Εύθραυστες ισορροπίες στη Γαλλία – Τι θα συμβεί αν κανείς δεν κερδίσει απόλυτη πλειοψηφία

Το επίκεντρο του ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος βρίσκεται και αυτή την εβδομάδα στη Γαλλία και στον β’ γύρο των βουλευτικών εκλογών, μετά την επικράτηση του ακροδεξιάς και του “Εθνικού Συναγερμού” της Μαρίν Λεπέν στην κάλπη της προηγούμενης Κυριακής (30/6).

Στον β’ γύρο των πρόωρων βουλευτικών εκλογών οι υποψήφιοι που θα αναμετρηθούν στις εκλογικές περιφέρειες της χώρας είναι αφενός οι δύο πρώτοι σε ψήφους, στην πλειοψηφία τους από το κόμμα της Λεπέν και το Λαϊκό Μέτωπο (που στον α’ γύρο συγκέντρωσαν 33% και 28% αντίστοιχα), καθώς και εκείνοι που συγκέντρωσαν ποσοστό άνω του 12,5%.

Ωστόσο, τα κόμματα της Αριστεράς και του Κέντρου, στην προσπάθειά τους να ανακόψουν την πορεία της Λεπέν προς την εξουσία, αποφάσισαν να αποσύρουν τους υποψήφιούς τους στις περιφέρειες όπου κατέλαβαν την τρίτη θέση, για να μην “σπάσει” η ψήφος σε δύο δημοκρατικές-κεντρώες παρατάξεις, και να μειωθεί η πιθανότητα η Λεπέν να επιτύχει την απόλυτη πλειοψηφία.

Η σχετική προθεσμία για τους υποψηφίους έληξε το απόγευμα της Τρίτης (2/7) και, σύμφωνα με τη Le Monde, συνολικά αποσύρθηκαν 218 υποψήφιοι, εκ των οποίων οι περισσότεροι (130) προέρχονται από αριστερά κόμματα και 82 από το στρατόπεδο του Μακρόν.

Σύμφωνα με τους υπολογισμούς των FT, η συνδυασμένη ψήφος Αριστεράς και Κέντρου φαίνεται πως υπερβαίνει το ποσοστό του “Εθνικού Συναγερμού” σε περισσότερες από 130 εκλογικές περιφέρειες, όπου η ακροδεξιά κατέλαβε την πρώτη θέση. Όπως επισημαίνεται, το κόμμα της Λεπέν δεν έχει την πολυτέλεια να χάσει πολλές από τις 296 έδρες, στις οποίες εξασφάλισε την πρώτη θέση στον α’ γύρο, καθώς για να διασφαλίσει την απόλυτη πλειοψηφία χρειάζεται 289 έδρες.

Να σημειωθεί ότι ο “Εθνικός Συναγερμός” έχει ήδη κερδίσει 39 έδρες από το α’ γύρο, καθώς κατάφερε να συγκεντρώσει ποσοστό άνω του 50%. Βέβαια, οι δημοσκόποι αμφισβητούν το κατά πόσο οι Γάλλοι πολίτες θα στραφούν σε κόμματα που συνήθως δεν υποστηρίζουν μόνο και μόνο για να μπλοκάρουν τον “Εθνικό Συναγερμό”.

Τι θα συμβεί, λοιπόν, σε περίπτωση που η Λεπέν δεν κερδίσει την απόλυτη πλειοψηφία; Υπάρχει η δυνατότητα να αποφευχθεί η πλήρης πολιτική παράλυση της χώρας;

Disclaimer: Κανείς δεν γνωρίζει με βεβαιότητα.

Το άρθρο 8 του Συντάγματος αναφέρει ότι ο πρόεδρος διορίζει τον πρωθυπουργό, αλλά δεν διευκρινίζει με ποια κριτήρια τον επιλέγει.

Στην πράξη, ο Εμανουέλ Μακρόν αναμένεται να προσφέρει την πρωθυπουργική θέση στην πρώτη κοινοβουλευτική ομάδα, η οποία, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις και τον α’ γύρο της ψηφοφορίας θα είναι ο “Εθνικός Συναγερμός”.

Θα γίνει πρωθυπουργός ο Μπαρντελά;

Το ακροδεξιό κόμμα της Λεπέν έχει ορίσεις ως υποψήφιο για την πρωθυπουργία τον 28χρονοΤζορντάν Μπαρντελά, δηλώνοντας πως θα απορρίψει τη θέση, εάν το κόμμα και οι σύμμαχοί του δεν κερδίσουν την απόλυτη πλειοψηφία, τουλάχιστον 289 εδρών.

Δεδομένου ότι το Σύνταγμα δεν ορίζει πώς πρέπει να επιλεχθεί ο πρωθυπουργός, ο Μακρόν θα μπορούσε θεωρητικά, να προσπαθήσει να δημιουργήσει μια πολιτική συμμαχία κατά του “Εθνικού Συναγερμού” και να προσφέρει τη θέση σε άλλο κόμμα ή πρόσωπο.

Βέβαια, να σημειωθεί πως σήμερα, η Μαρίν Λεπέν προχώρησε σε μία αναδίπλωση, δηλώνοντας πως θα επιδιώξει να σχηματίσει νέα κυβέρνηση στη Γαλλία, αναζητώντας συμμάχους για κοινοβουλευτική υποστήριξη, ακόμη και αν δεν καταφέρει να συγκεντρώσει την απόλυτη πλειοψηφία.

Αν όχι ο Μπαρντελά, ποιος;

Το Σύνταγμα δεν δίνει κάποια συγκεκριμένη απάντηση.

Οι επιλογές θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν:

• Προσπάθεια για σύναψη συμμαχίας των κυρίαρχων κομμάτων. Τέτοια συμμαχία δεν υπάρχει τώρα, αλλά ο Μακρόν έχει παροτρύνει τα κόμματα να συσπειρωθούν, για να κρατήσουν την ακροδεξιά μακριά από την εξουσία.
• Να δοθεί η θέση στην Αριστερά, εάν μια συμμαχία που θα περιλαμβάνει την άκρα αριστερά, το Σοσιαλιστικό Κόμμα και τους Πράσινους αναδειχθεί ως η δεύτερη μεγαλύτερη κοινοβουλευτική ομάδα, όπως δείχνουν οι δημοσκοπήσεις. Η Αριστερά θα μπορούσε τότε να προσπαθήσει να σχηματίσει κυβέρνηση μειοψηφίας

Θα λειτουργήσει κάποια από αυτές τις επιλογές;

Εάν ο “Εθνικός Συναγερμός” κερδίσει το μεγαλύτερο ποσοστό των ψήφων και αποδεχθεί τη θέση του πρωθυπουργού, θα ξεκινήσει περίοδος “συμβίωσης” με τον Μακρόν. Αυτό έχει συμβεί τρεις φορές στη σύγχρονη πολιτική ιστορία της Γαλλίας, αλλά με ήδη κυρίαρχα κόμματα να μοιράζονται την εξουσία.

Εάν ο “Εθνικός Συναγερμός” αναδειχθεί μεν ως το μεγαλύτερο κόμμα στο γαλλικό κοινοβούλιο αλλά δεν καταφέρει να πάρει την εξουσία, θα μπορούσε να μπλοκάρει ή να επιβάλει τροποποιήσεις στα κυβερνητικά σχέδια και στο μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα του Μακρόν.

Το Σύνταγμα δίνει στην κυβέρνηση εργαλεία για να αντιμετωπίσει ένα τέτοιο ενδεχόμενο, ωστόσο και αυτή η δυνατότητα έχει τους περιορισμούς της.

Τέλος, εάν ο “Εθνικός Συναγερμός” εξασφαλίσει την πλειοψηφία, έχει πολλές πιθανότητες να καταλάβει τον πρωθυπουργικό θώκο, καθώς θα μπορεί να αναγκάσει σε παραίτηση οποιαδήποτε κυβέρνηση με την οποία διαφωνεί.

Τι θα συμβεί αν δεν υπάρξει συμφωνία;

Οι τρεις κοινοβουλευτικές ομάδες -Ακροδεξιά, Κεντρώοι και Αριστερά- ενδέχεται να μην καταφέρουν να συγκεντρώσουν αρκετά υψηλά εκλογικά ποσοστά για να κυβερνήσουν. Θα μπορούσαν ωστόσο να καταλήξουν σε πολιτική συμφωνία για σχηματισμό κυβέρνησης συνασπισμού ή κυβέρνησης μειοψηφίας.

Στη δεύτερη περίπτωση, η Γαλλία, όπως προειδοποιούν αναλυτές, θα κινδύνευε με πολιτική παράλυση, καθώς η όποια κυβέρνηση θα είχε από ελάχιστες έως καθόλου δυνατότητες να ασκήσει το νομοθετικό της έργο.

Μία υπηρεσιακή κυβέρνηση με υποβαθμισμένο ρόλο διαχείρισης βασικών καθημερινών υποθέσεων θα αποτελούσε προσωρινή λύση.

Υπάρχει πιθανότητα να παραιτηθεί ο Μακρόν;

Ο Μακρόν το έχει αποκλείσει αυτό, αλλά μπορεί και να αναγκαστεί σε παραίτηση αν όλες οι διαπραγματεύσεις ναυαγήσουν. Πάντως ούτε το κοινοβούλιο ούτε η κυβέρνηση θα μπορούσαν να τον αναγκάσουν να το πράξει.

Αυτό που αποκλείεται να συμβεί:

Το Σύνταγμα ορίζει ότι δεν μπορούν να γίνουν νέες βουλευτικές εκλογές για έναν χρόνο, οπότε μια άμεση επαναληπτική ψηφοφορία δεν αποτελεί επιλογή.

Ποιοι ψήφισαν Λεπέν;

Τη διεύρυνση των προσβάσεων της γαλλικής ακροδεξιάς σε όλες τις κοινωνικές και επαγγελματικές τάξεις, κυρίως δε στα στελέχη των επιχειρήσεων, στους πτυχιούχους αλλά και στους συνταξιούχους, επισημαίνει μελέτη της εταιρίας OpinionWay για την εφημερίδα “Les Echos”.

Σύμφωνα με τη μελέτη, υπέρ του Εθνικού Συναγερμού ψήφισε ο ένας στους τρεις νέους ηλικίας από 18 έως 24 ετών, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό στις ηλικίες 50-64 ετών ήταν στο 39%. Επίσης υπέρ του κόμματος της Λεπέν ψήφισε το 35% των μισθωτών και το 40% των ανέργων.

«Συνολικά, η κοινωνική σύνθεση των ψηφοφόρων του Εθνικού Συναγερμού δεν αλλάζει θεμελιωδώς, αλλά διευρύνεται», υπογραμμίζει ο Μπρούνο Ζανμπάρ αντιπρόεδρος της OpinionWay, επισημαίνοντας την περαιτέρω πρόοδο του κόμματος στις κατηγορίες όπου ήταν ήδη ισχυρό.

Ωστόσο, όπως σημειώνεται, το πιο αξιοσημείωτο είναι η άνοδός του σε κατηγορίες που ως τώρα ήταν λιγότερο προσανατολισμένες προς την ακροδεξιά, όπως για παράδειγμα μεταξύ των στελεχών των επιχειρήσεων, όπου ανήλθε στο 21%, αλλά και στους συνταξιούχους, καθώς οι άνω των 65 ετών έδωσαν 29% στην ακροδεξιό παράταξη.