Εκρήξεις σε τάνκερ: Τα σενάρια της επίθεσης, οι “ύποπτοι” και οι ισορροπίες στον κόλπο του Ομάν

Ανησυχία σε όλο τον πλανήτη σκόρπισε η είδηση των δύο εκρήξεων στα τάνκερ Kokuka Courageous και Front Altair (με σημαίες Παναμά και Νήσων Μάρσαλ αντίστοιχα) που σημειώθηκαν το πρωί της Πέμπτης. Ανησυχία που εντάθηκε από τις αποκαλύψεις ότι πίσω από την πρώτη έκρηξη βρίσκεται μια μαγνητική νάρκη, ενώ πίσω από την άλλη μια επίθεση με τορπίλη. Παρά την αναστάτωση και την αβεβαιότητα των πρώτων ωρών, τα πληρώματα των δύο πλοίων φέρονται να εκκένωσαν εγκαίρως τα δύο δεξαμενόπλοια και ναι είναι καλά στην υγεία τους. Η τιμή του πετρελαίου εκτινάχθηκε στα ύψη, ενώ η ειρήνη στην εποχή μοιάζει εκ νέου εξαιρετικά εύθραυστη. Και τα βασικά ερωτήματα παραμένουν αναπάντητα: Ποιός κρύβεται πίσω από τις επιθέσεις και ποιούς εξυπηρετούν αυτές;

Ποιός ωφελείται από τις επιθέσεις;

Η απάντηση στο ερώτημα αυτό είναι προφανώς πολύ δυσκολότερο από όσο είχε αρχικά εκτιμηθεί. Οι επιθέσεις της Πέμπτης δεν ήταν οι πρώτες που σημειώνονται στην περιοχή. Τον περασμένο μήνα, στην ίδια περιοχή, είχαν προηγηθεί επιθέσεις κατά τεσσάρων δεξαμενοπλοίων, δύο εκ των οποίων ήταν Σαουδαραβικά και δύο από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.

Όλοι δείχνουν το Ιράν

Υπ΄αριθμόν ένα ύποπτος για τους Αμερικανούς και κάποιους Ευρωπαίους θεωρήθηκε εξαρχής η Τεχεράνη. Οι Ιρανοί διέψευσαν κατηγορηματικά οποιαδήποτε ανάμιξη, κάτι που ωστόσο δεν είναι αρκετό για τον πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ και τον Αμερικανό ΥΠΕΞ Μάικ Πομπέο, ο οποίος μάλιστα την κατηγόρησε ευθέως. Στον αντίποδα βρέθηκαν άμεσα οι Ρώσοι με το ρωσικό ΥΠΕΞ να τονίζει ότι είναι λάθος να ενισχυθούν οι εντάσεις με το Ιράν. Και προειδοποιεί ότι σε κάθε περίπτωση είναι ένα επικίνδυνο περιστατικό, τα αίτια και τις συνέπειες του οποίου θα πρέπει να αναζητήσουν σε βάθος όλοι οι εμπλεκόμενοι.

Νέες ισορροπίες στην περιοχή;

Οι ΗΠΑ συζητούν με τους συμμάχους τους διάφορες επιλογές για το πώς θα προστατεύσουν τη διεθνή ναυσιπλοΐα στον Κόλπο του Ομάν μετά τις επιθέσεις, ανέφεραν απόψε υψηλόβαθμοι αξιωματούχοι της αμερικανικής κυβέρνησης.

Δύο αξιωματούχοι, που μίλησαν σε μια μικρή ομάδα δημοσιογράφων ζητώντας να παραμείνουν ανώνυμοι, είπαν ότι οι ΗΠΑ θέλουν να διασφαλίσουν την ελεύθερη ναυσιπλοΐα στα Στενά του Χορμούζ αλλά και ότι δεν θα διαταραχθεί το διεθνές εμπόριο.

Η Ιαπωνία και τα πυρηνικά

Δεν λείπουν αυτή που υποστηρίζουν και επιμένουν ότι η Τεχεράνη δεν θα είχε κανένα όφελος από μια τέτοια επίθεση, πόσο μάλλον από την στοχοποίηση που αυτή προκαλεί, ιδιαίτερα σε μία περίοδο που η χώρα βρίσκεται ξανά σε καθεστώς διεθνούς απομόνωσης. Επισημαίνουν δε τη χρονική συγκυρία που συνέβησαν οι επιθέσεις της Πέμπτης. Ο Ιάπωνας πρωθυπουργός βρισκόταν στην Τεχεράνη για να προωθήσει τη συμφωνία Ιαπωνίας – Ιράν για τα πυρηνικά. Ο Ντόναλντ Τραμπ είναι δηλωμένος πολέμιος της προηγούμενης συμφωνίας που είχε επιτευχθεί για τα πυρηνικά του Ιράν, γκρεμίζοντας όσα είχαν καταφέρει η Ευρωπαϊκή Ένωση και ο Μπαράκ Ομπάμα. Κάποιοι μιλούν ανοιχτά για μια προβοκάτσια. Το ερώτημα είναι και πάλι, από ποιόν;

Οι “Φρουροί της Επανάστασης”

Δεν μπορεί να παραβλέψει κανείς ωστόσο το γεγονός ότι η δημόσια ζωή στο Ιράν τις τελευταίες δεκαετίες διαμορφώνεται και καθορίζεται κατά καιρούς από εξτρεμιστικά στοιχεία και σκληροπυρηνικούς ισλαμιστές. Αρκεί όμως αυτό για να οργανωθεί και διαταχθεί μια επίθεση τέτοιας κλίμακας, που όχι μόνο θα δυναμίτιζε τις ειρηνευτικές συνομιλίες αλλά θα οδηγούσε και σε μεγαλύτερη απομόνωση τη χώρα;

Η τιμή του πετρελαίου

Η τιμή του “μαύρου χρυσού” βρίσκεται σε ανοδική πορεία και σύμφωνα με τους αναλυτές δεν έχει ακόμη πιάσει “ταβάνι”. Εκτός από το συμφέρον που θα μπορούσε το Ιράν να έχει (καθώς έχει αυξήσει τις εξαγωγές πετρελαίου) ή να μην έχει (καθώς περαιτέρω αύξηση της τιμής θα μπορούσε να δημιουργήσει προβλήματα στις εξαγωγές), εδώ μπαίνει και ένας άλλος παράγοντας.

Η Σαουδική Αραβία

Ορισμένοι αναλυτές υποστηρίζουν ότι η Σαουδική Αραβία θα επιθυμούσε περαιτέρω αύξηση της τιμής του πετρελαίου. Στον αντίποδα, άλλοι συνάδελφοί τους τονίζουν ότι το να θεωρηθεί επικίνδυνη η διέλευση από τις θαλάσσιες οδούς στον Περσικό Κόλπο θα ήταν ευρύτερα καταστροφικό για τις πετρελαιοπαραγωγούς χώρες και ως εκ τούτου και αυτό το σενάριο απορρίπτεται.

Ο υπουργός Ενέργειας της Σαουδικής Αραβίας καταδίκασε τις επιθέσεις, τονίζοντας ότι το Ριάντ θα λάβει όλα τα αναγκαία μέτρα για να προστατεύσει τα λιμάνια του αλλά και χωρικά ύδατά του. Ο Χάλιντ αλ Φάλιχ κάλεσε επίσης τη διεθνή κοινότητα να αναλάβει τις ευθύνες της και να προστατεύσει τις διεθνείς διαδρομές της ναυσιπλοΐας. Σύμφωνα με το επίσημο σαουδαραβικό πρακτορείο SPA, ο υπουργός δεσμεύτηκε ότι η χώρα του θα συνεχίσει να εφοδιάζει τις διεθνείς αγορές με πετρέλαιο μετά τις επιθέσεις αυτές. Όπως είπε ο Φάλιχ, το υπουργείο και η εταιρεία Aramco αύξησαν την ετοιμότητά τους για να ανταποκριθούν.