Η μεγάλη φυγή από τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό – Ιστορίες από το Νότιο Κίβου

Καθώς οι μάχες μαίνονται στη Bορειοανατολική Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, όλο και περισσότεροι άνθρωποι φεύγουν αναζητώντας ένα ασφαλές σημείο.

Στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό (ΛΔΚ), οι μάχες μεταξύ του στρατού του Κονγκό και των συμμάχων του κατά της ένοπλης ομάδας M23 έχουν αναγκάσει περίπου 1,5 εκατομμύριο ανθρώπους να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους, συμβάλλοντας σε μια από τις μεγαλύτερες και μακροβιότερες κρίσεις εκτοπισμού στον κόσμο.

Από τον Φεβρουάριο, η κλιμάκωση της βίας στην επαρχία του Νότιου Κίβου οδήγησε σε άλλη μια έξοδο αμάχων, πολλοί από τους οποίους είχαν ήδη εκτοπιστεί από τη σύγκρουση στο γειτονικό Βόρειο Κίβου. Πολλοί έχουν εγκατασταθεί σε καταυλισμούς όπου ζουν σε αυτοσχέδια καταλύματα χωρίς επαρκή πρόσβαση σε νερό, υγιεινή και τροφή.

Μέσω του ιατρικού και ανθρωπιστικού έργου στον καταυλισμό Bugeri στο Νότιο Κίβου, οι ομάδες των Γιατρών Χωρίς Σύνορα έχουν συναντήσει εκτοπισμένους ανθρώπους που ζουν τις καθημερινές συνέπειες της κρίσης του M23.

Karuba, Βόρειο Κίβου

Florence

Πριν από τον πόλεμο, καλλιεργούσαμε και συλλέγαμε φασόλια και πατάτες. Τα μαγείρευα και τα σέρβιρα στα παιδιά μου, τα οποία ήταν υγιή. Μέχρι να φύγουμε από τις μάχες, κανένα από αυτά δεν είχε υποσιτιστεί. Σήμερα, η διατροφή τους έχει γίνει δύσκολη.

Την ημέρα που το χωριό δέχτηκε επίθεση, ήμασταν στο χωράφι. Έφυγα με τα παιδιά μου και τους γείτονες. Μαζί φτάσαμε στην πόλη Shasha, αλλά οι μάχες συνεχίστηκαν και φύγαμε ξανά, αυτή τη φορά στον καταυλισμό Bugeri [στο Νότιο Κίβου]. [Κατά τη διάρκεια] της φυγής μας έχασα τον σύζυγό μου. Δεν ξέρω ποιο δρόμο να ακολουθήσω για να τον βρω. Έχουν περάσει ήδη τέσσερις μήνες.

Εδώ, ζούμε σε ένα καταφύγιο που έφτιαξα από κλαδιά και φύλλα φοίνικα. Δεν έχουμε καμία προστασία από τη βροχή. Μακάρι να μπορούσα να βρω έναν μουσαμά για να μπορέσουμε να μείνουμε στεγνοί. Για να κερδίσω λίγα χρήματα, μεταφέρω πακέτα πάνω στο κεφάλι μου από την αγορά στο λιμάνι. Με αυτά, ταΐζω τα παιδιά μου.

Επισκέπτομαι το Κέντρο Υγείας Kishinji. Εκεί, λαμβάνω φροντίδα και το παιδί μου παρακολουθείται. Ένα βράδυ, όταν μόλις του είχα δώσει κάτι να φάει, άρχισε να κάνει εμετό και στη συνέχεια είχε διάρροια. Το επόμενο πρωί, τον έφερα στο κέντρο υγείας. Εκεί μου είπαν ότι έπασχε από υποσιτισμό. Από τότε που φύγαμε από το χωριό, τρώμε σπάνια.

 

Βόρειο Κίβου

Marie-Thérèse

Είμαι 80 ετών. Το σπίτι μου κάηκε. Το χωριό μου καταστράφηκε. Από τότε, ψάχνω ένα μέρος για να ζήσω ειρηνικά με τα εννέα παιδιά μου και τα εγγόνια μου.

Κατά τη διάρκεια της εξόδου, ενώ ήμασταν ακόμα στο Βόρειο Κίβου, μια βόμβα εξερράγη στο Sake. Τέσσερα από τα παιδιά μου πέθαναν εκείνη την ημέρα. Η υπόλοιπη οικογένεια κατέφυγε και πάλι εδώ.

Φτάσαμε στον καταυλισμό Bugeri τον περασμένο Δεκέμβριο. Πολύ εξασθενημένα από τις κακές συνθήκες διαβίωσης στον καταυλισμό, τα παιδιά μου αρρώσταιναν συχνά. Αποφάσισα να τα στείλω σε μια ανάδοχη οικογένεια, όπου μπορούν να κοιμούνται προστατευμένα από τη βροχή. Έρχονται να με επισκεφθούν όταν μπορούν.

Στον καταυλισμό, εμείς οι εκτοπισμένοι περνάμε μέρες χωρίς φαγητό. Έχουμε μόνο νερό και κοιμόμαστε πεινασμένοι. Μας λείπουν τρόφιμα αλλά και φάρμακα, σκεύη, κουβέρτες, μουσαμάδες. Όλοι θέλουμε να επικρατήσει η ειρήνη και όλοι να επιστρέψουν στα σπίτια τους.

Περιοχή Masisi, Βόρειο Κίβου

Francine

Ήμουν αγρότισσα στην περιοχή Masisi. Κάθε μέρα καλλιεργούσα τα χωράφια άλλων ανθρώπων με αντάλλαγμα έναν μισθό που μου έφτανε για να φροντίζω τα παιδιά μου.

Όταν ένοπλοι εισέβαλαν στο χωριό μου, εγώ ήμουν στο χωράφι και τα παιδιά μου έπαιζαν στην αυλή. Φύγαμε αμέσως. Κουβαλούσα το μωρό μου στην πλάτη μου, ένα παιδί σε κάθε χέρι, [με] τα άλλα τέσσερα να τρέχουν μπροστά μου. Έχασα από τα μάτια μου τον σύζυγό μου. Δεν τολμήσαμε να ξεκουραστούμε γιατί ακούγαμε τους πυροβολισμούς παντού γύρω μας. Μετά από πέντε ημέρες περπάτημα χωρίς να ξέρουμε πού να πάμε, φτάσαμε τελικά στην πόλη Minova.

Σήμερα, η οικογένειά μου ζει μια άθλια ζωή. Δεν έχω δουλειά, δεν μπορώ πλέον να καλλιεργώ, δεν έχουμε κανένα μέσο επιβίωσης και δεν ξέρω πλέον πώς να θρέψω τα παιδιά μου.

Μια από τις κόρες μου δυσκολεύεται να τραφεί μόνη της. Η κατάσταση της υγείας της συνεχίζει να επιδεινώνεται. Ανησυχώ πολύ. Η καθημερινή ζωή στον καταυλισμό γίνεται όλο και πιο δύσκολη. Πιστεύω ότι πεθαίνουμε από την πείνα εξαιτίας του πολέμου. Ο κρότος των σφαιρών που ακούμε στη Minova μας τρομοκρατεί… τι θα γίνει αν ο πόλεμος εξαπλωθεί εδώ και μας αναγκάσει να φύγουμε ξανά;

Είμαι πέντε μηνών έγκυος. Δεν ξέρω τι επιφυλάσσει το μέλλον για το μωρό που θα γεννηθεί. Αποφεύγω να το σκέφτομαι.

Περιοχή Masisi, Βόρειο Κίβου

Mukeshimana

Έφτασα στον καταυλισμό Bugeri στις 5 Ιανουαρίου 2024. Πριν, ζούσα σε ένα χωριό στην περιοχή Masisi με τα εννέα παιδιά μου και τον σύζυγό μου.

Μια μέρα, ενώ ήμασταν στο χωράφι, ακούστηκαν πυροβολισμοί. Φοβισμένος, ο σύζυγός μου έτρεξε στο σπίτι μας για να μαζέψει τα παιδιά μας και να πάρει κάποια πράγματα. Έτρεξα κι εγώ προς το μέρος του, αλλά όταν έφτασα στο σπίτι μας, τον βρήκα πεσμένο στο πάτωμα, λουσμένο στο αίμα. Χρειάστηκε μόνο μια σφαίρα για να του αφαιρέσει τη ζωή.

Για να προστατεύσω την οικογένειά μας, έπρεπε να φύγω. Περπατήσαμε μέχρι την πόλη Minova. Εκεί, μας είπαν για έναν καταυλισμό εκτοπισμένων όπου θα μπορούσαμε να εγκατασταθούμε.

Για να έχουν τα παιδιά μου περισσότερες πιθανότητες να επιβιώσουν, αποφάσισα να αφήσω τα πέντε μεγαλύτερα σε οικογένειες που φιλοξενούνται σε χωριά που γειτνιάζουν με τη Minova. Τα τέσσερα μικρότερα ζουν μαζί μου. Εδώ, δεν μπορούμε να βρούμε τίποτα να φάμε, γι’ αυτό μερικές φορές κλέβουμε λαχανικά από τα χωράφια. Όταν οι ιδιοκτήτες μας αιφνιδιάζουν, μας πιάνουν και μας κακομεταχειρίζονται μέχρι να μας αφήσουν ελεύθερους.

Περνάμε μέρες και νύχτες χωρίς να τρώμε τίποτα. Υποφέρουμε πολύ. Δεν έχω αρκετά χρήματα ούτε για να φτιάξω ένα καταφύγιο. Όταν βρέχει, μας χτυπάει η βροχή. Περνάμε τις νύχτες μας κάτω από τα αστέρια.

 

Περιοχή Masisi, Βόρειο Κίβου

Zawadi

Ήρθα με τα πόδια με τα 10 παιδιά μου. Στο χωριό είχα μια μικρή επιχείρηση, πουλούσα λαχανικά. Δεν είδα τους ένοπλους άνδρες, αλλά άκουγα τις ανταλλαγές πυρών κάθε μέρα, που πλησίαζαν όλο και περισσότερο. Πριν να είναι πολύ αργά, αποφάσισα να φύγω και πήρα τα παιδιά μου. Περάσαμε αρκετές νύχτες στο δρόμο πριν φτάσουμε εδώ στο Bugeri στις 8 Ιανουαρίου.

Έχτισα την καλύβα μου μόνη μου. Δυστυχώς όμως, ένα βράδυ έπιασε φωτιά.

Στην αρχή, βρήκα εύκολα δουλειά στα χωράφια. Τώρα που υπάρχουν όλο και περισσότεροι εκτοπισμένοι, είναι πολύ πιο δύσκολο να βρω δουλειά. Έτσι, γυναίκες σαν εμένα που έχουν εξαρτώμενα μωρά δεν εργάζονται πλέον. Οι γαιοκτήμονες κατηγορούν [εμάς] ότι επιβραδύνουμε τη δουλειά και προτιμούν αγρότες χωρίς παιδιά.

Χωρίς αυτό το εισόδημα, η εξεύρεση τροφής είναι ακόμη πιο δύσκολη. Οι νύχτες είναι μεγάλες και όταν βρέχει, τα καταφύγιά μας γεμίζουν με νερό. Δεν ξέρουμε πού να βρούμε καταφύγιο. Είδα βόμβες να σκοτώνουν ανθρώπους γύρω μου. Όταν ήρθε η ώρα να φύγω, δεν δίστασα. Τα παιδιά μου έχουν προτεραιότητα και ξέρω ότι θα με φροντίσουν περισσότερο από οποιονδήποτε άλλον όταν έρθει η ώρα.