Εκλογές στην Τουρκία: Τι θα σημαίνει ακόμη μια πενταετία με τον Ερντογάν στο “τιμόνι”

Μετά από δύο δεκαετίες στην εξουσία και περισσότερες από δώδεκα εκλογικές αναμετρήσεις, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ξέρει ακριβώς τι να κάνει προκειμένου να γίνεται όσο το δυνατόν περισσότερο αρεστός στους ψηφοφόρους του.

Δημοσιογράφος του BBC βρέθηκε στην Κωνσταντινούπολη, όπου και πραγματοποίησε συγκέντρωση ο Τούρκος πρόεδρος, σε συνέδριο οδηγών ταξί. Οι εικόνες που εισέπραξε τον εντυπωσίασαν. Όμως, όχι θετικά.

Έγραψε χαρακτηριστικά για τον Ερντογάν ότι ήλεγχε το πλήθος σαν μαέστρος ορχήστρας. Ζητωκραύγαζαν και χειροκροτούσαν -και γιούχαραν την αντιπολίτευση- με πλήθος συνθημάτων. Ο χώρος διεξαγωγής ήταν ένα παραθαλάσσιο συνεδριακό κέντρο στην Κωνσταντινούπολη, το οποίο χτίστηκε κατά τη διάρκεια της θητείας του ως δημάρχου της πόλης.

Η συγκέντρωση έφτασε στο απόγειό της, όταν ο πρόεδρος αποχαιρέτησε το πλήθος με την εξής φράση:“Ένα έθνος, μια σημαία, μια πατρίδα, ένα κράτος”. Μέχρι τότε, πολλοί ηλικιωμένοι οδηγοί ήταν όρθιοι, σφίγγοντας τις γροθιές τους.

Η Ayse Ozdogan, μια γυναίκα με μαντίλα, είχε έρθει νωρίς με τον σύζυγό της, οδηγό ταξί, για να ακούσει κάθε λέξη του ηγέτη της. Μια πατερίτσα ακουμπούσε στο κάθισμα δίπλα της. Η ίδια δυσκολεύεται να περπατήσει δίχως αυτή, δεν μπορούσε όμως να μην δώσει το “παρών” στη συγκέντρωση.

“Ο Ερντογάν είναι τα πάντα για μένα”, είπε με ένα πλατύ χαμόγελο. “Πριν δεν μπορούσαμε να πάμε στα νοσοκομεία, αλλά τώρα μπορούμε να κυκλοφορούμε εύκολα. Έχουμε συγκοινωνία. Έχουμε τα πάντα. Έχει βελτιώσει τους δρόμους. Έχει χτίσει τζαμιά. Έχει αναπτύξει τη χώρα με τρένα υψηλής ταχύτητας και γραμμές του μετρό”.

Το εθνικιστικό μήνυμα του προέδρου είχε απήχηση σε πολλούς, μεταξύ των οποίων ο Kadir Kavlioglu, ένας 58χρονος οδηγός λεωφορείου, που κάνει αυτή τη δουλειά επί 40 χρόνια.

“Εφόσον αγαπάμε την πατρίδα μας και το έθνος μας, βαδίζουμε σταθερά πίσω από τον πρόεδρο. Είμαστε μαζί του σε κάθε του βήμα, είτε η τιμή των πατατών και των κρεμμυδιών αυξάνεται είτε πέφτει. Ο αγαπητός μου πρόεδρος είναι η ελπίδα μας”.

Όταν οι Τούρκοι πήγαν στις κάλπες νωρίτερα αυτό το μήνα, δεν ψήφισαν με οικονομικά κριτήρια. Οι τιμές των τροφίμων έχουν εκτοξευθεί στα ύψη, ενώ ο πληθωρισμός “σπάει” κάθε ρεκόρ, αγγίζοντας το 43%.

Ωστόσο, ο Ερντογάν -ο οποίος ελέγχει την οικονομία και πολλά άλλα εδώ- βγήκε μπροστά με 49,5% των ψήφων. Αυτό μπέρδεψε τους αναλυτές, καθώς οι δημοσκοπήσεις “έπεσαν” έξω.

Μια διαιρεμένη χώρα

Ο βασικός αντίπαλός του, Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, στις εκλογές της 14ης Μαΐου έλαβε 44,9%. Έτσι, το εκλογικό σώμα σε αυτή την πολωμένη χώρα ήταν διχασμένο – οι δύο πλευρές ήταν αμείλικτα αντίθετες αλλά απείχαν μόλις 4%.

Ο υπερεθνικιστής υποψήφιος, ο Σινάν Ογάν, πήρε ένα απροσδόκητο ποσοστό 5,2%, ωθώντας την αναμέτρηση σε δεύτερο, με την εκλογική διαδικασία να συνεχίζεται την ερχόμενη Κυριακή (28/5) και τον ίδιο να υποστηρίζει ανοιχτά τον Ερντογάν.

Γιατί οι περισσότεροι ψηφοφόροι παρέμειναν μαζί του παρά την οικονομική κρίση και την αργή ανταπόκριση της κυβέρνησης στους καταστροφικούς σεισμούς του Φεβρουαρίου, οι οποίοι στοίχισαν τη ζωή σε τουλάχιστον 50.000 ανθρώπους;

“Νομίζω ότι είναι ο (απόλυτος) σκληρός πολιτικός”, λέει ο Soli Ozel, καθηγητής διεθνών σχέσεων στο Πανεπιστήμιο Kadir Har στην Κωνσταντινούπολη. “Έχει επίσης την κοινή επαφή, δεν μπορείς να το αρνηθείς. Αποπνέει δύναμη. Αυτό είναι ένα πράγμα που δεν έχει ο Κιλιτσντάρογλου”.

Ο Κιλιτσντάρογλου, ο οποίος υποστηρίζεται από μια εξακομματική συμμαχία της αντιπολίτευσης, συνήθιζε να αποπνέει ελπίδα και να υπόσχεται ελευθερία και δημοκρατία.

Αλλά μετά την απογοήτευσή του στον πρώτο γύρο, έκανε μια απότομη δεξιά στροφή. “Είναι ένας αγώνας δρόμου προς τον πάτο”, δήλωσε στο BBC Τούρκος δημοσιογράφος.

“Ανακοινώνω εδώ ότι θα στείλω όλους τους πρόσφυγες πίσω στα σπίτια τους μόλις εκλεγώ πρόεδρος, τελεία και παύλα”, υποστήριξε ο Κιλιτσντάρογλου σε πρόσφατη προεκλογική συγκέντρωση.

Αυτό περιλαμβάνει περισσότερα από τρία εκατομμύρια Σύρους που έφυγαν από τον πόλεμο στην πατρίδα τους. Πρόκειται για ένα μήνυμα που βρίσκει μεγάλη απήχηση στην Τουρκία.

Όποιος κι αν είναι ο επόμενος πρόεδρος της Τουρκίας, ο εθνικισμός είναι ήδη νικητής εδώ. Οι ψηφοφόροι εξέλεξαν το πιο εθνικιστικό και συντηρητικό κοινοβούλιο όλων των εποχών, στο οποίο ο συνασπισμός του κυβερνώντος κόμματος AK (Δικαιοσύνη και Ανάπτυξη) του Ερντογάν διατήρησε τον έλεγχο.

Για ορισμένους νέους ψηφοφόρους φαίνεται ότι ο κύβος ερρίφθη. Καθισμένοι σε έναν κόκκινο καναπέ κάτω από μια σημαία του ουράνιου τόξου, η 21χρονη Zeynep και ο 23χρονος Mert σερβίρουν ζεστό τουρκικό τσάι και ανησυχούν για το μέλλον.

Και οι δύο σπουδάζουν ψυχολογία στο Πανεπιστήμιο Bogazici, μια σεβαστή έδρα μάθησης με ιστορικό καταπιεσμένων πλέον φοιτητικών διαδηλώσεων. Η φιλία τους ξεκίνησε στη ΛΟΑΤΚΙ+ λέσχη του πανεπιστημίου, η οποία έκτοτε έχει κλείσει. Οι παρελάσεις υπερηφάνειας των ομοφυλοφίλων έχουν απαγορευτεί από το 2015.

Κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας, ο πρόεδρος έχει στοχοποιήσει την κοινότητα. “Κανένας ΛΟΑΤ δεν βγαίνει από αυτό το έθνος”, είπε σε μια κατάμεστη συγκέντρωση στην πόλη της Σμύρνης. “Δεν αμαυρώνουμε την οικογενειακή μας δομή. Στάσου όρθιος σαν άντρας, οι οικογένειές μας είναι έτσι”.

Η κοινότητα βρίσκεται πλέον σε αυξανόμενο κίνδυνο, σύμφωνα με τον Mert, ο οποίος έχει σκούρα μαλλιά μέχρι τον ώμο και σκουλαρίκια.

“Ο ίδιος ο Ερντογάν, σε κάθε ομιλία του, σε κάθε εκδήλωση που πραγματοποιεί, έχει αρχίσει να μας παρουσιάζει ως στόχους. Μέρα με τη μέρα, το κράτος μάς κάνει εχθρό του“, δήλωσε.

Ένας νέος αιώνας για την Τουρκία;

“Αυτά που λέει η κυβέρνηση έχουν αντίκτυπο στους ανθρώπους. Το βλέπεις να αντανακλάται στους πιο κοντινούς σου ανθρώπους, ακόμη και στην οικογένειά σου. Αν αυτό συνεχιστεί, τότε τι θα επακολουθήσει; Καταλήγουμε να ζούμε πάντα σε επιφυλακή, πάντα σε ένταση, πάντα υπό φόβο”, είπε.

Η Zeynep εξακολουθεί να ελπίζει σε μια νέα εποχή, ωστόσο γνωρίζει ότι μπορεί να μην έρθει. “Είμαι 21 ετών και αυτοί είναι εδώ 20 χρόνια”, είπε.

“Θέλω αλλαγή και αν δεν τη δω θα είμαι λυπημένη και φοβισμένη. Θα μας επιτεθούν περισσότερο, θα μας πάρουν περισσότερα δικαιώματα. Θα μας απαγορεύσουν πολύ περισσότερα πράγματα, νομίζω. Αλλά εμείς θα συνεχίσουμε να κάνουμε κάτι, θα εξακολουθήσουμε να αγωνιζόμαστε”.

Την Κυριακή, οι ψηφοφόροι θα προσέλθουν στις κάλπες, με τη χώρα τους να βρίσκεται σε σημείο καμπής. Έχουν περάσει σχεδόν 100 χρόνια από τότε που η Τουρκία ιδρύθηκε από τον Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ ως κοσμική δημοκρατία.

Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν υπόσχεται έναν νέο “τουρκικό αιώνα” αν επανεκλεγεί.

Οι υποστηρικτές του λένε ότι θα προσφέρει περισσότερη ανάπτυξη και μια ισχυρότερη Τουρκία, με τους επικριτές του να απαντούν ότι οι πρακτικές του θα παραπέμπουν σε ένα πιο σκοτεινό μέλλον.

Ακολουθήστε το News 24/7 στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις