Γροιλανδοί ζητούν αποζημίωση από τη Δανία για υιοθεσίες χωρίς τη συγκατάθεσή τους

Γεννημένοι στη Γροιλανδία, υιοθετήθηκαν από Δανούς τις δεκαετίες του 1950 και του 1970 χωρίς τη συγκατάθεση των οικογενειών τους, και σήμερα ζητούν αποζημίωση από το δανέζικο κράτος, όπως ανακοίνωσε ο δικηγόρος τους.

«Οι Γροιλανδοί πίστευαν ότι έδιναν ένα παιδί σε ανάδοχους γονείς, αλλά δεν είχαν καταλάβει ότι αυτό ήταν διά βίου και ότι δεν θα ξαναέβλεπαν τα παιδιά τους», δήλωσε ο Μαντς Πράμινγκ στον ραδιοφωνικό σταθμό P1.

Τέσσερις πελάτες του, που υιοθετήθηκαν στο πλαίσιο αυτό από οικογένειες στη Δανία και ζητούν 33.500 ευρώ από το δανέζικο κράτος, το οποίο κατηγορούν ότι διευκόλυνε εν γνώσει του αυτές τις υιοθεσίες.

Το 2020, σε συνέντευξη με την εφημερίδα Information, ο πρώην επικεφαλής των κοινωνικών υπηρεσιών στη Γροιλανδία, Άλφρεντ Νταμ, είχε συγκρίνει την κατάσταση στη νήσο κατά τη δεκαετία του 1960 με «σελφ σέρβις».

«Οι υιοθεσίες συχνά γίνονταν ως εξής: ο τοπικός γιατρός έλεγε σε μια γυναίκα: ‘Δεν μπορείτε να το φροντίσετε, έχετε ήδη πέντε παιδιά. Γιατί δεν το δίνετε για υιοθεσία;’. Εκείνη απαντούσε τότε ‘Aap’, που σημαίνει ναι στα γροιλανδέζικα. Στη συνέχεια της έλεγαν πού να βάλει την υπογραφή της. Υπέγραφε ότι δεν θα ξαναέβλεπε ποτέ το παιδί της», εξήγησε ο δικηγόρος.

Τα τελευταία χρόνια, η Δανία διερευνά τις σχέσεις της με το τεράστιο νησί του Αρκτικού, το οποίο έχει καθεστώς αυτόνομου εδάφους από το 2009.

Το 2022, έξι Ινουίτ έλαβαν απολογητικές δηλώσεις και αποζημίωση, 70 και πλέον χρόνια μετά τον χωρισμό τους από τις οικογένειές τους, στο πλαίσιο ενός πειράματος με στόχο να δημιουργηθεί μια δανόφωνη ελίτ στη Γροιλανδία.

Η Γροιλανδία ως αποικία της Δανίας

Η Γροιλανδία, δανέζικη αποικία μέχρι το 1953, έγινε εξαρτώμενο έδαφος του βασιλείου της Δανίας, αλλά οι σχέσεις της με την Κοπεγχάγη δεν ήταν σε ισότιμη βάση. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, η Δανία διαχειριζόταν τις πολιτικές, οικονομικές και κοινωνικές υποθέσεις του νησιού. Ακολουθούν μερικά από τα χαρακτηριστικά της Γροιλανδίας της περιόδου εκείνης:

Αποικιοκρατική Διοίκηση: Η Δανία καθιέρωσε διοικητικές δομές για να ελέγχει τη Γροιλανδία, συμπεριλαμβανομένης της επιβολής των δικών τους νόμων και πολιτικών. Η δανέζικη κυβέρνηση διοικούσε το νησί από την Κοπεγχάγη, και η τοπική διακυβέρνηση ήταν περιορισμένη.

Εκκλησιαστική και Εκπαιδευτική Επιρροή: Η Δανία εισήγαγε τον χριστιανισμό στη Γροιλανδία, κυρίως μέσω της αποστολής του ιεραπόστολου Χανς Έγκεντε το 1721. Οι αρχές της Δανίας ίδρυσαν επίσης σχολεία για τους Γροιλανδούς, αν και η εκπαίδευση ήταν συχνά προσανατολισμένη προς την ένταξή τους στη δανέζικη κουλτούρα.

Οικονομία: Η οικονομία της Γροιλανδίας βασιζόταν κυρίως στην αλιεία, τη φαλαινοθηρία και τη γούνα. Η δανέζικη κυβέρνηση είχε τον έλεγχο των εμπορικών δραστηριοτήτων και διαχειριζόταν τα εμπορικά μονοπώλια, κάτι που περιόριζε την οικονομική αυτονομία των Γροιλανδών.

Πολιτιστική Αλλαγή: Η εισαγωγή του πολιτισμού της Δανίας και της γλώσσας της επηρέασε την παραδοσιακή κουλτούρα των Ινουίτ, με αποτέλεσμα την υιοθέτηση πολλών δανικών πρακτικών.

Μεταπολεμικές Αλλαγές: Μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, αυξήθηκε η πίεση για αλλαγές στη διακυβέρνηση της Γροιλανδίας. Το 1953, η Γροιλανδία έπαψε να είναι αποικία και έγινε επίσημα εξαρτώμενο έδαφος της Δανίας με εκπροσώπηση στο δανέζικο κοινοβούλιο.

Αυτονομία: Η Γροιλανδία απέκτησε περισσότερη αυτονομία με την πάροδο των ετών. Το 1979, εισήχθη η “Home Rule” (Αυτοδιοίκηση), που έδωσε στη Γροιλανδία μεγαλύτερο έλεγχο στις εσωτερικές της υποθέσεις. Το 2009, η Γροιλανδία απέκτησε ακόμα μεγαλύτερη αυτονομία με τη θέσπιση της “Self-Government Act”, που της επέτρεψε να αναλάβει περισσότερες κυβερνητικές λειτουργίες.

Παρά τη δανέζικη κυριαρχία, η Γροιλανδία διατήρησε την πολιτιστική της ταυτότητα και οι σχέσεις της με τη Δανία συνέχισαν να εξελίσσονται προς μια πιο ισότιμη βάση.