Ένα χρήσιμο μάθημα: Το νησί που βιάστηκε να άρει τα μέτρα και το πλήρωσε

Την ώρα όπου η άρση των περιοριστικών μέτρων αποτελεί κύριο θέμα και μέλημα στην κυβερνητική ατζέντα των περισσότερων κρατών του κόσμου, ένα καμπανάκι κινδύνου ακούγεται από το νησί Χοκκάιντο της Ιαπωνίας.

Πρόκειται για το βορειότερο και δεύτερο σε έκταση νησί της Ιαπωνίας, με περισσότερους από 5 εκατομμύρια κατοίκους, καθώς και ένα από τα πρώτα μέρη της χώρας που χτυπήθηκαν από τον κορονοϊό. Σήμερα, το Χοκκάιντο περνά δεύτερο lockdown, αφού οι βιαστικές, παρορμητικές και ενθουσιώδεις αποφάσεις έφεραν δεύτερη κύμα εξάπλωσης του ιού στο νησί και ο γιατρός που συμβούλευσε τον κυβερνητικό συντονισμό για πρόωρη άρση των μέτρων (δρ. Κιγιόσι Ναγκάσε) δηλώνει: “Το έχω μετανιώσει”.

Ο Κυβερνήτης του Χοκκάιντο πάλι, Καζούτο Σουζούκι βλέπει το πάθημα της περιοχής του ως μάθημα για τον υπόλοιπο κόσμο και δη για τις Ηνωμένες Πολιτείες, προειδοποιώντας τους τοπικούς Κυβερνήτες για την επικινδυνότητα κάθε βιαστικής απόφασης περί χαλάρωσης των μέτρων. Μία τέτοια πήρε ο ίδιος υπό την ασφυκτική πίεση των τοπικών επιχειρήσεων, αλλά και την ψευδή αίσθηση ασφάλειας που δημιούργησε ο περιορισμός των κρουσμάτων.

Πώς ξεκίνησαν όλα

Η ιστορία του Χοκκάιντο ξεκίνησε στα τέλη του περασμένου Γενάρη και συγκεκριμένα στις 31 Ιανουαρίου, στο καθιερωμένο Φεστιβάλ Χιονιού στην πρωτεύουσα του νησιού, Σαπόρο. Εκεί, βρέθηκαν περισσότεροι από 2 εκατομμύρια άνθρωποι, μεταξύ αυτών και πολλοί Κινέζοι τουρίστες.

Από την έναρξη κιόλας του φεστιβάλ, οι γιατροί εντόπισαν το πρώτο κρούσμα. μία γυναίκα από τη Γουχάν. Ο ιός εξαπλώθηκε γρήγορα και λιγότερο από έναν μήνα αργότερα (28 Φεβρουαρίου) είχαν ήδη επιβεβαιωθεί 66 περιπτώσεις, οι περισσότερες από κάθε άλλη περιοχή της Ιαπωνίας.

Τα αντανακλαστικά του Κυβερνήτη Σουζούκι ήταν γρήγορα. Κήρυξε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, επαινώντας λίγο καιρό αργότερα τους ταχείς ρυθμούς με τους οποίους η τοπική κοινωνία αντιμετώπισε τον κορονοϊό. Σχολεία, εστιατόρια, επιχειρήσεις έκλεισαν, παρά το γεγονός ότι δεν υποχρεούνταν νομικά να το κάνουν. Οι κάτοικοι του νησιού συμμορφώθηκαν και κινητοποιήθηκαν μεμονωμένα, δείχνοντας υψηλό αίσθημα “ατομικής ευθύνης”. Σε αυτό βέβαια βοήθησε και ένας ακόμη σημαντικός παράγοντας: Το κρύο.

“Οι κάτοικοι είναι αρκετά υπάκουοι. Αυτή την περίοδο κάνει πολύ κρύο, οπότε μένουν μέσα στα σπίτια τους”, είπε πει συντάκτης τοπικής εφημερίδας.

Μέχρι τα μέσα Μαρτίου, η κρίση της πανδημίας είχε ξεπεραστεί, τα κρούσματα είχαν πέσει σε μονοψήφιο αριθμό και ο κίνδυνος έδειχνε να έχει περάσει. Η ταχύτητα των αντανακλαστικών του Χοκκάιντο ήταν αστραπιαία, όχι όμως πιο γρήγορα από τις άμεσες καταγγελίες των τοπικών επιχειρήσεων που ήθελαν να επιστρέψουν άμεσα στην κανονικότητα και άρχισαν να ανοίγουν εκ νέου, μετά από έναν επιζήμιο ενάμιση μήνα.

Οι δύο βασικές βιομηχανίες του Χοκάιντο, η γεωργία και ο τουρισμός είχαν υποστεί μεγάλο πλήγμα, περίπου 50 εταιρείες επεξεργασίας τροφίμων χρεοκόπησαν, ενώ η εταιρεία γαλακτοκομικών προϊόντων χτυπήθηκε τόσο σκληρά που το Υπουργείο Γεωργίας ξεκίνησε καμπάνια με έναν αξιωματούχο του υπουργείου ντυμένο… αγελάδα για να ενθαρρύνει τους ανθρώπους να πίνουν περισσότερο γάλα!

Η απόφαση που αποδείχτηκε καταστροφική

Η πίεση από τις τοπικές επιχειρήσεις σε συνδυασμό με την άγνοια για την επικινδυνότητα του ιού και το ενδεχόμενο νέας εξάπλωσης έφερε και τις βιαστικές αποφάσεις. Στις 18 Μαρτίου, ο Κυβερνήτης Σουζούκι, συμβουλευόμενος και τον δρ. Ναγκάσε οδηγήθηκαν στην απόφαση και την ανακοίνωση άρση της κατάστασης έκτακτης ανάγκης, ζητώντας βέβαια από τους πολίτες να κρατούν αποστάσεις και αν δεν αισθάνονται καλά να μείνουν σπίτια τους. Μόνο μερικές εγκαταστάσεις και κάποια σχολεία παρέμειναν κλειστά, ακολουθώντας το “μοντέλο του Χοκκάιντο” όπως ονομάστηκε το πλάνο της επόμενης ημέρας.

Μίας ημέρας την οποία η τοπική κοινωνία υποδέχτηκε “μετά βαΐων και κλάδων”, γιορτάζοντας το τέλος του εγκλεισμού, βγαίνοντας στους δρόμους, στις καφετέρειες και τα καταστήματα, ενώ οι τουρίστες άρχισαν να επισκέπτονται ξανά το νησί. Αυτή η αντίδραση σήμανε και την αρχή του δεύτερους κύματος του ιού.

Μέχρι τις 9 Απριλίου, τρεις εβδομάδες μετά την άρση του lockdwon σημειώθηκε αριθμός ρεκόρ νέων κρουσμάτων, 18 σε μια μέρα.

Λίγες ημέρες αργότερα, το Χοκκάιντο βρέθηκε σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης για δεύτερη φορά σε διάστημα ενάμιση μήνα, έχοντας 279 περιπτώσεις κορονοϊού, αύξηση κατά 80% από αυτές που οδήγησαν στο πρώτο lockdown, ενώ πλέον μετρά 495 κρούσματα.

Στην πρώτη ανακοίνωση κατάστασης έκτακτης ανάγκης του πρωθυπουργού της Ιαπωνίας, Σίνζο Άμπε για επτά περιοχές, το Χοκκάιντο δεν ήταν ανάμεσα σε αυτές. Λίγο μετά, όμως, η ανακοίνωση αυτή αφορούσε όλη τη χώρα.

Πλέον, το αίσθημα ατομικής ευθύνης έχει γίνει ακόμη πιο ισχυρό στο νησί, οι επιχειρήσεις προτιμούν το κλείσιμο από τα “χλιαρά μέτρα” και ο δρ. Ναγκάσε που είχε συμβουλεύσει τον Κυβερνήτη λέει πως “μέχρι να βρεθεί εμβόλιο ή φάρμακο, ο κόσμος θα πρέπει να αναλάβει τις ευθύνες τους και να καταλάβει πως μπορεί να χρειαστεί μέχρι και ένας χρόνος για την άρση των νέων μέτρων”.