Γιατί αυξάνεται η παγκόσμια επιρροή του Πούτιν και πού αποτυγχάνει η Δύση

Ένα χρόνο μετά την εισβολή στην Ουκρανία, η Μόσχα εντείνει τις προσπάθειες επιρροής της προς πρώην “ουδέτερες” χώρες.

Η ερευνητική ομάδα του Economist Intelligence Unit του Economist, προέβη σε μεγάλη έρευνα η οποία αξιολογεί την αύξηση και την πορεία των διπλωματικών προσπαθειών του Κρεμλίνου προς τρίτες χώρες, στην προσπάθειά του να βρει νέες και σταθερές γεωπολιτικές και οικονομικές συμμαχίες.

Αξιολογώντας τις κυρώσεις και τις συνέπειές τους, τη στάση του ΟΗΕ, τις εσωτερικές πολιτικές τάσεις στη Ρωσία και τους οικονομικούς, πολιτικούς, στρατιωτικούς και ιστορικούς δεσμούς, το EIU διαπίστωσε ότι το περασμένο έτος σημειώθηκε αύξηση των χωρών που “κλίνουν” προς τη Ρωσία από 25 σε 36.

Το συμπέρασμα είναι πως η σφαίρα επιρροής της Ρωσίας αυξάνεται καθώς η προπαγάνδα και οι διπλωματικές προσπάθειες εντείνονται και οι δυτικές δυνάμεις δεν καταγράφουν επιτυχίες στους ίδιους τομείς στους οποίους στρέφεται το Κρεμλίνο.

“Η Κίνα παραμένει η πιο σημαντική χώρα στη νέα σφαίρα σχέσεων της Ρωσίας αλλά και άλλες άλλες αναπτυσσόμενες χώρες (κυρίως η Νότια Αφρική, το Μάλι και η Μπουρκίνα Φάσο) έχουν επίσης μετακινηθεί σε αυτήν την “ομάδα”, η οποία αντιπροσωπεύει το 33% του παγκόσμιου πληθυσμού”, αναφέρει η έκθεση του EIU, προσθέτοντας ότι οι τάσεις δείχνουν αύξηση της επιρροής της Μόσχας σε χώρες της Αφρικής.

Ο Κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ συναντήθηκε με τον Ρώσο Πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν στη Μόσχα νωρίτερα αυτό το μήνα και οι δύο ηγέτες υποσχέθηκαν να εμβαθύνουν τους οικονομικούς δεσμούς τους.

Στα παραπάνω να προστεθεί ότι τον Φεβρουάριο η Νότια Αφρική προκάλεσε αντιδράσεις στον Δυτικό κόσμο όταν πραγματοποίησε κοινές στρατιωτικές ασκήσεις με τη Ρωσία και την Κίνα στην επέτειο της εισβολής στην Ουκρανία. Ο υπουργός Εξωτερικών της Νότιας Αφρικής Naledi Pandor ανέφερε ότι η “μαζική μεταφορά όπλων” από τη Δύση στην Ουκρανία άλλαξε την στάση του κράτους και επαίνεσε την “αυξανόμενη οικονομική διμερή σχέση” της χώρας με τη Μόσχα.

“Ορισμένες προηγουμένως ευθυγραμμισμένες, με τη Δύση, χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Κολομβίας, της Τουρκίας και του Κατάρ, έχουν περάσει σε αυτήν την σφαίρα επιρροής καθώς οι κυβερνήσεις τους επιδιώκουν να αποκομίσουν οικονομικά οφέλη από τη συνεργασία και με τις δύο πλευρές”, αναφέρει η έρευνα, ενώ ιδίως στην περίπτωση της Τουρκίας ισχύει πως παίζει σε “δύο ταμπλό”.

“Ωστόσο, τόσο η Ρωσία όσο και η Κίνα προσπαθούν να επεκτείνουν τη στρατολόγηση των “αδέσμευτων” κρατών”, συνεχίζει η αναφορά.

Αντίθετα, ο αριθμός των χωρών που καταδικάζουν ενεργά τη Ρωσία μειώθηκε από 131 σε 122. Το μπλοκ υπό την ηγεσία των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, συμπεριλαμβανομένων των χωρών με συμμαχίες προς τη Δύση, αντιπροσωπεύει περίπου το 36% του παγκόσμιου πληθυσμού και έχει επιδείξει ένα “ισχυρό επίπεδο συνεργασίας για τις κυρώσεις”, αναφέρεται σχετικά, καθώς και μια συνεπή στρατιωτική και οικονομική υποστήριξη στην Ουκρανία.

Αυτό το μπλοκ αντιπροσωπεύει επίσης λίγο λιγότερο από το 68% του παγκόσμιου ΑΕΠ, ενώ παρατηρείται μια αναδυόμενη αποσύνδεση μεταξύ των πλούσιων δυτικών οικονομιών και του Παγκόσμιου Νότου.

Να αναφερθεί ακόμη πως οι κυρώσεις της Δύσης προς τη Μόσχα δεν έχουν πλήξει τις ρωσικές εξαγωγές ντίζελ οι οποίες εμφανίζονται αυξημένες και τον Μάρτιο με την Τουρκία, να είναι από τις πρώτες χώρες που έχει αυξήσει τις εισαγωγές της μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία. Η Μόσχα κατάφερε πολύ νωρίς να βρει τις λεγόμενες εναλλακτικές αγορές που επεκτείνονται εκτός από την Κίνα και την Ινδία, σε Μαρόκο, Βραζιλία, Τυνησία, ακόμη και Σαουδική Αραβία.

Συμμαχίες σκοταδισμού

“Η ρωσική προπαγάνδα στις αναπτυσσόμενες χώρες λειτουργεί εξαιρετικά καλά, βασιζόμενη στη δυσαρέσκεια ενάντια στις πρώην αποικιακές δυνάμεις και θα έλεγα ότι τροφοδοτεί επίσης την ιδέα ότι οι κυρώσεις από τις δυτικές χώρες ενισχύουν την παγκόσμια επισιτιστική ανασφάλεια καθώς και την παγκόσμια ενεργειακή ανασφάλεια, ειδικά στις αναδυόμενες χώρες”, τόνισε στο CNBC η διευθύντρια του “EIU Global Forecasting”, Agathe Demarais. “Προφανώς τα παραπάνω δεν ισχύουν ως αποτελέσματα των κυρώσεων, ωστόσο παίζουν κεντρικό ρόλο στην προπαγάνδα της Ρωσίας”, προσθέτει η ίδια.

Η Agathe Demarais τόνισε πως η στάση των δυτικών ως προς τον παγκόσμιο νότο, έχει δημιουργήσει ένα κακό προηγούμενο. Παράλληλα, σημείωσε πως οι δυτικοί έχουν υποτιμήσει τη διπλωματική εκστρατεία της Μόσχας και τα αποτελέσματα που αυτή μπορεί να έχει. Παράλληλα, η Ρωσία και η Κίνα εκπροσωπούνται ολοένα και περισσότερο στα αναπτυσσόμενα έθνη ως “εναλλακτικές λύσεις” προς τη Δύση, ως οικονομικοί και στρατιωτικοί εταίροι, καθώς καμία εκ των δύο δεν θα βάλει σε πρώτο πλάνο τον σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα στα κράτη αυτά, ως προαπαιτούμενο συμμαχίας.

“Είναι πραγματικά ανησυχητικό το ότι οι δυτικοί δεν μπορούν να καταλάβουν πως όλοι οι άνθρωποι στη Γη, δεν σκέφτονται όπως εμείς”, τόνισε η Demarais. “Οι ηγέτες μας, σκέφτονται πως είμαστε στη σωστή πλευρά της ιστορίας, κάτι που είναι μεν σωστό, όμως αυτό δεν σημαίνει πως δεν πρέπει να το εξηγήσουμε κιόλας με έναν τρόπο αποτελεσματικό”.

“Η αντιμετώπιση της οργανωμένης ρωσικής προπαγάνδας απαιτεί πρώτα την αναγνώριση του προβλήματος και την ευαισθητοποίηση σχετικά με τους στόχους και την αποτελεσματικότητα των κυρώσεων”, είπε. “Νομίζω ότι υπάρχει έλλειψη γνώσης σχετικά με τις κυρώσεις και το πώς λειτουργούν, τι κάνουν κ.λπ., και η Ρωσία προφανώς το χρησιμοποιεί αυτό προς όφελός της”.

Αυτή τη στιγμή, η πιο σημαντική “ουδέτερη” χώρα, είναι η Ινδία. Η Μόσχα ισχυρίστηκε την εβδομάδα που πέρασε πως οι εξαγωγές πετρελαίου στην Ινδία αυξήθηκαν 22 φορές πέρυσι. Στο πρόσφατο γεωπολιτικό φόρουμ Raisina Dialogue στο Νέο Δελχί, ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ έγινε στόχος κριτικής όταν ισχυρίστηκε εκ νέου πως ο πόλεμος της Ουκρανίας “ξεκίνησε” εναντίον της Ρωσίας.

Ωστόσο, έλαβε υποστηρικτικά χειροκροτήματα όταν έκανε λόγο για δυτική υποκρισία, καθώς είπε πως δεν υπήρξαν κυρώσεις εναντίον των ΗΠΑ όταν έκαναν την εισβολή στο Ιράκ. Ακόμη, προσπάθησε να συνδέσει τις κυρώσεις με την έλλειψη προμήθειας σιτηρών που αντιμετώπισαν οι αναπτυσσόμενες χώρες ως “αποτέλεσμα” του πολέμου.

Ο Ζελένσκι προσκάλεσε τον Σι Τζινπίνγκ στην Ουκρανία

Σημειώνεται εδώ πως ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι προσκάλεσε τον Κινέζο ομόλογό του Σι Τζινπίνγκ να επισκεφθεί την Ουκρανία, κάτι που δείχνει μια διάθεση αποκατάστασης των ισορροπιών, αλλά καταδεικνύεται και η ανησυχία της Ουκρανίας για τις νέες συμμαχίες.

“Είμαστε έτοιμοι να τον υποδεχθούμε εδώ. Θέλω να του μιλήσω”, είπε ο Ζελένσκι σε συνέντευξή του στο Associated Press. Ο Σι δεν έχει συνομιλήσει με τον Ζελένσκι μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022 αλλά η Κίνα έδωσε στη δημοσιότητα τον περασμένο μήνα ένα σχέδιο 12 σημείων για “πολιτική επίλυση της κρίσης”.

Ο Σι συζήτησε για τον πόλεμο με τον “αγαπημένο του φίλο” – όπως τον χαρακτήρισε – Βλαντιμίρ Πούτιν, κατά τη διάρκεια επίσημης επίσκεψής του στη Μόσχα την προηγούμενη εβδομάδα, παρ’ όλο που δεν φάνηκε να σημειώνεται κάποια πρόοδος στις συνομιλίες σε ό,τι αφορά τον τερματισμό του πολέμου.

Το σχέδιο του Πεκίνου συμπεριλαμβάνει μια έκκληση για αποκλιμάκωση και, σε δεύτερο επίπεδο, κατάπαυση του πυρός.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες πάντως αντιμετωπίζουν με σκεπτικισμό την εν λόγω πρόταση, δεδομένου ότι η Κίνα έχει αρνηθεί να καταδικάσει την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Οι ΗΠΑ αναφέρουν ότι μια κατάπαυση του πυρός στην παρούσα φάση θα κατοχύρωνε τις εδαφικές νίκες της Ρωσίας και θα έδινε περισσότερο χρόνο στον στρατό του Πούτιν να ανασυνταχθεί.

Τι δεν κάνουν οι κυρώσεις της ΕΕ κατά της Ρωσίας

Σύμφωνα με αναφορά του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης “οι κυρώσεις δεν εμποδίζουν τις εξαγωγές και τις συναλλαγές που σχετίζονται με τρόφιμα και γεωργικά προϊόντα.

Οι ηγέτες και οι ηγέτιδες της ΕΕ τόνισαν κατά το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της 23ης και 24ης Ιουνίου 2022 ότι η Ρωσία είναι αποκλειστικά υπεύθυνη για την παγκόσμια επισιτιστική κρίση και ότι οι κυρώσεις της ΕΕ δεν στοχεύουν τα τρόφιμα και τα γεωργικά προϊόντα. Η επισιτιστική ασφάλεια και η οικονομική προσιτότητα των τροφίμων αποτελούν βασική προτεραιότητα για την ΕΕ και τα κράτη μέλη της.

Οι κυρώσεις της ΕΕ δεν έχουν επίπτωση στην επισιτιστική ασφάλεια και καλύπτουν μόνο το διμερές εμπόριο μεταξύ της ΕΕ και της Ρωσίας και όχι το διεθνές εμπόριο.

Από τις κυρώσεις της ΕΕ εξαιρούνται ρητά ο εφοδιασμός με τρόφιμα και τα λιπάσματα: δεν έχουν επιβληθεί κυρώσεις έναντι των ρωσικών εξαγωγών τροφίμων στις παγκόσμιες αγορές. Οποιοσδήποτε μπορεί να εκμεταλλεύεται, να αγοράζει, να μεταφέρει και να εξασφαλίζει τρόφιμα και λιπάσματα που προέρχονται από τη Ρωσία.

Οι περιορισμοί στις εισαγωγές ορισμένων λιπασμάτων καλίου στο πλαίσιο των κυρώσεων της ΕΕ ισχύουν μόνο για προϊόντα που εισάγονται στην ΕΕ και δεν αφορούν τις εξαγωγές τους στην Ουκρανία από την ΕΕ ή από τη Ρωσία.

Επίσης, οι κυρώσεις της ΕΕ προβλέπουν εξαιρέσεις: αν και ο ευρωπαϊκός εναέριος χώρος δεν είναι ανοικτός για τα ρωσικά αεροσκάφη, τα κράτη μέλη της ΕΕ μπορούν να δίνουν άδεια για την πραγματοποίηση υπερπτήσεων στον εναέριο χώρο τους από ρωσικά αεροσκάφη εάν αυτό είναι αναγκαίο για ανθρωπιστικούς σκοπούς. Επιτρέπεται επίσης στα κράτη μέλη της ΕΕ να παρέχουν σε σκάφη υπό ρωσική σημαία πρόσβαση σε λιμένες της ΕΕ, καθώς και να επιτρέπουν την είσοδο ρωσικών οδικών μεταφορέων στην ΕΕ, με σκοπό την εισαγωγή ή τη μεταφορά γεωργικών προϊόντων, συμπεριλαμβανομένων λιπασμάτων και σίτου που δεν υπόκεινται σε περιορισμούς”.

Ακολουθήστε το News 24/7 στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις