“Η ισχυρότερη έως τώρα ένδειξη εξωγήινης ζωής” εντοπίστηκε σε μακρινό πλανήτη

Ένας γιγάντιος πλανήτης, δυόμισι φορές μεγαλύτερος από τη Γη, και 700 τρισεκατομμύρια μίλια μακριά από εμάς, έχει δώσει τις ισχυρότερες ενδείξεις ότι υπάρχει εξωγήινη ζωή πέρα από το ηλιακό μας σύστημα, υποστηρίζουν οι αστρονόμοι.

Οι παρατηρήσεις του διαστημικού τηλεσκοπίου James Webb φαίνεται να αποκαλύπτουν στον πλανήτη με την ονομασία K2-18 b χημικά αποτυπώματα δύο ενώσεων οι οποίες στη Γη είναι γνωστό ότι παράγονται μόνο από τη ζωή. Αυτή είναι η δεύτερη — και πιο υποσχόμενη — φορά που εντοπίζονται χημικά που σχετίζονται με τη ζωή στην ατμόσφαιρα του πλανήτη από το Διαστημικό Τηλεσκόπιο James Webb (JWST) της NASA.

Συγκεκριμένα, μια ομάδα επιστημόνων από το Κέιμπριτζ ανίχνευσε στην ατμόσφαιρα του K2-18 b την “χημική υπογραφή” τουλάχιστον ενός από δύο τα οποία σχετίζονται με τη ζωή: διμεθυλοσουλφίδιο (DMS) και διμεθυλοδισουλφίδιο (DMDS). Στη Γη, αυτά τα αέρια παράγονται από θαλάσσιο φυτοπλαγκτόν και βακτήρια.

Ωστόσο, τόσο η ομάδα όσο και ανεξάρτητοι αστρονόμοι τονίζουν ότι απαιτούνται περισσότερα δεδομένα για την επιβεβαίωση των ευρημάτων. Ο καθηγητής αστροφυσικής στο Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ, επικεφαλής των παρατηρήσεων, Nikku Madhusudhan, είπε στο BBC, ότι ελπίζει να αποκτήσει σύντομα καθοριστικά στοιχεία σχετικά με τα ευρήματα. «Αυτή είναι η ισχυρότερη ένδειξη έως τώρα ότι πιθανώς υπάρχει ζωή εκεί έξω. Μπορώ να πω ότι ενδέχεται να επιβεβαιώσουμε αυτό το εύρημα μέσα σε ένα έως δύο χρόνια», πρόσθεσε.

Ο καθηγητής Madhusudhan δήλωσε ότι εξεπλάγη από την ποσότητα του αερίου που εντοπίστηκε κατά την διάρκεια μίας μόνο παρατήρησης. «Η ποσότητα που εκτιμούμε πως υπάρχει στην ατμόσφαιρα είναι χιλιάδες φορές μεγαλύτερη από ό,τι έχουμε στη Γη», είπε. «Άρα, αν η σύνδεση με τη ζωή είναι πραγματική, τότε αυτός ο πλανήτης θα βρίθει ζωής. (..) Αν επιβεβαιώσουμε ότι υπάρχει ζωή στον K2-18b, αυτό ουσιαστικά σημαίνει ότι η ζωή είναι πολύ συνηθισμένο φαινόμενο στον γαλαξία»», συμπλήρωσε.

Η ομάδα του καθηγητή Madhusudhan παραδέχεται πως ακόμα, σε αυτό το στάδιο, υπάρχονυ πολλά «αν» και «αλλά» σχετικά με τα ευρήματα.

Καταρχάς, η τελευταία ανίχνευση δεν πληροί ακόμη το πρότυπο που απαιτείται για να θεωρηθεί ανακάλυψη. Για να συμβεί αυτό, οι ερευνητές πρέπει να είναι περίπου 99,99999% βέβαιοι ότι τα αποτελέσματά τους είναι σωστά και όχι κάποιο τυχαίο λάθος. Στη γλώσσα της επιστήμης, αυτό αποκαλείται το αποτέλεσμα των «πέντε Σίγμα».

Τα τελευταία αποτελέσματα βρίσκονται μόνο στο επίπεδο «τρία Σίγμα», δηλαδή 99,7%. Αυτό μπορεί να ακούγεται πολύ, αλλά δεν είναι αρκετό για να πειστεί η επιστημονική κοινότητα. Ωστόσο, είναι πολύ περισσότερο από το αποτέλεσμα του «ενός Σίγμα» (68%) που είχε καταγραφεί πριν 18 μήνες — και τότε είχε αντιμετωπιστεί με σκεπτικισμό.

Ακόμα όμως κι αν η ομάδα του Κέιμπριτζ φτάσει στα «πέντε Σίγμα», αυτό δεν θα αποτελεί οριστική απόδειξη ύπαρξης ζωής στον πλανήτη, σύμφωνα με την καθηγήτρια Κάθριν Χέιμανς του Πανεπιστημίου του Εδιμβούργου και Βασιλική Αστρονόμο της Σκωτίας, η οποία δεν σχετίζεται με την έρευνα. «Ακόμη και με αυτή τη βεβαιότητα, παραμένει το ερώτημα ποια είναι η προέλευση αυτού του αερίου», δήλωσε στο BBC News.

«Στη Γη, παράγεται από μικροοργανισμούς στον ωκεανό, αλλά ακόμη και με τέλεια δεδομένα, δεν μπορούμε να πούμε με σιγουριά ότι πρόκειται για βιολογική προέλευση σε έναν εξωπλανήτη, γιατί πολλά περίεργα πράγματα συμβαίνουν στο σύμπαν», πρόσθεσε.

Αυτή η άποψη βρίσκει σύμφωνη και την ομάδα του Κέιμπριτζ η οποία συνεργάζονται με άλλες ομάδες για να εξετάσουν εάν τα DMS και DMDS μπορούν να παραχθούν με μη-βιολογικό τρόπο στο εργαστήριο.

Άλλες ερευνητικές ομάδες έχουν προτείνει εναλλακτικές εξηγήσεις για τα δεδομένα του K2-18b. Υπάρχει έντονη επιστημονική συζήτηση όχι μόνο για το αν τα DMS και DMDS υπάρχουν πραγματικά στην ατμόσφαιρα, αλλά και για τη σύσταση του πλανήτη.

Ο λόγος που πολλοί ερευνητές θεωρούν ότι ο πλανήτης διαθέτει έναν τεράστιο υγρό ωκεανό είναι η απουσία της αμμωνίας από την ατμόσφαιρα του K2-18b. Η θεωρία τους λέει ότι η αμμωνία απορροφάται από ένα μεγάλο σώμα νερού. Όμως, αυτό θα μπορούσε να εξηγηθεί και άπο άλλα πράγματα που αποκλείουν την ύπαρξη ζωής.

Ο Δρ Νικολάς Γούογκαν από το Ερευνητικό Κέντρο Ames της NASA παρέχει ακόμα μια άλλη ερμηνεία των δεδομένων. Ο ίδιος, δημοσίευσε έρευνα η οποία υποστηρίζει ότι ο K2-18b είναι ένας μικρός αέριος “γίγαντας” χωρίς επιφάνεια.

Ο καθηγητής Madhusudhan αναγνωρίζει ότι υπάρχει ακόμα μια «επιστημονική κορυφή» που πρέπει να κατακτηθεί για να απαντήσει σε ένα από τα μεγαλύτερα ερωτήματα της επιστήμης. Πιστεύει, όμως, ότι αυτός και η ομάδα του βρίσκονται στον σωστό δρόμο.

«Δεκαετίες μετά μπορεί να αναλογιστούμε το χρονικό αυτό σημείο και να αναγνωρίσουμε ότι τότε ήταν που το ζωντανό σύμπαν έγινε προσιτό. Αυτό θα μπορούσε να είναι το σημείο καμπής, όπου ξαφνικά το θεμελιώδες ερώτημα αν είμαστε μόνοι στο σύμπαν είναι ένα ερώτημα που μπορούμε να απαντήσουμε», είπε ο ίδιος.

Η έρευνα έχει δημοσιευτεί στο επιστημονικό περιοδικό The Astrophysical Journal Letters.