Η Μεγάλη Έξοδος: Γιατί οι Ρώσοι εγκαταλείπουν την χώρα τους

“Είμαι ειρηνιστής και είχα τρομοκρατηθεί μήπως με στείλουν να σκοτώσω άλλους ανθρώπους. Είμαι ενάντια στην πολιτική της Ρωσίας έναντι της Ουκρανίας από το 2014. Η εισβολή και οι δολοφονίες αμάχων είναι απαράδεκτες“.

Ο Τόμας είναι από την Αγία Πετρούπολη, είναι gay και ανήκει στους εκατοντάδες χιλιάδες Ρώσους, που εκτιμάται ότι έχουν εγκαταλείψει τη χώρα τους από την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022 αναζητώντας αρχικά την ασφάλειά τους και μία καλύτερη ζωή σε άλλες χώρες.

Δεν ήταν όμως μόνο η στρατιωτική ρωσική εισβολή που οδήγησε πολλούς να πάρουν τη δύσκολη απόφαση της φυγής.

Πολλοί Ρώσοι εγκατέλειψαν τη χώρα τους πριν από τον πόλεμο, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που διαφωνούσαν με την προσάρτηση της Κριμαίας από τη Μόσχα το 2014. Πολλοί εγκαταστάθηκαν σε χώρες της Βαλτικής και σε άλλες χώρες της ΕΕ, καθώς και στη Γεωργία.

Η 30χρονη Σβετλάνα κατάγεται από μια μικρή πόλη της Ρωσίας. Μετακόμισε στη Μόσχα στα 18 της για να σπουδάσει Φυσική στο πανεπιστήμιο. Μετά την αποφοίτησή της εργάστηκε ως product manager σε διάφορες εταιρείες και όσο και αν ποτέ δεν πίστευε ότι θα έπρεπε να φύγει, έχοντας μάλιστα στόχο να πάρει σύνταξη στη Μόσχα, ο πόλεμος στην Ουκρανία ήταν καθοριστικός για εκείνη.

“Όταν ξεκίνησε ο πόλεμος, συνειδητοποίησα ότι δεν θα τελείωνε σύντομα και επίσης ότι ο κόσμος δεν θα έβγαινε να διαμαρτυρηθεί. Ένιωσα ότι ήταν λογικό να φύγω”, λέει. Τώρα βρίσκεται στο Βελιγράδι και θέλει να έχει όσο το δυνατόν μεγαλύτερη απόσταση από όσα διαδραματίζονται στη Ρωσία.

Το πρώτο κύμα ήρθε τον Μάρτιο και τον Απρίλιο του περασμένου έτους – οι νέοι μετανάστες είπαν στο BBC ότι ήταν κατά του πολέμου και απογοητεύτηκαν από το ότι οι περισσότεροι Ρώσοι δεν βγήκαν για να διαμαρτυρηθούν. Νιώθοντας ότι είναι απομονωμένοι και σε κίνδυνο, έκριναν ότι ήταν πιο ασφαλές να φύγουν.

Πόσοι Ρώσοι έφυγαν και πού πήγαν

Δεν υπάρχουν ακριβή στοιχεία για το πόσοι άνθρωποι έχουν εγκαταλείψει μέχρι σήμερα τη Ρωσία – αλλά οι εκτιμήσεις ποικίλλουν από εκατοντάδες χιλιάδες έως αρκετά εκατομμύρια.

Τον Μάιο, το Υπουργείο Άμυνας του Ηνωμένου Βασιλείου υπολόγισε ότι 1,3 εκατομμύρια άνθρωποι εγκατέλειψαν τη Ρωσία το 2022.

Το περιοδικό Forbes επικαλέστηκε πηγές εντός των ρωσικών αρχών ότι μεταξύ 600.000 και 1.000.000 άνθρωποι έφυγαν το 2022. Το Bell και το RTVi – και τα δύο ανεξάρτητα ρωσικά μέσα ενημέρωσης – δημοσίευσαν συγκρίσιμα στοιχεία.

Το να φύγεις από τη Ρωσία είναι σχετικά εύκολο, όπως αναφέρει το BBC, αρκεί να έχεις χρήματα και να μην έχεις κληθεί για επιστράτευση. Αλλά το να βρεις ένα μόνιμο μέρος για να μείνεις είναι δύσκολο.

Τους μήνες που ακολούθησαν την έναρξη του πολέμου πολλές χώρες, κυρίως η ΕΕ και οι ΗΠΑ, δυσκόλεψαν τους Ρώσους να υποβάλουν αίτηση για βίζα, εκτός εάν είχαν ήδη οικογένεια εκεί ή ταξίδευαν για δουλειά, σε αντίθεση με τη Γεωργία και την Αρμενία, όπου δεν υπήρχαν τέτοιοι περιορισμοί.

Σύμφωνα με τα στοιχεία, τους τελευταίους 15 μήνες, περίπου 155.000 Ρώσοι έλαβαν προσωρινές άδειες παραμονής σε χώρες της ΕΕ, σε αρκετές χώρες των Βαλκανίων, του Καυκάσου και της Κεντρικής Ασίας.

Σχεδόν 17.000 έχουν ζητήσει πολιτικό άσυλο σε χώρες της ΕΕ, αλλά μόνο περίπου 2.000 το έχουν λάβει, σύμφωνα με τον Οργανισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το Άσυλο.

Το ρωσικό υπουργείο Εσωτερικών λέει ότι 40% περισσότεροι έχουν υποβάλει αίτηση για ξένα διαβατήρια το 2022 σε σχέση με το προηγούμενο έτος.

Η ταυτότητα αυτών που φεύγουν

Δεν επιλέγουν όμως όλοι να εγκαταλείψουν τη χώρα και ακόμα και σε αυτό υπάρχουν διαφορές.

Οι συγκεκριμένοι μετανάστες προέρχονται από διαφορετικά κοινωνικά στρώματα. Μερικοί είναι δημοσιογράφοι, άλλοι εργάζοναι ως IT, σχεδιαστές, καλλιτέχνες, ακαδημαϊκοί, δικηγόροι, γιατροί, ειδικοί δημοσίων σχέσεων και γλωσσολόγοι. Οι περισσότεροι είναι κάτω των 50 ετών. Πολλοί μοιράζονται δυτικές φιλελεύθερες αξίες και ελπίζουν ότι η Ρωσία θα γίνει μια δημοκρατική χώρα κάποια μέρα. Μερικοί είναι LGBTQ+.

Οι κοινωνιολόγοι που μελετούν την τρέχουσα ρωσική μετανάστευση λένε ότι υπάρχουν ενδείξεις ότι όσοι φεύγουν είναι νεότεροι, καλύτερα μορφωμένοι και πλουσιότεροι από αυτούς που μένουν. Τις περισσότερες φορές είναι από μεγαλύτερες πόλεις.

Ανάμεσά τους και ο Σεργκέι, που κατάγεται από την πόλη Ροστόφ-ον-Ντον. Τώρα ο ίδιος βρίσκεται στην Τιφλίδα της Γεωργίας. Την ημέρα που η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία, τηλεφώνησε σε αρκετούς φίλους του και όλοι συμφώνησαν ότι ο πόλεμος δεν ήταν καθόλου καλή εξέλιξη.

“Ό,τι κι αν συνέβαινε στη συνέχεια, η οικονομία επρόκειτο να πέσει”, λέει. “Μία εβδομάδα αργότερα συναντηθήκαμε όλοι και αποφασίσαμε ότι έπρεπε να προετοιμαστούμε για να φύγουμε. Η γυναίκα και το παιδί μου είναι ακόμα στη Ρωσία. Πρέπει να πληρώσω τα έξοδα και τη διαμονή τους εκεί και τα δικά μου εδώ. Δουλεύω δύο δουλειές – μια εξ αποστάσεως για την εταιρεία μου στη Ρωσία και μια εδώ, για τη μικρή επιχείρηση ενός φίλου”, αναφέρει.

Ο Σεργκέι λέει ότι εξοικονομεί χρήματα για να πάει την οικογένειά του από τη Ρωσία σε άλλη χώρα. Η σύζυγός του, που ήταν απρόθυμη και διστακτική για μία τέτοια αλλαγή, τώρα συμφωνεί ότι πρέπει να ψάξουν για μια νέα ζωή αλλού.

Ακολουθήστε το News 24/7 στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις