Ένα βήμα πιο κοντά στα αντίποινα του Ιράν στο Ισραήλ

Η Χαμάς ανακοίνωσε την Τετάρτη ότι δεν θα συμμετάσχει σε νέο γύρο συνομιλιών για την κατάπαυση του πυρός στη Γάζα που έχει προγραμματιστεί για την Πέμπτη στο Κατάρ, ψαλιδίζοντας τις ελπίδες για εκεχειρία η οποία θα μπορούσε, σύμφωνα με ιρανικές πηγές, να αποτρέψει μια ιρανική επίθεση κατά του Ισραήλ.

Οι ΗΠΑ δήλωσαν ότι αναμένουν οι έμμεσες συνομιλίες να συνεχιστούν, όπως είχε προγραμματιστεί στην πρωτεύουσα του Κατάρ, τη Ντόχα, και ότι μια συμφωνία για κατάπαυση του πυρός ήταν ακόμη πιθανή. Ωστόσο, η ιστοσελίδα Axios ανέφερε ότι ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Άντονι Μπλίνκεν, ανέβαλε το ταξίδι του στη Μέση Ανατολή που αναμενόταν να ξεκινήσει την Τρίτη.

Τρεις ανώτεροι Ιρανοί αξιωματούχοι διαμήνυσαν στο Reuters ότι μόνο μια συμφωνία κατάπαυσης του πυρός στη Γάζα θα συγκρατούσε το Ιράν από τα άμεσα αντίποινα κατά του Ισραήλ για τη δολοφονία του ηγέτη της Χαμάς, Ισμαήλ Χανίγια, τον περασμένο μήνα.

Η ισραηλινή κυβέρνηση, από την πλευρά της, ανέφερε ότι θα στείλει αντιπροσωπεία στις συνομιλίες της Πέμπτης, αλλά η Χαμάς, η παλαιστινιακή οργάνωση που ελέγχει τη Γάζα, ζήτησε ένα σχέδιο για την εφαρμογή μιας πρότασης που έχει ήδη αποδεχθεί, αντί για περισσότερες συνομιλίες.

«Η Χαμάς είναι δεσμευμένη στην πρόταση που τής παρουσιάστηκε στις 2 Ιουλίου, η οποία βασίζεται στο ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και την ομιλία του Μπάιντεν. Η οργάνωση είναι έτοιμη να ξεκινήσει αμέσως συζητήσεις σχετικά με έναν μηχανισμό για την υλοποίησή της» δήλωσε στο Reuters ο ανώτερος αξιωματούχος της Χαμάς, Σαμί Αμπού Ζούχρι.

«Το να οδηγηθούμε σε νέα διαπραγμάτευση επιτρέπει στην κατοχική δύναμη (σ.σ. το Ισραήλ) να επιβάλει νέους όρους και να χρησιμοποιήσει τον λαβύρινθο της διαπραγμάτευσης για να διεξάγει περισσότερες σφαγές» πρόσθεσε.

Η εν λόγω εξέλιξη ενδέχεται να φέρει πιο κοντά τα αντίποινα του Ιράν στο Ισραήλ. Έχουν περάσει σχεδόν δύο εβδομάδες από τη δολοφονία του Χανίγια και καμία απάντηση μεγάλης κλίμακας δεν έχει λάβει σάρκα και οστά, αφήνοντας το Ισραήλ και την ευρύτερη Μέση Ανατολή σε αναμμένα κάρβουνα.

Η κρίση έρχεται, δε, σε μια ιδιαίτερα ευαίσθητη στιγμή για Ιράν, το οποίο, όπως λένε αναλυτές, προσπαθεί να καταλήξει σε μια απάντηση που δεν θα αφήσει μεν ατιμώρητη μια δολοφονία στο έδαφός του, αλλά θα αποφεύγει τον ολοκληρωτικό πόλεμο εναντίον ενός ισχυρού αντιπάλου. Κι όλα αυτά, ενώ μόλις ανέλαβε καθήκοντα η νέα κυβέρνησή του.

Ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών του Ιράν, Νασέρ Κανάνι, δήλωσε ότι «είναι απαραίτητο να τιμωρηθεί το Ισραήλ», απηχώντας τη θέση άλλων υψηλόβαθμων Ιρανών αξιωματούχων. Αλλά, είπε επίσης ότι «η Τεχεράνη δεν ενδιαφέρεται για την κλιμάκωση των περιφερειακών συγκρούσεων».

Επιπλέον, σύμφωνα με τους New York Times, το υπουργικό συμβούλιο του νέου προέδρου, συμπεριλαμβανομένου του υπουργού Εξωτερικών, δεν έχει ακόμη εγκριθεί, εξέλιξη που είναι πιθανό να έχει επιβραδύνει τις εσωτερικές διαβουλεύσεις. Ταυτόχρονα, ο νέος πρόεδρος, ο οποίος θεωρείται μεταρρυθμιστής, φέρεται να προσπαθεί να «ζυγίσει» την ανάγκη προβολής ισχύος με το ευρύτερο συμφέρον της κυβέρνησής του να αμβλύνει τις επιπτώσεις των δυτικών οικονομικών κυρώσεων και να αποτρέψει την περαιτέρω απομόνωση του Ιράν διεθνώς,

«Η απάντηση πρέπει να είναι καλά υπολογισμένη, ώστε να μην κλείσει η πόρτα των διαπραγματεύσεων με τη Δύση που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε χαλάρωση των κυρώσεων» επισημαίνει ο Sanam Vakil, αναλυτής της Μέσης Ανατολής στο Chatham House, μια ερευνητική ομάδα στο Λονδίνο.

Μια μικρής κλίμακας στρατιωτική απάντηση, που θα θεωρηθεί σε μεγάλο βαθμό συμβολική, είναι ταυτόχρονα επικίνδυνη για την Τεχεράνη καθώς δεν θα αποτρέψει το Ισραήλ να απαντήσει επί του πεδίου.

Αυτά, επομένως, αφήνουν στο τραπέζι την επιλογή μιας ουσιαστικής στρατιωτικής απάντησης, κίνηση η οποία με τη σειρά της θα προκαλούσε πιθανότατα μια μεγαλύτερη ισραηλινή απάντηση – και η Τεχεράνη δεν θα ήταν σε θέση να ελέγξει τον κύκλο της βίας που θα μπορούσε να ακολουθήσει.

«Το Ισραήλ έχει κάνει ματ στο Ιράν, επειδή η Τεχεράνη δεν έχει διαθέσιμες καλές επιλογές» διαπιστώνει ο Ali Vaez, διευθυντής προγράμματος για το Ιράν στο think tank Crisis Group.

Και οι δύο αναλυτές ξεκαθαρίζουν, πάντως, ότι είναι δύσκολο να προβλέψει κανείς σε ασφάλεια τις επόμενες κινήσεις του Ιράν.