Ένταση Τραμπ – Ζελένσκι: “Ρισκάρεις με τρίτο παγκόσμιο πόλεμο”

Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι μετέβη στον Λευκό Οίκο, όπου έγινε δεκτός από τον Ντόναλντ Τραμπ για μια συνάντηση που θεωρείται κομβική για την πορεία των από εδώ και πέρα εξελίξεων στο μέτωπο του πολέμου, με τις δύο πλευρές να υπογράφουν μάλιστα τη συμφωνία για τα ορυκτά.

Όπως μεταδίδει το BBC, κατά τις κοινές δηλώσεις τους στις κάμερες, ο Τραμπ χαρακτήρισε «υπέροχο» αν αυτός και ο Ζελένσκι μπορέσουν να σταματήσουν τον πόλεμο μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας.

Στη συνέχεια, ο Ζελένσκι διαμήνυσε πως δεν θα πρέπει να υπάρξει «κανένας συμβιβασμός» με τον Ρώσο πρόεδρο, Βλαντιμίρ Πούτιν, στη διαπραγμάτευση μιας ειρηνευτικής συμφωνίας. Μάλιστα, έδειξε στον Αμερικανό πρόεδρο φωτογραφίες με θηριωδίες από τον πόλεμο, λέγοντας: «Νομίζω ότι ο πρόεδρος Τραμπ είναι στο πλευρό μας».

Ερωτηθείς αν οι ΗΠΑ θα στείλουν περισσότερα όπλα στην Ουκρανία σε περίπτωση που δεν επιτευχθεί ειρήνη, ο Τραμπ απάντησε: «Δεν ανυπομονούμε να στείλουμε πολλά όπλα, ανυπομονούμε να τελειώσει ο πόλεμος» και πρόσθεσε: «Η απάντηση είναι ναι. Αλλά ελπίζω ότι δεν θα χρειαστεί να στείλουμε πολλά γιατί ανυπομονώ να τελειώσω τον πόλεμο γρήγορα».

Αναφερθείς στη συμφωνία για τα ορυκτά, τη χαιρετίζει «γιατί χρειαζόμασταν ό,τι είχαν», προσθέτοντας: «Η χώρα μας αντιμετωπίζεται πλέον δίκαια», με τον Ουκρανό πρόεδρο να αντιτείνει ότι η συμφωνία για το ορυκτά που πρόκειται να υπογραφεί σήμερα είναι μεν σημαντική αλλά όχι αρκετή.

 «Θέλω να συζητήσουμε τι είναι έτοιμες να κάνουν οι ΗΠΑ» δήλωσε ο Ζελένσκι με το βλέμμα στραμμένο στις μεταπολεμικές εγγυήσεις ασφαλείας που ζητεί το Κίεβο προκειμένου να δοθεί ένα τέλος σε αυτόν τον πόλεμο.

Ο Τραμπ επανέλαβε αυτό που έχει ξαναπεί το τελευταίο διάστημα: ότι δηλαδή ο Ρώσος πρόεδρος, με τον οποίο είχε τηλεφωνικές συνομιλίες, θέλει να συνάψει συμφωνία για την ειρήνευση, αλλά και ότι ο Ουκρανός πρόεδρος δεν έχει άλλη επιλογή από το συνάψει μια συμφωνία καθώς σε διαφορετική περίπτωση μπορεί να βρεθεί αντιμέτωπος με έναν Γ’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Ανέβηκαν οι τόνοι

Τα πνεύματα, ωστόσο, οξύνθηκαν με δημοσιογράφους που βρίσκονται μέσα στην αίθουσα να μεταδίδουν πως Ζελένσκι, Τζέι Ντι Βανς και Τραμπ έχουν ανταλλάξει μια σειρά από βαρείς χαρακτηρισμούς.

Όλα ξεκίνησαν όταν ο Ουκρανός πρόεδρος ανέφερε πως υπήρξαν «πολλές συζητήσεις» μετά την έναρξη του πολέμου μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας το 2014.

«Υπέγραψα… μια συμφωνία» για κατάπαυση του πυρός το 2019, είπε ο Ζελένσκι, προσθέτοντας ότι τον διαβεβαίωσαν ότι η συμφωνία θα τηρηθεί – αλλά ο Πούτιν παραβίασε την κατάπαυση του πυρός, ξεκινώντας την πλήρους κλίμακας εισβολή στην Ουκρανία το 2022.

«Για τι είδους διπλωματία, JD [Vance], μιλάς;» ρώτησε τον αντιπρόεδρο, ο οποίος απάντησε: «Νομίζω ότι είναι ασέβεια να έρχεστε στο Οβάλ Γραφείο και να προσπαθείτε να “δικάσετε” την υπόθεση αυτή μπροστά στα αμερικανικά μέσα ενημέρωσης».

Όταν προσπάθησε, δε, να αναπτύξει το επιχείρημά του, παρενέβη ο Τραμπ λέγοντας: «Μην μας λες τι θα νιώσουμε. Δεν είσαι σε θέση να μας υπαγορεύσεις τι θα νιώσουμε… Έχεις επιτρέψει στον εαυτό σου να βρεθεί σε πολύ δύσκολη θέση….

Τζογάρεις με τις ζωές εκατομμυρίων ανθρώπων, τζογάρεις με τον Τρίτο Παγκόσμιο Πόλεμο. Και αυτό που κάνετε είναι πολύ ασεβές προς αυτή τη χώρα».

Το βίντεο με την αντιπαράθεση Τραμπ – Ζελένσκι – Βανς

Ποιοι είναι οι βασικοί όροι της συμφωνίας για τα ορυκτά

Το σχέδιο συμφωνίας που έχει διαρρεύσει στο κοινό, σύμφωνα με τα δημοσιεύματα, αφορά τη δημιουργία ενός «ταμείου ανασυγκρότησης», το οποίο θα διαχειρίζονται από κοινού οι κυβερνήσεις της Ουκρανίας και των Ηνωμένων Πολιτειών.

Σύμφωνα με τον Ουκρανό πρωθυπουργό, Ντένις Σμιχάλ, η Ουκρανία θα αποδίδει το 50% των εσόδων από τα μελλοντικά έργα εξόρυξης φυσικών πόρων στο ταμείο, το οποίο θα χρηματοδοτεί νέα αναπτυξιακά έργα.

Σημαντικό είναι το γεγονός ότι η συμφωνία αυτή αφορά αποκλειστικά μελλοντικά έργα και άδειες εκμετάλλευσης, ενώ δεν περιλαμβάνει υφιστάμενα κοιτάσματα, εγκαταστάσεις ή δικαιώματα.

Τι ζητά ο Τραμπ από τη συμφωνία;

Από την πλευρά του, ο Ντόναλντ Τραμπ έχει δηλώσει πως προσπαθεί να εξασφαλίσει χρήματα για τις ΗΠΑ από τα αποθέματα σπάνιων ορυκτών της Ουκρανίας, χωρίς να έχει διευκρινίσει επακριβώς τι ποσό θα δοθεί ή ποια θα είναι τα ανταλλάγματα για την Ουκρανία.

Χαρακτηριστική ήταν μάλιστα η δήλωσή του ότι “θα προσπαθήσει να πάρει ό,τι μπορεί” προκειμένου να καλυφθεί το οικονομικό “κενό” που έφεραν στις ΗΠΑ οι χρηματοδοτήσεις στο Κίεβο.

Όπως δήλωσε, η συμφωνία δεν θα περιλαμβάνει εγγυήσεις ασφαλείας για την Ουκρανία, κάτι που εντείνει τις ανησυχίες του Κιέβου σχετικά με την προστασία της χώρας από εξωτερικές απειλές, ειδικά μετά την εισβολή της Ρωσίας.

Η Ουκρανία, από την άλλη πλευρά, αρνήθηκε την αρχική πρόταση για ένα ποσοστό 500 δισ. δολαρίων από τα σπάνια μέταλλα της Ουκρανίας, θεωρώντας την ως μία «εκχώρηση» της χώρας.

Ο Τραμπ αντέτεινε ότι η Ουκρανία θα λάβει «350 δισ. δολάρια και στρατιωτικό εξοπλισμό», επαναλαμβάνοντας ισχυρισμούς που έχουν αμφισβητηθεί από διάφορες πηγές, όπως το Ινστιτούτο Κιέλου για την Παγκόσμια Οικονομία, το οποίο υπολογίζει ότι η βοήθεια που έχει δοθεί στην Ουκρανία ανέρχεται περίπου στα 124 δισ. δολάρια.

Οι εγγυήσεις ασφαλείας και το μέλλον της Ουκρανίας

Η πιο σημαντική αβεβαιότητα αφορά τις εγγυήσεις ασφαλείας. Παρά την επιμονή του Κιέβου για την ένταξή τους στη συμφωνία, ο Τραμπ φαίνεται να αποφεύγει να δεσμευτεί για άμεσες εγγυήσεις.

Αν και δήλωσε ότι οι ΗΠΑ «θα εξετάσουν» τη μελλοντική ασφάλεια της Ουκρανίας, είναι σαφές ότι οι τρέχουσες διαπραγματεύσεις επικεντρώνονται κυρίως στις εμπορικές και οικονομικές πτυχές της συμφωνίας.

Ο Ζελένσκι έχει ξεκαθαρίσει ότι η Ουκρανία δεν πρόκειται να δεχτεί να επιστρέψει χρήματα που της έχουν ήδη παραχωρηθεί από τις ΗΠΑ στο παρελθόν, τονίζοντας πως η συμφωνία δεν θα περιλαμβάνει ούτε ένα σεντ επιστροφής χρέους.

Τα στρατηγικά ορυκτά της Ουκρανίας

Τα στρατηγικά ορυκτά της Ουκρανίας, όπως γραφίτης, λίθιο, ουράνιο και τιτάνιο, είναι ζωτικής σημασίας για την παγκόσμια παραγωγή ηλεκτρονικών συσκευών, ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, και στρατιωτικών συστημάτων.

Η Ουκρανία κατέχει μερικά από τα μεγαλύτερα αποθέματα αυτών των ορυκτών, ωστόσο η χώρα δεν έχει ακόμη αναπτύξει πλήρως τον τομέα της εξόρυξης, καθώς τα έργα βρίσκονται κυρίως στη φάση εξερεύνησης και η εξόρυξή τους απαιτεί τεράστιες επενδύσεις και χρόνια ανάπτυξης.

Η Ρωσία, η οποία έχει ήδη στρατηγικές κινήσεις στην περιοχή, αναζητά επίσης πρόσβαση στα ορυκτά της Ουκρανίας, και οι εντάσεις μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας γύρω από το ζήτημα των φυσικών πόρων της Ουκρανίας είναι πολύ πιθανό να επηρεάσουν τις διεθνείς πολιτικές και οικονομικές ισορροπίες.

Η συμφωνία για τα ορυκτά της Ουκρανίας, παρόλο που παρουσιάζεται ως μια σημαντική ευκαιρία για την Ουκρανία και τις ΗΠΑ, εγείρει ερωτήματα για την προστασία της εθνικής κυριαρχίας της Ουκρανίας και τις εγγυήσεις ασφαλείας που θα συνοδεύουν τη συμφωνία. Η απουσία σαφών λεπτομερειών και εγγυήσεων ασφαλείας συνεχίζει να προκαλεί ανησυχία στο Κίεβο, ενώ ο Τραμπ προσπαθεί να επικεντρωθεί στα οικονομικά και εμπορικά οφέλη από αυτή τη συμφωνία, με τις πολιτικές εξελίξεις να παραμένουν αβέβαιες.