Γιατί η Τουρκία θα επιμείνει μέχρι τέλους στη Λιβύη παρά τα οικονομικά προβλήματα

Εκ πρώτης όψεως, η προσπάθεια της Τουρκίας να αποκομίσει οφέλη από την ανάμειξή της στο λιβυκό εμφύλιο φαντάζει παράτερη.

Η τουρκική οικονομία δοκιμάζεται και πάλι, όπως πριν από δύο χρόνια, από σοβαρή νομισματική κρίση καθώς η λίρα κατρακυλά έναντι του ευρώ. Είναι χαρακτηριστικό ότι την Τρίτη ένα ευρώ έφτασε να αξίζει περισσότερες από οκτώ τουρκικές λίρες κάτι που είχε ξανασυμβεί από τον Αύγουστο του 2018.

Διπλωματικό ράλι σε ελάχιστες ημέρες

Ωστόσο, ο Ερντογάν δεν πτοείται. Πιο σωστά, τα εσωτερικά οικονομικά προβλήματα δίνουν καύσιμο στα εξωτερικά σχέδιά του με τον Τούρκο πρόεδρο να επιχειρεί να ξανακερδίσει την πολιτική ηγεμονία στην Τουρκία η οποία τον τελευταίο καιρό δείχνει να αμφισβητείται (και δημοσκοπικά).

Οι τελευταίες διπλωματικές ενέργειες της Τουρκίας σχετίζονται άμεσα με το λιβυκό ζήτημα. Την ημέρα που εκδόθηκε η περιβόητη τουρκική NAVTEX που δέσμευσε (και εξακολουθεί να δεσμεύει μέχρι τις 2 Αυγούστου) περιοχή που ανήκει στην ελληνική ΑΟΖ, ο Τούρκος Υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου βρισκόταν αρκετά μακριά από την Αγκυρα, στη Δημοκρατία του Νίγηρα.

Στη χώρα αυτή της Δυτικής Αφρικής, πέρα από το θέμα των τουρκικών επενδύσεων στην “μαύρη ήπειρο”, ο Τούρκος ΥΠΕΞ είχε την ευκαιρία να συζητήσει με τους οικοδεσπότες του το μέλλον της Λιβύης. Η Δημοκρατία του Νίγηρα συνορεύει με τη Λιβύη και μέσα από το έδαφός του πορεύονται μισθοφόροι που προσφέρουν τις υπηρεσίες τους στο λιβυκό μέτωπο σε όποιον πληρώνει καλύτερα.

Ο Ερντογάν, μερικές ημέρες αργότερα (το περασμένο Σάββατο συγκεκριμένα) είχε την καθιερωμένη, θα έλεγε κανείς, συνάντησή του με τον επικεφαλής της νόμιμης κυβέρνησης της Λιβύης Φαγές αλ Σάρατζ. Παράλληλα την ίδια ημέρα συνομίλησε τηλεφωνικά με τον πρωθυπουργό της Ιταλίας Τζουζέπε Κόντε.

Ο μίνι, αυτός, διπλωματικός μαραθώνιος ολοκληρώθηκε την Κυριακή και τη Δευτέρα με επαφή του Τούρκου Προέδρου με τον επικεφαλής της Παλαιστινιακής Αρχής Μαχμούτ Αμπάς και τη συνάντηση του Τσαβούσογλου με την Ισπανίδα ομόλογό του (η οποία, μάλιστα, είχε και μερικές στιγμές εκνευρισμού).

Η απειλή της Αιγύπτου και τα δεδομένα

Πρακτικά, η Τουρκία επιχειρεί να μετρήσει τις δυνάμεις της με τελικό στόχο την Σύρτη. Οπως αναφέρει το καλά ενημερωμένο Al Monitor, ο Ερντογάν έχει λόγους να μην φοβάται πιθανή αιγυπτιακή στρατιωτική επέμβαση, τουλάχιστον στην ξηρά.

Οι Τούρκοι διπλωμάτες πιστεύουν ότι ο Αλ Σίσι ουσιαστικά μπλοφάρει απειλώντας να επέμβει. Με μέτωπα ανοιχτά από το όρος Σινά μέχρι την Αιθιοπία, θεωρητικά η Αίγυπτος δεν έχει την ικανότητα να παράξει ηχηρά στρατιωτικά αποτελέσματα στη Λιβύη με χερσαίες δυνάμεις, παρά μόνο στον αέρα και εκεί με την καθοριστική βοήθεια των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων. Ειρήσθω εν παρόδω, η επίθεση σε τουρκική βάση στην Αλ Βατίγια στις αρχές Ιουλίου είναι πιθανόν να προήλθε από αεροσκάφη των ΗΑΕ.

Οι Τούρκοι προετοιμάζονται γι’ αυτό το ενδεχόμενο και φροντίζουν να εξασφαλίσουν συμμαχίες. Στην Ευρώπη, η Γερμανία, η Αγγλία, η Ιταλία και η Ισπανία δεν θα ενοχλούνταν αν η Τουρκία έβαζε πλάτη στην κυβέρνηση της Εθνικής Συμφωνίας στις επιχειρήσεις για την κατάληψη της Σύρτης, πόλης που σημειωτέον “ελέγχει” την παραγωγή και διακίνηση του πετρελαίου της Λιβύης.

Απομένει η Γαλλία. Πράγματι οι γαλλοτουρκικές σχέσεις δοκιμάζονται ιδιαίτερα τους τελευταίους μήνες, ωστόσο είναι άγνωστο αν η Γαλλία πάρει το ρίσκο μίας ανοιχτής συμμετοχής σε μάχες στο λιβυκό εναέριο χώρο. Η Ρωσία από την πλευρά της, αν και “εκπροσωπείται” από τους μισθοφόρους της Wagner, κρατά τις αποστάσεις της.

Στήριξη στο παράνομο μνημόνιο

Οπως και να έχει πάντως, η ένταση με την Ελλάδα και τα πιθανό οφέλη που μπορεί να αποκτήσει η Τουρκία από αυτήν φαντάζουν αυτή την ώρα ως μία δευτερεύουσα υπόθεση για την Αγκυρα. Δεν την υποτιμά κανείς αλλά είναι γεγονός ότι ο Ερντογάν ρίχνει το βάρος του στην ενίσχυση της συμμαχίας του με τη λιβυκή κυβέρνηση.

Ο λόγος είναι πολύ απλός. Οσο ο κυβέρνηση της Εθνικής Συμφωνίας “απλώνεται” στη λιβυκή επικράτεια και ενισχύει την νομιμότητά της, τόσο πιο ισχυρό γίνεται και το παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο. Αν, τελικώς, οι κυβερνητικοί, με τη στήριξη της Αγκυρας, πάρουν υπό τον έλεγχό τους και τη Σύρτη, τότε οι συζητήσεις για την οριοθέτηση την οποία έχουν συμφωνήσει Λιβύη και Τουρκία (αγνοώντας Ελλάδα και Αίγυπτο) θα αρχίσουν από άλλη βάση.

Γι’ αυτό και όπως τονίζουν σχεδόν όλοι οι Ελληνες αναλυτές αλλά και διπλωματικές πηγές, η Ελλάδα οφείλει να τελειώσει όσο το δυνατόν πιο νωρίς τη συμφωνία της οριοθέτησης με την Αίγυπτο η οποία στην πράξη θα ακυρώνει το τουρκολιβυκό μνημόνιο και θα δίνει ακόμα πιο ισχυρά νομικά ερείσματα στην ελληνική πλευρά.

Κοντολογίς: Το παιχνίδι στην Ανατολική Μεσόγειο (που πάντα έχει άμεση σχέση με το μαύρο χρυσό) μόλις τώρα αρχίζει…