Έξι νέοι “τα βάζουν” με κυβερνήσεις χωρών για την κλιματική αλλαγή – Ανάμεσά τους και η Ελλάδα

Αποφασισμένοι να λάβουν δραστικές λύσεις και να αντιμετωπίσουν όχι εταιρείες, επιχειρήσεις ή οργανώσεις αλλά τον ίδιο τον κόσμο είναι έξι νεαροί Πορτογάλοι, οι οποίοι κατέθεσαν αγωγή κατά 32 κυβερνήσεων, ευελπιστώντας με αυτό τον τρόπο να αντιμετωπιστεί μια και καλή το φλέγον θέμα της κλιματικής αλλαγής.

Συγκεκριμένα, η 24χρονη Κλαούντια, ο 20χρονος αδελφός της Μαρτίμ και η μόλις 11χρονη αδελφή της Μαριάνα είναι οι τρεις από τους έξι Πορτογάλους που κατηγορούν τις κυβερνήσεις χωρών, συμπεριλαμβανομένων όλων των κρατών μελών της ΕΕ, του Ηνωμένου Βασιλείου, της Νορβηγίας, της Ρωσίας, της Ελβετίας και της Τουρκίας για ανεπαρκή δράση όσον αφορά την κλιματική αλλαγή όπως επίσης και ότι δεν μειώνουν επαρκώς τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου ώστε να επιτευχθεί ο στόχος της Συμφωνίας του Παρισιού για περιορισμό ή σταθεροποίηση της ανόδου της παγκόσμιας θερμοκρασίας κάτω του 1,5 βαθμού Κελσίου.

Η υπόθεση είναι η πρώτη του είδους της που κατατίθεται στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ) στο Στρασβούργο και σε περίπτωση που έχει θετικό αποτέλεσμα, θα μπορούσε να έχει νομικά δεσμευτικές συνέπειες για τις εμπλεκόμενες κυβερνήσεις. Η πρώτη ακρόαση της υπόθεσης πραγματοποιείται σήμερα, Τετάρτη (27/09).

Οι έξι ενάγοντες, ηλικίας από 11 έως 24 ετών, υποστηρίζουν ότι οι δασικές πυρκαγιές που εκδηλώνονται στην Πορτογαλία κάθε χρόνο από το 2017 είναι άμεσο αποτέλεσμα της υπερθέρμανσης του πλανήτη και ισχυρίζονται ότι τα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματά τους – συμπεριλαμβανομένου του δικαιώματος στη ζωή, την ιδιωτική ζωή, την οικογενειακή ζωή και την απαλλαγή από διακρίσεις – παραβιάζονται λόγω της απροθυμίας των κυβερνήσεων να καταπολεμήσουν την κλιματική αλλαγή.

Λένε ότι έχουν ήδη βιώσει σημαντικές επιπτώσεις, ιδίως λόγω των ακραίων θερμοκρασιών στην Πορτογαλία που τους αναγκάζουν να περνούν χρόνο σε εσωτερικούς χώρους και περιορίζουν την ικανότητά τους να κοιμούνται, να συγκεντρώνονται ή να ασκούνται. Ορισμένοι υποφέρουν επίσης από οικολογικό άγχος, αλλεργίες και αναπνευστικές παθήσεις, συμπεριλαμβανομένου του άσθματος.

“Θέλω να είμαι υγιής”

Με κανέναν από τους ενάγοντες να μην ζητά οικονομική αποζημίωση, η δήλωση της 11χρονης Μαριάνα φαίνεται να περικλείει τις σκέψεις και τα συναισθήματα όλων μας που κάθε χρόνο ή καλύτερα κάθε εποχή, βρισκόμαστε αντιμέτωποι με ακραία καιρικά φαινόμενα, με καταστροφικές πλημμύρες τον χειμώνα και καύσωνες το καλοκαίρι.

“Θέλω έναν πράσινο κόσμο χωρίς ρύπανση, θέλω να είμαι υγιής“, δηλώνει η 11χρονη Μαριάνα και προσθέτει: “Βρίσκομαι σε αυτή την υπόθεση επειδή ανησυχώ πραγματικά για το μέλλον μου. Φοβάμαι για το πώς θα μοιάζει ο τόπος όπου ζούμε“.

Όπως αναφέρει το BBC, η Κλαούντια λέει ότι η 11χρονη αδελφή της εξακολουθεί να φοβάται όταν ακούει ελικόπτερα να πετούν από πάνω της, τα οποία της θυμίζουν τους πυροσβέστες το 2017, όταν καταστράφηκαν περισσότερα από 50.000 στρέμματα (78 τετραγωνικά μίλια, 202 τετραγωνικά χιλιόμετρα) δάσους και οι στάχτες από τις πυρκαγιές έπεφταν πάνω από το σπίτι τους χιλιόμετρα μακριά.

Οι δικηγόροι που εκπροσωπούν τους έξι νεαρούς ενάγοντες αναμένεται να υποστηρίξουν στο δικαστήριο ότι οι τρέχουσες πολιτικές των 32 κυβερνήσεων θέτουν τον κόσμο σε τροχιά αύξησης της θερμοκρασίας του πλανήτη κατά 3 βαθμούς Κελσίου μέχρι το τέλος του αιώνα.

“Πρόκειται για καταστροφική θέρμανση“, λέει ο Gearóid Ó Cuinn, διευθυντής του Global Legal Action Network (GLAN) που υποστηρίζει τους αιτούντες.

“Χωρίς επείγουσα δράση από τις κυβερνήσεις, οι ενάγοντες που εμπλέκονται σε αυτή την υπόθεση -και όχι μόνο- αντιμετωπίζουν αφόρητα ακραίες θερμοκρασίες που θα βλάψουν την υγεία και την ευημερία τους. Γνωρίζουμε ότι οι κυβερνήσεις έχουν τη δυνατότητα να κάνουν πολύ περισσότερα για να σταματήσουν αυτό το φαινόμενο, αλλά επιλέγουν να μην δράσουν”, λέει.

Μια μελέτη του Lancet του 2021 διαπίστωσε ότι το άγχος για το κλίμα και η δυσαρέσκεια για τις κυβερνητικές απαντήσεις στο θέμα της κλιματικής αλλαγής ήταν ευρέως διαδεδομένα στα παιδιά και τους νέους σε όλο τον κόσμο και επηρέαζαν την καθημερινή τους λειτουργία.

Βασισμένη σε μία έρευνα στην οποία έλαβαν μέρος 10,000 παιδιά και νέοι ηλικίας 16-25 ετών σε 10 χώρες σε όλο τον κόσμο, η μελέτη έδειξε ότι η αντιληπτή αποτυχία των κυβερνήσεων να ανταποκριθούν στην κλιματική κρίση συνδέεται με αυξημένο άγχος.

Σε χωριστές και κοινές απαντήσεις στην υπόθεση, οι κυβερνήσεις υποστηρίζουν ότι οι ενάγοντες δεν έχουν αποδείξει επαρκώς ότι υπέστησαν κάποιου είδους ζημία ως άμεση συνέπεια της κλιματικής αλλαγής ή τις πυρκαγιές στην Πορτογαλία.

Ισχυρίζονται επίσης ότι δεν υπάρχουν στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι η κλιματική αλλαγή αποτελεί άμεσο κίνδυνο για την ανθρώπινη ζωή ή υγεία και υποστηρίζουν επίσης ότι η πολιτική για το κλίμα δεν εμπίπτει στη δικαιοδοσία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.

Η Επίτροπος Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Συμβουλίου της Ευρώπης, Dunja Mijatovic, η οποία παρενέβη στην υπόθεση ως τρίτο μέρος, λέει ότι η υπόθεση αυτή έχει τη δυνατότητα να καθορίσει τον τρόπο με τον οποίο τα κράτη αντιμετωπίζουν τα κλιματικά ζητήματα και τα ανθρώπινα δικαιώματα.