Γιατί το καρπούζι έχει γίνει σύμβολο των Παλαιστινίων

Τις τελευταίες εβδομάδες, διαδηλωτές μοιράζουν καρπούζια στους δρόμους ή τα ζωγραφίζουν στο πρόσωπό τους, την ώρα που στα social media emoji με καρπούζια εμφανίζονται σε ονόματα χρηστών και κάτω από αναρτήσεις τους σχετικά με τις συγκρούσεις στη Μέση Ανατολή.

Το καρπούζι έχει μετατραπεί σε σύμβολο της Παλαιστίνης και γι’ αυτό υπάρχει εξήγηση και μάλιστα διπλή.

Η πρώτη αφορά στα χρώματα του φρούτου (κόκκινο, λευκό, μαύρο και πράσινο) τα οποία παραπέμπουν στη σημαία της Παλαιστίνης, γι’ αυτό και πολλές φορές έχει χρησιμοποιηθεί συμβολικά για να την υποκαταστήσει. Πρόκειται άλλωστε για ένα πολύ δημοφιλές φρούτο που καλλιεργείται τοπικά από Παλαιστίνιους.

Υπάρχει, όμως, και ένας δεύτερος, πιο πρακτικός λόγος για τον οποίο χρησιμοποιείται το καρπούζι ως σύμβολο της Παλαιστίνης και αφορά στη συχνή απαγόρευση ή στον περιορισμό της δημόσια εμφάνισης της παλαιστινιακής σημαίας.

“Κατά μία έννοια, οι Παλαιστίνιοι ισχυρίστηκαν ότι το καρπούζι είναι παλαιστινιακό. Είναι ένας τρόπος να πουν ότι έχουν καρπούς στη γη τους” λέει στην Washington Post η Ντίνα Ματάρ, καθηγήτρια πολιτικής επικοινωνίας και αραβικών μέσων ενημέρωσης.

Το καρπούζι “θεωρείται ως σύμβολο αντίστασης και επιμονής” επισημαίνει, προσθέτοντας ότι κατά τη διάρκεια διαδηλώσεων κατά της ισραηλινής κατοχής, οι Παλαιστίνιοι στη Δυτική Όχθη μετέφεραν το φρούτο “ως σύμβολο του τι σημαίνει να είσαι Παλαιστίνιος“.

Από την πλευρά του, ο Khaled Hourani, Παλαιστίνιος καλλιτέχνης με έδρα τη Ραμάλα, είχε δηλώσει στην ίδια εφημερίδα το 2021 ότι η τέχνη “μπορεί μερικές φορές να είναι πιο πολιτική από την ίδια την πολιτική”. Ορισμένα από τα έργα του Hourani είναι εμπνευσμένα από το καρπούζι και έχουν κοινοποιηθεί ευρέως τα τελευταία χρόνια, εμφανιζόμενα σε διαδηλώσεις και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης εν μέσω ανανεωμένης σύγκρουσης μεταξύ Ισραήλ και Γάζας.

Η κόκκινη, πράσινη, άσπρη και μαύρη σημαία έχει μετατρέψει το καρπούζι σε ένα ιδιαίτερα ελκυστικό σύμβολο για όσους διαδηλώνουν υπέρ της Παλαιστίνης.

Το Ισραήλ είχε απαγορεύσει τη σημαία σε ορισμένες περιπτώσεις στο παρελθόν και υπάρχουν προσπάθειες από ορισμένους Ισραηλινούς πολιτικούς να το επαναφέρουν. Στην πράξη σήμερα, όμως, η σημαία ουσιαστικά απαγορεύεται, αφού μπορεί να κατασχεθεί και η ύψωσή της μπορεί να τιμωρηθεί βάσει των ισραηλινών διαταγμάτων δημόσιας ασφάλειας.

Παράλληλα, το καρπούζι σε emoji εξυπηρετεί επίσης έναν ιδιαίτερο σκοπό για τους χρήστες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, καθώς οι υποστηρικτές της Παλαιστίνης στρέφονται σε κωδικές λέξεις και σύμβολα, υποστηρίζοντας ότι αυτά είναι απαραίτητα για να αποφευχθεί το “μπλοκάρισμα” των αναρτήσεών τους από εταιρείες τεχνολογίας.