Γερμανία: Οι υποψήφιοι για την καγκελαρία και το διακύβευμα των εκλογών

Οι Γερμανοί προσέρχονται στις κάλπες την Κυριακή για τις εθνικές εκλογές. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι το αποτέλεσμα θα είναι πιθανότατα ένας νέος καγκελάριος και ένας νέος κυβερνητικός συνασπισμός.

Συνήθως λίγο στεγνή και συχνά προβλέψιμη, αυτή η προεκλογική εκστρατεία ήταν συγκριτικά περιπετειώδης.

Τον περασμένο Νοέμβριο, ο καγκελάριος Olaf Scholz (SPD) απέλυσε με συνοπτικές διαδικασίες τον υπουργό Οικονομικών του. Στη συνέχεια ο Scholz έχασε την ψήφο εμπιστοσύνης, προκαλώντας πρόωρες βουλευτικές εκλογές.

Λίγο αργότερα, ο Elon Musk, ο πλουσιότερος άνθρωπος του κόσμου και έμπιστος του Trump, μπήκε στην προεκλογική εκστρατεία, εκφράζοντας την υποστήριξή του στην ακροδεξιά Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD).

Η παρέμβασή του πυροδότησε μια εθνική συζήτηση για το πώς η Γερμανία θυμάται τη δική της ιστορία του 20ού αιώνα. Ο καγκελάριος χαρακτήρισε «αηδιαστική» την υποστήριξη του Musk σε ακροδεξιούς πολιτικούς στην Ευρώπη.

Το AfD από την πλευρά του είναι πιθανό να ανοίξει νέους δρόμους στη γερμανική πολιτική, με τις δημοσκοπήσεις να δείχνουν ότι μπορεί να γίνει η δεύτερη μεγαλύτερη πολιτική ομάδα στη χώρα – κάτι που συμβαίνει για πρώτη φορά για ένα ακροδεξιό κόμμα από την εποχή των Ναζί.

Δύο βασικά θέματα έχουν κυριαρχήσει στην προεκλογική εκστρατεία: ο περιορισμός της μαζικής μετανάστευσης και η διόρθωση της παραπαίουσας οικονομίας της χώρας.

Οι κύριοι υποψήφιοι για την καγκελαρία στη Γερμανία

Friedrich Merz (CDU)

Ο Merz, υποψήφιος της Χριστιανοδημοκρατικής Ένωσης (CDU), το κόμμα που διαμόρφωσε την πολιτική σκηνή υπό την ηγεσία της πρώην Καγκελάριου Angela Merkel, ηγείται στα δημοσκοπικά με πάνω από 30%.

Η νέα πολιτική της CDU, που στρέφεται σε σκληρότερους ελέγχους για τη μετανάστευση, έχει φέρει στο προσκήνιο το ζήτημα – προκαλώντας ακόμα και διαμαρτυρίες όταν ο Merz προσπάθησε να προωθήσει νομοθεσία για αυστηρότερους ελέγχους στα σύνορα, έχοντας κατηγορηθεί ότι άνοιγε το δρόμο για συνεργασία με το AfD.

Παρά τα εμπρηστικά σχόλια, ο Merz κατέστησε σαφές σε συνέντευξη ότι η συνεργασία με το AfD είναι ανεπίτρεπτη.

Alice Weidel (AfD)

Η συνηγέτιδα του AfD, Alice Weidel, στέκεται σθεναρά κατά της μετανάστευσης. Με επιτυχίες στις περιφερειακές εκλογές του 2024 -όπου το AfD κατέκτησε πρωτοφανή αποτελέσματα στη Θουριγγία- το κόμμα καταγράφει σταθερά περίπου 20% στις δημοσκοπήσεις.

Σε μεγάλη συγκρότηση, όπου ο Elon Musk συνδέθηκε μέσω βίντεο, η Weidel ανακοίνωσε ότι ως Καγκελάριος θα «κλείσει τα σύνορα, θα τα ελέγξει και θα απελάσει τους παράνομους», προωθώντας την αμφιλεγόμενη πολιτική «επαναμετανάστευσης», που φέρνει ανάλογες παραπέμψεις στην ναζιστική ιδεολογία.

Olaf Scholz (SPD)

Ο νυν Καγκελάριος της Γερμανίας, Olaf Scholz, κινδυνεύει να καταγράψει μία από τις μεγαλύτερες ήττες στις εκλογές. Αν και το SPD ήταν το μεγαλύτερο κόμμα στις εκλογές του 2021, οι δημοσκοπήσεις δείχνουν πτώση της τάξης των 10 ποσοστιαίων μονάδων, οδηγώντας το κόμμα πίσω από το AfD και αναζωπύρωσαν τις ελπίδες των Πρασίνων.

Η συνεχιζόμενη εσωτερική διχόνοια που βγήκε ακόμη και προς τα έξω, έχουν επηρεάσει αρνητικά την εικόνα του Scholz, με φήμες να κυκλοφορούν για πιθανή αντικατάστασή του από τον τρέχοντα υπουργό Άμυνας, Boris Pistorius.

Robert Habeck (Πράσινοι)

Οι Πράσινοι, με σταθερά 13% στις δημοσκοπήσεις, δεν φαίνονται να έχουν τα μεγέθη για να ηγηθούν της χώρας, αλλά θα μπορούσαν να διαδραματίσουν καθοριστικό ρόλο στις διαπραγματεύσεις για τη νέα κυβέρνηση.

Ο υποψήφιος Καγκελάριος των Πράσινων, Robert Habeck, που σήμερα κατέχει τη θέση του υπουργού Οικονομίας, αναμένεται να αποτελέσει κρίσιμο παίκτη στο μέλλον της γερμανικής πολιτικής.

Βασικά θέματα της εκστρατείας

Μετανάστευση

Το ζήτημα της μετανάστευσης κυριαρχεί στην εκστρατεία, με επιθέσεις που αποδίδονται σε πρόσφυγες και μετανάστες να εντείνουν τους φόβους των ψηφοφόρων. Ο Scholz επανέφερε ελέγχους στα σύνορα με γειτονικές χώρες, προσπαθώντας να κερδίσει την προτίμηση εκείνων που στρέφονται προς τις ακροδεξιές δυνάμεις.

Οικονομία

Η γερμανική οικονομία, που άλλοτε αποτελούσε φάρο ισχύος, αντιμετωπίζει στασιμότητα. Τα τελευταία στοιχεία δείχνουν συρρίκνωση του ΑΕΠ για δεύτερο συνεχόμενο έτος, ενώ εξωτερικοί παράγοντες -όπως ο πόλεμος στην Ουκρανία, ο αυξανόμενος ανταγωνισμός από την Κίνα στον τομέα της αυτοκινητοβιομηχανίας και μια επερχόμενη εμπορική κρίση- επιδεινώνουν το οικονομικό σκηνικό.

Η ανάγκη για ριζικές μεταρρυθμίσεις στην αυτοκινητοβιομηχανία είναι πλέον επιτακτική, με μεγάλες εταιρείες όπως η Volkswagen να αντιμετωπίζουν πιθανές μαζικές απολύσεις και κλεισίματα εργοστασίων.

Τα πιθανά σενάρια και το μέλλον της γερμανικής πολιτικής

Σύμφωνα με την παράδοση της γερμανικής πολιτικής, καμία κυβέρνηση δεν σχηματίζεται μονομερώς, αφού απαιτούνται συμμαχίες. Ο νικητής των εκλογών θα αναζητήσει εταίρους για να δημιουργήσει την πλειοψηφία, αλλά η διαδικασία αυτή μπορεί να διαρκέσει εβδομάδες ή και μήνες.

Ωστόσο, ένα πράγμα είναι σίγουρο: το AfD θα μείνει εκτός κάθε πιθανής συμμαχίας.

Οι προηγούμενες κυβερνητικές συνθέσεις, όπως η «οικονομία της φωτεινής ελπίδας» που περιλάμβανε το SPD, τους Πράσινους και τους Φιλελεύθερους -μια «κομματική ομοψυχία» που πολλοί γνώριζαν ως «κοκκινο-πράσινο-κίτρινο»- αφήνουν ανοιχτό το ερώτημα αν η επόμενη κυβέρνηση θα κατασκευαστεί με παρόμοιο μοτίβο.

Το μόνο βέβαιο είναι ότι μετά το κλείσιμο των καλπών, ο δρόμος για τη νέα γερμανική κυβέρνηση μόλις ξεκινά και οι προκλήσεις δεν θα λείψουν.