Γιατί η Κίνα δεν υποχωρεί στον πόλεμο του Τραμπ

Αυτό που αρχικά φαινόταν να είναι ένας ιστορικός εμπορικός πόλεμος με αμοιβαίους δασμούς, καθοριστικός για την εποχή, με πρωτοβουλία του Ντόναλντ Τραμπ εναντίον διαφόρων χωρών, φαίνεται πως περιορίζεται. Τουλάχιστον προς το παρόν. Ο στόχος είναι αποκλειστικά ένας: η Κίνα.

Ο Τραμπ ανακοίνωσε μία τρίμηνη παύση στους δασμούς που είχαν τεθεί σε εφαρμογή μόλις λίγες ώρες νωρίτερα, αλλά αύξησε στο 125% αυτούς της Κίνας. Αυτό εμβάθυνε τη σύγκρουση, η οποία φαίνεται ότι θα καταστρέψει το εμπόριο μεταξύ των δύο μεγαλύτερων οικονομιών του κόσμου.

Άμεση ήταν η αντίδραση του Πεκίνου, όπου μια ημέρα μετά εφάρμοσε τα δικά του αντίμετρα.

Η ταχύτητα με την οποία κλιμακώνεται η σύγκρουση αυτή είναι εντυπωσιακή. Μέσα σε μόλις μία εβδομάδα, οι δασμοί του Τραμπ στις κινεζικές εισαγωγές αυξήθηκαν από 54% σε 104%, και τώρα φτάνουν το 125%. Οι νέοι δασμοί προστίθενται στους ήδη υπάρχοντες που είχαν επιβληθεί πριν από την επανεκλογή του Τραμπ. Από την πλευρά της, η Κίνα έχει απαντήσει με ανάλογη κλιμάκωση, αυξάνοντας τους δασμούς στις αμερικανικές εισαγωγές στο 84%.

Αυτή η αντιπαράθεση δημιουργεί μία ιστορική ρήξη που δεν θα προκαλέσει μόνο οικονομική ζημιά στις δύο χώρες, οι οποίες είναι βαθιά αλληλοσυνδεδεμένες, αλλά θα προσθέσει τεράστια γεωπολιτική ένταση στις σχέσεις τους. Όπως ανέφερε ο Νικ Μαρό, κύριος οικονομολόγος της Economist Intelligence Unit για την Ασία, «αυτή είναι η πιο ισχυρή ένδειξη για το πώς προχωράμε σε μια σκληρή αποσύνδεση των δύο οικονομιών».

Η στρατηγική του Τραμπ και η απάντηση της Κίνας

Ο Τραμπ φάνηκε να συνδέει την απόφασή του να μην παραχωρήσει στην Κίνα την ίδια αναστολή όπως σε άλλες χώρες, με την ταχεία αντίδραση του Πεκίνου. Όπως δήλωσε στους δημοσιογράφους, «η Κίνα θέλει να κάνει συμφωνία, απλά δεν ξέρει πώς να το κάνει».

Ωστόσο, η οπτική του Πεκίνου φαίνεται εντελώς διαφορετική. Ο Κινέζος ηγέτης, Σι Τζινπίνγκ, ο πιο ισχυρός ηγέτης της Κίνας εδώ και δεκαετίες, δεν φαίνεται να έχει καμία πρόθεση να υποχωρήσει στην «μονομερή εκφοβιστική συμπεριφορά» της Αμερικής.

Ο Σι, μάλιστα, χρησιμοποιεί τη σύγκρουση για να ενισχύσει τον εθνικισμό στο εσωτερικό της χώρας, γεγονός που αποτελεί μέρος μίας στρατηγικής που το Πεκίνο προετοιμάζει ήδη από την πρώτη θητεία του Τραμπ.

Η στρατηγική του Σι: Προετοιμασία για μακροχρόνιο αγώνα

Η Κίνα, αντί να υποχωρήσει, φαίνεται να έχει ήδη αποδεχτεί την πιθανότητα ενός παρατεταμένου εμπορικού πολέμου με τις ΗΠΑ και τους συμμάχους τους.

Σύμφωνα με τον επικεφαλής οικονομολόγο στο think tank MERICS του Βερολίνου, Τζέικομ Γκάντερ, ο Σι Τζιινπίνγκ έχει δηλώσει ξεκάθαρα ότι η Κίνα προετοιμάζεται για έναν παρατεταμένο αγώνα και ότι η χώρα χρειάζεται να είναι έτοιμη για μία σύγκρουση μεγάλης κλίμακας με τις ΗΠΑ.

Οι στρατηγικές προετοιμασίες της Κίνας τα τελευταία χρόνια ενδυναμώνουν την αίσθηση ότι η Κίνα δεν είναι απλώς έτοιμη να αντεπιτεθεί, αλλά και να ενισχύσει τη θέση της στον παγκόσμιο χάρτη.

Οι δασμοί που επιβάλλει η Αμερική αναμένεται να μειώσουν τις εξαγωγές της Κίνας στις ΗΠΑ περισσότερο από το ήμισυ τα επόμενα χρόνια. Παράλληλα, πολλά αγαθά από την Κίνα δεν μπορούν να αντικατασταθούν άμεσα, γεγονός που θα οδηγήσει σε αύξηση των τιμών καταναλωτή στις ΗΠΑ, ενδεχομένως για αρκετά χρόνια, μέχρι οι αμερικανικές εταιρείες να βρουν υποκατάστατα.

Στους υπολογισμούς των αναλυτών της JP Morgan, το κόστος για τους Αμερικανούς καταναλωτές μπορεί να φτάσει περίπου τα 860 δισεκατομμύρια δολάρια.

Η ανθεκτικότητα της Κίνας και οι προκλήσεις που έρχονται

Η Κίνα, από την πλευρά της, είναι έτοιμη να αντέξει τον οικονομικό πόλεμο με τις ΗΠΑ πολύ καλύτερα από ό,τι οι Αμερικανοί πολιτικοί.

Ο Βίκτορ Σιχ, διευθυντής του 21st Century China Center στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, τονίζει ότι η Κίνα είναι σε θέση να αντέξει περισσότερη πίεση σε σχέση με τις ΗΠΑ, καθώς η κυβέρνηση Τραμπ αντιμετωπίζει σοβαρές δυσκολίες, λόγω των άμεσων αντιδράσεων από τους ψηφοφόρους και τις δημοσκοπήσεις.

Το Πεκίνο φαίνεται να προετοιμάζεται για μία παρατεταμένη οικονομική σύγκρουση. Όπως δήλωσε ο οικονομολόγος Τσάι Τονγκτζουάν του Πανεπιστημίου Ρενμίν, «η Κίνα έχει το στρατηγικό πλεονέκτημα στην αντοχή σε έναν οικονομικό πόλεμο φθοράς».

Αν και το Πεκίνο προετοιμαζόταν για τον εμπορικό πόλεμο από την πρώτη θητεία του Τραμπ, η Κίνα έχει ενισχύσει τις εμπορικές της σχέσεις με άλλες χώρες, μειώνοντας τη σημασία των ΗΠΑ στην οικονομία της. Οι Κινέζοι παραγωγοί έχουν δημιουργήσει εκτεταμένες δραστηριότητες σε τρίτες χώρες, όπως το Βιετνάμ και η Καμπότζη, για να αποφύγουν τους αμερικανικούς δασμούς.

Και δεν περιορίζονται μόνο σε αυτό. Στη μέση υπάρχουν και τα “μεγαθήρια”, αφού η Κίνα έχει επενδύσει στην τεχνολογία και την κατασκευή και έχει επεκτείνει τις αλυσίδες εφοδιασμού για κρίσιμα μεταλλεύματα, όπως τα σπάνια γήινα στοιχεία.

Η Κίνα είναι πλέον σε θέση να αντέξει έναν μεγαλύτερο εμπορικό πόλεμο με τις ΗΠΑ. Παρά τα αδύναμα σημεία της, η χώρα θεωρεί ότι η οικονομία της μπορεί να αντιμετωπίσει τις συνέπειες αυτού του εκτεταμένου εμπορικού ανταγωνισμού.

Όπως δήλωσε στο CNN ο Σκοτ Κένεντι, ανώτερος σύμβουλος στο think tank Center for Strategic and International Studies, «η Κίνα έχει ένα σημαντικό στρατηγικό πλεονέκτημα και οι ΗΠΑ δεν θα μπορέσουν να φτάσουν την οικονομία της στο χείλος της καταστροφής».