Γιατροί χωρίς σύνορα: Κλινικές μέσα σε υπνοδωμάτια στην Ουκρανία

Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα εργάζονται σε αρκετές πόλεις και χωριά στη νότια Ουκρανία που για μήνες βρίσκονται στην πρώτη γραμμή των συγκρούσεων ή υπό ρωσικό έλεγχο. Σε πολλά από αυτά τα μέρη, οι ομάδες των Γιατρών Χωρίς Σύνορα γίνονται μάρτυρες της μαζικής καταστροφής, συμπεριλαμβανομένων και των δομών υγείας, και οι άνθρωποι αναφέρουν ότι η πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη είναι εξαιρετικά περιορισμένη για πολύ καιρό. Οι ομάδες των Γιατρών Χωρίς Σύνορα εδώ βασίζονται σε ντόπιους εθελοντές για να προσεγγίσουν τους κατοίκους που επέζησαν από τη δοκιμασία, αλλά ακόμη και για να βρεθεί ένα μέρος κατάλληλο για μία ιατρική εξέταση.

Μετά από οκτώ μήνες σκληρών μαχών, το χωριό Posad-Pokrovske στην περιοχή της Χερσώνας είναι ερειπωμένο. Μια μικρή εξωτερική κουζίνα είναι το μοναδικό μέρος της αυλής της Natalia Chorna’s που έμεινε ανέγγιχτο από τον πόλεμο. Εδώ τηγανίζει κάτι σαν τα δικά μας κεφτεδάκια, τα belyashs στα ουκρανικά. Τα σκυλιά της περιφέρονται ανάμεσα στα συντρίμμια. «Θέλετε έναν κεφτέ; Δεν έχω για σένα», γελάει η Natalia, μιλώντας στα σκυλιά.

Το μικρό αυτό χωριό δεν πέρασε στον έλεγχο των ρωσικών δυνάμεων. Αλλά τον Μάρτιο του 2022, οι πύραυλοι έπεφταν βροχή εκεί κάθε μέρα. Τότε ήταν που η Natalia και ο σύζυγός της, Valeriy, αποφάσισαν να φύγουν. «Πήραμε μερικές βαλίτσες και τα σκυλιά μας και φτάσαμε στο Mykolaiv», λέει ο Valeriy. Το ζευγάρι επέστρεψε στο Posad-Pokrovske τον Νοέμβριο, λίγο μετά την αντεπίθεση που επέτρεψε στις ουκρανικές δυνάμεις να ανακτήσουν τον έλεγχο της περιοχής.

Στις 17 Νοεμβρίου, μια ομάδα από τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα επισκέφθηκε το χωριό για πρώτη φορά. Αυτό που βρήκαν ήταν ερείπια και μια χούφτα ανθρώπους: από τους 2.000 κατοίκους που ζούσαν εκεί πριν, λιγότεροι από 20 είχαν παραμείνει. Το επίπεδο καταστροφής ήταν τέτοιο που ούτε ένα δημόσιο κτίριο στο χωριό δεν μπορούσε να χρησιμοποιηθεί με ασφάλεια από το προσωπικό των Γιατρών Χωρίς Σύνορα για εξέταση. Η τοπική μονάδα υγειονομικής περίθαλψης είχε χτυπηθεί από πύραλο και ενώ κάποιοι από τους θαλάμους είχαν επιβιώσει, δεν ήταν ασφαλείς λόγω του κινδύνου εκρηκτικών μηχανισμών που δεν είχαν εκραγεί. Ένας ντόπιος παρέπεμψε τον συντονιστή του προγράμματος των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στη Natalia και τον Valeriy, το σπίτι των οποίων θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως αυτοσχέδια κλινική από την ομάδα των Γιατρών Χωρίς Σύνορα.

«Δεν υπήρχε δίκτυο, οπότε ήταν πολύ δύσκολο για εμάς να επικοινωνήσουμε με τη Natalia», θυμάται ο Robin Ehret, Συντονιστής του Προγράμματος των Γιατρών Χωρίς Σύνορα. «Κάποια στιγμή καταφέραμε να επικοινωνήσουμε για λίγο μαζί της. Μου είπε ότι θα έβαζε φωτιά σε κάποια λάστιχα για να προσδιορίσουμε το ακριβές μέρος όπου βρισκόταν. Ακολουθήσαμε τον μαύρο καπνό και έτσι βρήκαμε το σπίτι της».

Οι συνεδρίες πραγματοποιήθηκαν στο υπνοδωμάτιο της Natalia και του Valeriy . «Χωρίς τους τοπικούς εθελοντές, δεν θα μπορούσαμε να πραγματοποιήσουμε τις δράσεις μας».

Μια γραμματέας έγινε νοσηλεύτρια της περιοχής

Η Tetiana Borysova κατάγεται από τη Myroliubivka, ένα χωριό στην περιοχή της Χερσώνας. Πάντα ήθελε να γίνει γιατρός, αλλά δεν είχε την οικονομική δυνατότητα να σπουδάσει. Καθώς μεγάλο μέρος του ιατρικού προσωπικού εγκατέλειψε το χωριό όταν τα ρωσικά στρατεύματα προέλασαν στην περιοχή, εκείνη ανέλαβε νοσηλευτική φροντίδα.

«Βρέθηκα να κάνω ενδομυϊκές ενέσεις», λέει η Tetiana. Όταν οι ρωσικές δυνάμεις κατέλαβαν το χωριό της την άνοιξη του 2022, η Tetiana και η οικογένειά της είχαν αποφασίσει να μείνουν. Η Tetiana, τότε γραμματέας στα τοπικά εξωτερικά ιατρεία, συνέχισε να συνεργάζεται με έναν ιατρικό επιμελητή, βοηθό νοσηλευτή και έναν οδηγό.

«Βάζαμε επιδέσμους. Αφαίρεσα ακόμη και τα ράμματα από έναν άνθρωπο. Ήταν τρομακτικό, αλλά έπρεπε να βοηθήσουμε τους ανθρώπους», λέει η Tetiana. Η απόκτηση φαρμάκων ήταν ένας πραγματικός αγώνας. “[Οι Ρώσοι στρατιώτες] τα πουλούσαν στον δρόμο, αλλά οι άνθρωποι δεν μπορούσαν να αντέξουν οικονομικά για να τα αγοράσουν», λέει η Tetiana.

Στις αρχές Νοεμβρίου, οι ουκρανικές δυνάμεις ανακατέλαβαν το χωριό της Tetiana. Λίγο αργότερα, μια ομάδα από τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα έφτασε στη Myroliubivka για να παρέχει συμβουλές και να διανείμει δωρεάν φάρμακα στα τοπικά εξωτερικά ιατρεία. Σήμερα, η Tetiana και οι συνάδελφοί της βοηθούν τις ομάδες των Γιατρών Χωρίς Σύνορα να οργανώσουν τη δράση τους. Μεταξύ άλλων, ενημερώνουν τους κατοίκους της περιοχής για τις επερχόμενες επισκέψεις των Γιατρών Χωρίς Σύνορα. «Δημοσιεύουμε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, γράφουμε ανακοινώσεις», λέει η Tetiana. «Ενημερώνουμε τον κόσμο στους δρόμους. Έτσι βρίσκουμε ασθενείς».

Ξεφεύγοντας από τους βομβαρδισμούς με ποδήλατα

Τα φθαρμένα ποδήλατα ακουμπούν σε έναν τοίχο στο Blahodatne, ένα χωριό στην περιοχή της Χερσώνας. Μόνο ένα ή δύο αυτοκίνητα συναντάμε στους δρόμους. Τα ποδήλατα, όμως, είναι παντού. «Κανείς δεν ήξερε πότε θα ξεκινούσαν οι βομβαρδισμοί», λέει η Iryna Zhomer, εθελόντρια της περιοχής. «Για να είσαι έτοιμος να κινηθείς γρήγορα, χρειαζόσουν ποδήλατο».

Το Blahodatne κάποτε φιλοξενούσε περίπου 800 άτομα. Όταν πέρασε στον έλεγχο των ρωσικών δυνάμεων, μόνο περίπου 170 κάτοικοι έμειναν πίσω, ανάμεσά τους η Iryna και ο σύζυγός της. Οι άνθρωποι που έφυγαν προσπάθησαν να στείλουν βασικά αγαθά πίσω στους συγγενείς τους στο χωριό. Η παράδοση ήταν δύσκολο να οργανωθεί, εν μέρει επειδή η κακή σύνδεση κινητής και σταθερής τηλεφωνίας περιέπλεξε την επικοινωνία.

«Ζω σε ένα μέρος όπου υπάρχει σχετικά καλή σύνδεση», λέει η Iryna. «Ο κόσμος μπορούσε να με προσεγγίσει. Δέχτηκα τηλεφωνήματα από Ουκρανούς πρόσφυγες που είχαν φύγει μακριά, όπως στη Γερμανία και την Πορτογαλία: μου ζήτησαν να παραδώσω ό,τι μου έστελναν στους συγγενείς τους, γιατί δεν μπορούσαν να επικοινωνήσουν μαζί τους».

Τώρα η Iryna δέχεται κλήσεις από τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα. Για πρώτη φορά, μια ομάδα των Γιατρών Χωρίς Σύνορα επισκέφθηκε το χωριό τον Νοέμβριο, λίγο μετά την ανακατάληψή του από τις ουκρανικές δυνάμεις. «Έρχονται σχεδόν μία φορά κάθε 3 εβδομάδες», λέει η Iryna. «Φέρνουν φάρμακα και παρέχουν βοήθεια. Είναι καλό αυτό».

Εδώ και 52 χρόνια οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα είναι παρόντες στις μεγαλύτερες κρίσεις που συγκλονίζουν τον πλανήτη. Από τον σεισμό της Αϊτής μέχρι και τον πρόσφατο σε Τουρκία-Συρία, τους πολέμους σε Ουκρανία, Ιράκ, Αφγανιστάν, τις επιδημίες που πλήττουν κυρίως τις χώρες χαμηλού εισοδήματος αλλά και την πανδημία του κορωνοϊού που έπληξε όλο τον πλανήτη. Χάρη σε όλους τους υποστηρικτές τους εξασφαλίζουν την οικονομική τους ανεξαρτησία, ώστε να μη λαμβάνουν κρατικές χρηματοδοτήσεις και να συνεχίζουν να βρίσκονται στην πρώτη γραμμή. Δέξου την πρόκληση. Κάνε μία δωρεά σήμερα https://msf.gr/dorea

Ακολουθήστε το News 24/7 στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις