Γιατί οι πυρκαγιές το φθινόπωρο και τον χειμώνα μπορεί να αποδειχθούν χειρότερες

“Ολονύχτια μάχη με τις φλόγες στην Κίσσαμο“, “Τι είναι η έρπουσα φωτιά που καίει για 7η ημέρα το Παγγαίο“, “Μεγάλη φωτιά στην Ίο“, “Φωτιά σε δάσος στο Κεφαλόβρυσο Αχαΐας“, “Φωτιά στο Δρυόφυτο Πρέβεζας“. Είναι μόνο μερικοί από τους τίτλους ειδήσεων που μπορείτε να βρείτε στη συγκεκριμένη ιστοσελίδα μέσα σχεδόν σε μία μόλις εβδομάδα. Και βρισκόμαστε στις αρχές Νοεμβρίου.

Τα τελευταία χρόνια οι φωτιές δεν περιορίζονται μόνο κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, όπου οι υψηλές θερμοκρασίες και ο καύσωνας σε συνδυασμό με τους ισχυρούς ανέμους δημιουργούν τις “κατάλληλες” συνθήκες για να γίνει μία φωτιά ανεξέλεγκτη ή ένα πύρινο μέτωπο να ενωθεί με ένα άλλο.

Σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Σύστημα Πληροφόρησης για τις Δασικές Πυρκαγιές (EFFIS), τα τελευταία χρόνια παρατηρείται αύξηση των φθινοπωρινών και χειμερινών πυρκαγιών στις μεσογειακές χώρες, όπως η Ισπανία, η Ιταλία και η Ελλάδα.

Στις ΗΠΑ, τα δεδομένα της Εθνικής Υπηρεσίας Δασοπροστασίας (National Interagency Fire Center) δείχνουν ότι οι πυρκαγιές σε ξηρές περιοχές της Καλιφόρνιας είναι πλέον συχνότερες το φθινόπωρο, με τις περιόδους πυρκαγιών να επεκτείνονται μέχρι τον Νοέμβριο ή και αργότερα.

Πιο πρόσφατο παράδειγμα η “Mountain Fire“, η πυρκαγιά που ξέσπασε το πρωί της Τετάρτης (06/11) στη Νότια Καλιφόρνια και μέσα σε δύο ημέρες είχε καταστρέψει δεκάδες σπίτια, περισσότερα από 20.000 στρέμματα και ανάγκασε περισσότερους από 10.000 ανθρώπους να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους αυτή την εβδομάδα.

Τι συμβαίνει λοιπόν και οι πυρκαγιές μάς απασχολούν και κατά τους χειμερινούς μήνες;

Σύμφωνα με τον βοηθό επικεφαλής της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας του Λος Άντζελες και αναλυτή της συμπεριφοράς των πυρκαγιών, Ντριου Σμιθ, η εποχή αποτελεί σημαντικό παράγοντα για την εκδήλωση μιας φωτιάς.

Μιλώντας για την πυρκαγιά στη Νότια Καλιφόρνια, ο Σμιθ εξηγεί πως οι άνεμοι Santa Ana που σημειώνονται το φθινόπωρο στη  συγκεκριμένη περιοχή και η ίδια η εποχή που φέρνει ιδιαίτερα χαμηλή υγρασία, συμπεριλαμβανομένων των ξηρών εποχιακών ανέμων, δημιουργούν ένα εκρηκτικό “κοκτέιλ” και καθιστούν το έδαφος ώριμο για ακραία ανάπτυξη πυρκαγιάς.

Τέτοιοι περιβαλλοντικοί παράγοντες, οι οποίοι όχι μόνο εντείνουν τις πυρκαγιές αλλά και δυσχεραίνουν την καταπολέμησή τους, δεν υπάρχουν το καλοκαίρι.

“Οι πυρκαγιές κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού δεν είναι σε περιβάλλον που κυριαρχεί ο άνεμος”, δήλωσε ο Σμιθ, επισημαίνοντας επίσης τις ξηρές συνθήκες ως έναν από τους παράγοντες.

Στη Νότια Καλιφόρνια, η περίοδος αιχμής των πυρκαγιών συνήθως διαρκεί από τα τέλη της άνοιξης, γύρω στον Μάιο και τον Ιούνιο, μέχρι τον Οκτώβριο, σύμφωνα με την Ένωση Αρχηγών Πυροσβεστικών Υπηρεσιών της Δύσης (WFCA), η οποία σημειώνει ότι η κλιματική αλλαγή οδηγεί σε μεγαλύτερη και μεταγενέστερη περίοδο πυρκαγιών στην πολιτεία.

Όπως και ο Σμιθ, η WFCA αναφέρει ότι οι πυρκαγιές του φθινοπώρου και του χειμώνα μπορεί να αποδειχθούν πιο δύσκολο να κατασβεστούν, γεγονός που σύμφωνα με την οργάνωση τις καθιστά συχνά πιο καταστροφικές από τις πυρκαγιές του καλοκαιριού.

“Είναι μια κοινή παρανόηση ότι η πιο επικίνδυνη περίοδος για πυρκαγιές στην Καλιφόρνια είναι κατά τη διάρκεια του Ιουλίου και του Αυγούστου”, αναφέρει η ιστοσελίδα του WFCA. “Ενώ μπορεί να υπάρχουν λιγότερες πυρκαγιές τον Σεπτέμβριο και τον Οκτώβριο, οι πυρκαγιές που εκδηλώνονται είναι πολύ πιο καταστροφικές και καίνε πολύ περισσότερα στρέμματα. Αυτό το εκρηκτικό αποτέλεσμα οφείλεται σε έναν συνδυασμό ξηρής βλάστησης από τον ζεστό καλοκαιρινό καιρό και έντονων ξηρών ανέμων που πνέουν στην πολιτεία κατά τη διάρκεια του φθινοπώρου“.

Χαρακτηριστικό είναι το ότι οι πιο καταστροφικές πυρκαγιές στην κομητεία Βεντούρα σημειώθηκαν και οι δύο τους χειμερινούς μήνες, σύμφωνα με το CBS.

Η πυρκαγιά Woolsey ξέσπασε τον Νοέμβριο του 2018 και στοίχισε τη ζωή σε τρεις ανθρώπους, καταστρέφοντας 1.643 σπίτια, ενώ έκαψε σχεδόν 97.000 στρέμματα. Μέχρι τότε, η φωτιά Thomas Fire ήταν η μεγαλύτερη που έχει καταγραφεί ποτέ στην ιστορία της Καλιφόρνιας – ξέσπασε τον Δεκέμβριο του 2017. Δύο άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους, 1.063 κατοικίες έγιναν στάχτη και 281,893 στρέμματα καταστράφηκαν.

Οι πυρκαγιές γίνονται όλο και χειρότερες

Το Τμήμα Δασών και Πυροπροστασίας της Καλιφόρνιας ξεκίνησε να καταγράφει τις πυρκαγιές καθώς και τους θανάτους και τις καταστροφές από αυτές, το 1932.

Περισσότερες από τις μισές από τις 20 μεγαλύτερες πυρκαγιές της πολιτείας από τότε έχουν σημειωθεί τα τελευταία δέκα χρόνια, ενώ 15 από τις 20 πιο καταστροφικές πυρκαγιές σημειώθηκαν μόλις τα τελευταία 10 χρόνια, σύμφωνα με την Cal Fire. Η πιο θανατηφόρα πυρκαγιά στην καταγεγραμμένη ιστορία της πολιτείας ήταν η πυρκαγιά Camp Fire στην κομητεία Butte της Βόρειας Καλιφόρνιας, η οποία ξέσπασε τον χειμώνα του 2018 και στοίχισε τη ζωή σε 85 ανθρώπους.

Φέτος, η πυρκαγιά Park έκαψε τέσσερις κομητείες στη Βόρεια Καλιφόρνια και έγινε η τέταρτη μεγαλύτερη πυρκαγιά που εκδηλώθηκε ποτέ στην πολιτεία.

“Έχουμε θερμότερο και ξηρότερο αέρα που κάνει τις πυρκαγιές ευκολότερο να ξεκινήσουν”, δήλωσε ο Glen MacDonald, καθηγητής γεωγραφίας του UCLA και επικεφαλής συγγραφέας μιας σχετικής έρευνας που δημοσιεύθηκε πέρυσι. “Κάνει την καύσιμη ύλη πολύ πιο ξηρή και οι πυρκαγιές εξαπλώνονται ταχύτερα. Είναι πιο έντονες και είναι πιο δύσκολο να καταπολεμηθούν”, πρόσθεσε.

Το ερευνητικό έγγραφο του UCLA σημειώνει ότι οι λιγότερες βροχοπτώσεις κατά τη διάρκεια του χειμώνα, ένα άλλο αποτέλεσμα της κλιματικής αλλαγής, έχει επίσης οδηγήσει σε περισσότερες και καταστροφικότερες πυρκαγιές.

Αλλά και στην Αυστραλία οι καταστροφικές πυρκαγιές του 2020 ξεκίνησαν τον χειμώνα και κορυφώθηκαν κατά τη διάρκεια της άνοιξης και του καλοκαιριού του νοτίου ημισφαιρίου, επηρεάζοντας χιλιάδες κατοίκους και καταστρέφοντας εκατομμύρια στρέμματα δασικής γης.

Στην Ευρώπη, οι πυρκαγιές τον χειμώνα του 2022 στην Ισπανία και την Πορτογαλία κατέστρεψαν μεγάλες εκτάσεις γης λόγω ασυνήθιστης ξηρασίας και ισχυρών ανέμων.

Αξίζει να σημειωθεί πως σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το 2022 ήταν η δεύτερη χειρότερη χρονιά όσον αφορά τις δασικές πυρκαγιές στην Ευρώπη, με σχεδόν 9.000.000 στρέμματα γης να έχουν καεί.