Η Γερμανία γυρνά την Ευρώπη στο ’80

H Xεζμπολάχ εκτόξευσε πύραυλο κατά του γενικού αρχηγείου της Μοσάντ στο Ισραήλ και δεδομένων όσων σχετικών συστημάτων έχουν επιστρατευτεί τα τελευταία χρόνια εδώ κοντά μας (στον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία και αυτόν των Ισραηλινών στην Παλαιστίνη και τώρα στο Λίβανο) η ατμόσφαιρα γύρω μας μυρίζει μπαρούτι.

Βρήκαμε διάφορες συμφωνίες που έχουν υπογραφεί στον πλανήτη για τον περιορισμό εξοπλισμών -όπλων μαζικής καταστροφής- εκ των οποίων δεν διήρκεσαν πολλές στο χρόνο, με τις προφάσεις, τις επιφάσεις -σε συνδυασμό με πράξεις- να είναι προσβλητικές για το μέσο ανθρώπινο εγκέφαλο.

Χαρακτηριστικά, από τις 5 Μαρτίου του 1970 τυπικά υπάρχει η Συνθήκη για τη Μη Διάδοση των Πυρηνικών Όπλων (ΝPT) που έχει ως στόχο τον περιορισμό της εξάπλωσης τους.

Την έχουν υπογράψει 189 κράτη.

Μεταξύ τους είναι 5που αναγνωρίζονται παγκοσμίως ως πυρηνικά κράτη. Είναι οι ΗΠΑ, η Ρωσία, η Μεγάλη Βρετανία, η Γαλλία και η Κίνα, μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ.

Επίσης, το 2021 επεκτάθηκε για άλλα πέντε χρόνια η μόνη συμφωνία που ‘κράτησε’ έως τώρα, μεταξύ των πολλών που έγιναν ιστορικά μεταξύ της Ουάσινγκτον και της Μόσχας, για τον έλεγχο των εξοπλισμών.

Η Νέα Συνθήκη Μείωσης Στρατηγικών Όπλων (New Start) περιορίζει κάθε χώρα σε έως 1.550 ανεπτυγμένες πυρηνικές κεφαλές και 700 ανεπτυγμένους πυραύλους και βομβαρδιστικά.

Το 2026 λήγει. Άρα θα έπρεπε ήδη να έχουν αρχίσει οι διαπραγματεύσεις.

Τουναντίον, δεν υπάρχει το παραμικρό σημείο επαφής.

Τι υπάρχει;

Η απόσυρση του Τραμπ από ιστορική συμφωνία και η παραγωγή ‘απαγορευμένων’ της Ρωσίας

Το ντόμινο των συμφωνιών για τον έλεγχο των εξοπλισμών άρχισε να ‘πέφτει’ το 2002, με την αποχώρηση της κυβέρνησης του Τζορτζ Μπους από τη Συνθήκη κατά των βαλλιστικών πυραύλων (ABM).

Μεταξύ αυτών που δυσαρεστήθηκαν ήταν η Γερμανία, αλλά δεν εκφράστηκε και δεν έκανε κάτι για να σταματήσει τις εξελίξεις. Έτσι κατηγορήθηκε από τη Μόσχα για αδιαφορία ως προς την υπεράσπιση των ευρωπαϊκών συμφερόντων ασφάλειας εάν μεταξύ των προϋποθέσεων ήταν μια δημόσια αντιπαράθεση με την Ουάσιγκτον.

Το κρατάμε αυτό και συνεχίζουμε.

Στο πρώτο μισό της δεκαετίας 2000 οι ΗΠΑ ανέπτυξαν αμερικανικά συστήματα ABM στην Πολωνία και την Τσεχική Δημοκρατία «για πιθανή απειλή από το Ιράν». Η Ρωσία είχε προειδοποιήσει πως θα προχωρήσει σε ανάπτυξη νέων ενδιάμεσων πυραύλων -κάτι που έκανε.

Το 2019, όταν ο Ντόναλντ Τραμπ είχε αποχωρήσει από τη Συνθήκη για τις πυρηνικές δυνάμεις μέσου βεληνεκούς (INF), τα περισσότερα ευρωπαϊκά κράτη είχαν μείνει άναυδα.

Η Συνθήκη που υπεγράφη το 1988 μεταξύ του τότε προέδρου των ΗΠΑ, Ρόναλντ Ρέιγκαν και του σοβιετικού ηγέτη Μιχαήλ Γκορμπατσόφ απαγόρευε τη χρήση επίγειων πυρηνικών και συμβατικών πυραύλων με βεληνεκές μεταξύ 500 ως 5.500 χιλιομέτρων.

Η απόφαση αυτή είχε χαρακτηριστεί ως ορόσημο, για τον έλεγχο των εξοπλισμών.

Όπως αναφέρει το Euronews, μετά την απόσυρση των ΗΠΑ από τη Συνθήκη, ο αμερικανικός στρατός προχώρησε στην ανάπτυξη συμβατικής, επίγειας εκτόξευσης πυραυλικής ικανότητας μεσαίου βεληνεκούς (Typhon) που βάσει της INF απαγορευόταν.

Οι πρώτες δοκιμές έγιναν σε άσκηση στις Φιλιππίνες.

Μετά τις ΗΠΑ, αποσύρθηκε και η Ρωσία και φέτος ο Βλαντίμιρ Πούτιν πρότεινε σε συνεδρίαση του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας της Ρωσίας την επανέναρξη παραγωγής αυτού του είδους των πυραύλων (βάσει ψηφισμάτων του ΟΗΕ απαγορεύεται η μεταφορά όπλων σε αυτήν τη χώρα).

Πρόσθεσε ότι πρέπει και να αποφασιστεί πού θα τοποθετηθούν «ώστε να διασφαλίσουμε την ασφάλειά μας». Είχε τονίσει και ότι οι ΗΠΑ «όχι μόνο παράγουν αυτά τα πυραυλικά συστήματα, αλλά τα έχουν ήδη φέρει στην Ευρώπη για ασκήσεις, στη Δανία».

Η απάντηση των Αμερικανών ως προς αυτό είναι πως στο Καλίνιγκραντ (απομονωμένο μέρος της Βαλτικής, δίπλα στην Πολωνία και τη Λιθουανία και στα 530 χιλιόμετρα από το Βερολίνο) υπάρχει ο ρωσικός βαλλιστικός πύραυλος SRBM Iskander που είναι πυρηνικά ικανός, αλλά όχι πυρηνικός.

Μολονότι έχει δηλωμένο βεληνεκές κάτω των 500 km (εντός του ορίου της συνθήκης INF) οι των ΗΠΑ υποστηρίζουν ότι στην πραγματικότητα έχει μεγαλύτερη εμβέλεια.

Άρα οι Ρώσοι παραβίασαν πρώτοι τη Συνθήκη.

Παρεμπιπτόντως, ανεξάρτητη πλευρά δεν επιβεβαίωσε τον ισχυρισμό για μεγαλύτερη, της δηλωμένης, εμβέλειας.

Η συμφωνία μεταξύ Ουάσινγκτον και Βερολίνου

Τον Ιούλιο, στην Σύνοδο του ΝΑΤΟ, η Ουάσινγκτον και το Βερολίνο συμφώνησαν την εγκατάσταση επί των εδαφών της Γερμανίας τριών τύπων αμερικανικών πυραύλων από το 2026.

Είναι η πρώτη φορά που θα συμβεί αυτό, μετά το ‘80.

Στα έγγραφα διευκρινίζεται πως θα είναι υπό την ηγεσία των ΗΠΑ. Δεν αναφέρεται το παραμικρό σχετικά με το αν η Γερμανία θα έχει τον έλεγχο τους, δεδομένου ότι θα βρίσκονται επί των εδαφών της.

Οι Αμερικανοί θα στείλουν στη Γερμανία τον πύραυλο κρουζ Tomahawk Block 4, με βεληνεκές λίγο πάνω από 1.610 χιλιόμετρα, το Standard Missile-6 (SM-6), με βεληνεκές 370 χιλιομέτρων. Αμφότεροι προορίζεται κυρίως για ρόλο αεράμυνας.

Θα εγκατασταθεί και ένα υπερηχητικό όπλο μεγάλης εμβέλειας (LRHP) που είναι ακόμα υπό ανάπτυξη και θα έχει βεληνεκές άνω των 2900 χιλιομέτρων.

Κατά το Responsible Statecraft δύο από αυτούς τους πυραύλους θα είναι σε θέση να χτυπήσουν βαθιά στη Ρωσία.

Είναι συμβατικά οπλισμένα που μπορούν να εξελιχθούν σε πυρηνικά. Αυτό βέβαια, απαιτεί νέα συμφωνία, με την ήδη υπάρχουσα να παραβιάζει τη Συνθήκη για τις πυρηνικές δυνάμεις μέσου βεληνεκούς.

Σε μια δημοκρατία ό,τι αφορά ένα έθνος περνάει από τη Βουλή, που πρέπει να ψηφίσει την όποια πρόταση για να ισχύσει. Εν προκειμένω, η Budestang δεν συζήτησε καν την τοποθέτηση νέων πυραύλων στο γερμανικό έδαφος.

Εύλογα προέκυψε μια διαμάχη, με το πολιτικό κατεστημένο να είναι υπέρ και την δεξιά Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) και η αριστερή Συμμαχία Sahra Wagenknecht (BSW) να αντιτίθενται.

Το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα του Καγκελαρίου Όλαφ Σολτς, το μεγαλύτερο κόμμα στον κυβερνητικό συνασπισμό, είναι διχασμένο, όπως και ο λαός της Γερμανίας.

Σύμφωνα με πρόσφατη δημοσκόπηση, το 49% τάχθηκε κατά της εγκατάστασης των πυραύλων και το 45% υπέρ. Στην Ανατολική Γερμανία κατά είναι το 74%, με το εν λόγω ζήτημα να εντείνει περαιτέρω την ένταση στις περιφέρειες και να αναμένεται να παίξει καθοριστικό ρόλο στην έκβαση των εθνικών εκλογών του 2025.

Όσοι ακολούθησαν τη Γερμανία και η ELSA

Αφότου άνοιξε η Γερμανία την πόρτα στους αμερικανικούς πυραύλους εμφανίστηκαν και άλλα μέλη της Ευρώπης στο ΝΑΤΟ να ικανοποιήσουν τις ‘ανάγκες’ των ΗΠΑ.

Την επομένη της συμφωνίας Ουάσινγκτον-Βερολίνου, οι Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία και Πολωνία υπέγραψαν μια επιστολή προθέσεων να αναπτύξουν από κοινού ένα απροσδιόριστο σύστημα κρούσης ακριβείας μεγάλης εμβέλειας υπό τη σημαία ενός νέου προγράμματος που ονομάζεται European Long-range Strike Approach (ELSA).

Οι αξιωματούχοι είπαν ότι η πρόθεση ήταν αυτό να είναι ένα GLCM με εμβέλεια 1.000–2.000 χιλιομέτρων.

Τι έγινε την προηγούμενη φορά που η Γερμανία συμφώνησε να φιλοξενήσει αμερικανικούς πυραύλους

Τη δεκαετία του 1980 η Γερμανία συμφώνησε να σταθμεύσουν στη χώρα οι Αμερικανοί πυρηνικό βαλλιστικό πύραυλο μέσου βεληνεκούς (Pershing II), ως απάντηση στη σοβιετική παραγωγή του πυραύλου RSD-10 Pioneer.

Ακολούθησε έντονη πολιτική κρίση στη χώρα που συνέβαλε τα μέγιστα στην άνοδο του αντιπυρηνικού Γερμανικού Κόμματος των Πρασίνων. Είχε αντιταχθεί και το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα, που ηγείται της σημερινής κυβέρνησης.

Το ‘80 επικρατούσε η θεωρία πως η Σοβιετική Ένωση σκοπεύει να επιτεθεί στο ΝΑΤΟ -επειδή φοβόταν δική του επίθεση εναντίον της. Καταρρίφθηκε όταν αποκαλύφθηκαν σχετικά έγγραφα μετά την κατάρρευση της ΕΣΣΔ. Bέβαια από το 1989 υπήρχε η συμφωνία Γκορμπατσόφ-Ρέιγκαν για απόσυρση που διέλυσε ο Τραμπ και από ό,τι φαίνεται δεν ήταν κάτι που ‘πείραξε’ πολλούς. Σίγουρα είναι κάτι που δεν ευνοεί τους απλούς κατοίκους αυτού του πλανήτη.