Ερντογάν σε ΕΕ: Ανοίξτε τα ‘κλειστά’ κεφάλαια, αλλιώς αντίο

Η Τουρκία είναι έτοιμη να πει «αντίο» στην Ευρωπαϊκή Ένωση, εάν οι Βρυξέλλες δεν ανοίξουν νέα κεφάλαια στις ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την Άγκυρα, διεμήνυσε ο πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, λίγη ώρα αφού τέθηκε σε εφαρμογή η πρώτη διάταξη του αναθεωρημένου Συντάγματος που ενισχύει σημαντικά τις εξουσίες του.

«Δεν έχετε άλλη επιλογή παρά να ανοίξετε τα κεφάλαια (των ενταξιακών διαπραγματεύσεων) που δεν έχουν ανοίξει ακόμα», τόνισε ο Ερντογάν κατά τη διάρκεια μιας ομιλίας του στην Άγκυρα. «Εάν τα ανοίξετε, πολύ καλά. Στην αντίθετη περίπτωση, αντίο», συμπλήρωσε.

Οι δηλώσεις αυτές καταγράφονται καθώς οι σχέσεις ανάμεσα στην Άγκυρα και τις Βρυξέλλες, πολυτάραχες μετά το αποτυχημένο στρατιωτικό πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου στην Τουρκία, εντάθηκαν ακόμη περισσότερο κατά τη διάρκεια της εκστρατείας ενόψει του δημοψηφίσματος για την αναθεώρηση του Συντάγματος που μετέτρεψε σε προεδρικό το τουρκικό πολιτικό σύστημα.

Ο Ερντογάν έστειλε αυτό το τελεσίγραφο στην ΕΕ κατά τη διάρκεια της ομιλίας του μετά την επανένταξή του στις τάξεις του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP, ισλαμοσυντηρητικό), θέτοντας σε εφαρμογή μια πρώτη διάταξη του Συντάγματος από αυτές που αναθεωρήθηκαν.

Η οριακή νίκη του Ερντογάν στο δημοψήφισμα της 16ης Απριλίου για την αναθεώρηση του Συντάγματος αντιμετωπίστηκε με σιωπή από πολλές ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, που ανησυχούν για τα ανθρώπινα δικαιώματα στην Τουρκία. Το αποτέλεσμα αμφισβητείται από την τουρκική αντιπολίτευση, που κατήγγειλε παρατυπίες.

Η διαδικασία εισδοχής της Τουρκίας στην ΕΕ βρίσκεται το τρέχον διάστημα σε τέλμα και το να καταγραφεί πρόοδος μοιάζει απίθανο βραχυπρόθεσμα. Από την επίσημη έναρξη της ενταξιακής διαπραγμάτευσης, το 2015, έχουν ανοίξει τα 16 κεφάλαια από τα 35, το τελευταίο εκ των οποίων τον Ιούνιο του 2016.

Μολονότι η Αυστρία ζητεί πλέον ρητώς να σταματήσουν οι διαπραγματεύσεις για την εισδοχή της Τουρκίας στην ΕΕ, αξιωματούχοι στις Βρυξέλλες επισημαίνουν πως πρέπει να αποφευχθεί μια ρήξη στις σχέσεις με την Άγκυρα, που παραμένει όπως εξηγούν ένας σημαντικός εταίρος, ειδικά για την αντιμετώπιση της κρίσης των προσφύγων και των μεταναστών και την καταπολέμηση της τρομοκρατίας.

Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουρκ αναμένει να έχει μια κρίσιμη συζήτηση με τον πρόεδρο της Τουρκίας κατά τη διάρκεια της συνόδου κορυφής του NATO της 25ης Μαΐου στις Βρυξέλλες.

Ο επικεφαλής της τουρκικής διπλωματίας Μεβλούτ Τσαβούσογλου επιβεβαίωσε σήμερα ότι αξιωματούχοι της Τουρκίας και της ΕΕ θα συνομιλήσουν στο περιθώριο της συνόδου αυτής και πρόσθεσε ότι θα ακολουθήσει μια επίσημη σύνοδος Τουρκίας-ΕΕ, σε μεταγενέστερη ημερομηνία.

Ο αρχηγός του τουρκικού κράτους έχει αναφερθεί επανειλημμένα στο ενδεχόμενο να διοργανωθεί δημοψήφισμα στην Τουρκία για να αποφασιστεί εάν θα συνεχιστεί ή όχι η διαδικασία ένταξης στην ΕΕ. Έχει ταχθεί επίσης υπέρ της διοργάνωσης δημοψηφίσματος για την επαναφορά της δυνατότητας επιβολής της θανατικής ποινής, κόκκινη γραμμή για τις Βρυξέλλες.

Ο Ερντογάν, ο οποίος αρέσκεται να αυτοπροβάλλεται ως ένας ισχυρός ηγέτης, άφησε να κυλήσουν δάκρυα στην τελετή με την οποία εντάχθηκε ξανά στο AKP, το κόμμα που συνίδρυσε το 2001 και κυριάρχησε στην τουρκική πολιτική σκηνή τα τελευταία 15 χρόνια.

«Ξαναβρίσκω σήμερα το κόμμα μου, το καταφύγιό μου, την αγάπη μου», είπε ο Ερντογάν, ο οποίος αναγκάστηκε να παραδώσει την ηγεσία του AKP όταν εξελέγη πρόεδρος, τον Αύγουστο του 2014, όπως προέβλεπε τότε το Σύνταγμα, δίνοντας αρχικά τα κλειδιά του κυβερνώντος κόμματος Αχμέτ Νταβούτογλου και κατόπιν στον Μπιναλί Γιλντιρίμ.

Ο Ερντογάν αναμένεται να ξαναπάρει τα ηνία του AKP στο έκτακτο συνέδριό του την 21η Μαΐου και να αποπειραθεί να τερματίσει τις εσωτερικές έριδες και να αρχίσει την προετοιμασία για τις βουλευτικές και τις προεδρικές εκλογές του 2019.

Οι επικριτές του τούρκου προέδρου θεωρούν ότι επανεντασσόμενος στο κυβερνών κόμμα καταστρατηγεί την αμεροληψία του αξιώματός του, αλλά ο Ερντογάν αντιτείνει πως κι ο ιδρυτής της σύγχρονης Τουρκίας, ο Μουσταφά Κεμάλ, ήταν επικεφαλής του κόμματός του όταν κυβερνούσε την Τουρκία.

Η αναθεώρηση του Συντάγματος, που θα τεθεί σε εφαρμογή κατά το μεγαλύτερο μέρος του το 2019, προβλέπει την κατάργηση του αξιώματος του πρωθυπουργού και μια προεδρία με ευρύτατες εξουσίες—περιλαμβανομένων της δυνατότητας έκδοσης διαταγμάτων αλλά και παρέμβασης στο πεδίο της δικαιοσύνης.

(Φωτογραφία: AP Images/Burhan Ozbilici)