Ευρώπη “κόντρα στον πάγο”: Τα μέτρα των κρατών-μελών για να κρατηθούν ζεστά τα νοικοκυριά

Η εμβάθυνση της κρίσης με τη Ρωσία φέρνει την Ευρώπη αντιμέτωπη με μία τεράστια πρόκληση ενόψει του “τσουχτερού” χειμώνα, με τα κράτη-μέλη να έχουν επιδοθεί σε αγώνα δρόμου προκειμένου να εξασφαλίσουν τον ενεργειακό τους εφοδιασμό και να κρατήσουν τα νοικοκυριά ζεστά. Πρώτη προτεραιότητα αποτελεί ο σχεδιασμός και η λήψη μέτρων που θα ανακουφίσουν τους πολίτες από τους υπέρογκους λογαριασμούς ενέργειας.

Την Τρίτη, ο πρωθυπουργός της Ισπανίας, Πέδρο Σάντσεθ καλούσε τη Γηραιά ήπειρο να προετοιμαστεί για το το χειρότερο σενάριο αυτόν τον χειμώνα, δηλαδή την οριστική διακοπή των προμηθειών φυσικού αερίου από τη Ρωσία, λέγοντας πως “κανείς δεν γνωρίζει” τι πρόκειται να ακολουθήσει.

Από την πλευρά της, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν προανήγγειλε μέτρα, όπως η εξοικονόμηση ενέργειας με “έξυπνο τρόπο” στις ώρες αιχμής, κάνοντας και ειδική αναφορά στις εταιρείες ενέργειας που “έχουν μη αναμενόμενα υψηλά έσοδα τα οποία είναι εντελώς άσχετα στα κόστη τους ή τις επενδύσεις” και βάζοντας στο τραπέζι των μέτρων φόρους που θα φέρουν “κοινωνική ισορροπία”.

Σε κάθε περίπτωση, τα κράτη της ΕΕ βρίσκονται σε θέση αυξημένης ετοιμότητας για τους ερχόμενους μήνες, πράγμα που δήλωσε το περασμένο Σάββατο και ο ευρωπαίος επίτροπος Οικονομίας Πάολο Τζεντιλόνι: διαβεβαιώνοντας πως η Ευρωπαϊκή Ενωση είναι “καλά προετοιμασμένη” σε περίπτωση πλήρους διακοπής των αποστολών φυσικού αερίου, χάρη στην αποθήκευση και στα μέτρα εξοικονόμηση ενέργειας.

Υπενθυμίζεται πως οι υπουργοί Ενέργειας της Ευρωπαϊκής Ενωσης θα συναντηθούν εκτάκτωνς στις 9 Σεπτεμβρίου για να συζητήσουν εκ νέου την κατάσταση. Σύμφωνα με σχέδιο που έχει περιέλθει σε γνώση του Γαλλικού Πρακτορείου (AFP) η Ευρωπαϊκή Επιτροπή φέρεται να έχει προτείνει την επιβολή πλαφόν σε μέρος των τιμών της ηλεκτρικής ενέργειας, την υιοθέτηση ρυθμιζόμενων τιμολογίων για τους πλέον ευάλωτους και την ενίσχυση των κινήτρων για τον περιορισμό της κατανάλωσης,

Αρκούν τα 400 δισ. στην Ευρώπη για να κρατήσουν τα νοικοκυριά ζεστά;

Αυτό είναι το ερώτημα που θέτει το Bloomberg σε σχετική ανάλυσή του για την ενεργειακή κρίση που καλείται να διαχειριστεί η Ευρώπη, γράφοντας:

“Τα ευρωπαϊκά νοικοκυριά θα επωφεληθούν από κρατική βοήθεια συνολικού ύψους τουλάχιστον 376 δισεκατομμυρίων ευρώ για τον περιορισμό των υπέρογκων λογαριασμών ενέργειας αυτόν τον χειμώνα, ωστόσο υπάρχει ο κίνδυνος ακόμη κι αυτό το ποσό να μην φέρει αρκετή ανακούφιση”.

Το πρακτορείο κάνει λόγο για “ζοφερό χειμώνα σε όλη την ήπειρο”, ενώ παραθέτει τα μέτρα που θα πάρουν ορισμένα κράτη-μέλη για να διαχειριστούν την κρίση και να ανακουφίσουν τα νοικοκυριά.

Παράλληλα, αναφέρεται και στη Βρετανία, όπου “τα περισσότερα νοικοκυριά θα δουν τις τιμές της ενέργειας σχεδόν να τριπλασιάζονται σε σύγκριση με τον περασμένο χειμώνα (αύξηση 178%), ξεκινώντας από την 1η Οκτωβρίου. Η κυβέρνηση πληρώνει 400 £ (461 $) για τους λογαριασμούς των νοικοκυριών και υπόσχεται περισσότερη στήριξη στους φτωχότερους, αλλά υπάρχει πίεση στη νέα πρωθυπουργό Λιζ Τρας να κάνει ακόμη περισσότερα”.

Ακολουθεί η δέσμη μέτρων ανά κράτος-μέλος:

Γερμανία

Τα νοικοκυριά είδαν τους λογαριασμούς του Αυγούστου να αυξάνονται κατά μέσο όρο 185% σε σύγκριση με ένα χρόνο νωρίτερα, σύμφωνα με τον ιστότοπο καταναλωτών Check24. Η κυβέρνηση προσφέρει ελάφρυνση 95 δισ. ευρώ μετά τον τριπλασιασμό του πακέτου της στις 4 Σεπτεμβρίου. Τα μέτρα περιλαμβάνουν:

• Δέσμευση για περιορισμό και αναδιανομή των κερδών των εταιρειών ενέργειας
• Υψηλότερες πληρωμές σε οικογένειες, ηλικιωμένους και ανέργους
• Δράσεις για τον περιορισμό του ρυθμού αύξησης των τιμών

Γαλλία

Η κυβέρνηση παγώνει και περιορίζει τις αυξήσεις των τιμών του ρεύματος για τα σπίτια, τα οποία χρησιμοποιούν κυρίως ηλεκτρισμό και όχι φυσικό αέριο για θέρμανση.

Οι ρυθμιζόμενες τιμές του φυσικού αερίου που προσέφερε η Engie SA πάγωσαν τον Οκτώβριο του 2021, με χρηματοδότηση από κρατικές επιδοτήσεις.

Ανώτατο όριο 4% επιβλήθηκε τον Φεβρουάριο στην αύξηση της ετήσιας ρυθμιζόμενης τιμής ηλεκτρικής ενέργειας για νοικοκυριά και μικρές επιχειρήσεις από την κρατικά ελεγχόμενη Electricite de France SA. Περίπου τα τρία πέμπτα των Γάλλων πολιτών προμηθεύονται από την Engie και την EDF

Ιταλία

Το μέσο νοικοκυριό αντιμετωπίζει ένα εκπληκτικό άλμα 91% στις τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας και ένα άλμα 71% στους λογαριασμούς φυσικού αερίου, σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος. Δεν υπάρχει όριο στους λογαριασμούς από προμηθευτές, δεκάδες από τους οποίους έχουν καταρρεύσει τους τελευταίους μήνες.

Η κυβέρνηση του Μάριο Ντράγκι επέβαλε απαγόρευση αλλαγών στους όρους των συμβολαίων για ορισμένους πελάτες μέχρι τον Απρίλιο.

Ολλανδία

Η κυβέρνηση φέρεται να επεξεργάζεται ένα σχέδιο για την παραγωγή έως και 16 δισ. ευρώ για να ελαφρύνει το βάρος των πολιτών. Δεν υπάρχει ανώτατο όριο στους οικιακούς λογαριασμούς, περίπου το 90% των πελατών είναι με μεταβλητές συμβάσεις και οι εταιρείες προμήθειας είναι ιδιωτικές.

Το τυπικό μονοετές συμβόλαιο της Essent NV και της Vattenfall AB εκτινάχθηκε στα 5.000 ευρώ τον Αύγουστο από 2.000 ευρώ πέρυσι, σύμφωνα με την ολλανδική εφημερίδα NRC.

Το κυβερνητικό σχέδιο που αναπτύσσεται προβλέπει:

• Αύξηση του κατώτατου μισθού κατά 10%
• Μείωση των ενεργειακών φόρων
• Επιδοτήσεις σε νοικοκυριά με χαμηλότερο εισόδημα
• Επιβολή έκτακτου φόρου στις εταιρείες εξόρυξης ορυκτών καυσίμων

Σουηδία

Με τις εκλογές να πλησιάζουν αυτόν τον μήνα, η κυβέρνηση υποσχέθηκε στήριξη 6 δισεκατομμυρίων δολαρίων σε όσους επλήγησαν περισσότερο από το αυξανόμενο κόστος. Αυτό είναι περίπου τριπλάσιο από το ποσό που διανεμήθηκε τον περασμένο χειμώνα

Δεν υπάρχει ανώτατο όριο τιμών και η κυβέρνηση τονίζει ότι ο ευκολότερος τρόπος εξοικονόμησης χρημάτων είναι η κατανάλωση λιγότερης ενέργειας

Η κυβέρνηση θα προσφέρει 250 δισ. σουηδικές κορώνες (23,23 δισ. δολάρια) σε εγγυήσεις ρευστότητας στις εταιρείες ενέργειας,

Δανία

Δεν υπάρχει ανώτατο όριο στην τιμή της ενέργειας, αλλά οι δημοτικές Αρχές κατέχουν πλειοψηφικά μερίδια στις περισσότερες από τις εταιρείες παρόχους. Ένα νοικοκυριό που χρησιμοποιεί φυσικό αέριο για θέρμανση πρόκειται να πληρώσει περίπου 5.075 ευρώ αυτόν το χειμώνα, ποσό αυξημένο κατά περίπου 70% σε σύγκριση με πέρυσι, σύμφωνα με την Danske Bank.

Η Δανία ξεκίνησε να δίνει 6.000 κορώνες (περίπου 800 ευρώ) σε πολίτες με χαμηλό εισόδημα που εξαρτώνται από το φυσικό αέριο.

Ισπανία – Πορτογαλία

Μια σημαντική παρέμβαση στην αγορά χονδρικής στην Ισπανία και την Πορτογαλία βοήθησε στη μείωση των τιμών της ενέργειας, περιορίζοντας το κόστος του φυσικού αερίου που ενσωματώνεται στον υπολογισμό. Ως αποτέλεσμα, οι τιμές που χρεώνουν οι προμηθευτές, που είναι ιδιωτικές εταιρείες, παρέμειναν σχετικά σταθερές σε σύγκριση με πέρυσι, με τις αυξήσεις να μην ξεπερνούν το μόλις 1% με 2% στην Πορτογαλία.

Η Ισπανία μείωσε τους φόρους στους λογαριασμούς ενέργειας. Η Πορτογαλία μείωσε τον φόρο καυσίμων και επέτρεψε στις μικρές επιχειρήσεις να στραφούν σε ρυθμιζόμενα, φθηνότερα τιμολόγια φυσικού αερίου. Επίσης, σχεδιάζει να μειώσει τον ΦΠΑ στο 6% από 13% για έναν συγκεκριμένο όγκο χρήσης ηλεκτρικής ενέργειας.

Πολωνία

Οι τιμές των νοικοκυριών ρυθμίζονται και σχεδόν όλοι οι προμηθευτές ελέγχονται από το κράτος. Οι εταιρείες στέλνουν προτάσεις για αυξήσεις τιμολογίων στην εποπτική αρχή του κλάδου, η οποία αποφασίζει το ανώτατο όριο για το επόμενο έτος. Το ποσό του 2023 θα πρέπει να είναι γνωστό μέχρι τα μέσα Δεκεμβρίου. Η ρυθμιστική αρχή προειδοποίησε ότι οι λογαριασμοί ενδέχεται να αυξηθούν κατά 180%, εκτός εάν η κυβέρνηση ενεργήσει, αλλά ο πρωθυπουργός Mateusz Morawiecki υποβάθμισε αυτή την εκτίμηση.

Η κυβέρνηση ενέκρινε περίπου 629 δολάρια ανά νοικοκυριό για να μετριαστεί ο αντίκτυπος από τον ακριβότερο άνθρακα. Εξετάζεται παράλληλα και το ενδεχόμενο να επιβληθεί έκτακτος φόρος (windfall tax). επιχειρήσεις, το υψηλότερο ποσοστό από οποιαδήποτε χώρα της ΕΕ, σύμφωνα με το Bruegel που εδρεύει στις Βρυξέλλες.

Ιρλανδία

Η κρατική Electric Ireland αύξησε τις τιμές τουλάχιστον τέσσερις φορές μέσα σε δώδεκα μήνες σε μια χώρα όπου δεν υπάρχει ανώτατο όριο στους λογαριασμούς των καταναλωτών. Η Ιρλανδία εξαιρείται από τους στόχους της ΕΕ για την κατανάλωση επειδή λαμβάνει τα 3/4 του φυσικού αερίου της από το Ηνωμένο Βασίλειο. Η κυβέρνηση ενθαρρύνει τους καταναλωτές να «μειώσουν την χρήση».

Η κρατική στήριξη περιλαμβάνει πιστώσεις κόστους ενέργειας και μείωση ΦΠΑ στους λογαριασμούς στο 9% από 13,5%
Η κυβέρνηση επίσης εξετάζει το ενδεχόμενο επιβολής έκτακτου φόρου στις ενεργειακές εταιρείες και προσφέρεται να βοηθήσει τους ιδιοκτήτες κατοικιών με το κόστος μόνωσης.

Αυστρία

Η κυβέρνηση εστιάζει στην ανακούφιση των καταναλωτών αντί να παρεμβαίνει στην αγορά. Τον Ιούνιο έκοψε επιταγές που ξεπέρασαν τα 1.000 ευρώ και για το τρίτο τρίμηνο προσθέτει άλλο ένα «μπόνους» 500 ευρώ. Τα νοικοκυριά και οι εταιρείες θα λάβουν τουλάχιστον 6 δισ. ευρώ φέτος και το επόμενο έτος σε επιδόματα, ενώ παράλληλα δρομολογείται και πρόσθετη βοήθεια ύψους 22 δισ. ευρώ έως το 2026 με τη μορφή χαμηλότερων φόρων.

Η κρατική Verbund AG ασκεί πιέσεις υπέρ της αποσύνδεσης των ευρωπαϊκών τιμών ηλεκτρικής ενέργειας από την αγορά φυσικού αερίου.

Τσεχία

Δεν υπάρχει ανώτατο όριο στους λογαριασμούς ενέργειας και το ύψος ορισμένων συμβολαίων αυξήθηκε έως και 650% σε σύγκριση με πέρυσι. Η κυβέρνηση εξετάζει το ενδεχόμενο επιβολής έκτακτου φόρου στους παραγωγούς και εστιάζει στην απόκτηση του πλήρους ελέγχου των σταθμών ηλεκτροπαραγωγής της μεγαλύτερης εταιρείας κοινής ωφελείας, της CEZ AS, της οποίας ήδη κατέχει τα τρία τέταρτα.

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις