Η “επίθεση φιλίας” Ερντογάν και η ενόχληση της Κύπρου

Η διπλωματία των σεισμών είχε οδηγήσει σε βελτίωση του κλίματος στα ελληνοτουρκικά, όμως κανείς δεν περίμενε ότι ο Τούρκος πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, θα έστελνε επιστολή στον πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη, με ευχές για την 25η Μαρτίου.

Ευχές είχε στείλει στον Έλληνα ομόλογο του Νίκο Δένδια και ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, ενώ μήνυμα φιλίας έστειλε μέσω twitter και η τουρκική πρεσβεία στην Αθήνα.

Είχε προηγηθεί η συνάντηση Δένδια – Τσαβούσογλου στην οποία κλείδωσε συμφωνία αλληλοϋποστήριξης Ελλάδας- Τουρκίας στον ΟΗΕ και στο Διεθνή Ναυτιλιακό Οργανισμό.

Ειδικότερα η Τουρκία θα στηρίξει και θα ψηφίσει υπέρ της Ελλάδας στην εκστρατεία της για τη θέση μη μόνιμου μέλους στο Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών ’25-’26. Η Ελλάδα, από την πλευρά της, θα στηρίξει την τουρκική υποψηφιότητα για τη γενική γραμματεία του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού (ΙΜΟ).

Με τη συμφωνία αυτή αποκλείστηκε ο κίνδυνος να δημιουργούσε πρόβλημα η Τουρκία στην ελληνική υποψηφιότητα στον ΟΗΕ (η άλλη χώρα που θα μπορούσε να εκφράσει αντιρρήσεις είναι η Ρωσία, λόγω της στάσης της ελληνικής κυβέρνησης όσον αφορά στον πόλεμο στην Ουκρανία).

Η συμφωνία ήρθε ως αποτέλεσμα μυστικών συζητήσεων μεταξύ των ΥΠΕΞ των δύο χωρών επί 20 ημέρες. Και βέβαια κατέστη δυνατή καθώς η ένταση μειώθηκε εκ των πραγμάτων μετά τους φονικούς σεισμούς στην Τουρκία, όπου η Ελλάδα έσπευσε να στείλει βοήθεια και να τονίσει τη βοήθεια αυτή, με τον κ. Μητσοτάκη μάλιστα να τηλεφωνεί στον κ. Ερντογάν.

Τελευταία φορά που Μητσοτάκης- Ερντογάν είχαν απευθείας επαφή ήταν το “θερμό επεισόδιο” στην Πράγα στις 6 Οκτωβρίου. Τότε βέβαια δεν επρόκειτο για επικοινωνία, αλλά για δημόσια αντιπαράθεση στο δείπνο των ηγετών που μετείχαν στη Σύνοδο της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Κοινότητας. Ουσιαστικά Μητσοτάκης- Ερντογάν μίλησαν μετά το σεισμό ξανά για πρώτη φορά μετά τη συνάντηση τους στην Κωνσταντινούπολη στις 13 Μαρτίου του περασμένου έτους.

Η επιστολή Ερντογάν όμως με αφορμή την εθνική επέτειο της 25ης Μαρτίου προκάλεσε αίσθηση, πολλώ δε μάλλον που ο “σουλτάνος” φιλοδοξούσε πάντα να εμφανίζεται ως συνεχιστής της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και η περίφημη “γαλάζια πατρίδα” έχει ακριβώς ηγεμονικές βλέψεις από το παρελθόν.

Στην επιστολή του ο πρόεδρος της Τουρκίας, εκτός από τις ευχές προς τον κ. Μητσοτάκη και τον ελληνικό λαό, εκφράζει τις ευχαριστίες του προς την κυβέρνηση και τον ελληνικό λαό για την αλληλεγγύη που εκδήλωσαν μετά τους καταστροφικούς σεισμούς που έπληξαν την Τουρκία.

“Είμαι πεπεισμένος ότι η σχέση και συνεργασία μεταξύ των χωρών μας θα αναπτυχθούν περαιτέρω με τις κοινές μας προσπάθειες την προσεχή περίοδο”, σημειώνει ο Ταγίπ Ερντογάν.

Και καταλήγει: “Δράττομαι της ευκαιρίας να επαναλάβω τις καλύτερές μου ευχές τοσο για την προσωπική σας υγεία και ευημερία όσο και για την υγεία και ευημερία του ελληνικού λαού”.

Στην Αθήνα δηλώνουν πάντως ότι δεν έχουν ψευδαισθήσεις όσον αφορά στην τουρκική αλλαγή στάσης και πόσο θα διαρκέσει, αλλά τονίζουν ότι εφόσον η Άγκυρα επέλεξε να κάνει αυτό το άνοιγμα, η ελληνική πλευρά δεν μπορούσε παρά να ανταποκριθεί.

Σημειώνουν άλλωστε ότι μετά το σεισμό η τουρκική παραβατικότητα έχει σχεδόν μηδενιστεί. Και οι δύο χώρες μάλιστα έχουν περιορίσει τις στρατιωτικές ασκήσεις στις απολύτως απαραίτητες λόγω της προεκλογικής περιόδου και στις δύο πλευρές του Αιγαίου. Ενώ και οι δύο πλευρές εστιάζουν ξανά σε θετική ατζέντα στα θέματα “χαμηλής πολιτικής” με επανέναρξη επαφών για το εμπόριο και τον τουρισμό.

Ποιος είναι όμως ο λόγος της αλλαγής στάσης Ερντογάν; Εκτιμάται ότι θελει αφενός να “ξεκλειδώσει” τη συζήτηση για τα F16 και να πάρει βοήθεια από την ΕΕ για την ανοικοδόμηση της Τουρκίας μετά το σεισμό.

Όσον αφορά στο πρώτο, παρότι η κυβέρνηση Μπάιντεν επιθυμεί διακαώς να κλείσει συμφωνία για αναβάθμιση και πώληση F16 στην ‘Άγκυρα ώστε να μη τη σπρώξει σε πιο σφιχτό εναγκαλισμό με τη Ρωσία, στο Κογκρέσο υπάρχουν φωνές που αντιδρούν, με το επιχείρημα ότι η Τουρκία αν και σύμμαχος στο ΝΑΤΟ απειλεί την Ελλάδα. Σημειωτέον ότι ήδη στις αρχές Μαρτίου η τουρκική κυβέρνηση διέκοψε τη διαμετακόμιση εμπορευμάτων υπό τις κυρώσεις της Δύσης στη Ρωσία, η οποία μέχρι τότε ανθούσε. Η Άγκυρα έχει διαβεβαιώσει προφορικά τις ΗΠΑ και την ΕΕ ότι δεν θα φτάσουν άλλα αγαθά στη Ρωσία που εμπίπτουν στις κυρώσεις, αναφέρουν μάλιστα δυτικοί διπλωμάτες, σύμφωνα με γερμανικά ΜΜΕ.

Όσον αφορά στο δεύτερο, είναι προφανές ότι η στάση της Αθήνας θα καθορίσει και τη γενναιοδωρία της ΕΕ και ο Ερντογάν φυσικά θα ήθελε ένα μεγάλο πακέτο βοήθειας πριν τις τουρκικές κάλπες.

Βέβαια είναι πολύ πιθανό μετά τις εκλογές ο Ερντογάν εάν κερδίσει ξανά να αλλάξει αμέσως στάση και να επιστρέψει στην πολιτική των προκλήσεων. Προς το παρόν πάντως στην Αθήνα θεωρούν ότι είναι κέρδος η άνοιξη στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, ακόμη και εάν δεν διαρκέσει πολύ, δεδομένου ότι μέχρι το φονικό σεισμό ο φόβος ήταν πως ο Ερντογάν θα προκαλούσε ακόμη και θερμό επεισόδιο προκειμένου να επηρεάσει το εκλογικό αποτέλεσμα.

Αντιδράσεις στην Κύπρο για το φλέρτ της Ελλάδας με Τουρκία

Στην Κύπρο πάντως δεν ενθουσιάστηκαν καθόλου με τη συμφωνία αλληλοϋποστήριξης Ελλάδας- Τουρκίας στον ΟΗΕ και το ΔΝΟ, η οποία προφανώς όχι μόνο ήταν αποτέλεσμα μυστικής διπλωματίας αλλά και δεν ήταν σε συνεννόηση με τη Λευκωσία.

Ανώτατη κυβερνητική πηγή δήλωσε στο Sigmalive ότι η Λευκωσία δεν ακολουθεί την πολιτική των Αθηνών και δη του Υπουργού Εξωτερικών, Νίκου Δένδια, για τη στήριξη της Τουρκίας προκειμένου να καταλάβει τη θέση του Γενικού Γραμματέα του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού (ΔΝΟ) για θητεία τεσσάρων ετών, με αντάλλαγμα την υποστήριξη της Τουρκίας, ώστε να εκλεγεί η Ελλάδα το 2025 στα μη μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας.

Το Sigmalive επισημαίνει ότι “προφανώς, διατυπώνεται αυτή η διαφωνία, διότι δεν μπορεί η Κύπρος να τελεί υπό κατοχή και να ζητά τον τερματισμό του εμπάργκο σε βάρος των πλοίων και των αεροσκαφών της από τη μια, και η Ελλάδα να στηρίζει από την άλλη την κατοχική Τουρκία για να πάρει μια θέση στο Συμβούλιο του ΔΝΟ του ΟΗΕ.”

Ο πρώην Υπουργός Εξωτερικών του ΣΥΡΙΖΑ, Γιώργος Κατρούγκαλος, επισήμανε το γεγονός, τονίζοντας χαρακτηριστικά ότι “θετικές είναι οι συμφωνίες με την Τουρκία, που αποκλιμακώνουν την ένταση και τη φέρνουν στο τραπέζι του διαλόγου, είναι όμως δυνατόν μια τέτοια πρωτοβουλία να αναληφθεί χωρίς συνεννόηση και συντονισμό με την Κύπρο;”

Ακολουθήστε το News 24/7 στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις