Ερντογάν: Αναζητά επιρροή στην Ασία μέσω Μιανμάρ, με όχημα fake news

Του Γιώργου Σκαφιδά

Τις χωρίζουν περίπου 6,5 χιλιάδες χιλιόμετρα γης και αιώνες σχεδόν ανύπαρκτων δεσμών. Η απόσταση, ωστόσο, μεταξύ Τουρκίας και Μιανμάρ, προφανώς δεν αποθαρρύνει τον Τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν από το να πάρει θέση πάνω σε όσα δραματικά συμβαίνουν στην ασιατική χώρα, διεκδικώντας ο ίδιος ρόλο αυτόκλητου προστάτη των απανταχού μουσουλμάνων. Για να το επιτύχει μάλιστα, δεν διστάζει να ανασύρει ακόμη και ψευδείς ειδήσεις (fake news) ως εργαλείο προπαγάνδας υπέρ μιας ιδιότυπης «πανισλαμικής» ρητορικής.

Πάλαι ποτέ βρετανική αποικία (έως το 1948), η πλειοψηφικά βουδιστική Μιανμάρ έχει «ζήσει» ήδη από τη δεκαετία του 1950 πολλές συγκρούσεις μεταξύ αυτονομιστών μουσουλμάνων και καθεστωτικών δυνάμεων. Στο επίκεντρο της αντιπαράθεσης βρίσκεται παλαιόθεν η μουσουλμανική μειονότητα των Ροχίνγκια που αριθμεί περίπου 1,1 εκατ. ανθρώπους και ζει στα βορειοδυτικά της χώρας, κοντά στα σύνορα με το Μπαγκλαντές.

Αυτονομιστές αντάρτες Ροχίνγκια πραγματοποιούν κατά καιρούς επιθέσεις εναντίον καθεστωτικών δυνάμεων, οι οποίες με τη σειρά τους απαντούν στρατιωτικά, με διώξεις και εκκαθαριστικές επιχειρήσεις. Ο μεν στρατός στοχοποιεί τους Ροχίνγκια ως «εξτρεμιστές τρομοκράτες». Οι δε Ροχίνγκια κατηγορούν την κυβέρνηση για «εθνοκάθαρση». Οι συγκρούσεις έχουν αναζωπυρωθεί εδώ και περίπου δύο εβδομάδες, από τις 25 Αυγούστου και μετά, με αποτέλεσμα σχεδόν 130.000 μουσουλμάνοι Ροχίνγκια να τραπούν σε φυγή αναζητώντας καταφύγιο στο γειτονικό Μπαγκλαντές και περίπου 400 άνθρωποι να χάσουν τη ζωή τους.

Κάπου εδώ, έρχεται ωστόσο να μπει στο «παιχνίδι» και η Τουρκία του Ερντογάν διεκδικώντας ρόλο αυτόκλητου προστάτη των απανταχού μουσουλμάνων. Τα σύνορα της καρδιάς του Τούρκου προέδρου και των συν αυτώ, ως φαίνεται, φτάνουν μέχρι και τη νοτιοανατολική Ασία.

Σε αυτό το πλαίσιο, ήταν ο Τούρκος αντιπρόεδρος Μεχμέτ Σιμσέκ που δημοσίευσε στις αρχές Σεπτεμβρίου tweet στο οποίο έγραφε: «Σταματήστε να κάνετε τα στραβά μάτια μπροστά στην εθνοκάθαρση στη Μιανμάρ. Η διεθνής κοινότητα πρέπει να δράσει τώρα». Προς επίρρωση των καταγγελιών για «εθνοκάθαρση», ο κ. Σιμσέκ συνόδευσε μάλιστα το tweet του και με φωτογραφίες νεκρών από τα πεδία των μαχών.

Με τη μόνη διαφορά ότι… οι φωτογραφίες που ανάρτησε ο Τούρκος αντιπρόεδρος δεν είχαν τραβηχτεί στη Μιανμάρ το 2017 αλλά στη Ρουάντα πίσω στα μέσα της δεκαετίας του 1990. Ο Σιμσέκ τελικώς διέγραψε το επίμαχο tweet ως «λανθασμένο», δημοσιεύοντας μάλιστα και σχετική διόρθωση.

Στην πορεία ωστόσο, ήρθε η σειρά του ιδίου του Ερντογάν να αναλάβει δράση. «Πρόκειται για γενοκτονία… και όσοι κλείνουν τα μάτια τους είναι συνεργοί σε αυτήν τη γενοκτονία που διαιωνίζεται υπό το κάλυμμα της δημοκρατίας… Είδατε την κατάσταση που αντιμετωπίζουν οι μουσουλμάνοι στη Μιανμάρ… είδατε πως τα χωριά τους έχουν καεί… Εμείς ως Τουρκία θα κάνουμε το καθήκον μας», δήλωσε ο Ερντογάν από την Κων/πολη, υπογραμμίζοντας μάλιστα ότι σκοπεύει να αναδείξει το θέμα και στην επερχόμενη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη.

Ο Τούρκος πρόεδρος εμφανίζεται, μάλιστα, να έχει «με δική του πρωτοβουλία» συζητήσει τηλεφωνικά για όσα συμβαίνουν στη Μιανμάρ και με άλλους ηγέτες μουσουλμανικών χωρών: του Ιράν, του Κατάρ, της Σαουδικής Αραβίας, του Κουβέιτ, του Μπαγκλαντές κ.α.

Στο ίδιο πλαίσιο, ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου πρόκειται να βρεθεί από τις 6 έως τις Σεπτεμβρίου στο Μπαγκλαντές, κομίζοντας υποσχέσεις για οικονομική-ανθρωπιστική βοήθεια με στόχο να καλυφθούν οι ανάγκες των μουσουλμάνων προσφύγων Ροχίνγκια.

Ο εκπρόσωπος του Ερντογάν, Ιμπραχίμ Καλίν, ανακοίνωσε συγκεκριμένα ότι η Τουρκία πρόκειται να παραδώσει 1.000 τόνους ανθρωπιστικής βοήθειας σε Μιανμάρ και Μπαγκλαντές… με στρατιωτικά ελικόπτερα, μέσω της τουρκικής Υπηρεσία Συνεργασίας και Συντονισμού «TIKA» (την επίβλεψη της οποίας να θυμίσουμε ότι έχει πλέον ο εκ Θράκης ορμώμενος αντιπρόεδρος της τουρκικής κυβέρνησης Χακάν Τσαβούσογλου).

Στο συγκεκριμένο θέμα μάλιστα, το ισλαμοσυντηρητικό καθεστώς Ερντογάν έχει και την υποστήριξη της κεμαλικής τουρκικής αντιπολίτευσης. «Οι σφαγές των μουσουλμάνων Ροχίνγκια μας έχουν συγκλονίσει. Λαμβάνουν χώρα μπροστά στα μάτια όλης της υφηλίου. Κανείς δεν πρέπει να κάθεται πίσω και να παρακολουθεί. Όλοι οι διεθνείς οργανισμοί, και κυρίως ο ΟΗΕ, να πάρουν θέση άμεσα», δήλωσε ο αντιπρόεδρος της κοινοβουλευτικής ομάδας του Ρεμπουπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP), Λεβέντ Γκιοκ, στοχεύοντας προφανώς στο εσωτερικό τουρκικό εκλογικό ακροατήριο.

Αξίζει ωστόσο να σημειωθεί ότι η Τουρκία απέκτησε τη δική της πρεσβεία στη Μιανμάρ πριν μόλις πέντε χρόνια, το 2012, ενώ η ασιατική χώρα από την άλλη, δεν έχει καν, ακόμη και σήμερα, διπλωματική παρουσία στην Τουρκία. Εκπροσωπείται εκεί… μέσω Κάιρο.

Είναι προφανές ότι ο Τούρκος πρόεδρος αναζητάει τρόπους να ενισχύσει το διπλωματικό-ηγετικό του εκτόπισμα ενώπιον των μουσουλμάνων της υφηλίου, στοχεύοντας όχι μόνο στο εξωτερικό αλλά και στο δικό του εσωτερικό μουσουλμανικό ακροατήριο ενώπιον των μεγάλων (βουλευτικών και προεδρικών) εκλογικών αναμετρήσεων του 2019.

Το έχει ξανακάνει σε διάφορες περιπτώσεις.

Το έχει ξανακάνει στη Μιανμάρ προ διετίας, διακινώντας ψευδείς φήμες ότι πρόκειται να στείλει εκεί ακόμη και τουρκικά πολεμικά πλοία προς υπεράσπιση της μουσουλμανικής κοινότητας των Ροχίνγκια.

Το έχει κάνει στην Αίγυπτο, στηρίζοντας τον ανατραπέντα πρώην πρόεδρο Μοχάμεντ Μόρσι ενάντια στο καθεστώς Σίσι.

Το έχει κάνει στο Μπαγκλαντές, κατηγορώντας την κυβέρνηση για τον θάνατο δια απαγχονισμού ενός ισλαμιστή ηγέτη το 2016.

Το έχει κάνει στη Μαλαισία, «πείθοντας» τις Αρχές για την έκδοση πλήθους φερόμενων ως γκιουλενιστών πίσω στην Τουρκία μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα του Ιουλίου του 2016.

Το έχει κάνει και υπέρ των τουρκογενών μουσουλμάνων Ουιγούρων στην Κίνα, προκαλώντας μάλιστα επανειλημμένως την έντονη αντίδραση του Πεκίνου.

Ήταν 2009 όταν ο Ερντογάν κατηγόρησε ανοιχτά την Κίνα για «γενοκτονία» σε βάρος των Ουιγούρων, και 2015 όταν η Άγκυρα προσέφερε άσυλο σε περίπου 170 Ουιγούρους που κρατούνταν στην Ταϊλάνδη προκαλώντας τη μήνιν της κινεζικής κυβέρνησης.

Έκτοτε ωστόσο, έμελλε να αλλάξουν πολλά στην τουρκική στάση. Πίσω στο παρόν, είναι ο ίδιος Ερντογάν που έχει πλέον «ξεχάσει» τους Ουιγούρους και καλοπιάνει την Κίνα, στοχεύοντας σε οφέλη από τον υπό διαμόρφωση νέο Δρόμο του Μεταξιού/One Belt, One Road (OBOR).

Βλέπετε… καλά τα δικαιώματα των μουσουλμάνων, αλλά μόνο όπου αυτά δεν ξεπερνιούνται από τα οικονομικά οφέλη του εμπορίου.