του Συμβουλίου. Ο κανονισμός του Συμβουλίου προβλέπει επίσης τη δυνατότητα ενεργοποίησης «ενωσιακής προειδοποίησης» σχετικά με την ασφάλεια του εφοδιασμού, οπότε η μείωση της ζήτησης φυσικού αερίου θα καταστεί υποχρεωτική.

Σκοπός της μείωσης της ζήτησης φυσικού αερίου είναι η εξοικονόμηση πόρων ενόψει του χειμώνα, προκειμένου να προετοιμαστούν για πιθανές διακοπές του εφοδιασμού φυσικού αερίου από τη Ρωσία που χρησιμοποιεί συνεχώς τον ενεργειακό εφοδιασμό ως όπλο.

Τι προβλέπει η συμφωνία

Τα κράτη μέλη συμφώνησαν να μειώσουν τη ζήτηση φυσικού αερίου κατά 15% σε σύγκριση με τη μέση κατανάλωσή τους τα τελευταία πέντε χρόνια, μεταξύ 1ης Αυγούστου 2022 και 31ης Μαρτίου 2023, με μέτρα δικής τους επιλογής.

Ενώ όλες οι χώρες της ΕΕ θα καταβάλουν κάθε δυνατή προσπάθεια για να ανταποκριθούν στις μειώσεις, το Συμβούλιο διευκρίνισε ορισμένες εξαιρέσεις και δυνατότητες να ζητηθεί παρέκκλιση από τον υποχρεωτικό στόχο μείωσης, προκειμένου να αντικατοπτρίζονται οι ιδιαίτερες καταστάσεις των κρατών μελών και να διασφαλίζεται ότι οι μειώσεις φυσικού αερίου είναι αποτελεσματικές σε ενίσχυση της ασφάλειας του εφοδιασμού στην ΕΕ.

Το Συμβούλιο συμφώνησε ότι τα κράτη μέλη που δεν είναι διασυνδεδεμένα με δίκτυα φυσικού αερίου άλλων κρατών μελών εξαιρούνται από τις υποχρεωτικές μειώσεις φυσικού αερίου καθώς δεν θα μπορούν να απελευθερώσουν σημαντικούς όγκους φυσικού αερίου προς όφελος άλλων κρατών μελών. Τα κράτη μέλη των οποίων τα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας δεν είναι συγχρονισμένα με το ευρωπαϊκό σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας και εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από το αέριο για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας εξαιρούνται επίσης, προκειμένου να αποφευχθεί ο κίνδυνος κρίσης εφοδιασμού με ηλεκτρική ενέργεια.

Τα κράτη μέλη μπορούν να ζητήσουν παρέκκλιση για να προσαρμόσουν τις υποχρεώσεις τους για μείωση της ζήτησης εάν έχουν περιορισμένες διασυνδέσεις με άλλα κράτη μέλη και μπορούν να αποδείξουν ότι οι εξαγωγικές ικανότητες διασύνδεσης ή η εγχώρια υποδομή LNG τους χρησιμοποιούνται για την ανακατεύθυνση φυσικού αερίου σε άλλα κράτη μέλη στο έπακρο.

Τα κράτη μέλη μπορούν επίσης να ζητήσουν παρέκκλιση εάν έχουν υπερβεί τους στόχους πλήρωσης αποθήκευσης αερίου, εάν εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από το αέριο ως πρώτη ύλη για κρίσιμες βιομηχανίες ή εάν η κατανάλωση αερίου τους έχει αυξηθεί τουλάχιστον κατά 8% το περασμένο έτος σε σύγκριση με τον μέσο όρο της τελευταίας πενταετίας.

Τα κράτη μέλη συμφώνησαν να αυξήσουν τον ρόλο του Συμβουλίου για την ενεργοποίηση «συναγερμού της Ένωσης». Η ειδοποίηση θα ενεργοποιηθεί με εκτελεστική απόφαση του Συμβουλίου, κατόπιν πρότασης της Επιτροπής. Η Επιτροπή υποβάλλει πρόταση για την ενεργοποίηση «συναγερμού της Ένωσης» σε περίπτωση σημαντικού κινδύνου σοβαρής έλλειψης αερίου ή εξαιρετικά υψηλής ζήτησης αερίου ή εάν πέντε ή περισσότερα κράτη μέλη που έχουν κηρύξει συναγερμό σε εθνικό επίπεδο ζητήσουν από την Επιτροπή να το κάνεις.

Κατά την επιλογή μέτρων μείωσης της ζήτησης, τα κράτη μέλη συμφώνησαν ότι θα πρέπει να δώσουν προτεραιότητα σε μέτρα που δεν επηρεάζουν προστατευμένους πελάτες, όπως νοικοκυριά και βασικές υπηρεσίες για τη λειτουργία της κοινωνίας, όπως κρίσιμες οντότητες, υγειονομική περίθαλψη και άμυνα. Πιθανά μέτρα περιλαμβάνουν τη μείωση της κατανάλωσης φυσικού αερίου στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας, μέτρα για την ενθάρρυνση της αλλαγής καυσίμου στη βιομηχανία, εθνικές εκστρατείες ευαισθητοποίησης, στοχευμένες υποχρεώσεις για μείωση της θέρμανσης και ψύξης και μέτρα που βασίζονται στην αγορά, όπως οι πλειστηριασμοί μεταξύ εταιρειών.

Τα κράτη μέλη θα επικαιροποιούν τα εθνικά τους σχέδια έκτακτης ανάγκης που καθορίζουν τα μέτρα μείωσης της ζήτησης που σχεδιάζουν και θα αναφέρουν τακτικά στην Επιτροπή την πρόοδο των σχεδίων τους.

Η ρύθμιση είναι ένα εξαιρετικό και έκτακτο μέτρο, που προβλέπεται για περιορισμένο χρονικό διάστημα. Ως εκ τούτου, θα ισχύει για ένα έτος και η Επιτροπή θα προβεί σε επανεξέταση για να εξετάσει την παράτασή του υπό το φως της γενικής κατάστασης του εφοδιασμού με φυσικό αέριο στην ΕΕ, έως τον Μάιο του 2023.

Το κείμενο που συμφωνήθηκε σήμερα θα εγκριθεί επίσημα μέσω γραπτής διαδικασίας. Η γραπτή διαδικασία θα κινηθεί και θα ολοκληρωθεί τις επόμενες ημέρες, μετά από τεχνικές αναθεωρήσεις του κειμένου.

Φον ντερ Λάιεν: Η δέσμευση για μείωση κατά 15% της ζήτησης φυσικού αερίου είναι πολύ σημαντική

«Η ΕΕ έκανε ένα αποφασιστικό βήμα για να αντιμετωπίσει την απειλή πλήρους διακοπής του αερίου από τον Πούτιν. Χαιρετίζω θερμά την έγκριση από το Συμβούλιο του κανονισμού του Συμβουλίου σχετικά με τα συντονισμένα μέτρα μείωσης της ζήτησης για φυσικό αέριο» τονίζει η Πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, μετά την επίτευξη πολιτικής συμφωνίας για τη μείωση της ζήτησης στην ενέργεια.

Προσθέτει ότι «η πολιτική συμφωνία που επετεύχθη από το Συμβούλιο σε χρόνο ρεκόρ, με βάση την πρόταση της Επιτροπής “Εξοικονομήστε φυσικό αέριο για έναν ασφαλή χειμώνα” που κατατέθηκε την περασμένη εβδομάδα, θα εξασφαλίσει μια ομαλή και συντονισμένη μείωση της κατανάλωσης φυσικού αερίου σε ολόκληρη την ΕΕ για την προετοιμασία για τον ερχόμενο χειμώνα. Συμπληρώνει όλες τις άλλες ενέργειες που έχουν αναληφθεί μέχρι σήμερα στο πλαίσιο του REPowerEU, ιδίως για τη διαφοροποίηση των πηγών εφοδιασμού με φυσικό αέριο, την επιτάχυνση της ανάπτυξης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και την ενεργειακή απόδοση».

Επιπροσθέτως, η Πρόεδρος της Επιτροπής αναφέρει ότι «η συλλογική δέσμευση για μείωση κατά 15% είναι πολύ σημαντική και θα συμβάλει στην κάλυψη των αποθηκευτικών μας αναγκών ενόψει του χειμώνα».

«Επιπλέον, η δυνατότητα κήρυξης κατάστασης συναγερμού στην ΕΕ που προκαλεί υποχρεωτικές μειώσεις κατανάλωσης φυσικού αερίου στα κράτη μέλη παρέχει ένα ισχυρό μήνυμα ότι η ΕΕ θα κάνει ό,τι χρειάζεται για να διασφαλίσει την ασφάλεια του εφοδιασμού της και να προστατεύσει τους καταναλωτές της, είτε πρόκειται για νοικοκυριά είτε για βιομηχανία» σημειώνει.

«Ενεργώντας από κοινού για τη μείωση της ζήτησης φυσικού αερίου, λαμβάνοντας υπόψη όλες τις σχετικές εθνικές ιδιαιτερότητες, η ΕΕ έχει εξασφαλίσει τα ισχυρά θεμέλια για την απαραίτητη αλληλεγγύη μεταξύ των κρατών μελών απέναντι στον ενεργειακό εκβιασμό του Πούτιν.

Η ανακοίνωση της Gazprom ότι μειώνει περαιτέρω τις παραδόσεις φυσικού αερίου στην Ευρώπη μέσω του Nord Stream 1, χωρίς δικαιολογημένο τεχνικό λόγο, καταδεικνύει περαιτέρω την αναξιόπιστη φύση της Ρωσίας ως προμηθευτή ενέργειας. Χάρη στη σημερινή απόφαση, είμαστε πλέον έτοιμοι να αντιμετωπίσουμε την ενεργειακή μας ασφάλεια σε ευρωπαϊκή κλίμακα, ως Ένωση» καταλήγει η κ. φον ντερ Λάιεν.

Επίτροπος Ενέργειας: Με τη συμφωνία η ΕΕ θα αντιμετωπίσει με ασφάλεια ένα μέσο κρύο χειμώνα

Την ικανοποίησή της για την πολιτική συμφωνία που επετεύχθη στο Συμβούλιο Υπουργών Ενέργειας για το νέο κανονισμό μείωσης φυσικού αερίου, εξέφρασε η Επίτροπος Ενέργειας, Κάντρι Σίμσον, κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου που παραχώρησε στις Βρυξέλλες.

«Υπήρξε συναίνεση ότι πρέπει να προετοιμαστούμε για το χειρότερο σενάριο και όλοι θα πρέπει να συμβάλουμε σε αυτή την προσπάθεια, στέλνοντας ένα ξεκάθαρο μήνυμα στις αγορές, στους πολίτες και σε όσους ελπίζουν να δουν σημάδια διχασμού στην ΕΕ», δήλωσε η Σίμσον. «Το σημαντικότερο είναι ότι θα αρχίσουμε να εξοικονομούμε φυσικό αέριο από τώρα και υπάρχει το σχέδιο για να δράσουμε μαζί και συντονισμένα. Η προληπτική μείωση της ζήτησης φυσικού αερίου θα μας επιτρέψει να αποφύγουμε βεβιασμένες και μονομερείς αποφάσεις όταν θα είναι πολύ αργά», πρόσθεσε η Επίτροπος Ενέργειας. Σημείωσε, επίσης, ότι βάσει των υπολογισμών της Επιτροπής, η επίπτωση της μείωσης φυσικού αερίου στο μέσο ΑΕΠ της ΕΕ θα είναι σημαντικά μικρότερη αν η εξοικονόμηση ξεκινήσει τώρα, παρά αργότερα, υπό την πίεση της Μόσχας.

Η Κ. Σίμσον τόνισε ότι η σημερινή πολιτική συμφωνία θα οδηγήσει σε τόση εξοικονόμηση φυσικού αερίου όση απαιτείται για να αντιμετωπίσει η ΕΕ με ασφάλεια ένα μέσο κρύο χειμώνα, ακόμα και αν η Ρωσία διακόψει εντελώς τον εφοδιασμό μέσα στον Ιούλιο. Πρόσθεσε, μάλιστα, ότι βάσει των υπολογισμών της Επιτροπής, αν ο χειμώνας είναι πολύ κρύος, η ΕΕ θα αντιμετωπίσει ένα κενό εφοδιασμού της τάξεως των 45 εκατ. κυβικών μέτρων – ποσότητα που αντιστοιχεί στην ανάγκη μείωσης κατά 15% τους επόμενους οχτώ μήνες. Αν ο χειμώνας είναι κανονικός, το κενό θα είναι της τάξεως των 30 εκατ. κυβικών μέτρων, είπε η Επίτροπος Ενέργειας.

Υπουργός Ενέργειας Τσεχίας: Δεν ήταν εύκολη η συμφωνία

Από την πλευρά του ο υπουργός Ενέργειας της Τσεχίας και προεδρεύων του Συμβουλίου, Ζοζέφ Σικέλα, παραδέχθηκε ότι η σημερινή συμφωνία δεν ήταν εύκολη αλλά στο τέλος όλοι αναγνώρισαν ότι «οι θυσίες είναι απαραίτητες». «Η συμφωνία δεν θα ήταν δυνατή χωρίς την Επιτροπή που βοήθησε να βρεθεί ένας ικανοποιητικός συμβιβασμός», πρόσθεσε. «Η σημερινή απόφαση διασφαλίζει ότι δεν θα αντιμετωπίσουμε δραματικές συνέπειες το χειμώνα. Δε θα επιτρέψουμε στη Ρωσία να απειλεί την ασφάλειά μας χρησιμοποιώντας το αέριο ως πολιτικό εργαλείο», ανέφερε ο ίδιος.

Σύμφωνα με τον υπουργό Ενέργειας της Τσεχίας, τα βασικά σημεία της πολιτικής συμφωνίας που επετεύχθη σήμερα στο Συμβούλιο είναι τα εξής:

Εθελοντική μείωση κατανάλωσης φυσικού αερίου κατά τουλάχιστον 15% (σε σχέση με τη μέση κατανάλωση των τελευταίων πέντε ετών) από την 1η Αυγούστου 2022 έως τις 31 Μαρτίου 2023.

Αν η Επιτροπή καταλήξει στο συμπέρασμα ότι υπάρχει κίνδυνος εφοδιασμού φυσικού αερίου θα υποβάλει σχετική πρόταση στο Συμβούλιο, αν τουλάχιστον πέντε κράτη-μέλη δηλώσουν κατάσταση συναγερμού σε εθνικό επίπεδο. Η απόφαση θα ληφθεί με ειδική πλειοψηφία από τα κράτη-μέλη.

Τα κράτη-μέλη έχουν την ευελιξία να επιλέξουν τα κατάλληλα μέτρα για να μειώσουν την κατανάλωση φυσικού αερίου.

Στη συμφωνία προστέθηκαν διάφορες και ειδικά στοχευμένες εξαιρέσεις που αντανακλούν τη διαφορετική κατάσταση στα κράτη-μέλη. Μεταξύ αυτών, είναι η εξαίρεση που δίνεται στις χώρες της Βαλτικής, των οποίων το σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας εξαρτάται από αυτό της Ρωσίας. Εξαίρεση δίνεται, επίσης, στα νησιά (Κύπρος, Μάλτα, Ιρλανδία) που δεν έχουν ενεργειακή διασύνδεση με το σύστημα της ΕΕ. Δίνονται εξαιρέσεις σε κράτη-μέλη που έχουν αποθέματα αερίου πάνω από το απαιτούμενο επίπεδο (80% φέτος). Εξαιρέσεις δίνονται και για κρίσιμης σημασίας βιομηχανίες και αλυσίδες εφοδιασμού, ώστε να μην πληγεί η οικονομία της ΕΕ. Τα κράτη-μέλη με περιορισμένες διασυνδέσεις μπορούν να μειώσουν το δεσμευτικό στόχο καθώς έχουν μειωμένη δυνατότητα να βοηθήσουν γειτονικά κράτη-μέλη. Τέλος, δίνεται εξαίρεση για να αντιμετωπιστούν κίνδυνοι που συνδέονται με την κρίση ηλεκτρικής ενέργειας σε ορισμένα κράτη-μέλη.

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις