Η σπάνια παρέμβαση κορυφαίου ισλαμιστή λόγιου για τον πόλεμο στη Γάζα

Ο κορυφαίος ισλαμιστής λόγιος της Γάζας εξέδωσε φάτουα, ασκώντας αυστηρή κριτική στην επίθεση της Χαμάς κατά του Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου 2023, η οποία πυροδότησε τον καταστροφικό πόλεμο που ακολούθησε στην Παλαιστίνη.

Ο καθηγητής Δρ. Σαλμάν αλ-Ντάγια, πρώην κοσμήτορας της Σχολής Σαρία και Δικαίου στο Ισλαμικό Πανεπιστήμιο της Γάζας που συνδέεται με τη Χαμάς, είναι μια από τις πιο σεβαστές θρησκευτικές προσωπικότητες στην περιοχή. Η νομική του γνώμη έχει ιδιαίτερη βαρύτητα ανάμεσα στους δύο εκατομμύρια κατοίκους της Γάζας, οι οποίοι είναι κυρίως Σουνίτες μουσουλμάνοι.

Η φάτουα είναι μια μη δεσμευτική ισλαμική νομική απόφαση, που βασίζεται στο Κοράνι ή στη Σούννα, δηλαδή στις ρήσεις και πρακτικές του Προφήτη Μωάμεθ.

Σύμφωνα με το BBC, η φάτουα του Δρ. Ντάγια, η οποία εκδόθηκε και περιλαμβάνεται σε ένα εκτενές έγγραφο έξι σελίδων, καταδικάζει τη Χαμάς για παραβίαση των ισλαμικών αρχών που διέπουν το τζιχάντ. Το τζιχάντ, που σημαίνει «αγώνας» στα αραβικά, μπορεί να αναφέρεται σε πνευματική βελτίωση ή σε στρατιωτικό αγώνα κατά των απίστων.

Ο Δρ. Ντάγια επισημαίνει: «Αν οι πυλώνες, οι αιτίες ή οι προϋποθέσεις του τζιχάντ δεν πληρούνται, πρέπει να αποφεύγεται για να μην καταστραφούν οι ζωές των ανθρώπων. Αυτό ήταν εύκολα αντιληπτό από τους πολιτικούς της χώρας μας, άρα η επίθεση έπρεπε να είχε αποφευχθεί».

Η επίθεση της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου είχε ως αποτέλεσμα την εισβολή εκατοντάδων ενόπλων στο νότιο Ισραήλ, με περίπου 1.200 νεκρούς και 251 ομήμους. Το Ισραήλ απάντησε με στρατιωτική εκστρατεία που οδήγησε στον θάνατο περισσότερων από 43.400 ανθρώπων στη Γάζα, σύμφωνα με το υπουργείο Υγείας που ελέγχεται από τη Χαμάς.

Ο Δρ. Ντάγια υποστηρίζει ότι οι μαζικές απώλειες αμάχων και η εκτεταμένη καταστροφή υποδομών στη Γάζα, που ακολούθησαν την επίθεση, είναι σε άμεση αντίθεση με τις διδασκαλίες του Ισλάμ. Τονίζει ότι οι ηγέτες της Χαμάς απέτυχαν να διασφαλίσουν την ασφάλεια των αμάχων και να εξασφαλίσουν τις βασικές ανάγκες τους, όπως τροφή και ιατροφαρμακευτική περίθαλψη.

Αναφερόμενος σε στίχους του Κορανίου, ο Δρ. Ντάγια επισημαίνει ότι το τζιχάντ πρέπει να διεξάγεται με τρόπο που να αποφεύγει δυσανάλογες αντιδράσεις από τον αντίπαλο. Η στρατιωτική ενέργεια δεν πρέπει να προκαλεί απώλειες που υπερβαίνουν τα οφέλη της.

«Η ανθρώπινη ζωή είναι πιο πολύτιμη για τον Θεό από τη Μέκκα», αναφέρει χαρακτηριστικά.

Η κριτική του Δρ. Ντάγια έχει ιδιαίτερη σημασία λόγω της επιρροής του στη Γάζα, όπου θεωρείται κεντρική θρησκευτική προσωπικότητα και σφοδρός επικριτής των ισλαμιστικών κινημάτων, όπως η Χαμάς και η Παλαιστινιακή Ισλαμική Τζιχάντ. Οι μετριοπαθείς Σαλαφιστικές απόψεις του τον φέρνουν σε άμεση σύγκρουση με την ένοπλη αντίσταση της Χαμάς και τις σχέσεις της με το σιιτικό Ιράν.

Η φάτουα του Δρ. Ντάγια πυροδοτεί νέες συζητήσεις στη Γάζα και στον ευρύτερο αραβικό κόσμο σχετικά με τη χρήση ένοπλης βίας, εντείνοντας τις διαφορές εντός της παλαιστινιακής κοινωνίας.

Ο μαθητής του, Σέιχης Ασράφ Αχμέντ, που αναγκάστηκε να εγκαταλείψει το σπίτι του στη Γάζα, δήλωσε στο BBC: «Ο μελετητής μας [ο Δρ Ντάγια] αρνήθηκε να φύγει από το σπίτι του παρά τον κίνδυνο των ισραηλινών αεροπορικών επιθέσεων. Προτίμησε να εκπληρώσει το θρησκευτικό του καθήκον εκδίδοντας τη νομική του γνώμη».