Η Ελιζαμπέτα Μπελόνι κάνει τη πραγματική “Μ” του Τζέιμς Μποντ να φαίνεται “λίγη”

Το ιταλικό Marie Claire επέλεξε να συστήσει στο κοινό του την πρώτη γυναίκα που γίνεται επικεφαλής στις μυστικές υπηρεσίες της χώρας ως εξής: “Στις ταινίες του Τζέιμς Μποντ, η Μ είναι επικεφαλής των βρετανικών μυστικών υπηρεσιών. Στην ιταλική πραγματικότητα, είναι η Ελιζαμπέτα Μπελόνι”. Η πάσα αλήθεια θέλει την Μπελόνι να αναλαμβάνει μια δουλειά που μετρά χιλιάδες θύματα. Εντός και εκτός εισαγωγικών.

Η 62χρονη πτυχιούχος πολιτικών επιστημών και διπλωμάτης είχε γίνει το 2016 η πρώτη γυναίκα που ηγήθηκε της Farnesina, δηλαδή του υπουργείου εξωτερικών σχέσεων της γείτονας (που εδρεύει στο Palazzo della Farnesina στη Ρώμη, εξ ου και το όνομα). Νωρίτερα, είχε γίνει η πρώτη που μπήκε σε σχολείο αρρένων. Θα τα δούμε όλα για το νέο αφεντικό της Servizi Segreti Italiani που αν έχει αποδείξει κάτι μέσα στα χρόνια, αυτό είναι πως δεν μπορεί να μείνει για καιρό χωρίς σκάνδαλα.

Η ιστορία των μυστικών υπηρεσιών της Ιταλίας είναι ιστορία σκανδάλων

Το 1925, στην κορύφωση του φασιστικού καθεστώτος, η Ιταλία απέκτησε την Servizio Informazioni Militari (εν συντομία SIM). Το 1949 έγινε SIFAR (Servizio per le Informazioni e la Sicurezza Militare) και το 1966 SID (Servizio Informazioni Difesa). Ονόματα άλλαζε, αλλά η ιστορία παρέμενε η ίδια: επρόκειτο για ένα ‘εργαλείο’ του στρατού.

Aπό μετονομασία σε μετονομασία ως υπηρεσία διατηρούσε τα μέλη της -δεν γίνονταν αλλαγές- και τους πέντε βασικούς τομείς (κατασκοπεία, αντικατασκοπεία, σαμποτάζ και δολοφονίες, κρυπτολογία και αξιολογήσεις). Μετά μια σειρά σκανδάλων και μιας εκ των πιο αιματηρών περιόδων της ιταλικής ιστορίας (αφορούσε και τη δολοφονία του Άλντο Μόρο) έγιναν τροποποιήσεις, χωρίς όμως να σταματήσουν τα σκάνδαλα έως τη δεκαετία του 2000.

Στο Misteri Italia μπορείτε να διαβάσετε πως την αλλαγή σε SIFAR δεν την αποφάσισε το Κοινοβούλιο, αλλά έγινε εκ των έσω, με τον Υπουργό Αμύνης Ραντόλφο Πακιάρντι να επικυρώνει. Σημείωση: η Ιταλία ζούσε ήδη μια τριετία ως δημοκρατία. Σε αυτό το διάστημα σχεδιάστηκε ένα ‘σώμα’ που θα μπορούσε να προστατεύσει τη χώρα, που είχε ‘ξεφορτωθεί’ τους αριστερούς. Ο πρώτος διευθυντής ήταν ο Ταξίαρχος Τζιοβάνι Κάρλο ντελ Ρε. Η υποχρέωση του ήταν να κάνει ό,τι του έλεγε ο απεσταλμένος της CIA στη γείτονα, Κάρμελ Όφι. Η αντικατάσταση του, το 1951 δείχνει πως έπαιρνε και πρωτοβουλίες. Ο διάδοχος του, Ουμπέρτο Μπρόκολι ‘κράτησε’ έξι μήνες, πριν του πάρει τη θέση ο Έτορε Μούσκο.

Ο τελευταίος ήταν ο ιδρυτής του Armata Italiana per la Libertà (ιταλικός στρατός για την ελευθερία), που υποστηρίχθηκε οικονομικά και στρατιωτικά από τις αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες. Το χρέος της AIL ήταν να παρακολουθεί τα δρώμενα και να είναι έτοιμη να καταστείλει πιθανή εξέγερση των Κομμουνιστών. Υπό την ‘καθοδήγηση’ της CIA ο Μούσκο έγινε και γαιοκτήμονας, στη Σαρδηνία. Εκεί δημιουηργήθηκε η βάση της Operation Gladio, κωδική ονομασία παραστρατιωτικής και παρακρατικής επιχείρησης του ΝΑΤΟ με στόχο να αποτρέψει ενδεχόμενη επικράτηση κομμουνιστών/αντιαμερικανών στη Δυτική Ευρώπη. Ερευνητές υποστηρίζουν πως η επιχείρηση Gladio ήταν προϊόν συνεργασίας μεταξύ του Βατικανού, της CIA και της μαφίας.

Στην Ελλάδα το παραστρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ λεγόταν ‘κόκκινη προβιά’. Ο Ανδρέας Παπανδρέου είχε παραδεχθεί την ύπαρξη του, βάσει στοιχείων που είχαν ανακαλυφθεί για τη δράση της οργάνωσης. Ουδείς όμως, ερεύνησε ποτέ τις δραστηριότητες του.

Πίσω στην SIFAR, ο αντικαταστάτης του Μούσκο, Στρατηγός Τζιοβάνι ντε Λορέντζο ήταν αυτός που έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην εξέλιξη των μυστικών υπηρεσιών σε πρωταγωνιστή της ιταλικής πολιτικής σκηνής. Προφανώς και δεν είχε επιλεγεί τυχαία το Γενάρη του 1956. Είχε προταθεί από την πρέσβη της Αμερικής, Κλερ Μπουθ Λούτσι. Έμεινε στο αξίωμα έως τον Οκτώβριο του 1962 -περισσότερο δεν έμεινε ποτέ κανείς. Υπήρξε γενναιόδωρος με τους αριστερούς. Επί των ημερών του η Ιταλία υπέγραψε το σχέδιο της CIA, με τίτλο ‘Demagnetize’ που αφορούσε τον περιορισμό της δύναμης των κομμουνιστών στην Ιταλία και τη Γαλλία και το ‘ο σκοπός αγιάζει τα μέσα’ προκειμένου να επιτευχθεί αυτό.

Έγιναν μαζικές διώξεις, κατασχέθηκαν 157.000 αρχεία -αργότερα αποδείχθηκε πως πολλά ήταν πλαστά ή είχαν ψευδή στοιχεία. Δεν είχαν σχέση με την ασφάλεια, ωστόσο χρησιμοποιήθηκαν για άσκηση πίεσης και εκβιασμούς. Ο ντε Λορέντζο τους ‘κρατούσε’ όλους στα χέρια του και για αυτό διορίστηκε ως αρχηγός της αστυνομίας, προκειμένου να φύγει από τη SIFAR. Πέρασε μεν, την πόρτα της εξόδου, παρέμεινε δε αυτός που την ήλεγχε, μέσω και του έμπιστου του Εντζίντιο Βιτζιάνι, που τον αντικατέστησε. Δικοί του άνθρωποι τοποθετήθηκαν ως υπεύθυνοι των πέντε τομέων.

Έπειτα, έγινε η απόπειρα για πραξικόπημα που ετοίμασε ο ντε Λορέντζο (Piano Solo), κατόπιν εντολής του πρωθυπουργού, Αντόνιο Σένι -σε συνεργασία άνθρωπο την CIA και της Gladio. Ρεπορτάζ της Espresso και των δημοσιογράφων Λίνο Τζανούτσι και Ευγκένιο Σαλφάρι εξέθεσαν ονόματα και καταστάσεις και οδήγησαν στη διάλυση της SIFAR. Ήταν μόνο για το θεαθήναι. Το Νοέμβριο του 1965 έγινε SID, με τα ίδια μέλη και την ίδια δομή. Ο ντε Λορέντζο μπήκε στο Κοινοβούλιο.

Αφεντικό έγινε ένας φίλος του Υπουργού Εσωτερικών της εποχής, ο Ευγκένιο Χένκε από τη Γένοβα. Στα τρία χρόνια που διετέλεσε αρχηγός (έως το 1970) η ένταση έφτασε στο αποκορύφωμα, με ενδεικτικότερη όλων το βομβαρδισμό των ‘αρχηγείων’ της Εθνικής Αγροτικής Τράπεζας, στην πλατεία Fontana του Μιλάνο (κοντά στο Duomo), στις 12 Δεκεμβρίου του 1969. Οι πληροφορίες έδειξαν ότι επρόκειτο για επίθεση που είχε τη στήριξη της CIA. Σκοτώθηκαν 17 άνθρωποι και τραυματίστηκαν 88. Το ίδιο απόγευμα εξερράγησαν άλλες τρεις βόμβες σε Ρώμη και Μιλάνο.

Ο Χένκε έδωσε τη σκυτάλη στον στρατηγό Βίτο Μικέλι που από το 1969 ηγείτο της SIOS (υπηρεσία πληροφοριών) του στρατού. Η θητεία του ήταν η πιο αιματηρή περίοδος της Ιταλίας. Δυο μήνες μετά, ομάδα νεοναζί της οποίας ηγείτο ο ‘μαύρος πρίγκιπας του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου ‘ Τζούνιο Βαλέριο Μποργκέζι -πρώην διοικητής της φασιστικής Decima Flottiglia MAS- επιχείρησε νέο πραξικόπημα. Είχε το κωδικό όνομα Tora, Tora. Ήταν αποτυχημένο.

Αποδείχθηκε πως ο Μικέλι είχε πλήρη επίγνωση όσων ετοιμάζονταν και είχε δημιουργήσει συμμαχίες με ανθρώπους που ήταν κοντά στον Άλντο Μόρο και τον ορκισμένο εχθρό άλλου δυνατού Χριστιανοδημοκράτη, του Τζούλιο Αντρεότι. Δεν είχε πει όμως, κουβέντα. Και συνελήφθη αργότερα. Μεταξύ των κατηγοριών ήταν και αυτή της δημιουργίας νέου παραστρατιωτικού πραξικοπήματος (Rosa dei Venti). Παρεμπιπτόντως, και ο Μικέλι έγινε Βουλευτής.

Τι έγιναν οι μυστικές υπηρεσίες; Δυο κομμάτια, από το 1977: ένα εγχώριο για την υπεράσπιση δημοκρατικών θεσμών που λειτουργούσε υπό την εποπτεία του Υπουργού Εσωτερικών (SISDE) και ένα που άνηκε στο Υπουργείο Αμύνης και ήταν η μυστική υπηρεσία του στρατού (SISMI), με τον οποίον δεν θα είχε την παραμικρή σχέση η SISDE. Πλέον θα ΄τροφοδοτούνταν’ από την αστυνομία. Η SISMI είχε ακόμα φίλους του ντε Λορέντζο.

Για πρώτη φορά στην ιστορία, θα υπήρχε εκπρόσωπος της υπηρεσίας που θα εμφανιζόταν στο Κοινοβούλιο για αναφορές και απαντήσεις -σε τυχόν ερωτήματα.

Ο πρόεδρος της επιτροπής βουλευτών είχε την ευθύνη για όλα, ενώ συστάθηκε κοινοβουλευτική επιτροπή για να ελέγχει όσα γίνονται -μήπως και γλιτώσουν όλοι τα χειρότερα. Τον Οκτώβρη του 1990 ο Πρωθυπουργός Αντρεότι ενημέρωσε το λαό του για την ύπαρξη της Gladio και το ρόλο του ΝΑΤΟ σε όσα έζησε η χώρα την περίοδο των πολιτικών και κοινωνικών αναταραχών. Δηλαδή τα Anni di piombo, που ήταν από τα τέλη του 60 έως τα τέλη του 80, όταν είχαν προκύψει αμέτρητα ακροαριστερά και ακροδεξιά συμβάντα πολιτικής τρομοκρατίας. Οι συγγενείς των θυμάτων απαιτούν δικαιοσύνη μέχρι σήμερα.

Η αναδιάρθρωση δεν έζησε και πολλά χρόνια ηρεμίας, καθώς το Μάρτιο του 1981 σε έρευνα για τον τραπεζίτη Μισέλ Σιντόνα (γνωστού ως ‘καρχαρία’), διαπιστώθηκε πως έπαιξε ρόλο στην κατάρρευση τράπεζας του Μιλάνου -ιδιοκτησίας της τράπεζας του Βατικανού-, με την ιταλική μαφία, μέλη της μασονικής Propaganda Due και με τις μυστικές υπηρεσίες. Τα ονόματα των αφεντικών της υπήρχαν μαζί με όλα τα άλλα, στην κατοχή του.

Στοιχεία που διέρρευσαν τα τελευταία χρόνια ενημέρωσαν πως μέλη των μυστικών υπηρεσιών ήταν υπεύθυνα για σειρά σκανδάλων, δολοφονιών και μακελειών. Αυτοί του SISMI είχαν εμπλακεί και με τη συντριβή αεροπλάνου στην Ουστίκα (μικρό νησί της Ιταλίας, 52 χιλιόμετρα από το Κάπο Γκάλο της Σικελίας), στις 27/6 του 1980, έπειτα από έκρηξη που προκάλεσε η εκτόξευση πυραύλου αέρος αέρος. Τον Ιούνιο του 2007, ο πρώην Πρόεδρος της Δημοκρατίας Φαντσίσκο Κοσίγκα είχε πει στο Sky πως οι Γάλλοι γνώριζαν πως θα περνούσε από τον εναέριο χώρο το αεροπλάνο του Μουαμάρ Καντάφι, ο οποίος διέφυγε του κινδύνου γιατί τον είχε ενημερώσει σχετικά ο διοικητής της SISMI και άλλαξε πορεία.

Το 1984 επικεφαλής έγινε ο ναύαρχος Φούλβιο Μαρτίνι που αποχώρησε το 1991, γιατί δεν του άφησαν άλλη επιλογή οι λεπτομέρειες που είχαν προκύψει για το Gladio. Η αλλαγή του ηγέτη της SISDE, Ρικάρντο Μάλπικα έγινε εξαιτίας σκανδάλου με τη χρηματοδότηση.

Τη δεκαετία του 2000 η υπηρεσία επέστρεψε στο προσκήνιο και πάλι για λάθος λόγο. Ο αρχηγός Νικολό Πολάρι παραιτήθηκε το Νοέμβριο του 2006, μετά την καταδίκη του για την παγκοσμίου φήμης Imam Rapito affair. Αποκαλύφθηκε πως η απαγωγή του ιμάμη Αμπού Ομάρ επί ιταλικού εδάφους (17/2/2003), η μεταφορά του σε αιγυπτιακή φυλακή και ο βασανισμός του επί τέσσερα χρόνια, είχε γίνει από τη SISMI σε συνεργασία με την CIA. Η αμερικανική υπηρεσία θεωρούσε τον Ομάρ ύποπτο για τη συμμετοχή σε τρομοκρατικό δίκτυο. Στην απαγωγή του μετείχαν 26 Αμερικανοί πράκτορες, που δικάστηκαν ερήμην στο Μιλάνο.

Το 2007 η νέα κεντροαριστερή κυβέρνηση του Ρομάνο Πρόντι πέρασε νόμο που δημιούργησε νέο σύστημα πληροφοριών για την ασφάλεια της χώρας. Έχει το όνομα Sistema di informazione per la sicurezza della Repubblica και λειτουργεί υπό τον Πρωθυπουργό, ο οποίος είναι υπεύθυνος για όλους τους αξιωματούχους. Στο σύστημα αυτό υπάρχουν ξεκάθαρες οδηγίες για τη συνεργασία με την αστυνομία, τις δικαστικές έρευνες και όλες τις διαδικασίες που είναι χρήσιμο να είναι μυστικές -αλλά επίσης χρήσιμο είναι να υπάρχει κάποιος που να ελέγχει όσα γίνονται.

Έκτοτε οι μυστικές υπηρεσίες της Ιταλίας ‘τουλάχιστον δεν προκαλούν πρόβλημα’ όπως αναφέρουν τα μέσα της χώρας.

“Δεν μπορείς να τα έχεις όλα στη ζωή”

Ο Μάριο Ντράγκι επέλεξε την Μπελόνι για τη θέση, με την επιτροπή του κοινοβουλίου που είναι υπεύθυνη για την ασφάλεια της χώρας να εγκρίνει παμψηφεί. Γιατί; Ας δούμε κάποια στοιχεία που την αφορούν: ήταν εκ των δυο πρώτων γυναικών που έγιναν δεκτές στο έως τότε αποκλειστικά για αρένες -υψηλού κύρους και πριβέ- Istituto Massimiliano Massimo dei Gesuiti της Ρώμης. Το ίδιο τελείωσε και ο Ντράγκι.

Μιλάει τέσσεσρις γλώσσες (αγγλικά, γαλλικά, γερμανικά και ισπανικά) και εργάστηκε για πρώτη φορά ως διπλωμάτης, το 1985 στις πρεσβείες σε Βιένη και Μπρατισλάβα -σε διάφορα πόστα. Από όταν επέστρεψε στην Ιταλία είχε μια σταθερή θέση στο Υπουργείο Εξωτερικών, διαχειριζόμενη διάφορα tasks. Το 2004 μεταφέρθηκε στο τμήμα κρίσεων που μεταξύ άλλων, ασχολήθηκε με τη διαχείριση του επαναπατρισμού Ιταλών που έζησαν το τσουνάμι στη νοτιοανατολική Ασία το 2004, με την απαγωγή της Τζουλιάνα Σρένα στο Ιράκ και των Κλιμεντίνα Καντόνι και Ντανιέλε Μαστροτζάκομο στο Αφγανιστάν.

Από την αρχή της καριέρας της μέχρι σήμερα, ουδείς μπορεί να μιλήσει με βεβαιότητα για τις πολιτικές της πεποιθήσεις. Επίσης, ουδείς ξέρει από τι πέθανε ο -επίσης πρέσβης- σύζυγος της, Τζόρτζιο Τζακομέλι, το Φλεβάρη του 2017. Ή έστω μια πληροφορία για την προσωπική της ζωή.

Ξακουστή για τη διακριτικότητα της, δεν έχει δώσει πολλές συνεντεύξεις. Σε μια, το 2010 μίλησε για το όνειρο της να ζήσει η Ιταλία την ισότητα των φίλων. Είχε προτείνει και διορθώσεις, προς αυτήν την κατεύθυνση. Είχε εξηγήσει πως στο διάβα της είχε χρειαστεί να κάνει πολλά περισσότερα από ό,τι οι άνδρες συνάδελφοι της, για να επιβιώσει και να διακριθεί.

“Από την άλλη πλευρά, δεν ζούμε σε κοινωνία που επιτρέπει στη γυναίκα να κάνει καριέρα, χωρίς να θυσιάσει κάτι από τη θηλυκότητα της, τον τρόπο που ζει, την οικογένεια και τις ανάγκες της”.

Aπό το 2008 έως το 2013 ήταν η γενική διευθύντρια της αναπτυξιακής συνεργασίας των δικαστηρίων, πίσω από της ιστοσελίδες για την γεωγραφική τοποθεσία Ιταλών τουριστών στο εξωτερικών και πίσω από την συνεχή ανανέωση των πληροφοριών για όλες τις χώρες του κόσμου -εργαλείο για όσους θέλουν να ταξιδέψουν. Ως υπεύθυνη των κεφαλαίων και της καινοτομίας, έδινε διαρκώς αγώνες για να έχει τα κονδύλια για διεθνείς συνεργασίες και προγράμματα για τη διαφάνεια στα κριτήρια έγκρισης των έργων των ΜΚΟ.

Ήταν εκείνη που κατήγγειλε απάτες που ‘πλήγωσαν’ το δικαστικό σώμα. Το 2014 έγινε πρέσβης -θέση που δεν έχει δοθεί σε πολλές γυναίκες- και δυο χρόνια αργότερα έγινε η πρώτη γενική γραμματέας του υπουργείου εξωτερικών. Όσοι τη γνωρίζουν λένε πως έχει ισχυρή προσωπικότητα, ενίοτε είναι άκαμπτη και αντιμετωπίζει τα πάντα με εγκάρδια χαμόγελα.

Στην ερώτηση αν έχει μετανιώσει για κάτι που δεν έχει κάνει, απαντά “υπάρχουν κάποια πράγματα. Άρχισα να δουλεύω πολύ μικρή. Μετανιώνω για το λίγο χρόνο που αφιέρωσα στον εαυτό μου και το σύζυγο μου. Που παραμέλησα τις φιλίες μου. Που εγκατέλειψα νωρίς τον αθλητισμό -έκανε σκι, κολύμβηση και πατινάζ – και τώρα ζω με έναν καταστροφικό πόνο στην πλάτη. Αλλά ξέρετε πώς είναι αυτά: δεν μπορείς να τα έχεις όλα στη ζωή”.

Το 2019 ο τότε Πρωθυπουργός της Ιταλίας κατακρίθηκε, για το ΟΚ που έδωσε να συναντηθεί ο αρχηγός των μυστικών υπηρεσιών με τον Γενικό Εισαγγελέα των ΗΠΑ, Ουίλιαμ Μπαρ σε δυο διαφορετικές περιπτώσεις, στο πλαίσιο της έρευνας για την παρεμβολή των Ρώσων στις προεδρικές εκλογές του 2016. Ο Τζενάρο Βεκιόνε, εκ των πιο στενών συνεργατών του πρώην Πρωθυπουργού Τζουζέπε Κόντε έμαθε για την αλλαγή, κατά την είσοδο του στο Κοινοβούλιο -όπου έγινε η ανακοίνωση. Μαζί με την ‘κεφαλή’ των μυστικών υπηρεσιών, έγιναν αλλαγές και στους αρχηγούς όλων των σωμάτων του στρατού.

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις