Η Gisele P. γίνεται σύμβολο και αφυπνίζει τη Γαλλία

Όταν η Gisele Pelicot εισέρχεται στο δικαστήριο της Αβινιόν, συνοδευόμενη από τα παιδιά της και μια ομάδα δικηγόρων, φαίνεται ήρεμη. Η 72χρονη μητέρα και γιαγιά κοιτάζει κάτω καθώς περνά από τις δεκάδες δημοσιογράφους που έχουν συγκεντρωθεί στην είσοδο και τα μάτια της καλύπτονται από τα στρογγυλά γυαλιά ηλίου της.

Η Gisele Pelicot βρίσκεται στο επίκεντρο της “δίκης της δεκαετίας”, στην οποία 51 άνδρες κατηγορούνται για το βιασμό της, συμπεριλαμβανομένου του άνδρα με τον οποίο ήταν παντρεμένη για 50 χρόνια. Καθώς η ιστορία της έχει διαδοθεί στη Γαλλία από την έναρξη της δίκης, η Gisele έχει γίνει σύμβολο θάρρους και αντοχής.

“Θυσιάστηκα στο βωμό της διαστροφής”, είπε, εξηγώντας πώς έμαθε ότι ο Dominique Pelicot την είχε ναρκώσει και είχε στρατολογήσει άνδρες για να την αντιμετωπίζουν “σαν κουρέλι” για πάνω από 10 χρόνια.

Στη δίκη, η οποία αναμένεται να διαρκέσει έως τον Δεκέμβριο, έχουν ακουστεί μέχρι στιγμής μαρτυρίες από δικηγόρους, αστυνομικούς, ψυχιάτρους, και από μια άλλη γυναίκα της οποίας ο σύζυγος, ακολουθώντας τις οδηγίες του Dominique, τη νάρκωσε και τη βίασε.

Η κόρη των Pelicot, η Καρολίν, που πιστεύει ότι ο πατέρας της την κακοποίησε ενώ ήταν αναίσθητη, έχει επίσης καταθέσει στο δικαστήριο. Ο Dominique Pelicot έχει παραδεχτεί τις κατηγορίες εναντίον του, αν και αρνείται ότι κακοποίησε την κόρη του.

Ανατριχιαστικές λεπτομέρειες για το παρελθόν των κατηγορουμένων, την ψυχική τους κατάσταση και τα φερόμενα εγκλήματά τους έχουν γεμίσει τους ειδησεογραφικούς ιστότοπους και τα κοινωνικά δίκτυα. Η Gisele Pelicot δεν θέλησε να διατηρήσει την ανωνυμία της, πράγμα σπάνιο ειδικά για τέτοιες υποθέσεις. Χιλιάδες βίντεο των βιασμών που βιντεοσκοπήθηκαν από τον Dominique Pelicot θα προβληθούν τελικά σε ανοιχτό δικαστήριο. Το μοναδικό αίτημα της Gisele ήταν να επιτραπεί στα παιδιά της να φύγουν από την αίθουσα όταν συμβεί αυτό.

Η νομική ομάδα της Gisele δήλωσε ότι η ανοιχτή δίκη θα μεταφέρει την “ντροπή” πίσω στους κατηγορούμενους. Πάνω απ’ όλα, η υπόθεση έχει πυροδοτήσει μια επώδυνη – και συχνά άβολη – συζήτηση για τον βιασμό, την οποία αρκετοί στη Γαλλία θεωρούν ότι έχει καθυστερήσει πολύ.

Σήμερα αναμένεται να πραγματοποιηθούν διαδηλώσεις σε όλη τη Γαλλία “σε ένδειξη υποστήριξης της Gisele Pelicot και όλων των θυμάτων βιασμού”. Όταν η Gisele κατέθεσε ότι έπρεπε να “ξεκινήσει από την αρχή” και τώρα ζει μόνο με μια μικρή σύνταξη, μια influencer οργάνωσε μια διαδικτυακή καμπάνια που συγκέντρωσε 40.000 ευρώ μέσα σε λιγότερο από μία μέρα. Βέβαια η συλλογή χρημάτων σταμάτησε γρήγορα κατόπιν αιτήματος της νομικής ομάδας της Gisele, η οποία την είδε ως πιθανό περισπασμό.

Το φαινόμενο της “χημικής υποταγής”

Όπως αναφέρει σε ρεπορτάζ του το BBC , ένα σημαντικό ζήτημα που ανέδειξε αυτή η υπόθεση είναι το  φαινόμενο της «χημικής υποταγής» – της επίθεσης δηλαδή με τη χρήση ναρκωτικών στο σπίτι. Το 2022, 1.229 άτομα στη Γαλλία υποψιάστηκαν ότι ναρκώθηκαν χωρίς να το γνωρίζουν, σύμφωνα με τη Λεϊλά Σαουακί, φαρμακοποιό στο κέντρο παρακολούθησης εθισμών στο Παρίσι και ειδικό σε περιπτώσεις βιασμών με ναρκωτικά.

Αυτός ο αριθμός είναι πιθανότατα «μόνο η κορυφή του παγόβουνου», πιστεύει η ίδια. Τα θύματα συχνά διστάζουν να υποβάλουν νομικές καταγγελίες επειδή γνωρίζουν τον δράστη, μπορεί να ντρέπονται ή έχουν θολές αναμνήσεις από το τι συνέβη. Οι καταγγελίες πρέπει επίσης να υποβληθούν πριν εξαφανιστούν οι ουσίες από το σώμα, κάτι που δεν είναι πάντα εφικτό.

Τα 10 χρόνια που ο σύζυγός της τη νάρκωνε, η Gisele Pelicot είχε ανεξήγητα νευρολογικά συμπτώματα καθώς και γυναικολογικά προβλήματα, και όμως κανείς δεν συνδύασε τα στοιχεία. Αυτό υποδεικνύει έλλειψη ενημέρωσης για το φαινόμενο της χημικής υποταγής.

Η Δρ. Σαουακί επισημαίνει ότι η εκπαίδευση των επαγγελματιών υγείας και της αστυνομίας είναι σημαντική, γιατί το κλειδί για την αντιμετώπιση του προβλήματος βρίσκεται στην αναγνώριση ότι υπάρχουν κι άλλοι εκεί έξω, εκτός από τη Gisele.

«Έχουμε το δικαίωμα να σοκαριζόμαστε, αλλά πρέπει επίσης να αναγνωρίσουμε ότι αυτές δεν είναι μεμονωμένες περιπτώσεις», λέει. «Όταν επικεντρωνόμαστε μόνο στο σύστημα δικαιοσύνης και στους ερευνητές, κρυβόμαστε πίσω από αυτούς με κάποιο τρόπο. Πιστεύω ότι είναι ένα ευρύτερο κοινωνικό ζήτημα, και συνεπώς χρειαζόμαστε κοινωνική αλλαγή».

Αυτό που έχει σοκάρει πολλούς στη Γαλλία είναι ο μεγάλος αριθμός ανδρών που εμπλέκονται στην υπόθεση. Η αστυνομία κατάφερε να ταυτοποιήσει μόνο 50 ύποπτους από τους 83 που εμφανίζονται στα βίντεο του Dominique Pelicot. Οι ηλικίες τους κυμαίνονται από 26 έως 68 ετών και προέρχονται από όλα τα κοινωνικά στρώματα – πυροσβέστες, φαρμακοποιοί, εργάτες και δημοσιογράφοι. Πολλοί είναι πατέρες και σύζυγοι.

Από τους άλλους κατηγορούμενους, 15 παραδέχονται το βιασμό, αλλά όλοι οι υπόλοιποι παραδέχονται μόνο τη συμμετοχή τους σε σεξουαλικές πράξεις.

«Αυτό που με σόκαρε ακόμα περισσότερο είναι ότι τόσοι πολλοί άνδρες θα μπορούσαν να το κάνουν αυτό – περισσότεροι από 50  άνδρες, που όλοι ζούσαν κοντά», είπε η Καρολίν, μια 43χρονη γιατρός από το Παρίσι. «[Ο Pelicot] δεν χρειάστηκε καν να ψάξει πολύ για αυτούς. Αυτό πραγματικά με τρομάζει γιατί είναι μια αντανάκλαση της κοινωνίας. Δεν είναι ο κανόνας, αλλά υπάρχουν πάρα πολλοί».

Η Σελίν Πικέ της φεμινιστικής οργάνωσης Osez le Féminisme ελπίζει ότι το γεγονός πως οι κατηγορούμενοι είναι “άνθρωποι της διπλανής πόρτας”, αυτή η δίκη θα έχει ουσιαστικό αντίκτυπο. «Καταρρίπτει τον μύθο του βιαστή που είναι ψυχοπαθής… βίασαν επειδή ήταν σίγουροι για την ατιμωρησία τους».

“Ήξεραν και δεν έκαναν τίποτα”

Ακόμα μία σκέψη που στοιχειώνει το μυαλό των γυναικών στη Γαλλία που παρακολουθούν συγκλονισμένες την υπόθεση είναι πως πολλοί άλλοι άνδρες – εκτός των εμπλεκόμενων – γνώριζαν για τη δράση του Pelicot και δεν έκαναν τίποτα. Ο Dominique Pelicot είχε προσκαλέσει άνδρες να κάνουν σεξ με τη σύζυγό του «εν αγνοία της» σε μια ανάρτηση στον ιστότοπο Coco.gg, ο οποίος έκλεισε μόλις τον περασμένο Ιούνιο. Πέρυσι, ο ιστότοπος είχε 500.000 επισκέπτες το μήνα.

«Αυτοί οι άνθρωποι… δεν έκαναν ποτέ ένα τηλεφώνημα για να σταματήσει αυτή την κακοποίηση», λέει η Σελίν Πικέ. «Κανένας άνδρας δεν σκέφτηκε να ενημερώσει την αστυνομία για αυτό το έγκλημα».

Η δίκη στην Αβινιόν αναδεικνύει επίσης ερωτήματα σχετικά με τη γλώσσα που χρησιμοποιείται γύρω από τον βιασμό. Η υπεράσπιση πολλών από τους κατηγορούμενους βασίζεται στην υπόθεση ότι δεν «ήξεραν» ότι βίαζαν τη Gisele– με άλλα λόγια, υποστηρίζουν ότι πίστευαν πως είχαν συναινετική σεξουαλική πράξη μαζί της.

Ορισμένοι κατηγόρησαν τον Dominique Pelicot  ότι τους «χειραγώγησε» ώστε να πιστεύουν ότι συμμετείχαν σε ένα ερωτικό παιχνίδι στο οποίο η Gisele υποκρινόταν ότι κοιμόταν επειδή ήταν ντροπαλή. Τουλάχιστον δύο από τους κατηγορούμενους δήλωσαν ότι δεν αισθάνονται ότι βίασαν τη Gisele επειδή είχε «προσφερθεί» σε αυτούς από τον ίδιο της τον σύζυγο, ενώ ένας άνδρας είπε ότι δεν θεωρούσε τις πράξεις του βιασμό επειδή «για μένα, βιασμός είναι όταν αρπάζεις κάποιον από τον δρόμο». «Δεν έχω την καρδιά του βιαστή», πρόσθεσε.

Κινούμενος σε αυτή την υπερασπιστική γραμμή νωρίτερα αυτή την εβδομάδα, ο Γκιγιόμ Ντε Πάλμα, δικηγόρος έξι εκ των κατηγορουμένων, προκάλεσε αγανάκτηση όταν είπε ότι «ο βιασμός δεν είναι πάντα βιασμός» και υποστήριξε ότι «χωρίς την πρόθεση να διαπράξεις βιασμό, δεν υπάρχει βιασμός».

Σύμφωνα με τη γαλλική νομοθεσία, ο βιασμός είναι η σεξουαλική διείσδυση που επιτυγχάνεται με καταναγκασμό, βία ή αιφνιδιασμό – και οι δικηγόροι της Gisele Pelicot αναμένεται να υποστηρίξουν ότι ο «αιφνιδιασμός» καλύπτει την περίπτωση μιας ναρκωμένης ή αναίσθητης γυναίκας.

Ωστόσο, τα σχόλια αυτά προκάλεσαν οργή και απογοήτευση τόσο στην αίθουσα του δικαστηρίου όσο και πέρα από αυτήν. Η κόρη της Gisele, η Καρολίν, βγήκε έξαλλη από τη δίκη φωνάζοντας «Ντρέπομαι για το σύστημα δικαιοσύνης», ενώ ο πρόεδρος του δικαστηρίου διέκοψε τη συνεδρίαση, μέσα σε ένα κλίμα που οι δημοσιογράφοι περιέγραψαν ως «εξαιρετικά τεταμένο». Άλλοι δικηγόροι, σύμφωνα με αναφορές, αποστασιοποιήθηκαν από τα σχόλια του Ντε Πάλμα.

Με τη δίκη να αναμένεται να διαρκέσει για τρεις ακόμη μήνες, η κοινωνία της Γαλλίας έρχεται αντιμέτωπη με τον εαυτό της. «(Η υπόθεση) Έχει δείξει πόσο πίσω είμαστε σε όλα τα επίπεδα», είπε η Σαντρίν Ζοσό, βουλευτής που ήταν θύμα απόπειρας βιασμού με ναρκωτικά από έναν γερουσιαστή το 2023.

Χάρη στη Gisele Pelicot , είπε, «σηκώνουμε το πέπλο και ανακαλύπτουμε πολλά πράγματα». Η καθημερινή φύση του ζευγαριού που βρίσκεται στο κέντρο της δίκης – μεσοαστοί συνταξιούχοι και παππούδες – έχει κάνει εύκολο για τους παρατηρητές να ταυτιστούν με την ιστορία.

«Σκέφτηκα ότι θα μπορούσε να είναι η μητέρα μου, η αδελφή μου… και ο πατέρας μου», είπε ο Τσάρλεϊ, ένας 35χρονος άνδρας που ζει στο Παρίσι. «Για μένα, είναι η δίκη του αιώνα», πρόσθεσε. «Θα υπάρχει ένα πριν – και θα υπάρχει ένα μετά».

Η στιγμή της σύλληψης του Dominique Pelicot

Το γαλλικό μέσο Paris Match έφερε στη δημοσιότητα βίντεο από τη στιγμή της σύλληψης του Dominique Pelicot, το 2020, σε σούπερ μάρκετ επειδή προσπάθησε να βγάλει φωτογραφία κάτω από φούστα μίας ανυποψίαστης γυναίκας.

Έπειτα από έρευνα άρχισε να ξετυλίγεται το κουβάρι των διαστροφών του και όταν οι αστυνομικοί εντόπισαν τα ντοκουμέντα της φρίκης ενημέρωσαν τη σύζυγό του.