Εκλογές στην Αυστρία: Ποιο είναι το ακροδεξιό FPÖ που θριαμβεύει στις εκλογές

Στις κάλπες προσήλθαν σήμερα, Κυριακή (29/09) οι Αυστριακοί για τις βουλευτικές εκλογές, τις οποίες, όπως δείχνουν τα πρώτα αποτελέσματα, κερδίζει για πρώτη φορά στη μεταπολεμική ιστορία της χώρας, το ακροδεξιό, αντιμεταναστευτικό Κόμμα των Ελευθέρων (FPÖ).

Ωστόσο, το FPÖ είναι απίθανο να εξασφαλίσει την απόλυτη πλειοψηφία στο Εθνικό Συμβούλιο ή αλλιώς στην Κάτω Βουλή των 183 εδρών και έτσι θα πρέπει να διαπραγματευτεί μια συμφωνία με έναν εταίρο συνασπισμού για τον σχηματισμό κυβέρνησης. Πράγμα καθόλου εύκολο.

Η πρώτη είσοδος του FPÖ στην κυβέρνηση, το 2000, αντιμετωπίστηκε με εκτεταμένες διαμαρτυρίες και κυρώσεις από τις Βρυξέλλες. Εάν αυτό επαναληφθεί – ενδεχομένως ως επικεφαλής εταίρος συνασπισμού – το FPÖ θα προστεθεί και αυτό στη λίστα με τα πολλά άλλα ακροδεξιά κόμματα που βρίσκονται στην εξουσία στην Ευρώπη, μεταξύ άλλων στην Ιταλία και τις Κάτω Χώρες.

Ποιο είναι το FPÖ

Ένα από τα παλαιότερα ακροδεξιά κόμματα της Ευρώπης, το FPÖ ιδρύθηκε το 1956. Παρά το γεγονός ότι αρχικά ηγείτο από έναν πρώην ναζιστή λειτουργό και αξιωματικό των SS, ήταν ένα σχετικά μετριοπαθές φιλελεύθερο κόμμα μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1980, όταν στράφηκε ριζικά προς τα δεξιά υπό τον εμπρηστικό ηγέτη Jörg Haider.

Το κόμμα υπήρξε δύο φορές ο “μικρότερος εταίρος” σε βραχύβιες κυβερνήσεις συνασπισμού με το συντηρητικό Αυστριακό Λαϊκό Κόμμα (ÖVP), αφού τερμάτισε δεύτερο στις βουλευτικές εκλογές του 1999 με 27% των ψήφων και τρίτο το 2017 με 26% των ψήφων.

Και οι δύο συνασπισμοί έληξαν πρόωρα. Οι πικρές εσωτερικές διαμάχες του FPÖ οδήγησαν στην κατάρρευση του πρώτου το 2002, ενώ το λεγόμενο σκάνδαλο Ibizagate το 2019 ανάγκασε σε παραίτηση τον τότε αρχηγό του κόμματος, Χάιντς-Κρίστιαν Στράχε, και τορπίλισε τον δεύτερο μετά από 18 μήνες θητείας.

Ποιο είναι το πρόγραμμά του;

Με επικεφαλής τώρα τον αμφιλεγόμενο πρώην υπουργό Εσωτερικών Herbert Kickl, το FPÖ είναι νατιβιστικό, αντιμεταναστευτικό, εχθρικό προς το Ισλάμ και σταθερά ευρωσκεπτικιστικό. Ένας από τους ευρωβουλευτές του, ο Harald Vilimsky, έχει περιγράψει μάλιστα την εκλογική του αποστολή ως “να κλωτσήσει το κατεστημένο στον πισινό”.

Το πρόγραμμα του FPÖ, “Φρούριο Αυστρία, Φρούριο της Ελευθερίας“, σχεδιάζει να περικόψει τις παροχές για τους παράτυπους μετανάστες και τους αιτούντες άσυλο στο ελάχιστο, να εμποδίσει την οικογενειακή επανένωση για τους μετανάστες που βρίσκονται ήδη στην Αυστρία και να προωθήσει την “παλιννόστηση”, ιδίως για τους παραβάτες.

Θέλει επίσης να μειώσει τη φορολογία των επιχειρήσεων και το μισθολογικό κόστος, ενώ στην εξωτερική πολιτική αντιτίθεται στις κυρώσεις της ΕΕ κατά της Ρωσίας και στην περαιτέρω βοήθεια προς την Ουκρανία. Το FPÖ έχει υπογράψει και ανανεώσει “συμφωνία συνεργασίας” με το κόμμα “Ενωμένη Ρωσία” του Βλαντιμίρ Πούτιν.

Τι είδους κυβέρνηση θα μπορούσε να προκύψει;

Πολλοί επικριτές του λένε ότι ο 55χρονος Κικλ χρησιμοποιεί θέσεις και απόψεις της ναζιστικής εποχής -ο ίδιος το αρνείται- , είναι κοντά στη Μόσχα, θα διαταράξει σοβαρά τις σχέσεις με τις Βρυξέλλες και γενικά είναι πολύ τοξικός για να συνεργαστεί κανείς – ή τουλάχιστον για να δουλέψει υπό τις διαταγές του, κάτι που μπορεί να αποδειχθεί ζωτικής σημασίας διάκριση.

Ο Κικλ και άλλα στελέχη του FPÖ βρίσκονται υπό διερεύνηση από τον Απρίλιο, επειδή φέρονται να χρησιμοποίησαν δημόσια κονδύλια κατά τη διάρκεια της θητείας τους στην κυβέρνηση για διαφημίσεις στα μέσα ενημέρωσης με αντάλλαγμα ευνοϊκή κάλυψη του κόμματος. Το κόμμα δήλωσε ότι η διαφήμιση έγινε για “σωστούς λόγους”.

Ο Νεχάμερ του ÖVP απέκλεισε το ενδεχόμενο να συμμετάσχει σε μια κυβέρνηση με επικεφαλής τον ηγέτη του FPÖ, λέγοντας ότι ο Κικλ είναι πολύ πιο ριζοσπαστικός από τους προκατόχους του.

Ο πρόεδρος της Αυστρίας, Αλεξάντερ βαν ντερ Μπέλεν, επέκρινε επίσης τον Κικλ και σημείωσε ότι δεν είναι υποχρεωμένος να τον ορίσει καγκελάριο εάν το FPÖ κερδίσει.

Το ÖVP θα μπορούσε να εξετάσει το ενδεχόμενο συνασπισμού με το ακροδεξιό κόμμα αν ο Κικλ ήταν διατεθειμένος να αφήσει κάποιον άλλον να γίνει πρωθυπουργός (όπως έκανε νωρίτερα φέτος ο ηγέτης της ολλανδικής ακροδεξιάς Geert Wilders), αλλά ο ίδιος δεν έχει δώσει μέχρι στιγμής καμία ένδειξη ότι θα ήταν ανοιχτός σε κάτι τέτοιο.

Μια νίκη του ÖVP παραμένει επίσης πιθανή, οπότε ένας συνασπισμός με το FPÖ μπορεί να είναι πιο πιθανός: τα δύο κόμματα έχουν κυβερνήσει μαζί στο παρελθόν, οι θέσεις τους -ιδιαίτερα για την οικονομία και τη μετανάστευση- δεν απέχουν πολύ μεταξύ τους, και ο Κικλ δεν θα είχε καμία αξίωση να γίνει πρωθυπουργός.

Σε κάθε περίπτωση, οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι το κεντροδεξιό κόμμα είναι πιθανό να είναι ο παράγοντας που θα κρίνει το αποτέλεσμα, ικανός να επιλέξει μεταξύ ενός συνασπισμού – με τους όρους που προτιμά – με το FPÖ, ή μιας πιθανής τριμερούς συμμαχίας με το κεντροαριστερό SPÖ και είτε τους Πράσινους είτε τους φιλελεύθερους του NEOS.