Γιατί έχουν αυξηθεί οι επιθέσεις από αρκούδες – Η χώρα με τα περισσότερα περιστατικά

Τουλάχιστον 212 άτομα στην Ιαπωνία έχουν δεχθεί την τελευταία χρονιά επιθέσεις από αρκούδες και έξι άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους, με τα περιστατικά να αγγίζουν επίπεδα ρεκόρ, σύμφωνα με το Υπουργείο Περιβάλλοντος.

Λίγο πριν εκπνεύσει το 2023, ο αριθμός των επιθέσεων έχει ξεπεράσει κατά πολύ τα περιστατικά που πραγματοποιήθηκαν καθ’ όλη τη διάρκεια του 2020, που ήταν και το προηγούμενος έτος ρεκόρ με 158 επιθέσεις. Και ο αριθμός των επιθέσεων από αρκούδες δεν έχει ποτέ ξεπεράσει τις 200 ανά έτος από τότε που άρχισε η καταγραφή το 2006.

Οι θεάσεις των αρκούδων δεν είναι ασυνήθιστες στην Ιαπωνία, με τις περισσότερες να συγκεντρώνονται στο βόρειο τμήμα της χώρας, όπου οι οροσειρές, οι καταπράσινοι θάμνοι και τα ποτάμια αποτελούν ιδανικό βιότοπο, όπου άφθονες πηγές βελανιδιών, καρυδιών, φρούτων και εντόμων συνθέτουν τη διατροφή τους.

Όμως, όπως αναφέρει σε εκτενές άρθρο του το BBC, οι ειδικοί λένε ότι οι αρκούδες της Ιαπωνίας συναντώνται πλέον και σε αστικές περιοχές προς αναζήτηση τροφής. Ορισμένοι υποθέτουν ότι αυτό συμβαίνει επειδή η κλιματική αλλαγή παρεμβαίνει στην ανθοφορία και την επικονίαση ορισμένων από τις παραδοσιακές πηγές τροφής των ζώων.

“Οι αρκούδες επεκτείνουν φέτος την περιοχή διαμονής τους και κατεβαίνουν σε περιοχές κοντά σε ανθρώπινους οικισμούς σε αναζήτηση τροφής”, δήλωσε ο αναπληρωτής καθηγητής Maki Yamamoto, ο οποίος μελετά τις αρκούδες στο Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Nagaoka στο Niigata.

Μέχρι τον Νοέμβριο, είχαν σημειωθεί 19.191 θεάσεις σε ολόκληρη τη χώρα, έναντι 11.135 θεάσεων καθ’ όλη τη διάρκεια του προηγούμενου έτους και 12.743 το 2021.

Το θέμα έχει πάρει μεγάλες διαστάσεις με τον υπουργό Περιβάλλοντος της Ιαπωνίας, Shintaro Ito να δεσμεύεται τον περασμένο μήνα να βοηθήσει τις πληγείσες κοινότητες.

“Εξετάζουμε το ενδεχόμενο παροχής έκτακτης βοήθειας στις τοπικές κοινότητες ανάλογα με τις ανάγκες τους, όπως η επιτήρηση και η σύλληψη αρκούδων που ζουν κοντά σε ανθρώπινους οικισμούς, λαμβάνοντας υπόψη τις επιθυμίες των νομών όπου οι ανθρώπινες απώλειες λόγω αρκούδων αυξάνονται ιδιαίτερα”, δήλωσε ο ίδιος σε συνέντευξη Τύπου.

Κλιματική αλλαγή και πληθυσμιακές μετατοπίσεις

Με τις εμφανίσεις αρκούδων να αυξάνονται όλο και περισσότερο, ορισμένοι ειδικοί πιστεύουν ότι η κλιματική αλλαγή μπορεί να είναι ένας παράγοντας που ωθεί τις αρκούδες να απομακρυνθούν από τα παραδοσιακά τους ενδιαιτήματα.

“Το θέμα είναι ότι μπορεί να έχεις χρόνια με κακές σοδειές και χρόνια με καλές σοδειές βελανιδιών. Και όταν η συγκομιδή είναι κακή, οι αρκούδες δεν μπορούν να αποθηκεύσουν αρκετή ενέργεια πριν από τη χειμερία νάρκη τρώγοντας μόνο βελανίδια του βουνού, οπότε πλησιάζουν πιο κοντά στους ανθρώπινους οικισμούς αναζητώντας φρούτα, κάστανα, κουκιά, καρύδια και γενικά αγροτικά προϊόντα”, εξήγησε ο Yamamoto, από το Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο της Nagaoka.

“Φέτος, οι αρκούδες εμφανίστηκαν περισσότερο στα χωριά ακριβώς λόγω της πολύ κακής συγκομιδής βελανιδιών από την οξιά, το αγαπημένο τους δέντρο”, είπε.

Ο Tsutomu Mano, ανώτερος ερευνητής στον Ερευνητικό Οργανισμό του Χοκάιντο, δήλωσε ότι η κλιματική αλλαγή “είναι πιθανό να έχει σημαντικό αντίκτυπο στον χρόνο ανθοφορίας των φυτών και στη δραστηριότητα των εντόμων που είναι υπεύθυνα για την επικονίαση, η οποία είναι απαραίτητη για την καρποφορία”.

Και όταν οι αρκούδες δεν έχουν αρκετή τροφή, συχνά στρέφονται στις ανθρώπινες γειτονιές για να ψάξουν για απορρίμματα και περισσεύματα φαγητών στους κάδους, είπε.

Μόλις αποκτήσουν μια γεύση για τα ανθρώπινα αποφάγια, θα επιστρέφουν για περισσότερα, δήλωσε ο Μάνο.

Ένας άλλος παράγοντας που ορισμένοι πιστεύουν ότι μπορεί να παίξει ρόλο είναι η ραγδαία δημογραφική μεταβολή της Ιαπωνίας.

Με μέσο όρο ηλικίας τα 48 έτη, η Ιαπωνία έχει έναν από τους γηραιότερους πληθυσμούς στον κόσμο, σύμφωνα με την Οικονομική και Κοινωνική Υπηρεσία για την Ασία και τον Ειρηνικό, έναν βραχίονα των Ηνωμένων Εθνών που παρακολουθεί τις πληθυσμιακές τάσεις.

Ταυτόχρονα, η χώρα βιώνει μια στροφή κατά την οποία οι νεότερες γενιές μετακινούνται όλο και περισσότερο στις μεγάλες πόλεις για καλύτερες ευκαιρίες απασχόλησης.

Στο σύνολό τους, οι δύο παράγοντες σημαίνουν ότι οι πληθυσμοί στις αγροτικές άκρες των βόρειων νομών μειώνονται γρήγορα, δημιουργώντας συνθήκες όπως η “εγκατάλειψη των καλλιεργούμενων εκτάσεων και η υπερβλάστηση στις όχθες των ποταμών” που “διευκολύνουν την είσοδο των αρκούδων“, σύμφωνα με τον Mano.

Σύμφωνα με το εθνικό ραδιοτηλεοπτικό δίκτυο NHK, από τους 71 ανθρώπους που δέχθηκαν επίθεση από αρκούδες τον Οκτώβριο, οι 61 ήταν άνω των 60 ετών. 21 άτομα ήταν στην ηλικία των 80 ετών.

Μόνο στις 24 Οκτωβρίου, τέσσερις άνθρωποι -όλοι 70 ετών- τραυματίστηκαν την ίδια ημέρα στην Ακίτα, ανέφερε ο ραδιοτηλεοπτικός φορέας.

Ποια είναι η λύση

Στο Karuizawa, ένα θέρετρο που βρίσκεται στο νομό Ναγκάνο, βορειοδυτικά του Τόκιο, οι περιβαλλοντολόγοι περιπολούν στο δάσος με σκύλους για να τρομάξουν τις αρκούδες, σύμφωνα με τα τοπικά μέσα ενημέρωσης.

Όμως, οι αξιωματούχοι του νομού Ακίτα, ο οποίος κατέγραψε τον δεύτερο μεγαλύτερο αριθμό επιθέσεων, έχουν ένα πιο δραστικό μέτρο στα σκαριά, προσφέροντας μάλιστα ακόμα και αμοιβές στους παγιδευτές.

Ο κυβερνήτης Norihisa Satake ανακοίνωσε στα τέλη του περασμένου μήνα ένα βραβείο 5.000 γιεν (33 δολάρια) για κάθε αρκούδα που συλλαμβάνεται στο νομό. Οι αρχές εξετάζουν επίσης μια πρόταση να δημιουργηθεί ένα ταμείο ύψους έως 15 εκατομμυρίων γεν (100.000 δολάρια) για να πληρωθεί η μεταφορά των αιχμαλωτισμένων αρκούδων.

Ωστόσο, οι ειδικοί λένε ότι απαιτείται μια πιο ολιστική προσέγγιση.

“Η παγίδευση δεν επαρκεί για τη διαχείριση των αρκούδων, οπότε είναι απαραίτητο να εξεταστεί ένας συνδυασμός διαφόρων μεθόδων”, δήλωσε ο Yamazaki, από το Πανεπιστήμιο Γεωργίας του Τόκιο.

Το πρώτο βήμα ήταν να μελετηθεί ποιοι τύποι αρκούδων – όσον αφορά τις ηλικίες, τα φύλα και τις τοποθεσίες τους – ξεστρατίζουν και γιατί, είπε.