Εμανουέλ Μακρόν: ‘Πολιτικός μετεωρίτης’ ή ιδιοφυΐα;

Το όνομά του έγινε γνωστό απ’ άκρη σ’ άκρη σε όλο τον κόσμο, ιδιαίτερα μετά την επικράτησή του στον α’ γύρο των προεδρικών εκλογών στη Γαλλία. Ωστόσο, ο Εμανουέλ Μακρόν ήταν πριν λίγα μόλις χρόνια παντελώς άγνωστος ακόμη και στη γαλλική κοινωνία.

Ο άνδρας που όπως όλα δείχνουν θα ανακηρυχθεί επόμενος πρόεδρος της Ε’ γαλλικής δημοκρατίας, έχει μια ιστορία αρκετά ξεχωριστή και ιδιαίτερη. Λαμπρός νους, σύμφωνα με τους καθηγητές και τους συμμαθητές του από το σχολείο, μεταπηδά από την αγάπη του για τις τέχνες, τις πολιτικές επιστήμες και τη φιλοσοφία, στον αδίστακτο κόσμο της οικονομίας και των τραπεζών.

Η αστραπιαία ανέλιξή του ως το ανώτατο αξίωμα της χώρας, ο πολυσυζητημένος σταθμός στην καριέρα του που ακούει στο όνομα “τράπεζα Ρότσιλντ”, το αμερικάνικο πρόγραμμα Young Leaders όπου εκπαιδεύτηκε όπως στο παρελθόν δεκάδες ηγετικά στελέχη της γαλλικής πολιτικής σκηνής και φυσικά η ιδιαίτερη προσωπική σχέση του με τη κατά 24 χρόνια μεγαλύτερη σύζυγό του.

Γεννήθηκε στις 21 Δεκεμβρίου 1977 στη πόλη Αμιάν της βόρειας Γαλλίας. Ο πρώτος γιος ενός ζευγαριού γιατρών που ζουν και εργάζονται στο τοπικό νοσοκομείο. Τον αποκαλούν διάνοια από πολύ νωρίς. Συγκεκριμένα ο διευθυντής του Λυκείου της πόλης αναφέρει πως πρόκειται για ένα “από τα μεγάλα κεφάλια της τάξης”. Οι συμμαθητές του θυμούνται έναν κάπως αδέξιο έφηβο με ατίθασα μαλλιά, λίγο ρομαντικό που όμως φρόντιζε να κλείνεται στον δικό του κόσμο. Έναν κόσμο στον οποίον πολλοί λίγοι μπορούσαν να εισέλθουν. Ακόμη και η κόρη της μελλοντικής συντρόφου του και καθηγήτριας θεατρολογίας στο σχολείο, η οποία ήταν συμμαθήτριά του, εξομολογείται σήμερα πως αναφερόταν στη μητέρα της με τα θερμότερα λόγια για εκείνον. “Είναι ένα παιδί στο σχολείο που γνωρίζει τα πάντα και έχει απάντηση σε κάθε ερώτηση” δηλώνει στην Μπριζίτ η κόρη της, πριν φουντώσει το ειδύλλιο.

Η γνωριμία με την Μπριζίτ

Ο Εμανουέλ λατρεύει όπως φαίνεται τη λογοτεχνία, χάρη στην ιδιαίτερη σχέση που έχει αναπτύξει με τη γιαγιά του, από την πλευρά της μητέρας του. Χάνεται με τις ώρες σε κλασικά έργα του Μολιέρου και του Μοριάκ. Όταν λοιπόν του παρουσιάζεται η ευκαιρία να ανέβει στο θεατρικό σανίδι, δεν τον σκέφτεται λεπτό. Υπεύθυνη του θεάτρου, η γυναίκα που θα σημαδέψει για πάντα τη ζωή του. Η Μπριζίτ είναι 24 χρόνια μεγαλύτερή του και παντρεμένη, όμως το συναίσθημα που γεννιέται και από τις δύο πλευρές είναι τόσο έντονο, που όποια εμπόδια και να προκύψουν ξεπερνιούνται. Οι γονείς του 17χρονου πια Μακρόν θορυβούνται. Τον στέλνουν στο Παρίσι να ολοκληρώσει το Λύκειο, με την ελπίδα να ξεχάσει την τρέλα του εφηβικού του έρωτα. Ο Εμανουέλ όμως είναι σίγουρος για αυτό που αισθάνεται. Άλλωστε έχει στο πλευρό του, την αγαπημένη του Μανέτ, όπως αποκαλεί τη γιαγιά του, που είναι και ο άνθρωπος που φροντίζει για όλα κατά την παραμονή του στη γαλλική πρωτεύουσα. Η Μανέτ φαίνεται πως έπαιξε καταλυτικό ρόλο στη σχέση του εγγονού της με την Μπριζίτ Μακρόν.

Στιγμιότυπο από σχολική θεατρική παράσταση στην οποία συμμετείχε ο νεαρός Μακρόν. Στο κοινό η Μπριτζίτ:

Η μικρή κόρη της καθηγήτριας αναφέρεται στα πρώτα χρόνια που ένας νέος άνδρας, στην ηλικία της μεγαλύτερης αδερφής της, έρχεται να μείνει μαζί τους. “Πήρε φυσικά τη θέση του μέσα στην οικογένεια, χωρίς να προκαλεί εντάσεις. Αν γυρνούσα αργά στο σπίτι, θα με ‘κατσάδιαζε’ ευγενικά λέγοντας: “Να είσαι κουλ, η μαμά σου ανησυχεί” αναφέρει η Τιφέν που σήμερα ανήκει στο επιτελείο του υποψηφίου προέδρου.

Το 2007, το ζευγάρι θα ανταλλάξει όρκους αιώνιας πίστης στο δημαρχείο της πόλης Τουρκέ. “Είμαστε ευτυχείς που μας συντροφεύετε αυτή τη στιγμή, καθώς καθένας από εσάς υπήρξε μάρτυρας σε όσα ζήσαμε τα τελευταία 13 χρόνια. Αποδεχτήκατε αυτή τη σχέση και συμβάλατε ώστε να είμαστε εδώ σήμερα. Με άλλα λόγια, κάτι το ασυνήθιστο, ένα ζευγάρι έξω από τα συνηθισμένα, ακόμη και αν δεν μου αρέσει καθόλου αυτό το επίθετο, όμως ένα ζευγάρι αληθινό” αναφέρει ο δήμαρχος που τελεί τους γάμους, απευθυνόμενος στους παρευρισκόμενους την ημέρα εκείνη.

Από τη φιλοσοφία στην ψυχρή οικονομία

Ο Μακρόν τελειώνει το τμήμα πολιτικών επιστημών στο Παρίσι και συνεχίζει τις σπουδές του στη Ναντέρ. Το 1999, βρίσκεται σε θέση βοηθού του φιλοσόφου Πολ Ρικέρ και λίγο αργότερα ολοκληρώνει το μεταπτυχιακό του στη φιλοσοφία. Η ακαδημαϊκή του πορεία τα πρώτα αυτά χρόνια, δεν προμηνύει σε καμία περίπτωση το δρόμο που θα ακολουθήσει στη συνέχεια, ως το κατώφλι του Ελιζέ.

Το 2002 αποφασίζει να μπει στην ανώτατη σχολή δημόσιας διοίκησης, από όπου και αποφοιτά το 2004 και ξεκινά την καριέρα του ως δημόσιος υπάλληλος στην γενική επιθεώρηση οικονομικών, τον Οκτώβριο του επόμενου έτους. Η πρόοδός του στην επιθεώρηση είναι αξιοθαύμαστη, όμως σύντομα ο Εμανουέλ Μακρόν θα αρπάξει μια ακόμη ευκαιρία.

Η θητεία του στην τράπεζα Ρότσιλντ

Ο οικονομολόγος Ζακ Αταλί θα τον συστήσει στο δεξί χέρι του Νταβίντ Ρότσιλντ, Φρανσουά Ανρό και γρήγορα ο 30χρονος μόλις άνδρας θα βρεθεί στην φημισμένη τράπεζα με τους επώνυμους πελάτες. Περνά την πόρτα της ως μαθητευόμενος και σε ελάχιστο χρόνο αναρριχάται την ιεραρχία. Σε μόλις δύο χρόνια εξελίσσεται σε διευθύνοντα σύμβουλο της τράπεζας. Είναι η χρυσή του ευκαιρία να έρθει σε επαφή με τις μεγαλύτερες εταιρίες στη χώρα, αλλά και τον πλανήτη. Και η ευκαιρία να προσεγγίσει τα “μεγάλα αφεντικά”, στοιχείο που του προσάπτουν συχνά οι αντίπαλοί του. Ο Ανρό δηλώνει γοητευμένος: “Αυτή η σπάνια σύνθεση, ειδικά σε τόσο μικρή ηλικία, της διανοητικής ταχύτητας, της ικανότητας εργασίας και της σιγουριάς στην κρίση, αλλά και της γοητείας θα τον οδηγούσε αν έμενε στο χώρο, στην κορυφή της Γαλλίας και χωρίς αμφιβολία και της Ευρώπης”.

Αναλαμβάνει εταιρίες κολοσσούς και συμβουλεύει πολυεθνικές αναφορικά με εξαγορές και συγχωνεύσεις δισεκατομμυρίων. Προκειμένου να φέρει την δουλειά σε πέρας, πρέπει να γνωρίζει νομικά, λογιστικά, οικονομικά και φορολογικά ζητήματα, τα οποία δεν ανήκουν απαραίτητα στο γνωστικό του πεδίο. Όμως δείχνει να έχει θέληση και μαθαίνει γρήγορα.

Το κλειδί για την πολιτική

Η θητεία στην Ρότσιλντ θεωρείται από πολλούς στη Γαλλία ως εισιτήριο για την είσοδο στην πολιτική. Άλλωστε, τόσο η οικογένεια Ρότσιλντ, όσο και η ανταγωνίστρια τράπεζα Λαζάρντ (σας θυμίζει κάτι;) αποτελεί κοινό μυστικό πως διαθέτουν στενές σχέσεις με την πολιτική. Σχέσεις που μπορούν να αναδείξουν ακόμη και μελλοντικούς υπουργούς οικονομίας και βιομηχανίας.

Δεν είναι τυχαίο πως η τράπεζα που εργάζεται ο Μακρόν έχει το προσωνύμιο “Τράπεζα του προέδρου”. Οι περιπτώσεις στελεχών της που καταλήγουν σύμβουλοι, βοηθοί ή ακόμη και υπουργοί οικονομίας αμέτρητες. Σε κάθε ανασχηματισμό ή νέα κυβέρνηση, η Ρότσιλντ κατορθώνει να εντάξει και κάποιον συνεργάτη σε κάποια θέση κλειδί. Αν και ο υποψήφιος πρόεδρος έχει παραιτηθεί από τη θέση του στην τράπεζα και διαψεύδει μετά βδελυγμίας οποιαδήποτε ανάμειξη της παρελθούσας δουλειάς με την είσοδό του στην πολιτική, αποτελεί μάλλον την περίπτωση που επιβεβαιώνει τη φημολογία. Γνωρίζει τον πρόεδρο Φρανσουά Ολάντ το 2007, σε κοινή συνάντηση με τον Αταλί οποίος και τους συστήνει. Μετά την εκλογή Ολάντ, ο νέος Γάλλος πρόεδρος του προτείνει να αναλάβει γενικός γραμματέας, σύμβουλος της γαλλικής προεδρίας το 2012. Ο νεαρός Μακρόν είχε πλησιάσει το σοσιαλιστικό κόμμα αρκετά χρόνια νωρίτερα. Δύο μόλις χρόνια αργότερα, στη δεύτερη κυβέρνηση με πρωθυπουργό τον Μανουέλ Βαλς, ο Εμανουέλ Μακρόν θα αναλάβει χαρτοφυλάκιο υπουργού Οικονομίας, βιομηχανίας και ψηφιακής πολιτικής.

Ο εφιάλτης της πολιτικής

Η θητεία του στην κυβέρνηση θα διαρκέσει δύο χρόνια, ως το καλοκαίρι του 2016, όταν ο υπουργός υποβάλει την παραίτησή του εκδηλώνοντας ενδιαφέρον να δημιουργήσει ένα δικό του κίνημα και να διεκδικήσει την προεδρία την άνοιξη του 2017. Το έργο του ως υπουργός, σημαδεύτηκε από έντονη δυσαρέσκεια και στις τάξεις του σοσιαλιστικού κόμματος, αλλά και στην κοινωνία, με επίκεντρο κατά βάση τον νόμο για την ανάπτυξη και την επιχειρηματική δραστηριότητα. Ένα νομοσχέδιο που προέβλεπε ελαστικοποίηση του ωραρίου, άνοιγμα των καταστημάτων τις Κυριακές και άλλα μέτρα που κάθε άλλο παρά αριστερά δεν ηχούσαν στα αυτιά της αριστερής πτέρυγας του κυβερνώντος κόμματος.

Τέτοια αντίδραση προκάλεσε ο νόμος, που ο πρωθυπουργός τον πέρασε χωρίς πλειοψηφία από τη βουλή, κάνοντας χρήση της ρύθμισης 49.3 που επιτρέπει την παράκαμψη της ολομέλειες σε ειδικές περιπτώσεις. Από την άλλη, ο Εμανουέλ Μακρόν βγήκε αλώβητος από την όλη διαδικασία καθώς εμφανίστηκε αντίθετος με την επιλογή του Μανουέλ Βαλς για επιβολή του νόμου δια της βίας. Η χρήση του άρθρου 49.3 και στον νόμο για τα εργασιακά ήταν και η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι και η ενέργεια που πλήρωσε ο Βαλς στις εσωκομματικές για το χρίσμα των σοσιαλιστών.

Ο αμερικανικός παράγοντας

Το 1976 ιδρύθηκε ο γαλλοαμερικανικός οργανισμός με στόχο τη σύσφιξη των σχέσεων Γαλλίας και ΗΠΑ. Ανάμεσα στις πρωτοβουλίες του, κεντρική θέση κατέλαβε από πολύ νωρίς το πρόγραμμα “young leaders” που είχε στόχο να εντοπίσει και να επιμορφώσει μέσω ειδικών σεμιναρίων τους “ηγέτες της νέας γενιάς” στο χώρο της πολιτικής, της οικονομίας και του Τύπου. Άτομα που όπως περιέγραφε ο οργανισμός καλούνταν “να παίξουν πρωταγωνιστικό και ηγετικό ρόλο στη χώρα τους, αλλά και αναφορικά με τις σχέσεις Γαλλίας και Αμερικής”. Το πρώτο πρόγραμμα λαμβάνει χώρα το 1981 και από τότε περισσότερα από 400 υψηλά ιστάμενα πρόσωπα από όλους τους παραπάνω τομείς, περνούν από τα εν λόγω σεμινάρια.

Στη λίστα συναντά κανείς διευθυντές και αρχισυντάκτες στα μεγαλύτερα ΜΜΕ της Γαλλίας, από τον Τύπο ως την τηλεόραση (για παράδειγμα πρώην διευθυντές σύνταξης της Le Monde και της Liberation), διευθυντές πολιτικών γραφείων (όπως ο Πιερ Μαριανί που υπήρξε διευθυντής στο γραφείο του Νικολά Σαρκοζί), προέδρους κομμάτων (ο Νικολα Ντιπόν Ενιάν που στο β’ γύρο δήλωσε τη στήριξή του στη Μαρίν Λεπέν), βουλευτές, υπουργούς (ανάμεσά τους και ο νυν υπουργός οικονομικών Πιερ Μοσκοβισι), ακόμη και έναν πρόεδρο δημοκρατίας. Στη λίστα των “εξεχουσών νέων προσωπικοτήτων” που είχαν την τύχη να παρακολουθήσουν τα σεμινάρια περιλαμβάνεται και ο απερχόμενος πρόεδρος της Γαλλίας Φρανσουά Ολάντ (1996). Ανατρέχοντας στη συγκεκριμένη λίστα με τους Γάλλους πολιτικούς που συμμετείχαν κατά καιρούς στο πρόγραμμα “Young Leaders” βρίσκουμε και το όνομα του υποψηφίου Εμανουέλ Μακρόν (2012).

Τη σπουδαιότητα του οργανισμού αναφορικά με τη σύσφιξη των σχέσεων των δύο χωρών έχουν εκθειάσει στο παρελθόν και άλλοι πρόεδροι, όπως ο Νικολά Σαρκοζί. Και όπως φαίνεται τα σεμινάρια του γαλλοαμερικάνικου οργανισμού έχουν κατορθώσει να εντοπίσουν τις προσωπικότητες που διαθέτουν τα προσόντα να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στα πολιτικά πράγματα της χώρας τους.

Ακόμη πιο εντυπωσιακά είναι δύο ονόματα Αμερικανών που έχουν περάσει από τα σεμινάρια αυτά. Όπως αναφέρεται στην επίσημη ιστοσελίδα του οργανισμού, το πρόγραμμα “νέων ηγετών” έχουν παρακολουθήσει τόσο ο Μπιλ Κλίντον (1984), όσο και η σύζυγός του Χίλαρι (1983).

Νέα αρχή ή αναπόφευκτο τέλος;

Ο Εμανουέλ Μακρόν επιθυμεί να παίξει το ρόλο του καταλύτη στην παραπαίουσα πολιτική πραγματικότητα της χώρας του. Την πολιτική προσωπικότητα που θα συγκεράσει τον κεντρώο – σοσιαλιστικό χώρο που εξέφρασε ο Φρανσουά Μιτεράν με τις ιδέες και τις αξίες της κεντροδεξιάς του στρατηγού Σαρλ Ντε Γκολ. Ο ίδιος αναγνωρίζει πως η προσπάθεια θα είναι δύσκολη και παραδέχεται πως αποτελεί την τελευταία ευκαιρία της γαλλικής δημοκρατίας να ξαναβρεί το βηματισμό της και να δώσει ελπίδα και προοπτική στη γαλλική κοινωνία που αισθάνεται εγκαταλειμμένη. “Αν δεν τα καταφέρω, τότε σε πέντε χρόνια το Εθνικό Μέτωπο θα ανέλθει στην εξουσία” δηλώνει στην τελευταία του συνέντευξη πριν ανοίξουν οι κάλπες. Και αυτή του η παραδοχή είναι η πιο πικρή αλήθεια και ταυτόχρονα η κινητήριος δύναμη να κάνει τα αδύνατα, δυνατά προκειμένου να επιτύχει.

Οι επικριτές του από την άλλη, ισχυρίζονται πως δεν είναι παρά η καμουφλαρισμένη συνέχεια της πολιτικής Ολάντ. Για άλλους, ακόμη χειρότερα, ενσαρκώνει την επιθυμία των πιο ισχυρών οικονομικών συμφερόντων της χώρας, με τα οποία συγχρωτίστηκε όλα αυτά τα χρόνια και χάριν των οποίων θα μπορούσε να θυσιάσει το συμφέρον του λαού.

Η ιστορία θα δείξει αν ο Μακρόν ήρθε για να βάλει τέλος στην διεφθαρμένη και κουρασμένη πολιτική πραγματικότητα της Γαλλίας ή προκειμένου να αποτελέσει το κύκνειο άσμα της καθεστηκυίας τάξης, πριν την οριστική παράδοση της χώρας στις ιδέες του ακραίου εθνικισμού.

(Φωτογραφίες: AP)