FBI για Προτασέβιτς: “Η απειλή για βόμβα υπήρχε πριν την απογείωση από την Αθήνα”

Άγνωστες λεπτομέρειες για τις κρίσιμες ώρες πριν και μετά τη σύλληψη του Λευκορώσου δημοσιογράφου Ρομάν Προτασέβιτς αποκαλύπτονται σε αμερικανικά έγγραφα, οκτώ μήνες μετά το διεθνές διπλωματικό θρίλερ που ξεκίνησε από την Αθήνα. Ο Προτασέβιτς είχε επιβιβαστεί σε πτήση της Ryanair από το «Ελευθέριος Βενιζέλος» με προορισμό τη Λιθουανία, ωστόσο ο ψεύτικος συναγερμός των Λευκορώσων για τοποθέτηση βόμβας, ανάγκασε το αεροσκάφος να κατέβει στο Μινσκ κι έτσι να συλληφθεί ο επικριτής του καθεστώτος Λουκασένκο.

Τα νέα στοιχεία προκύπτουν από τα εντάλματα σύλληψης που εξέδωσε την Παρασκευή δικαστήριο της Νέας Υόρκης σε βάρος τεσσάρων ανώτερων αξιωματούχων στο Μινκ. Οι Αμερικάνοι λένε ότι έχουν δικαιοδοσία στην υπόθεση, καθώς μεταξύ των επιβατών της πτήσης ήταν και πολίτες των Ηνωμένων Πολιτειών. Στο κατηγορητήριο 22 σελίδων αποκαλύπτονται οι κωμικοτραγικές συνομιλίες του κέντρου ελέγχου με τον κυβερνήτη της πτήσης FR4978 και o ρόλος ενός Λευκορώσου πληροφοριοδότη που συνεργαστηκε με το FBI. Επιπλέον, προκύπτει ότι η ψεύτικη πληροφορία για τη βόμβα δόθηκε αρκετή ώρα πριν το αεροσκάφος απογειωθεί από την Αθήνα.

Ο Προτασέβιτς είχε βρεθεί στην Ελλάδα τον Μάιο του 2021 ακολουθώντας την αρχηγό της λευκορωσικής αντιπολίτευσης Σβετλάνα Τιχανόφσκαγια, η οποία συμμετείχε στο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών. Μετά από ολιγοήμερες διακοπές στην Κρήτη, επέστρεψε με τη φίλη του στην Αθήνα και νωρίς το πρωί της 23ης Μαΐου επιβιβάστηκαν στην πτήση FR4978 της Ryanair. Οι Αμερικάνοι κατονομάζουν τέσσερα πρόσωπα ως εκτελεστές του σχεδίου που είχε τεθεί σε εφαρμογή όσο ο «στόχος» βρισκόταν ακόμη στην Ελλάδα.

Ο πληροφοριοδότητς “ATC1”

Πρόκειται για τους Leonid Mikalaevich Churo και Oleg Kazyuchits, ανώτερα στελέχη της Πολιτικής Αεροπορίας στο Μινσκ, κι επίσης δύο στελέχη των μυστικών υπηρεσιών, κάποιον Andrey Anatolievich χωρίς τα πλήρη στοιχεία του και έναν ακόμη πράκτορα κατώτερο στην ιεραρχία. Το FBI λέει ότι συνέλεξε πληροφορίες από ψηφιακά δεδομένα, μαρτυρίες επιβατών κι επίσης από στοιχεία που μοιράστηκε ένας Λευκορώσος υπαλλήλος βάρδιας στο κέντρο ελέγχου, ο οποίος φέρεται να επικοινωνούσε τις κρίσιμες ώρες με το αεροσκάφος. Ο πληροφοριοδότης αναφέρεται στο έγγραφο με τον κωδικό ATC1.

Η αναχώρηση της πτήσης από την Αθήνα ήταν προγραμματισμένη στις 9.29 πμ ώρας Ελλάδας. Στο έγγραφο διαβάζουμε ότι το αεροσκάφος θα είχε ανεπίσημα τον κωδικό “Ryanair One Tango Zulu” (RYR 1TZ). Σύμφωνα με την εκδοχή των Αμερικανών, 45 λεπτά πριν την απογείωση από το «Ελευθέριος Βενιζέλος», ο Churo της λευκορωσικής Πολιτικής Αεροπορίας και ο μικρότερος σε ηλικία πράκτορας, πήγαν στο κέντρο ελέγχου. Συζήτησαν για λίγο με τους επόπτες και οι τελευταίοι μετέφεραν στους δύο υπαλλήλους βάρδια την πληροφορία για την ύπαρξη βόμβας. «Παρ’ όλα αυτά, δεν ζητήθηκε από τους επιβάτες στην Αθήνα να αποβιβαστούν, ώστε να ερευνηθεί το αεροπλάνο, και επιτράπηκε η αναχώρηση», σημειώνεται στο κατηγορητήριο.

“Ωραία, ας την πούμε κόκκινη”

Το αεροσκάφος πέρασε διαδοχικά πάνω από τη Βουλγαρία, τη Ρουμανία και την Ουκρανία, και μετά από δύο ώρες, στις 11.29 πμ. (ελληνική ώρα) μπήκε στον εναέριο χώρο της Λευκορωσίας, πετώντας στα 39.000 πόδια. Στο έγγραφο περιγράφεται ότι ο πράκτορας κάθισε δίπλα στον πληροφοριοδότη ATC1 και τον κατηύθυνε για αυτό που θα έλεγε στην πρώτη επικοινωνία με το αεροσκάφος. «Έχουμε πληροφορία από τις μυστικές υπηρεσίες για βόμβα στο αεροπλάνο. Μπορεί να εκραγεί πάνω από το Βίλνιους. Ryanair One Tango Zulu, για λόγους ασφαλείας πρέπει να προσγειωθείτε στο Μινσκ», ήταν τα πρώτα λόγια. Εκείνη την ώρα το αεροσκάφος βρισκόταν περίπου 174 μίλια από το Μινσκ και υπήρχαν πλησιέστερα αεροδρόμια για αναγκαστική προσγείωση.

Στις 11.32 ο πιλότος ρωτά από πού προέρχεται η πληροφορία και ο πράκτορας λέει στον υπάλληλο βάρδιας να του πει να περιμένει. Αμέσως μετά, εκείνος απαντά: «Το μήνυμα στάλθηκε στο αεροδρόμιο και το αεροδρόμιο σας το έδωσε. Σας έστειλε email». Σύμφωνα με τους Αμερικανούς, ο κυβερνήτης επανέρχεται: «Ήταν από το προσωπικό ασφαλείας στο Βίλνιους ή από την Ελλάδα;». Δασκαλεμένος από τον πράκτορα που κάθεται δίπλα του, ο υπάλληλος βάρδιας απαντά ως εξής: «Ήταν ένα μαζικό email προς όλα τα αεροδρόμια. Αυτό το email στάλθηκε, εχμ… σε πολλά αεροδρόμια».

Ακολουθεί ένα δεκάλεπτο σιωπής. Στις 11.44 το κέντρο ελέγχου ρωτά: «Πείτε μας παρακαλώ την απόφασή σας». Όμως, ο πιλότος επιμένει: – Πρέπει να σας ρωτήσω, τι διαβάθμιση είχε η απειλή; Πράσινη, πορτοκαλί ή κόκκινη; – Ωραία, ας την πούμε κόκκινη, είναι η απάντηση από τον ελεγκτή βάρδιας. Σύμφωνα πάντα με τους Αμερικανούς, ένα λεπτό αργότερα, ο πράκτορας που βρίσκεται όλη αυτήν την ώρα στο κέντρο ελέγχου, δέχεται ένα τηλεφώνημα από τον ανώτερό του, Anatolievich. Τον ενημερώνει ότι «ο πιλότος δεν έχει αποφασίσει ακόμη, πιθανώς κερδίζει χρόνο» και ότι «σε δύο λεπτά θα βγει από τον εναέριο χώρο μας». Στις 11.47, χωρίς να περιγράφεται κάτι περισσότερο (για παράδειγμα επικοινωνία με τη Ryanair), ο κυβερνήτης ανακοινώνει ότι θα προσγειωθεί στο Μινσκ. «Συμφώνησε;» ρωτά ο πράκτορας. «Ναι, ναι» απαντά ο ελεγκτής δίπλα του και ο πράκτορας φεύγει από το κέντρο ελέγχου.

Η Χαμάς

Το FBI λέει ότι ένα email με απειλή βόμβας έφτασε από κρυπτογραφημένο λογαριασμό στο ηλεκτρονικό ταχυδρομείο του αεροδρομίου του Μινσκ, αφότου συνέβησαν όλα αυτά, συγκεκριμένα στις 11.57 πμ. Σε κακά Αγγλικά έγραφε: «Εμείς, οι στρατιώτες της Χαμάς, απαιτούμε την παύση πυρός από το Ισραήλ στη Λωρίδα της Γάζας. Απαιτούμε από την ΕΕ να αποσύρει την υποστήριξη προς το Ισραήλ σε αυτόν τον πόλεμο. Γνωρίζουμε ότι οι συμμετέχοντες στο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών επιστρέφουν σπίτι στις 23 Μαΐου με την πτήση FR4978. Μία βόμβα έχει τοποθετηθεί σε αυτό το αεροσκάφος. Αν δεν ικανοποιήσετε τις απαιτήσεις μας, η βόμβα θα εκραγεί στις 23 Μαΐου πάνω από το Βίλνιους. Αλλάχου Ακμπάρ».

Υπήρχε κάτι ακόμη. Το ίδιο μήνυμα είχε σταλεί μισή ώρα νωρίτερα, επίσης σε αεροδρόμια της Λιθουανίας, τη Ρουμανίας και της Βουλγαρίας, χωρίς κάποιος να το μεταφέρει στο Μινσκ. Επομένως, το κέντρο ελέγχου μετέφερε στον πιλότο την πληροφορία για ένα απειλητικό email το οποίο ακόμη δεν είχε λάβει. Αργότερα, οι Λευκορώσοι είπαν ότι ένα πανομοιότυπο μήνυμα είχε σταλεί σε χρόνο που έβγαζε νόημα, όμως σε κάθε περίπτωση η πρώτη ενημέρωση για τη βόμβα είχε δοθεί πολύ νωρίτερα, «πριν ακόμη απογειωθεί από την Αθήνα και πριν μπει στον λευκορωσικό εναέριο χώρο», όπως σημειώνεται στο έγγραφο.

“Άβολες ερωτήσεις”

Το αεροσκάφος προσγειώθηκε στο Μινσκ στις 12.16 πμ. ελληνική ώρα. Στους επιβάτες δόθηκε εντολή να αποβιβαστούν σε ομάδες των τεσσάρων-πέντε ατόμων. Άφησαν τις αποσκευές τους στον διάδρομο, όχι μακριά από το αεροσκάφος, για να τις ελέγξουν άντρες με στρατιωτική εξάρτηση και σκύλοι που ανιχνεύουν εκρηκτικά, και στη συνέχεια μπήκαν σε λεωφορεία του αεροδρομίου. Σε ένα από αυτά, άντρες των Αρχών ασφαλείας αποκάλεσαν τον Προτασέβιτς με το όνομά του και του ζήτησαν να προχωρήσει. Εκείνος σήκωσε το χέρι και βγήκε από το λεωφορείο. Τον έψαξαν και επιβιβάστηκαν μαζί του στο ίδιο λεωφορείο ως το τέρμιναλ.

Οι επιβάτες παρέμειναν υπό κράτηση, χωρισμένοι σε γκρουπ. Οι Αμερικανοί επιβάτες βρίσκονταν στην ίδια ομάδα με τη φίλη του Προτασέβιτς και περιέγραψαν ότι κρατήθηκαν για περίπου τρεις ώρες σε έναν στενό διάδρομο. Στο αεροσκάφος δεν βρέθηκε καμία βόμβα. Αρκετές ώρες αργότερα, στις 19.48 το αεροσκάφος συνέχισε το ταξίδι του για το Βίλνιους.

Σύμφωνα με το αμερικανικό ένταλμα, ο πληροφοριοδότης ATC1 κλήθηκε τις επόμενες μέρες στο Υπουργείο Μεταφορών στο Μινσκ. Κάποιος τον ρώτησε αν ήταν έτοιμος να απαντήσει σε άβολες ερωτήσεις διεθνών αεροπορικών αρχών που κάνουν έρευνα σχετικά με την εκτροπή της πτήσης. Ο ίδιος λέει ότι του ζητήθηκε να νοθεύσει τις υπηρεσιακές αναφορές, μεταξύ άλλων να γράψει ότι για την απειλή βόμβας ενημερώθηκε πρώτος ο επόπτης του, την ώρα που το αεροσκάφος έμπαινε στον λευκορωσικό εναέριο χώρο. «Το χρειαζόμαστε πιο κοντά στις καταγεγραμμένες επικοινωνίες», φέρεται να του είπαν. Ο πληροφοριοδότης υπενθύμισε ότι τα τηλέφωνα στο κέντρο ελέγχου καταγράφονται. «Θα ζητήσουμε να σβηστούν οι κλήσεις», ήταν η απάντηση.

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις