Ι. Αποστολόπουλος: Πώς μετατράπηκε σε φιάσκο η μεταναστευτική συμφωνία Ιταλίας-Αλβανίας

Κάθε Ακροδεξιά που σέβεται τον εαυτό της έχει έναν βασικό στόχο. Τους πρόσφυγες. Ένα εύκολο θύμα, μια λύση για κάθε κοινωνικό πρόβλημα. Για όλα φταίνε οι πρόσφυγες. Τους οποίους δεν αποκαλούν πλέον πρόσφυγες, αλλά μετανάστες ή ακόμα χειρότερα “λαθρομετανάστες”.

Έτσι και η πρωθυπουργός της Ιταλίας, Τζόρτζια Μελόνι, έκανε σημαία την “πάταξη της μετανάστευσης” και υποσχέθηκε να εφαρμόσει μια συμφωνία σαν αυτή που προσπάθησε να περάσει ο Ρίσι Σούνακ στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Σε μια προσπάθεια να τιμωρήσουν και να αποτρέψουν όσους ανθρώπους διασχίζουν την Μάγχη για να ζητήσουν άσυλο στην Αγγλία, οι Συντηρητικοί ανακοίνωσαν ότι οι αφιχθέντες θα μεταφέρονται στην Ρουάντα (!) για να εξεταστεί εκεί το αίτημα τους. Δηλαδή, ένας Σύριος πρόσφυγας ή μια Αφγανή προσφύγισσα θα μεταφέρονταν στην Αφρική!

Ο Σούνακ τελικά έχασε τις εκλογές και οι Εργατικοί δεσμεύτηκαν ότι το εξωφρενικό “σχέδιο Ρουάντα” πάει στα σκουπίδια.

Η συμφωνία με την Αλβανία

Η Μελόνι όμως συνεχίζει. Στις 6 Νοεμβρίου 2023, η ιταλική κυβέρνηση υπέγραψε μνημόνιο συνεργασίας με την αλβανική κυβέρνηση και ξόδεψε περίπου 800 εκατομμύρια ευρώ (!) για τη δημιουργία δυο κλειστών κέντρων για τους αιτούντες άσυλο στην Αλβανία, ένα στο Shengjin και ένα στο Gjader, χωρητικότητας έως και 3.000 ατόμων.

Στις 11 Οκτωβρίου 2024, ανακοινώθηκε ότι τα κέντρα είναι έτοιμα να δεχτούν ανθρώπους, το προσωπικό θα είναι όλοι Ιταλοί και στο έδαφος θα ισχύει ο ιταλικός νόμος. Πρόκειται για μια αποικιοκρατικού τύπου σύμβαση και την πρώτη, στα ιστορικά της ΕΕ, δημιουργία ευρωπαϊκών κέντρων κράτησης για αιτούντες άσυλο εκτός της ΕΕ, αλλά εντός της Ευρώπης.

Για να το πούμε με πιο απλά λόγια. Η Ιταλία χτίζει φυλακές για τους ανεπιθύμητους σε αλβανικό έδαφος. Φυλακές για άντρες, γυναίκες και παιδιά που δεν έχουν διαπράξει κανένα αδίκημα.

Η ιταλική κυβέρνηση πέρασε νόμο και συνέταξε μια λίστα με τις λεγόμενες «ασφαλείς χώρες καταγωγής», για παράδειγμα Τυνησία, Μπανγκλαντές, Γκάμπια, Ακτή Ελεφαντοστού και άλλες. Όσοι ναυαγοί διασώζονται σε διεθνή ύδατα και προέρχονται από αυτές τις χώρες, θα μεταφέρονται απευθείας από τη θάλασσα στα κέντρα στην Αλβανία για να εξεταστεί η αίτηση τους εκεί. Εφόσον, οι χώρες καταγωγής τους θεωρούνται “ασφαλείς”, είναι σχεδόν βέβαιο ότι η συντριπτική πλειοψηφία των αιτήσεων θα απορρίπτονται και οι άνθρωποι θα απελαύνονται. Και για όσους δεν τους δέχονται οι χώρες τους; Κανείς δεν ξέρει. Το πιθανότερο να παραμένουν κρατούμενοι επ αόριστον στην Αλβανία.

Ήδη το ιταλικό πολεμικό πλοίο, “Libra” έκανε δύο αποστολές, περισυνέλλεξε ναυαγούς από την Μεσόγειο και τους μετέφερε στην Αλβανία.

Οι παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που προκύπτουν είναι εύλογες.

1) Από που κι ως που θα κρατούνται άνθρωποι που δεν έχουν διαπράξει κανένα αδίκημα; Ούτε καν διέσχισαν τα σύνορα, αφού διασώθηκαν σε διεθνή ύδατα.

2) Παραβίαση του ναυτικού δικαίου. Ο νόμος ορίζει ότι ο ναυαγός οφείλει να μεταφερθεί στο πλησιέστερο ασφαλές σημείο, άρα στην Λαμπεντούσα και όχι στην Αλβανία (3 μέρες ταξίδι μακρυά), μια διαδικασία που παρατείνει το μαρτύριο των ήδη εξουθενωμένων ναυαγών.

3)Πως θα γίνεται ο έλεγχος για τους μη-ευάλωτους; Μέσα στην θάλασσα; Είναι το πλοίο ο κατάλληλος χώρος για την αξιολόγηση της κατάστασης υγείας ενός ατόμου;

Ιατρικές ομάδες (του ΔΟΜ) θα ελέγχουν τους ναυαγούς αμέσως μετά την διάσωση για να διαπιστώσουν ευαλωτότητα. Παιδιά, έγκυες γυναίκες, ηλικιωμένοι θεωρούνται “ευάλωτοι” και θα μεταφέρονται στην Ιταλία και όχι στην Αλβανία.

Αυτό συνιστά κατάφωρη παραβίαση της ιατρικής δεοντολογίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Η πρακτική της «επιλογής» με βάση κριτήρια ιατρικής αξιολόγησης για την απέλαση των ανθρώπων στην Αλβανία είναι απαράδεκτη. Όλοι όσοι διασώζονται στη θάλασσα, πόσο μάλλον αυτοί που δραπετεύουν από τα κέντρα βασανιστηρίων της Λιβύης, πρέπει να θεωρούνται ευάλωτοι. Ούτε στο στρατιωτικό πλοίο Libra ούτε στα ιταλικά σκάφη, υπάρχουν συνθήκες που να επιτρέπουν μια κατάλληλη αξιολόγηση της κατάστασης υγείας ενός ατόμου. Δεν υπάρχει ιατρείο ούτε χώροι που να εξασφαλίζουν την κατάλληλη ιδιωτικότητα και την αίσθηση ασφάλειας, όπως επίσης δεν υπάρχουν εργαλεία για τη διάγνωση ορισμένων κλινικών καταστάσεων και παθήσεων, είτε οξείων είτε χρόνιων.

Το φιάσκο της συμφωνίας Ιταλίας-Αλβανίας- Σφοδρή σύγκρουση πολιτικής-δικαστικής εξουσίας

Μέχρι στιγμής έχουν μεταφερθεί μόνο 24 πρόσφυγες στην Αλβανία και όλοι γύρισαν πίσω στην Ιταλία την επόμενη μέρα! Ο λόγος;

Οι δικαστές της Ρώμης δεν επικύρωσαν την παραμονή των ναυαγών-προσφύγων στα αλβανικά κέντρα κράτησης, βασιζόμενοι στην απόφαση του ευρωπαϊκού δικαστηρίου (CJEU) στις 04/10, σύμφωνα με την οποία σε κανέναν άνθρωπο δεν μπορεί να εφαρμοστεί το concept της «ασφαλούς χώρας καταγωγής» αν δεν εξεταστεί ατομικά η δική του περίπτωση.

Μάλιστα ένα δικαστήριο στην Μπολόνια δήλωσε: «Και η Γερμανία ήταν μια ασφαλής χώρα καταγωγής το 1939 για την πλειοψηφία του πληθυσμού. Αλλά όχι αν ήσουν Εβραίος, Ρομά, ομοφυλόφιλος ή κομμουνιστής».

Άρα, δεν έχει καμία σημασία αν ο ναυαγός είναι Μπαγκλαντεσιανός και η Ιταλία θεωρεί το Μπαγκλαντές ασφαλή χώρα. Τα δικαστήρια δήλωσαν ότι πρέπει να εξεταστεί ενδελεχώς αν το Μπαγκλαντές είναι ασφαλές για το συγκεκριμένο άτομο και μάλιστα σε κάθε σημείο της επικράτειας.

Αυτό προκάλεσε την οργή της ιταλικής κυβέρνησης και της παγκόσμιας Ακροδεξιάς που επιτίθενται ολομέτωπα στους δικαστές σε ένα μαζικό κύμα συκοφάντησης και στοχοποίησης.
Αυτή τη στιγμή στην Ιταλία, ζούμε μια απ’ τις μεγαλύτερες συγκρούσεις μεταξύ της πολιτικής και της δικαστικής εξουσίας, που όμοια της δεν έχουμε δει εδώ και δεκαετίες.
Η κυβέρνηση αποκαλεί τους δικαστές «κομμουνιστές», «εθνοπροδότες», ότι κάνουν κατάχρηση εξουσίας και ότι προσπαθούν να «παρεμποδίσουν το κυβερνητικό έργο που υπερασπίζεται τα ιταλικά σύνορα».

Διαρρέουν συνομιλίες από την ιδιωτική τους ζωή. Ένας δικαστής «κατηγορείται» δημοσίως ότι είναι ομοφυλόφιλος και ότι χρησιμοποίησε παρένθετη μητρότητα, ενώ ένας άλλος βρίσκεται υπό αστυνομική προστασία για απειλές θανάτου. Η επικεφαλής των δικαστών, Silvia Aldano, λοιδορείται επειδή το 2019 έκανε δωρεά σε μια ανθρωπιστική οργάνωση!

Ακόμα και ο Έλον Μασκ πήρε θέση γράφοντας στο X: «Αυτοί οι δικαστές πρέπει να φύγουν. Η απόφαση τους είναι απαράδεκτη. Ο λαός της Ιταλίας ζει σε δημοκρατία ή μια μη εκλεγμένη απολυταρχία λαμβάνει τις αποφάσεις;»

Η αλήθεια είναι ότι οι δικαστές κάνουν απλά την δουλειά τους. Υπάρχει το ευρωπαϊκό δίκαιο, υπάρχουν οι διεθνείς συμβάσεις, υπάρχουν νομικά κείμενα με κατοχυρωμένα δικαιώματα και ελευθερίες για τα οποία η ανθρωπότητα έχει χύσει ποτάμια αίματος. Ειδικά, η συνθήκη της Γενεύης για το καθεστώς των προσφύγων αντανακλά την φρίκη του Ολοκαυτώματος και του Β Παγκοσμίου Πολέμου και την ανάγκη να προστατευθούν οι άνθρωποι που δραπετεύουν από τις διώξεις. Και όλα αυτά βρίσκονται πάνω από την Μελόνι, πάνω από τον Μητσοτάκη, πάνω από την κάθε Μελόνι και τον κάθε Μητσοτάκη.

Καμια κυβέρνηση δεν μπορεί να παραβιάζει τόσο απροκάλυπτα τα πιο βασικά ανθρώπινα δικαιώματα, να φυλακίζει, αντί να προστατεύει τους ναυαγούς και να στήνει σοφρωνιστικές αποικίες σε άλλες χώρες (Αλβανία, Ρουάντα).

Αυτό αποτελεί ένα ισχυρό μήνυμα και προς τους Έλληνες (ακρο)δεξιούς που θέλουν να νομιμοποιήσουν τις μαζικές απελάσεις ακόμα και μέσω κτηνώδων πρακτικών (pushback), λέγοντας ότι η Τουρκία είναι ασφαλής χώρα, άρα δεν πειράζει να ρυμουλκούνται άνθρωποι εκεί και να εγκαταλείπονται στην θάλασσα.

Δυστυχώς, οι ζωές των προσφύγων σήμερα έχουν γίνει ένα εργαλείο. Εργαλείο της παγκόσμιας Ακροδεξιάς για να εκβιάζει ψήφους και κοινωνική συναίνεση υπό το φόβο μιας αόρατης απειλής, εργαλείο οικονομικών απολαβών για τρίτες χώρες που κάνουν τον φύλακα της Ευρώπης, (Ελλάδα, Τουρκία, Λιβύη), εργαλείο και διαπραγματευτικό χαρτί για την ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση όπως κάνει τώρα η Αλβανία.

Η υπεράσπιση των προσφύγων είναι η υπεράσπιση των πιο υποτιμημένων τμημάτων της κοινωνίας μας. Είναι η υπεράσπιση του διεθνούς δικαίου, είναι η υπεράσπιση της ανθρωπιάς και της αλληλεγγύης.