Ευρωεκλογές: Το σποτ του ΕΚ μάς θυμίζει ότι η Δημοκρατία δεν ήταν πάντα εδώ

Οι ευρωπαϊκές εκλογές του Ιουνίου έρχονται σε μια Ευρώπη διαφορετική, που βίωσε με τον δικό της τρόπο την παγκόσμια πανδημία του covid και που προσπαθεί ακόμη να μάθει να υπάρχει και κυρίως να αντιδρά απέναντι σε δύο πολέμους. Το διακύβευμα της ευρωκάλπης παρουσιάζει εφέτος προφανή πρωτογενή πολιτική βαρύτητα δεδομένης της ανησυχητικής ανόδου της ακροδεξιάς, καθώς το εκλογικό αποτέλεσμα θα διαμορφώσει το μέλλον της Ευρώπης για τα επόμενα πέντε – αν όχι περισσότερα – χρόνια, καθώς και το μέλλον της Δημοκρατίας.

Στον 21ο αιώνα είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς μια Ευρωπαϊκή Ένωση χωρίς δημοκρατία, αλλά την ίδια στιγμή δεν μπορεί να φανταστεί κανείς μια ισχυρή δημοκρατία εάν η ΕΕ δεν λειτουργεί καλά.

Η θέση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στα παραπάνω, αντικατοπτρίζεται απόλυτα μέσα από τη νέα του καμπάνια για τις ευρωεκλογές, η δεύτερη φάση της οποίας τιτλοφορείται «Αξιοποίησε την ψήφο σου. Για να μην αποφασίσουν άλλοι για σένα» κι έρχεται να μας θυμίσει με έναν συγκινητικό και καθόλου επιτηδευμένο τρόπο ότι η Δημοκρατία δεν ήταν, δεν είναι και δεν μπορεί να είναι δεδομένη, εάν δεν παλέψουμε για αυτήν.

Ανάμεσα στις πρωτοβουλίες του επόμενου διαστήματος ξεχωρίζει το 4λεπτο φιλμ με τίτλο «Αξιοποίησε την ψήφο σου». Σε αυτό πρωταγωνιστούν σύγχρονοι αφανείς ήρωες, επιζώντες πολέμων και αυταρχικών καθεστώτων, οι οποίοι συνειδητοποίησαν στη ζωή τους τι σημαίνει να ζεις χωρίς δημοκρατία. Μιλώντας στα εγγόνια τους και στην κάμερα, αφηγούνται τα βιώματά τους, συγκλονίζουν με τις πληγές που κουβαλούν και θυμίζουν σε όλους μας αβίαστα την ευθύνη να συμμετάσχουμε στην εκλογική διαδικασία και να προστατεύσουμε την ανθρώπινη ελευθερία και τη Δημοκρατία.

Στην καμπάνια του ΕΚ συμμετείχαν συνολικά 54 άτομα, παππούδες-γιαγιάδες και τα εγγόνια τους, από 10 χώρες της ΕΕ. Τα γυρίσματα πραγματοποιήθηκαν στην Κοπεγχάγη και διήρκησαν 8 ημέρες και το συνολικό υλικό των συνεντεύξεων ξεπέρασε τις 15 ώρες. Διευθυντής του δημιουργικού είναι ο Johan Køhler, ενώ τη σκηνοθεσία ανέλαβε η Mette Carla Albrechtsen, και οι δυο τους από τη Δανία. «Συνειδητοποιήσαμε ότι η αφήγηση της ιστορίας έπρεπε να είναι από τους συμμετέχοντες σε ανθρώπους οικείους τους. Έτσι, δημιουργήσαμε ένα δωμάτιο όπου οι παππούδες και οι γιαγιάδες θα μπορούσαν να πουν την ιστορία τους στα εγγόνια τους» » δήλωσε ο Køhler κατά την επίσημη παρουσίαση του σποτ που έγινε πριν λίγες ημέρες στις Βρυξέλλες.

Το ντοκιμαντέρ αφορά περισσότερο στο τι θέλουμε να φέρουμε στο μέλλον παρά να θυμίσουμε το παρελθόν

«Πρέπει να κάνουμε τους Ευρωπαίους πολίτες να επιθυμούν να συμμετάσχουν στη δημοκρατία. Να δείξουμε ότι η δημοκρατία είναι μια ευθύνη που φέρουμε όλοι μας. Το ντοκιμαντέρ έχει βλέμμα στο μέλλον» πρόσθεσε.

«Ήταν απολύτως απαραίτητο να υπάρχει η διαφορετικότητα στο βίντεο. Κάτι μαγικό συμβαίνει όταν συγκεντρώνεις όλες αυτές τις εθνικότητες. Φέρνει κουράγιο. Όλοι εμείς εδώ παίρνουμε περισσότερο θάρρος (από αυτούς τους ανθρώπους)» δήλωσε από πλευράς της η Albrechtsen.

Δείτε το ντοκιμαντέρ μικρού μήκους “Heroes” του Ευρωκοινοβουλίου:

Ένα μήνυμα για το εγγόνι μου. Και για όλη την Ευρώπη

«Ήμουν 11 χρονών όταν ξέσπασε ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος και 12 το 1940. Δεν ήξερα τι είναι η δημοκρατία. Αλλά στα δώδεκά μου, ο ουρανός έπεσε στο κεφάλι μου. Στις 17 Ιουνίου 1940 βομβάρδισαν το χωριό μου 17 φορές. Δεν είχαμε φάει τίποτα για τρεις ημέρες. Θυμάμαι την τελευταία επιδρομή, τα αεροσκάφη έφτασαν στις 7 το απόγευμα. Δεν δίναμε σημασία πια, ευχαριστούσαμε τον Θεό όταν έφευγαν. Όμως αυτή τη φορά ήρθαν μέσα από ένα κενό. Η μητέρα μου έπεσε πάνω μου να με προστατεύσει, ο πατέρας μου έπεσε την αδερφή μου. Άκουσα τη μάνα μου να προσεύχεται καθώς με κρατούσε σφιχτά. Μετά είπε στον πατέρα μου “με χτύπησαν”, της απάντησε “κι εμένα. Όταν σηκώθηκα έμαθα ότι υπήρξαν τέσσερις επιζώντες, τέσσερα παιδιά – οι γονείς τους πέθαναν δίπλα τους. Ο πατέρας μου επέζησε, η μητέρα μου κατέληξε μετά από μια ώρα» αποκάλυψε μία από τους συμμετέχοντες στο ντοκιμαντέρ, η 96χρονη σήμερα Monique Maugas-Bauzou από τη Γαλλία.

Όταν ζεις τη φρίκη του πολέμου στα 12 σου χρόνια, δεν θες να ξανασυμβεί ποτέ. Θες δημοκρατία. Δεν θέλω τα παιδιά και τα εγγόνια μου να ζήσουν πόλεμο

Θυμάμαι όταν φέραμε τη σορό της μητέρας μου στον οικογενειακό τάφο. Στάθηκα μπροστά από το μνήμα της κι είπα: “Μαμά, κάνε τον πόλεμο να τελειώσει γρήγορα”. Δεν ήξερα τι είναι η δημοκρατία τότε και γι’ αυτό ζήτησα από την άτυχη μητέρα μου να βοηθήσει να μην τσακώνονται άλλο οι άνθρωποι μεταξύ τους.

Αν είμαι εδώ σήμερα, δεν είναι για μένα, είναι επειδή θέλω να αφήσω κάτι για τις επόμενες γενιές. Είμαι λίγο σοκαρισμένη (που διαπιστώνω ότι) πολλά παιδιά και νέοι δεν ξέρουν τι είναι πόλεμος. Δεν ξέρουν πώς ήταν. Όταν οι πιο γενναίοι νέοι μού κάνουν ερωτήσεις, τους ρωτώ τι τους διδάσκουν στα σχολεία και μου απαντούν: “Δεν μας διδάσκουν πολλά γι’ αυτό”. Και αυτό με στεναχωρεί γιατί δεν θέλω οι άνθρωποί μου να έχουν πεθάνει για το τίποτα. Έτσι είμαι εδώ για τους άλλους, για τις γενιές που θα έρθουν. Με το μήνυμα να μπορούν να συνεννοηθούν και να μην ξανακάνουν πόλεμο» πρόσθεσε.

«Γεννήθηκα μετά τον πόλεμο. Οι γονείς μου ήταν στην Αγγλία κατά τη διάρκεια του πολέμου και επέστρεψαν στην Τσεχοσλοβακία για να βοηθήσουν στην οικοδόμηση μιας καλύτερης κοινωνίας. Δυστυχώς, και οι δύο μπήκαν στη φυλακή τη δεκαετία του ’50, ήμασταν υπό ρωσικό καθεστώς. Ο πατέρας μου, ως Εβραίος κομμουνιστής, συνελήφθη και η μητέρα μου φυλακίστηκε επίσης. Οι ρωσικές αρχές άλλαξαν το όνομά μου. Οι γονείς μου (μάταια) προσπάθησαν να βρουν εμένα και τον αδερφό μου. Μετά από οκτώ μήνες η μητέρα μου ξεκίνησε απεργία πείνας, ζητώντας να μας βρει. Με έστειλαν στη Σλοβακία, στην αδερφή της μητέρας μου. Η μαμά μου αποφυλακίστηκε μετά από δύο χρόνια. Ο πατέρας μου έμεινε έξι χρόνια στη φυλακή. Όταν συνέλαβαν τη μητέρα μου είχε υπέροχα μαύρα μαλλιά. Όταν την είδα μετά τη φυλακή, δεν την αναγνώρισα. Τα μαλλιά της είχαν ασπρίσει. Η εμπειρία μου έκανε πολύ πιο δυνατή και αυτός είναι ο λόγος που δήλωσα συμμετοχή (στο ντοκιμαντέρ)» εξομολογείται η Jarmila Kročová από την Τσεχία.

Δεν πρέπει ποτέ να θεωρείς δεδομένη τη Δημοκρατία. Πρέπει πάντα να την υποστηρίζεις

«Σήμερα έχουμε μια Ευρώπη ενωμένη. Mπορούμε να ταξιδέψουμε σε όλες τις χώρες της Ένωσης και να συναντηθούμε ο ένας με τον άλλον. Η ουσία της Δημοκρατίας είναι να βοηθά ο ένας τον άλλον και να προσπαθεί να κατανοεί ο ένας τον άλλον. Γεννήθηκα στο τέλος του πολέμου, το ’44. Η Ιταλία καταστράφηκε πραγματικά. Οι άνθρωποι πέθαιναν από την πείνα. Χάρη στους γονείς μου που με έμαθαν πώς να τα βγάλω πέρα, καταφέραμε να επιβιώσουμε.

Η Δημοκρατία είναι πολύ σημαντική. Πάντα ένιωθα άνετα σε κάθε χώρα που έχω πάει. Πάντα σεβόμουν τους νόμους κάθε χώρας που επισκεπτόμουν, αλλά πρέπει να πω επίσης ότι σε όλες αυτές τις χώρες πάντα συναντούσα ανθρώπους που με βοήθησαν» δηλώνει από πλευράς του ο 80χρονος Franco Pedercini από την Ιταλία.

Αυξάνεται το ενδιαφέρον για τις ευρωπαϊκές εκλογές

Το 2019 συμμετείχαν στις εκλογές πάνω από τους μισούς πολίτες που είχαν δικαίωμα ψήφου (50,6 %). Την άνοιξη του 2024, 26.000 πολίτες από όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ συμμετείχαν σε έρευνα του Ευρωβαρόμετρου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου με θέμα τις ευρωπαϊκές εκλογές. Με βάση τις απαντήσεις των ερωτηθέντων, πάνω από το 60% των πολιτών στην ΕΕ ενδιαφέρεται για τις εκλογές που θα διεξαχθούν από τις 6 έως τις 9 Ιουνίου του 2024, έντεκα ποσοστιαίες μονάδες πάνω από το αντίστοιχο ποσοστό που είχε καταγραφεί την άνοιξη του 2019 (δηλαδή τρεις μήνες πριν από τις προηγούμενες ευρωπαϊκές εκλογές). Επιπλέον, το 71% δηλώνει ότι είναι πιθανό να ψηφίσει, ποσοστό επίσης μεγαλύτερο κατά 10 μονάδες σε σχέση με την προηγούμενη φορά.

Από τα ευρήματα της έρευνας προκύπτει επίσης ότι τέσσερεις στους πέντε Ευρωπαίους πολίτες συμφωνούν ότι «η συμμετοχή στις εκλογές είναι σημαντική για να διαφυλαχθεί η δημοκρατία» (81%) και ότι «η συμμετοχή στις εκλογές είναι σημαντική για να εξασφαλιστεί ένα καλύτερο μέλλον για τις επόμενες γενιές» (84%). Τέλος, πάνω από οκτώ στους δέκα πολίτες (81%) πιστεύουν ότι η προσέλευση στις κάλπες είναι ακόμη πιο σημαντική λόγω της τρέχουσας γεωπολιτικής κατάστασης.

*Το φιλμ «Αξιοποίησε την ψήφο σου», καθώς και εννέα ακόμη εκδοχές για την τηλεόραση, τον κινηματογράφο, το ραδιόφωνο και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, κυκλοφορεί από σήμερα σε όλα τα κράτη – μέλη της ΕΕ.