Φιντέλ Κάστρο. Ο κομαντάντε ‘έφυγε’ και τώρα τι;

Ο Φιντέλ Κάστρο, ηγέτης της κουβανικής επανάστασης, που κυβέρνησε με σιδηρά πυγμή το νησί του και αψήφησε την αμερικανική υπερδύναμη για περισσότερο από μισό αιώνα προτού παραδώσει την εξουσία στον αδελφό του Ραούλ, πέθανε σε ηλικία 90 ετών.

“Ο κομαντάντε της κουβανικής επανάστασης απεβίωσε στις 22:29 απόψε (Παρασκευή)”,(05:29 του Σαββάτου ώρα Ελλάδας) είπε ο Ραούλ Κάστρο σε διάγγελμά του το οποίο μετέδωσε απευθείας η δημόσια τηλεόραση της Κούβας.

Ο κουβανός πρόεδρος δεν αποκάλυψε τα αίτια του θανάτου του, αλλά διευκρίνισε ότι η σορός του Φιντέλ Κάστρο θα αποτεφρωθεί.

“Σύμφωνα με την επιθυμία που είχε εκφράσει ο σύντροφος Φιντέλ, η σορός του θα αποτεφρωθεί τις πρώτες ώρες” του Σαββάτου.

“Οι λεπτομέρειες της επικήδειας τελετής θα ανακοινωθούν” αργότερα, πρόσθεσε σε αυτό το σύντομο διάγγελμα που καταλήγει με ένα βροντερό: “Hasta la victoria siempre!” το εμβληματικό σύνθημα του κομαντάντε.

Ο Φιντέλ Κάστρο είχε προκαλέσει έκπληξη με το να μην δεχθεί στα μέσα Νοεμβρίου τον καναδό πρωθυπουργό Τζάστιν Τριντό, παρά τη δυνατή φιλία που συνέδεε τον κουβανό τέως πρόεδρο με τον πατέρα του Πιερ-Έλιοτ Τριντό. Ωστόσο, την προηγουμένη, είχε συναντηθεί με τον πρόεδρο του Βιετνάμ Τραν Ντάι Γκανγκ.

‘Έκπληξη στην Αβάνα

Το νέο του θανάτου του διαδόθηκε τη νύχτα στους αραιούς από κόσμο δρόμους της Αβάνας, με πολλούς κατοίκους να δηλώνουν συντετριμμένοι από τον θάνατο του “κομαντάντε”.

“Ήταν για εμάς έκπληξη, ελπίζαμε πραγματικά ότι θα ζούσε λίγο παραπάνω. Φαινόταν σε φόρμα στις τελευταίες εμφανίσεις του”, δήλωσε ο Μισέλ Γκονσάλες, ένας 30χρονος πωλητής πούρων.

“Αυτό το νέο μας πληγώνει, όπως χιλιάδες Κουβανοί είμαι συντετριμμένος, θλιμμένος, είναι τόσο ξαφνικό!’ είπε ο μπάρμαν Μιγκέλ Γκονσάλες, 24 ετών, στο Βεδάδο, μια συνοικία κοντά στο κέντρο που δεν είχε τη συνηθισμένη της ζωηράδα αυτή την πολύ ιδιαίτερη νύχτα.

“Ξέραμε ότι αυτό μπορεί να συνέβαινε, αλλά δεν είμαστε στην πραγματικότητα προετοιμασμένοι. Θα παραμείνει για πάντα ο ιστορικός ηγέτης αυτής της επανάστασης”, είπε από την πλευρά της η Γαϊμάρα Γκόμες, μια 27χρονη υπάλληλος ξενοδοχείου στο κέντρο της πόλης.

Ο Ραούλ Κάστρο στα ηνία της εξουσίας

Με τον θάνατο του Φιντέλ, ο Ραούλ Κάστρο βρίσκεται για πρώτη φορά μόνος του στα ηνία της εξουσίας, εκείνος που είχε πει όταν ανέλαβε τα καθήκοντά ότι θα συμβουλευόταν τον “κομαντάντε” για όλες τις σημαντικές αποφάσεις.

Ο Ραούλ, 85 ετών, έχει ξεκινήσει εδώ και δέκα χρόνια μια αργή διαδικασία “αποφιδελοποίησης” του καθεστώτος όπως προσδιορίστηκε τον Απρίλιο του 2011 με την έγκριση στη διάρκεια ενός ιστορικού συνεδρίου του Κομμουνιστικού Κόμματος Κίνας (PCC) ενός συνόλου οικονομικών μέτρων με σκοπό να σωθεί η Κούβα από τη χρεοκοπία.

Οργάνωσε επίσης μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας μια ιστορική προσέγγιση με τις Ηνωμένες Πολιτείες, αποκαλύπτοντας έναν πραγματιστή που διακόπτει την παράδοση ενός βαθιά ριζωμένου αντι-αμερικανισμού του μεγαλύτερου αδελφού του.

Διάσημος για τις εντυπωσιακές ενέργειές του και τις πολύωρες ομιλίες του, αλλά και για την πράσινη στρατιωτική στολή του, τα πούρα και τη μυθική γενειάδα του, ο Φιντέλ Κάστρο ήταν σύμβολο της μάχης κατά του “αμερικανικού ιμπεριαλισμού”, επιδεικνύοντας ο ίδιος έναν φτωχό απολογισμό στον τομέα των πολιτικών δικαιωμάτων και ελευθεριών.

Τα αμερικανικά ΜΜΕ παρουσίασαν σήμερα ένα πορτρέτο χωρίς καμία παραχώρηση στον πρώην ηγέτη της Κούβας Φιντέλ Κάστρο, “καταπιεστικός ηγέτης” για ορισμένα, “βάσανο” για μια δεκαριά προέδρους των Ηνωμένων Πολιτειών για άλλα.

Ο Κάστρο αψήφησε 11 αμερικανούς προέδρους και επέζησε πολλών συνωμοσιών για τη δολοφονία του (638 σύμφωνα με το βιβλίο ρεκόρ Γκίνες) καθώς και μιας αποτυχημένης απόπειρας απόβασης εξόριστων Κουβανών υποστηριζόμενων από τη CIA στον Κόλπο των Χοίρων (νότια) τον Απρίλιο του 1961.

Ο Τζον Φ. Κένεντι θα ανακοίνωνε λίγο αργότερα την επιβολή ενός εμπορικού και οικονομικού εμπάργκο. Το εμπάργκο, που παραμένει σε ισχύ, βαραίνει σημαντικά την οικονομία της χώρας παρά μια σειρά χαλαρώσεων που συμφωνήθηκαν από την κυβέρνηση του Μπαράκ Ομπάμα στο πλαίσιο του ξεπαγώματος των σχέσεων.

Τον Οκτώβριο του 1962, είναι η κρίση των πυραύλων, που προκλήθηκε από την εγκατάσταση σοβιετικών πυρηνικών πυραύλων στην Κούβα, που προκάλεσε μεγάλες αντιδράσεις και έθεσε τον κόσμο υπό την πυρηνική απειλή, Η Ουάσινγκτον αποφασίζει έναν ναυτικό αποκλεισμό του νησιού και η Μόσχα καταλήγει να αποσύρει τους πυραύλους με αντάλλαγμα την υπόσχεση των Αμερικανών ότι δεν θα εισβάλουν στο νησί.

Σύντροφος στα όπλα του αργεντίνου αντάρτη Ερνέστο “Τσε” Γκεβάρα, ο κουβανός ηγέτης θέλησε να είναι ο πρωταθλητής της εξαγωγής της μαρξιστικής επανάστασης στη Λατινική Αμερική, αλλά και στην Αφρική, κυρίως στην Ανγκόλα όπου κουβανικά στρατεύματα παρέμειναν για 15 χρόνια. Η κουβανική επανάσταση προκαλεί μια ορισμένη γοητεία και το καθεστώς περηφανεύεται από τότε για το γεγονός ότι έχει εξαλείψει τον αναλφαβητισμό και έχει δημιουργήσει ένα αποτελεσματικό σύστημα υγείας προσβάσιμο στους 11, 1 εκατομμύρια κατοίκους του νησιού – μια σπάνια επίδοση για μια φτωχή χώρα της Λατινικής Αμερικής.

Όμως η κατάρρευση της ΕΣΣΔ το 1991, κύριου οικονομικού υποστηρικτή του νησιού, θα επιφέρει τρομερό πλήγμα στην κουβανική οικονομία: ο πληθυσμός είναι αντιμέτωπος με τεράστιες ελλείψεις και πολλοί προβλέπουν το τέλος του καθεστώτος.

Δεξιοτέχνης της πολιτικής επιβίωσης ο “Λίδερ Μάξιμο” βρίσκει ένα νέο μάννα με τον τουρισμό και κυρίως με τους νέους συμμάχους, την Κίνα και τη Βενεζουέλα του προέδρου Ούγο Τσάβες, που παρουσιάζεται από το Φιντέλ Κάστρο ως “πνευματικός γιος” του.

Ο “Λίδερ Μάξιμο” κρατούσε πάντα μυστική την ιδιωτική ζωή του. Η σύντροφός του Ντάλια Σότο ντελ Βάγιε, που είχε μοιραστεί τη ζωή της μαζί του από τη δεκαετία του 1960 και του χάρισε πέντε γιους, αναμένεται να παρευρεθεί στην κηδεία εκείνου που είχε αποκτήσει τουλάχιστον άλλα τρία παιδιά -ανάμεσά τους και μία κόρη που ζει στο Μαϊάμι- με τρεις άλλες γυναίκες.