Η πρόταση Τραμπ που αιφνιδίασε ακόμη και τους πιο κοντινούς συνεργάτες του

Με μια ανακοίνωση που αιφνιδίασε ακόμη και ανώτατους αξιωματούχους της κυβέρνησής του, ο Ντόναλντ Τραμπ πρότεινε την Τρίτη οι Ηνωμένες Πολιτείες να αναλάβουν τον έλεγχο της Λωρίδας της Γάζας.

Όπως αποκαλύπτουν τέσσερις πηγές κοντά στον Αμερικανό πρόεδρο στους ΝΥΤ, η πρόταση αυτή δεν είχε προηγηθεί κανενός ουσιαστικού σχεδιασμού, ούτε καν εσωτερικής διαβούλευσης.

Η έκπληξη δεν περιορίστηκε μόνο στο εσωτερικό της αμερικανικής κυβέρνησης. Η ανακοίνωση βρήκε απροετοίμαστους και τους Ισραηλινούς αξιωματούχους που επισκέπτονταν τον Λευκό Οίκο εκείνη τη στιγμή. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο Τραμπ ενημέρωσε τον Μπενιαμίν Νετανιάχου για την πρόθεσή του λίγο πριν εμφανιστούν μαζί στη συνέντευξη Τύπου.

Δεν υπήρξε καμία συντονισμένη προετοιμασία με το Στέιτ Ντιπάρτμεντ ή το Πεντάγωνο, όπως θα συνέβαινε με οποιαδήποτε σοβαρή εξωτερική πολιτική πρωτοβουλία. Δεν συγκροτήθηκαν ομάδες εργασίας, δεν υπήρξαν εκτιμήσεις για τις στρατιωτικές δυνάμεις που θα απαιτούνταν, ούτε υπολογισμοί κόστους. Η πρόταση έμοιαζε περισσότερο με μια αυθόρμητη ιδέα, παρά με ένα ολοκληρωμένο σχέδιο.

Όμως, σύμφωνα με τους ΝΥΤ, ο Τραμπ είχε ιδιωτικές συζητήσεις για το θέμα εδώ και εβδομάδες. Μάλιστα οι εν λόγω συζητήσεις εντάθηκαν μετά την επιστροφή του απεσταλμένου του στη Μέση Ανατολή, Steve Witkoff, από τη Γάζα. Αλλά κανείς – ούτε στον Λευκό Οίκο ούτε οι Ισραηλινοί – δεν περίμεναν ότι θα ξεδιπλώσει την ιδέα του την Τρίτη.

Όπως ήταν αναμενόμενο, η πρόταση προκάλεσε την έντονη αντίδραση του αραβικού κόσμου, με τη Σαουδική Αραβία – έναν από τους βασικούς συμμάχους των ΗΠΑ – να εκφράζει την αντίθεσή της.

Στο εσωτερικό της αμερικανικής κυβέρνησης, από την άλλη, ορισμένοι αξιωματούχοι προσπάθησαν να διασκεδάσουν τις εντυπώσεις. Όπως η εκπρόσωπος Τύπου του Λευκού Οίκου, Καρολάιν Λέβιτ, η οποία υποστήριξε ότι “ο Τραμπ δεν εννοούσε κυριολεκτικά την κατοχή της Γάζας, αλλά ότι ήθελε την προσωρινή φιλοξενία Παλαιστινίων από την Ιορδανία και την Αίγυπτο”.

Η ανακοίνωση του Τραμπ άφησε περισσότερες απορίες παρά απαντήσεις.

Πόσοι Αμερικανοί στρατιώτες θα απαιτούνταν για να εκκαθαρίσουν τη Γάζα από τη Χαμάς και να απομακρύνουν τα ερείπια και τις βόμβες που δεν έχουν εκραγεί;

Πώς θα μπορούσε να δικαιολογηθεί νομικά η κατάληψη παλαιστινιακού εδάφους;

Και, κυρίως, τι θα γινόταν με τα δύο εκατομμύρια κατοίκους της περιοχής;

Την Τετάρτη, ο σύμβουλος εθνικής ασφάλειας του Τραμπ, Μάικ Βολτς, εμφανίστηκε στην εκπομπή CBS Mornings, επιχειρώντας να υποστηρίξει την πρόταση. Ωστόσο, ακόμα και ο ίδιος παραδέχθηκε ότι επρόκειτο περισσότερο για “μια ιδέα” παρά για ένα ολοκληρωμένο σχέδιο.

Αντιφάσεις και αυτοαναιρέσεις

Ο Ντόναλντ Τραμπ έχει επικρίνει επανειλημμένα τις προηγούμενες κυβερνήσεις για τις παρεμβάσεις τους στη Μέση Ανατολή. Η πρότασή του, όμως, ουσιαστικά προτείνει ένα είδος αμερικανικής στρατιωτικής κατοχής σε μια από τις πιο ασταθείς περιοχές του κόσμου. Παράλληλα, ενώ κλείνει την υπηρεσία USAID, που διαχειρίζεται την εξωτερική βοήθεια των ΗΠΑ, την ίδια στιγμή εισηγείται την ανάληψη μιας από τις μεγαλύτερες ανθρωπιστικές και στρατιωτικές επιχειρήσεις που θα μπορούσε να φανταστεί κανείς.

Η ιδέα προκάλεσε αμηχανία ακόμη και σε στενούς συνεργάτες του πρώην προέδρου. Δύο αξιωματούχοι κοντά στον Τραμπ δήλωσαν ότι η ιδέα ήταν αποκλειστικά δική του και ότι δεν είχαν ακούσει ποτέ να συζητά για αποστολή αμερικανικών στρατευμάτων στη Γάζα.

Η “αυτοκρατορική” νοοτροπία του Τραμπ

Δεν είναι η πρώτη φορά που ο Ντόναλντ Τραμπ φλερτάρει με τέτοιου είδους “αυτοκρατορικές” ιδέες. Στο παρελθόν έχει προτείνει την αγορά της Γροιλανδίας, την ανάκτηση της Διώρυγας του Παναμά και την προσάρτηση του Καναδά ως 51η πολιτεία των ΗΠΑ. Έχει επίσης πει ότι οι ΗΠΑ θα έπρεπε να λαμβάνουν τα πετρέλαια του Ιράκ ως αντάλλαγμα για την επέμβασή τους, ενώ έχει υποστηρίξει ότι η Ουάσινγκτον δικαιούται τους φυσικούς πόρους της Ουκρανίας λόγω της στρατιωτικής βοήθειας που παρέχει στο Κίεβο.

Η προσέγγιση του Τραμπ στις διεθνείς σχέσεις είναι αυτή του επιχειρηματία που αναζητά «ευκαιρίες».

Δεν ασχολείται με το διεθνές δίκαιο, ούτε με την προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπως έκαναν άλλοι Αμερικανοί πρόεδροι. Στο μυαλό του, η διπλωματία είναι ένα μηδενικού αθροίσματος παιχνίδι, όπου πρέπει να υπάρχει ένας κερδισμένος και ένας χαμένος, επισημαίνουν οι ΝΥΤ.

Σύμφωνα με συμβούλους του πρώην προέδρου, η ιδέα της αμερικανικής κυριαρχίας στη Γάζα δεν αναμένεται να προχωρήσει.

Ο Ντάνιελ Σαπίρο, πρώην πρέσβης των ΗΠΑ στο Ισραήλ, υποστήριξε ότι ακόμη και η απλή διατύπωση της πρότασης μπορεί να προκαλέσει περαιτέρω εξτρεμισμό στην περιοχή. «Δεν είναι σοβαρή πρόταση», είπε, προσθέτοντας ότι είναι τόσο πιθανό να εφαρμοστεί όσο το να πληρώσει το Μεξικό για το τείχος στα σύνορα.

Ωστόσο, η δήλωση του Τραμπ βρήκε υποστηρικτές στον ακροδεξιό χώρο του Ισραήλ και σε φιλοϊσραηλινές οργανώσεις στις ΗΠΑ. Ο πρώην πρέσβης του Τραμπ στο Ισραήλ, Ντέιβιντ Φρίντμαν, χαρακτήρισε την ιδέα «ευφυή» και «τη μόνη ρεαλιστική λύση που ακούστηκε τα τελευταία 50 χρόνια».

Για την ώρα, η πρόταση μοιάζει περισσότερο με μια κίνηση εντυπωσιασμού παρά με έναν πραγματικό σχεδιασμό.

Το αν ο Τραμπ θα συνεχίσει να την υποστηρίζει ή αν θα την εγκαταλείψει σιωπηλά, μένει να φανεί.