Η Μεγάλη Βρετανία αντιμέτωπη με την ακροδεξιά βία – Φόβοι για νέα επεισόδια

Οι τελευταίες ημέρες στη Μεγάλη Βρετανία χαρακτηρίζονται κατά βάση από το ανεξέλεγκτο -πλέον- κύμα βίας που έχει ξεσπάσει από ακροδεξιές και αντι-μεταναστευτικές ομάδες, αφήνοντας τη νεοσύστατη κυβέρνηση σε πανικό να ελέγξει την χειρότερη αναταραχή της τελευταίας δεκαετίας.

Το βράδυ της Δευτέρας, οργισμένα πλήθη συγκεντρώθηκαν στην πόλη Πλύμουθ, με την “έκρηξή” τους να αφήνει πίσω τεράστιες ζημιές και τραυματίες αστυνομικούς.

Το τελευταίο ξέσπασμα βίας σημειώθηκε μετά από εμπρησμούς που προκάλεσαν ακροδεξιοί ταραχοποιοί σε ξενοδοχεία που φιλοξενούσαν αιτούντες άσυλο το Σαββατοκύριακο σε δύο πόλεις, αφήνοντας τους ενοίκους παγιδευμένους και τρομοκρατημένους, ενώ ταραχοποιοί σε άλλες πόλεις κατέστρεψαν δημόσια κτίρια και συγκρούστηκαν με την αστυνομία, πετώντας αντικείμενα στους αστυνομικούς και καταστρέφοντας τα οχήματά τους.

Οι διαμαρτυρίες ξεκίνησαν στα τέλη του προηγούμενου μήνα, μετά από μια εκστρατεία παραπληροφόρησης κατά των μεταναστών που προκάλεσε οργή για μια επίθεση με μαχαίρι που άφησε τρία παιδιά νεκρά στο Σάουθπορτ, στη βόρεια Αγγλία.

Η Εισαγγελική Υπηρεσία της Βρετανίας δήλωσε ότι οι εισαγγελείς έχουν ήδη ασκήσει διώξεις σε περίπου 100 άτομα για τις βίαιες αναταραχές.

Στην πρώτη του συνεδρίαση στο Υπουργικό Συμβούλιο, ο νεοεκλεγείς πρωθυπουργός της χώρας, Κιρ Στάρμερ, δήλωσε ότι οι αναταραχές “δεν είναι διαμαρτυρία, αλλά οργανωμένη, βίαιη αλητεία και δεν έχει καμία θέση στους δρόμους μας ή στο διαδίκτυο”.

Πρόκειται ουσιαστικά για την πρώτη κρίση του Στάρμερ, μόλις ένα μήνα από την εκλογή του. Τις επόμενες κινήσεις του θα τις παρακολουθούν στενά τόσο οι βουλευτές, όσο και οι πολίτες.

Τι συνέβη στους δρόμους της Βρετανίας;

Τις τελευταίες ημέρες, βίαιοι διαδηλωτές συγκεντρώθηκαν σε κέντρα πόλεων και κωμοπόλεων σε όλη την Βρετανία, πολλοί εκ των οποίων φαίνονταν αποφασισμένοι να συγκρουστούν με την αστυνομία και να προκαλέσουν χάος.

Οι συγκεντρώσεις ξεκίνησαν φαινομενικά ως αντι-μεταναστευτικές πορείες, οργανωμένες σε πλατφόρμες κοινωνικών μέσων όπως το X και σε ομάδες WhatsApp και Telegram. Γρήγορα μετατράπηκαν σε αταξία και βία.

Διαδηλωτές έβαλαν φωτιά σε δύο ξενοδοχεία Holiday Inn, στην πόλη Ρόδερχαμ, στη βόρεια Αγγλία, και στο Τάμγουορθ, στα Μίντλαντς, κεντρική Αγγλία, που πιστεύεται ότι φιλοξενούσαν αιτούντες άσυλο που περίμεναν απόφαση για τις αιτήσεις τους.

Το ξενοδοχείο στο Ρόδερχαμ ήταν «γεμάτο τρομοκρατημένους ενοίκους και προσωπικό», σύμφωνα με δήλωση της Αναπληρώτριας Αρχηγού Αστυνομίας του Νότιου Γιορκσάιρ, Λίντσεϊ Μπάτερφιλντ.

Βία σημειώθηκε επίσης στο Σάντερλαντ, στο Μίντλεσμπρο, στο Στόουκ-ον-Τρεντ και σε πολλές άλλες πόλεις, κυρίως στα Μίντλαντς και στη βόρεια Αγγλία. Το Υπουργείο Εσωτερικών δήλωσε την Κυριακή ότι τα τεμένη στο Ηνωμένο Βασίλειο προσφέρονται «μεγαλύτερη προστασία με νέα έκτακτα μέτρα ασφάλειας».

Συνολικά, περισσότεροι από 370 άνθρωποι συνελήφθησαν μετά τα βίαια επεισόδια του Σαββατοκύριακου και ο αριθμός αναμένεται να αυξηθεί «καθώς οι δυνάμεις συνεχίζουν να εντοπίζουν τους εμπλεκόμενους και συνεχίζουν να συλλαμβάνουν τους υπεύθυνους», δήλωσε το Εθνικό Συμβούλιο Αρχηγών Αστυνομίας (NPCC), το εθνικό σώμα επιβολής του νόμου του Ηνωμένου Βασιλείου.

Πολλοί ύποπτοι δεν έχουν ακόμη ταυτοποιηθεί, και οι αρχές έχουν δεσμευτεί να χρησιμοποιήσουν αναγνώριση προσώπου και άλλες τεχνολογίες για να τους εντοπίσουν.

«Οι άνθρωποι σε αυτή τη χώρα έχουν δικαίωμα να είναι ασφαλείς και ωστόσο, έχουμε δει τις μουσουλμανικές κοινότητες να στοχοποιούνται, επιθέσεις σε τεμένη, άλλες μειονοτικές κοινότητες να στοχοποιούνται, ναζιστικούς χαιρετισμούς στους δρόμους, επιθέσεις στην αστυνομία, αχαλίνωτη βία μαζί με ρατσιστική ρητορική», δήλωσε ο Στάρμερ στην Ντάουνινγκ Στριτ.

«Έτσι λοιπόν, όχι, δεν θα διστάσω να το αποκαλέσω όπως είναι: Ακροδεξιά αλητεία», πρόσθεσε.

Τι προκάλεσε την αναταραχή;

Η βία προκλήθηκε αμέσως μετά την επίθεση με μαχαίρι εναντίον παιδιών στο Σάουθπορτ, στη βορειοδυτική Αγγλία, περιστατικό που άφησε τρία νεαρά κορίτσια νεκρά και τη χώρα σοκαρισμένη.

Η ακροδεξιά εκμεταλλεύτηκε και διέσπειρε ένα κύμα παραπληροφόρησης για το περιστατικό αυτό, συμπεριλαμβανομένων ψευδών ισχυρισμών ότι ο ύποπτος επιτιθέμενος ήταν μετανάστης, για να κινητοποιήσει αντι-μουσουλμανικές και αντι-μεταναστευτικές διαμαρτυρίες. Η αστυνομία δήλωσε ότι ο ύποπτος γεννήθηκε στη Βρετανία.

Ωστόσο, η ρητορική κατά των μεταναστών έχει γίνει ολοένα και πιο διαδεδομένη στη Βρετανία τα τελευταία χρόνια, με τους επικριτές να λένε ότι αυτή η τάση έχει ενθαρρύνει τους ακροδεξιούς και έχει συμβάλει σε σκηνές όπως αυτές που είδαμε το Σαββατοκύριακο.

Οι γενικές εκλογές του περασμένου μήνα είδαν το κόμμα Reform UK, μια λαϊκιστική δεξιά ομάδα που τρέχει με μια επιθετική αντι-μεταναστευτική πλατφόρμα, να συγκεντρώνει τις τρίτες περισσότερες ψήφους από οποιοδήποτε κόμμα, μετά από μια εκστρατεία στην οποία το θέμα της μετανάστευσης έπαιξε μεγάλο ρόλο.

Ο Νάιτζελ Φάρατζ, ο ηγέτης του κόμματος, καταδίκασε τις βίαιες ταραχές τη Δευτέρα, αλλά πρόσθεσε ότι «υπάρχουν βαθύτερα μακροχρόνια προβλήματα», επικρίνοντας αυτό που θεωρούσε ως «μαλακή» αστυνόμευση προηγούμενων αντι-ρατσιστικών ταραχών και τον «κατακερματισμό των κοινοτήτων μας ως αποτέλεσμα της μαζικής, ανεξέλεγκτης μετανάστευσης».

Μερικοί βουλευτές του Συντηρητικού Κόμματος, το οποίο μετατόπισε τη ρητορική και την πολιτική του προς τα δεξιά κατά τη διάρκεια των 14 ετών του στην εξουσία, ιδιαίτερα σε θέματα μετανάστευσης, αντέδρασαν σε δηλώσεις όπως αυτές του Φάρατζ.

Σε μια έμμεση επίθεση κατά του Φάρατζ και άλλων βουλευτών του κόμματος Reform, η πρώην σκληροπυρηνική Υπουργός Εσωτερικών των Συντηρητικών, Πρίτι Πατέλ, έγραψε: «Η βία και η αλητεία είναι πάντα απαράδεκτες. Δεν υπάρχει καμία εξαίρεση ή προϋπόθεση. Και οι πολιτικοί όλων των πλευρών πρέπει να είναι πρόθυμοι να το πουν.»

Και η Νταϊάν Άμποτ, η πρώτη μαύρη βουλευτής της Βρετανίας και η γυναίκα με τη μεγαλύτερη θητεία στη Βουλή των Κοινοτήτων, έγραψε τη Δευτέρα: «Ο Νάιτζελ Φάρατζ πρέπει να είναι ευχαριστημένος σήμερα το πρωί. Αντι-μεταναστευτικές πορείες σε όλη τη χώρα και οι μαύροι πολίτες ζουν φοβισμένοι» .

Ποιοι βρίσκονται πίσω από τις ταραχές;

Τα σχέδια για βίαιες συγκεντρώσεις έχουν διαδοθεί σε εφαρμογές μηνυμάτων όπως το Telegram αρκετές ημέρες νωρίτερα, συχνά ενθαρρύνοντας τους συμμετέχοντες να καλύψουν τα πρόσωπά τους ή χρησιμοποιώντας κωδικοποιημένη γλώσσα που προκαλεί οργή κατά της μετανάστευσης χωρίς να καλεί ρητά για βία.

Μια μακρά λίστα τοποθεσιών κέντρων μεταναστών σε όλη τη χώρα έχει κυκλοφορήσει σε τέτοιες ομάδες ενόψει μιας νύχτας αναμενόμενων ταραχών.

Το ITV News ανέφερε ότι ένας άνδρας που καταδικάστηκε για συμμετοχή σε απαγορευμένη νεοναζιστική οργάνωση το 2018 ήταν μεταξύ αυτών που παρευρέθηκαν στις διαμαρτυρίες του Σάουθπορτ την περασμένη εβδομάδα, που πυροδότησαν το κύμα ακροδεξιάς δράσης σε όλη τη χώρα.

Πολλοί ηγέτες σε δεξιούς ή ακροδεξιούς κύκλους έχουν ενθαρρύνει την οργάνωση αντι-μεταναστευτικών διαμαρτυριών στο διαδίκτυο, χρησιμοποιώντας έντονη αντι-μουσουλμανική ή αντι-μεταναστευτική ρητορική, ενώ αποστασιοποιούνται από τη βία και τις επιθέσεις κατά της αστυνομίας μετά την εκδήλωσή τους.

Σε ένα βίντεο που δημοσιεύτηκε στο X, ο Άντριου Τέιτ, ο αυτοαποκαλούμενος μισογύνης influencer, είπε ψευδώς ότι οι επιθέσεις με μαχαίρι στο Σάουθπορτ τον περασμένο μήνα διαπράχθηκαν από «έναν παράτυπο μετανάστη» που έφτασε στο Ηνωμένο Βασίλειο «με βάρκα», ενώ στην πραγματικότητα ο ύποπτος που συνελήφθη από την αστυνομία γεννήθηκε στο Ηνωμένο Βασίλειο. Το βίντεο αυτό παραμένει στο X και έχει προβληθεί 15 εκατομμύρια φορές.

Η πρώτη κρίση του Στάρμερ

Η τελευταία φορά που η Βρετανία αντιμετώπισε κοινωνική αναταραχή τέτοιας κλίμακας ήταν το 2011, όταν ο θανάσιμος πυροβολισμός ενός μαύρου Βρετανού από την αστυνομία στο βόρειο Λονδίνο οδήγησε σε διαμαρτυρίες που εξελίχθηκαν σε ημέρες ταραχών στην πρωτεύουσα.

Ο άνθρωπος που ανέλαβε τότε να φέρει τους παραβάτες ενώπιον της δικαιοσύνης ήταν ο Κιρ Στάρμερ, τότε Διευθυντής Δημόσιας Δίωξης της Βρετανίας. Και ο Στάρμερ αντιμετωπίζει μια παρόμοια κρίση μόλις έναν μήνα μετά την ανάληψη της πρωθυπουργίας του.

Το 2011, ο Στάρμερ διέταξε τα δικαστήρια να λειτουργούν 24 ώρες το 24ωρο για να διεκπεραιώσουν γρήγορα τις υποθέσεις των ταραχοποιών και την επόμενη χρονιά πιστοποίησε ότι αυτή η ταχύτητα στην επεξεργασία των υποθέσεων συνέβαλε “σε κάποιο βαθμό στην αποκατάσταση της τάξης”. Αντέδρασε με παρόμοιο τρόπο τώρα, χρησιμοποιώντας κυβερνητικές εξουσίες για να επιτρέψει στα δικαστήρια να λειτουργούν για περισσότερες ώρες.

Ωστόσο, ο Στάρμερ αντιμετωπίζει μοναδικές προκλήσεις το 2024, μετά από μια δεκαετία κατά την οποία οι δημόσιες υπηρεσίες της Βρετανίας διαμαρτύρονται για υποχρηματοδότηση και έχουν φτάσει στα πρόθυρα της παράλυσης.

Λιγότεροι από 1.500 χώροι ήταν διαθέσιμοι στις φυλακές της Αγγλίας και της Ουαλίας από την Παρασκευή, όπως ανέφερε το βρετανικό Υπουργείο Δικαιοσύνης στις 2 Αυγούστου, όταν και συνελήφθησαν εκατοντάδες άτομα. Τον Ιούλιο, ο Υπουργός Δικαιοσύνης του Ηνωμένου Βασιλείου δήλωσε ότι οι βρετανικές φυλακές ήταν “στο χείλος της κατάρρευσης”, λειτουργώντας τακτικά στο 99% της χωρητικότητάς τους από την αρχή του 2023, αν και η Υπουργός Δικαιοσύνης Χάιντι Αλεξάντερ δήλωσε στους δημοσιογράφους την Τρίτη ότι σύντομα θα απελευθερωθούν επιπλέον χώροι στις φυλακές.

Όπως γράφει το CNN, αυτή η κοινωνική κρίση τερμάτισε απότομα το μήνα του μέλιτος του Στάρμερ μετά τις εκλογές και προκάλεσε βουλευτές από όλο το πολιτικό φάσμα να τον παροτρύνουν να ανακαλέσει το Κοινοβούλιο, το οποίο βρίσκεται σε καλοκαιρινές διακοπές, για να συζητήσουν για τις ταραχές. Ο εκπρόσωπος του Στάρμερ δήλωσε ότι η κυβέρνηση επικεντρώνεται στην αντιμετώπιση των ταραχών.

Σημειώνεται ότι το Κοινοβούλιο έχει ανακληθεί έξι φορές την τελευταία δεκαετία, σύμφωνα με το PA Media, αλλά μόλις μια φορά για να ανταποκριθεί σε μια εν εξελίξει κρίση που δεν σχετίζεται με την πανδημία του Covid-19, αλλά την πτώση του Αφγανιστάν στους Ταλιμπάν το 2021.